QUYẾT ĐỊNH

VỀ VIỆC BAN HÀNH KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN Y DƯỢC CỔ TRUYỀN, KẾT HỢP Y DƯỢC CỔ TRUYỀN VỚI Y DƯỢC HIỆN ĐẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN ĐẾN NĂM 2030

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH BẮC KẠN

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19 tháng 06 năm 2015; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22 tháng 11 năm 2019;

Căn cứ Quyết định số 1893/QĐ-TTg ngày 25/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chương trình phát triển y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại đến năm 2030;

Căn cứ Công văn số 911/BYT-YDCT ngày 26/02/2020 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn triển khai Quyết định số 1893/QĐ-TTg ngày 25/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ;

Theo đề nghị của Giám đốc Sở Y tế tại Tờ trình số 146/TTr-SYT ngày 14/10 /2022.

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đến năm 2030.

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực thi hành kể từ ngày ký ban hành.

Điều 3. Chánh Văn phòng UBND tỉnh; Giám đốc Sở Y tế; Thủ trưởng các Sở, ban, ngành thuộc UBND tỉnh và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH PHÁT TRIỂN Y DƯỢC CỔ TRUYỀN, KẾT HỢP Y DƯỢC CỔ TRUYỀN VỚI Y DƯỢC HIỆN ĐẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC KẠN ĐẾN NĂM 2030
(Kèm theo Quyết định số 2003/QĐ-UBND ngày 19 tháng 10 năm 2022 của Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn)

I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH

Bắc Kạn là tỉnh miền núi nằm ở vùng Đông Bắc, có địa hình khá phức tạp và đa dạng, đồi núi chiếm tới 80% diện tích tự nhiên. Về khí hậu, Bắc Kạn hoàn toàn nằm trong vành đai nhiệt đới khu vực gió mùa Đông Nam Á, có sự phân hoá theo mùa rõ rệt. Diện tích đất tự nhiên của Bắc Kạn là 485.996 ha, trong đó diện tích đất lâm nghiệp có rừng bao gồm cả rừng trồng chưa thành rừng là 373.081,1 ha (gồm 272.789,9 ha rừng tự nhiên và 100.291,2 ha rừng trồng), tỷ lệ che phủ rừng năm 2021 đạt 73,4%[1]. Đất đai tương đối màu mỡ, nhiều nơi tầng đất dày, đất đồi núi có lượng mùn cao, thích hợp cho sản xuất nông lâm nghiệp, trồng cây công nghiệp, cây ăn quả, cây dược liệu,… Với đặc điểm địa hình, địa chất thổ nhưỡng, khí hậu đặc trưng nên Bắc Kạn có thảm thực vật tự nhiên phong phú, đa dạng, trong đó có nhiều loài dược liệu quý và dược liệu tiềm năng với hơn 1.000 loài cây thuốc với nhiều loài có giá trị kinh tế và giá trị bảo tồn cao như: Bình vôi, Hà thủ ô, Ba kích, Cát sâm,… Tuy nhiên, công tác phát triển công nghiệp dược, dược liệu sản xuất trong nước hiện nay chưa tương xứng với tiềm năng của tỉnh, giá trị tạo ra chưa nhiều; hiện có một số tổ chức, cá nhân nuôi trồng, khai thác, sản xuất, chế biến, sử dụng dược liệu nhưng quy mô còn nhỏ lẻ.

Tỉnh Bắc Kạn chưa thành lập Bệnh viện Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng, tại tuyến tỉnh có khoa Y học cổ truyền tại bệnh viện đa khoa tỉnh; 6/8 Trung tâm Y tế tuyến huyện có khoa Y học cổ truyền - Phục hồi chức năng. Việc thực hiện kế thừa, phát triển y dược cổ truyền của tỉnh còn nhiều hạn chế như: Hệ thống tổ chức Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng chưa đồng bộ, cơ sở vật chất trang thiết bị còn rất nhiều hạn chế, đội ngũ cán bộ chuyên khoa Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng còn thiếu, đặc biệt tuyến huyện, tuyến xã; sự đầu tư cho Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng chưa tương xứng với tiềm năng, ... dẫn tới số lượng và chất lượng khám, chữa bệnh bằng Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng tại các tuyến chưa cao.

II. MỤC TIÊU KẾ HOẠCH

1. Mục tiêu chung

Phát triển toàn diện y dược cổ truyền, tăng cường kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại nhằm bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Phát triển toàn diện y dược cổ truyền

- Hoàn thiện Đề án thành lập Bệnh viện Y dược học cổ truyền và Phục hồi chức năng quy mô 75 giường bệnh theo Quyết định số 1229/QĐ-UBND ngày 09/11/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc phê duyệt Đề án đảm bảo cơ sở vật chất ngành y tế tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021 - 2025.

- Tăng cường năng lực khám bệnh, chữa bệnh về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền.

- Đến năm 2025: 100% Trung tâm Y tế các huyện, thành phố có Khoa Y, dược cổ truyền - Phục hồi chức năng[2]; 95% Trạm Y tế xã, phường, thị trấn triển khai hoạt động tư vấn sử dụng y dược cổ truyền, khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe.

- Đến năm 2030: 100% Trạm Y tế xã, phường, thị trấn triển khai hoạt động khám, tư vấn sử dụng y dược cổ truyền, khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe[3].

- Tăng tỷ lệ khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại ở tất cả các tuyến: Đến năm 2025 tuyến tỉnh đạt 20%, tuyến huyện đạt 25% và tuyến xã đạt 30%; đến năm 2030 tuyến tỉnh đạt 25%, tuyến huyện đạt 30% và tuyến xã đạt 40%.

- Tăng tỷ lệ chi trả thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ quỹ bảo hiểm y tế trong tổng số chi phí cho thuốc: Đến năm 2025 tối thiểu là 20% và đến năm 2030 là 30%, trong đó chi phí sử dụng dược liệu sẵn có tại địa phương trong chữa bệnh tối thiểu là 5% trong tổng số chi phí thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền.

- Tăng số lượng đề tài nghiên cứu khoa học về y dược cổ truyền được ứng dụng trong thực tiễn; chú trọng nghiên cứu chứng minh khoa học tác dụng chữa bệnh của y dược cổ truyền và các phương pháp chữa bệnh y dược cổ truyền có giá trị.

- Tăng tỉ lệ dược liệu nuôi trồng tại tỉnh, khuyến khích dược liệu nuôi trồng đạt thực hành tốt nuôi trồng, thu hái dược liệu theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới (GACP - WHO).

- Phát triển y dược cổ truyền khối tư nhân, tăng cường vai trò của các hội, hiệp hội nghề nghiệp trong lĩnh vực y dược cổ truyền.

2.2. Kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại

- Đến năm 2025: 100% cán bộ được đào tạo, cập nhật kiến thức sử dụng trang thiết bị hiện đại phục vụ khám, chữa bệnh.

- Đến năm 2030: 100% bác sĩ, y sĩ y học cổ truyền được đào tạo, cập nhật kiến thức y khoa liên tục và lồng ghép giữa y dược cổ truyền với y học hiện đại trong khám bệnh, chữa bệnh đạt hiệu quả cao.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Về tuyên truyền

Đẩy mạnh thông tin, truyền thông về thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền giúp nhân dân hiểu đúng về tác dụng, hiệu quả của thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền; về các thành tựu của y dược cổ truyền, tổ chức các hoạt động tôn vinh danh y, thầy thuốc y dược cổ truyền; tăng cường công tác quản lý thông tin, tuyên truyền, quảng cáo về y dược cổ truyền.

2. Về nghiên cứu khoa học

Đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học và công nghệ, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại.

3. Về phát triển hệ thống khám, chữa bệnh

Thành lập Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng quy mô 75 giường bệnh theo Quyết định số 1229/QĐ-UBND ngày 09/11/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc phê duyệt Đề án đảm bảo cơ sở vật chất ngành y tế tỉnh Bắc Kạn giai đoạn 2021 - 2025.

Nâng cấp, đầu tư trang thiết bị y tế từng bước hiện đại hóa khoa Y học cổ truyền tại Bệnh viện đa khoa tỉnh, Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng, khoa Y học cổ truyền hoặc tổ Y học cổ truyền tại Trung tâm Y tế tuyến huyện, thành phố và các Trạm Y tế xã, phường, thị trấn phù hợp với khả năng ngân sách và tình hình thực tế của tỉnh.

Khuyến khích thành lập và phát triển các bệnh viện, cơ sở khám, chữa bệnh Y dược cổ truyền - Phục hồi chức năng ngoài công lập.

Tăng cường vai trò của Hội Đông y tỉnh, hỗ trợ ngân sách, cơ sở vật chất, biên chế cho Hội Đông y các cấp hoạt động theo quy định hiện hành.

4. Về phát triển nguồn nhân lực

Đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực y dược cổ truyền đối với y sĩ, điều dưỡng, bác sĩ, dược sĩ, chuyên khoa cấp I, chuyên khoa cấp II, thạc sĩ, tiến sĩ chuyên ngành y dược cổ truyền và các bậc đào tạo theo quy chuẩn của Bộ Y tế cho đội ngũ lương y, lương dược.

Cử nhân lực tham gia đào tạo theo nhiều loại hình: Chính quy, đào tạo liên tục, đào tạo liên thông, liên kết đào tạo, đào tạo theo cử tuyển đối với các địa bàn khó khăn nhằm đáp ứng đủ số lượng và chất lượng cán bộ y, dược cổ truyền cho các tuyến.

Nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực, đáp ứng yêu cầu phát triển y dược cổ truyền và kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại.

5. Về cơ chế, chính sách

Triển khai thực hiện đầy đủ các chế độ chính sách của Nhà nước đối với các thầy thuốc cống hiến và phát huy những bài thuốc hay, cây thuốc quý, những kinh nghiệm phòng và chữa bệnh bằng y dược cổ truyền có hiệu quả; bảo hộ quyền tác giả, quyền sở hữu và nghiên cứu kế thừa, ứng dụng và kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại.

6. Về đảm bảo nâng cao chất lượng dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu

Khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng thuốc nam, thuốc dân gian, thuốc gia truyền để đưa vào sản xuất với quy mô lớn đáp ứng nhu cầu sử dụng tại tỉnh, trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Tiếp tục khảo sát, nghiên cứu, điều tra, sưu tầm, thống kê các loại cây, con làm thuốc; sự phân bố, hệ sinh thái và trữ lượng cây, con làm thuốc hiện có trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó có kế hoạch tổ chức bảo vệ, khai thác, tái sinh hợp lý và phát triển bền vững.

Tăng cường kiểm tra, kiểm nghiệm chất lượng dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu lưu hành trên địa bàn tỉnh.

7. Về công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát

Tăng cường quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các cơ sở khám, chữa bệnh y dược cổ truyền và hoạt động mua bán, kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền trên địa bàn tỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Kinh phí thực hiện Kế hoạch từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn tài trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

- Khuyến khích việc xã hội hóa, huy động các nguồn kinh phí hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước để thực hiện Kế hoạch này.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Là cơ quan chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan và Hội Đông y tỉnh xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp phát triển y, dược cổ truyền thuộc lĩnh vực y tế đảm bảo đạt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra theo lộ trình đến năm 2030. Chỉ đạo, tăng cường công tác quản lý nhà nước, đẩy mạnh xã hội hóa trong lĩnh vực y dược cổ truyền; củng cố, kiện toàn, phát triển hệ thống khám, chữa bệnh và nâng cao chất lượng, hiệu quả khám chữa bệnh bằng y dược cổ truyền; đào tạo, bồi dưỡng, phát triển nguồn nhân lực y dược cổ truyền; đáp ứng đủ nhu cầu thuốc đông dược, đảm bảo chất lượng phục vụ công tác khám, chữa bệnh cho nhân dân; phối hợp, hỗ trợ hoạt động nâng cao vai trò của các cấp Hội Đông y trong tỉnh.

- Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông, các cơ quan truyền thông đại chúng tuyên truyền, phổ biến về vai trò của y dược cổ truyền trong phòng và chữa bệnh. Tăng cường thông tin, truyền thông về thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền giúp nhân dân hiểu đúng về tác dụng, hiệu quả của thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền.

- Phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ triển khai nghiên cứu, ứng dụng y dược cổ truyền và kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại. Tăng cường nghiên cứu khoa học về y dược cổ truyền; ưu tiên bố trí kinh phí để triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ về lĩnh vực y dược cổ truyền.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn triển khai thực hiện Quyết định số 2362/QĐ-UBND ngày 25/12/2020 của UBND tỉnh phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển dược liệu tỉnh Bắc Kạn; nội dung số 2, tiểu dự án 2 thuộc dự án 3 trong Kế hoạch số 528/KH-UBND ngày 19/8/2022 của UBND tỉnh về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Bắc Kạn năm 2022.

- Thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về khám chữa bệnh bằng y dược cổ truyền, về sản xuất, kinh doanh dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu tại các cơ sở y tế, các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.

- Định kỳ hằng năm báo cáo UBND tỉnh tình hình, kết quả thực hiện và sơ kết, tổng kết theo quy định.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, các địa phương và đơn vị liên quan thực hiện nuôi trồng và khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia nuôi trồng các cây, con làm thuốc, ưu tiên phát triển vùng nuôi, trồng cây, con làm thuốc; ưu tiên các loại cây, con có hiệu quả chữa bệnh tốt, giá trị kinh tế cao, nhu cầu sử dụng lớn để cung cấp nguyên liệu cho các cơ sở chế biến dược liệu, sản xuất thuốc từ dược liệu trong nước và xuất khẩu.

Chủ trì triển khai thực hiện Quyết định số 2362/QĐ-UBND ngày 25/12/2020 của UBND tỉnh phê duyệt Kế hoạch tổng thể phát triển dược liệu tỉnh Bắc Kạn; nội dung số 2, tiểu dự án 2 thuộc dự án 3 trong Kế hoạch số 528/KH-UBND ngày 19/8/2022 của UBND tỉnh về việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tỉnh Bắc Kạn năm 2022.

- Phối hợp với Sở Y tế khảo sát, nghiên cứu, điều tra, sưu tầm, thống kê các loại cây, con làm thuốc; sự phân bố, hệ sinh thái và trữ lượng cây, con làm thuốc hiện có trên địa bàn tỉnh. Trên cơ sở đó có kế hoạch tổ chức bảo vệ, khai thác, tái sinh hợp lý và phát triển bền vững.

3. Sở Khoa học và Công nghệ

- Phối hợp với Sở Y tế triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ mang tính chất nghiên cứu, ứng dụng khoa học kỹ thuật trong lĩnh vực y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại.

- Thông báo đến các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh đề xuất các nhiệm vụ khoa học và công nghệ nhằm xác định được danh mục, sự phân bổ hệ sinh thái cây, con làm thuốc hiện có trên địa bàn tỉnh để nuôi trồng, sản xuất dược liệu. Trong đó, chú trọng việc tái sinh, nhân giống, bảo tồn và phát triển nguồn gen dược liệu quý hiếm.

4. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan tham mưu phân bổ ngân sách hỗ trợ của Trung ương và cân đối, bố trí nguồn vốn đầu tư xây dựng cơ bản, vốn đối ứng của ngân sách tỉnh cho các chương trình, đề án, dự án thực hiện kế hoạch phát triển y dược cổ truyền. Hướng dẫn, khuyến khích, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển y dược cổ truyền trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Công Thương

Phối hợp với các ngành có liên quan quản lý chặt chẽ việc lưu thông, phân phối các sản phẩm của y dược cổ truyền; tăng cường phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại các sản phẩm từ y dược cổ truyền.

6. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với Sở Y tế hướng dẫn các cơ quan báo chí và chỉ đạo hệ thống thông tin cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phát triển y dược cổ truyền; phổ biến, giáo dục kiến thức phòng bệnh, chữa bệnh và nâng cao sức khỏe bằng y dược cổ truyền.

7. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế và các ngành liên quan thực hiện quy định của Luật Di sản văn hóa về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của y dược cổ truyền tại các địa phương trong tỉnh. Nghiên cứu quảng bá và phát triển hình thức du lịch kết hợp chữa bệnh bằng y dược cổ truyền trên địa bàn tỉnh.

8. Sở Tài chính

Tham mưu đảm bảo kinh phí hoạt động thường xuyên, đối ứng các chương trình mục tiêu theo dự toán ngân sách của các sở, ngành đã được UBND tỉnh giao hằng năm để triển khai thực hiện nhiệm vụ, phát triển y dược cổ truyền theo Kế hoạch này.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ theo kế hoạch trên địa bàn.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho Hội Đông y các cấp tổ chức thực hiện công tác phát triển dược liệu, bảo tồn, phát huy kế thừa các bài thuốc dân tộc tại địa phương.

- Tăng cường quản lý nhà nước, thanh tra, kiểm tra, giám sát đối với các cơ sở khám, chữa bệnh y dược cổ truyền và hoạt động mua bán, kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền trên địa bàn, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định.

10. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các hội, đoàn thể tỉnh

- Phối hợp với ngành y tế tổ chức tuyên truyền về vai trò của y dược cổ truyền; phổ biến kiến thức, lợi ích của y dược cổ truyền trong phòng bệnh, chữa bệnh và nâng cao sức khỏe.

- Vận động đoàn viên, hội viên và các tầng lớp nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia phát triển y dược cổ truyền Việt Nam.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chương trình phát triển y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đến năm 2030. Các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố và các đơn vị liên quan chỉ đạo, triển khai thực hiện; định kỳ báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh (qua Sở Y tế tổng hợp)./.