KẾ HOẠCH

PHÁT TRIỂN Y DƯỢC CỔ TRUYỀN TẠI TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH, GIAI ĐOẠN ĐẾN NĂM 2030

Căn cứ yêu cầu, nhiệm vụ phát triển lĩnh vực y học cổ truyền, tăng cường kết hợp giữa y học cổ truyền và y học hiện đại trong các hoạt động khám bệnh, điều trị của hệ thống y tế tuyến cơ sở, góp phần nâng cao hiệu quả công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân; Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ ban hành Kế hoạch phát triển y dược cổ truyền tại tuyến y tế cơ sở giai đoạn 2024 - 2030 trên địa bàn tỉnh, nội dung cụ thể như sau:

Phần I.

THỰC TRẠNG HỆ THỐNG Y DƯỢC CỔ TRUYỀN TRÊN ĐỊA BÀN

1. Hệ thống khám, chữa bệnh bằng y dược cổ truyền

Trong hệ thống y tế từ tỉnh đến cơ sở, hệ thống khám chữa bệnh bằng y dược cổ truyền gồm có:

- Tại tuyến tỉnh: có Bệnh viện chuyên khoa Y dược cổ truyền và Phục hồi chức năng (YDCT và PHCN) là bệnh viện hạng II; Bệnh viện đa khoa tỉnh đã thành lập Trung tâm YDCT và PHCN. 02/04 bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh (Bệnh viện Phổi, Bệnh viện Tâm thần) đã có lồng ghép hoạt động khám bệnh chữa bệnh y học cổ truyền; 02/04 bệnh viện chuyên khoa tuyến tỉnh chưa thành lập khoa YHCT (Bệnh viện Sản Nhi, Bệnh viện Mắt).

- Tại tuyến huyện: 100% Trung tâm Y tế (TTYT) hai chức năng tuyến huyện đều có khoa YHCT&PHCN, 100% các trạm y tế xã đã triển khai khám, chữa bệnh bằng YHCT; Hội đông Y được thành lập ở 13 huyện, thành, thị hoạt động có hiệu quả; toàn tỉnh có 68 phòng khám chuyên khoa YHCT và Phòng chẩn trị YHCT tư nhân.

- Tại Trạm Y tế xã, phường, thị trấn có phân công 01 người phụ trách công tác YHCT tại trạm; không có Lương y tham gia công tác khám, chữa bệnh tại trạm y tế.

2. Kết quả công tác khám bệnh chữa bệnh y học cổ truyền tại tuyến y tế cơ sở năm 2023

(Chi tiết tại Phụ lục đính kèm)

Phần II.

KẾ HOẠCH PHÁT TRIỂN Y DƯỢC CỔ TRUYỀN TẠI TUYẾN CƠ SỞ GIAI ĐOẠN ĐẾN NĂM 2030

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Phát triển toàn diện y dược cổ truyền, tăng cường kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại nhằm bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

2. Mục tiêu cụ thể

2.1. Phát triển toàn diện y dược cổ truyền

- Đối với các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh: Tăng cường năng lực khám bệnh, chữa bệnh về nhân lực, cơ sở vật chất, trang thiết bị trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền.

Giai đoạn 2025 - 2030: Duy trì 100% Bệnh viện đa khoa, Trung tâm Y tế hai chức năng tuyến huyện (gọi tắt là đơn vị) có khoa Y học cổ truyền&Phục hồi chức năng; 100% Trạm Y tế xã, phường, thị trấn triển khai hoạt động tư vấn sử dụng y dược cổ truyền trong chăm sóc sức khỏe hoặc tổ chức khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền.

- Khám bệnh, chữa bệnh bằng y dược cổ truyền:

+ Tăng tỷ lệ khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại ở tất cả các tuyến;

+ Đến năm 2025: tuyến huyện đạt 25% và tuyến xã đạt 30%; đến năm 2030: tuyến huyện đạt 30% và tuyến xã đạt 40%[1].

- Tăng tỷ lệ chi trả thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh từ quỹ bảo hiểm y tế trong tổng số chi phí cho thuốc: đến năm 2025 tối thiểu là 20% và đến năm 2030 là 30%; trong đó chi phí sử dụng dược liệu sẵn có tại địa phương trong chữa bệnh tối thiểu là 5% trong tổng số chi phí thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền[2].

- Tăng số lượng đề tài nghiên cứu khoa học về y dược cổ truyền được ứng dụng trong thực tiễn; chú trọng nghiên cứu chứng minh khoa học tác dụng chữa bệnh của y dược cổ truyền và các phương pháp chữa bệnh y dược cổ truyền có giá trị[3].

- Phát triển y dược cổ truyền khối tư nhân, tăng cường vai trò của các hội, hiệp hội nghề nghiệp trong lĩnh vực y dược cổ truyền.

2.2. Kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại

Hiện đại hóa y dược cổ truyền và kết hợp y học cổ truyền với y học hiện đại với những mục tiêu sau:

- Đến năm 2025: 100% cán bộ được đào tạo, cập nhật kiến thức sử dụng trang thiết bị hiện đại phục vụ khám, chữa bệnh.

- Đến năm 2030: 100% bác sĩ y học cổ truyền được đào tạo liên tục, đào tạo chuyên sâu các chuyên khoa về y học hiện đại; tăng tỉ lệ khám bệnh, chữa bệnh, số lượng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có lồng ghép giữa y dược cổ truyền với y dược hiện đại.

II. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Công tác truyền thông

- Đẩy mạnh thông tin, truyền thông về thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền, giúp nhân dân hiểu đúng về tác dụng, hiệu quả của thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền; về các thành tựu của y dược cổ truyền.

- Hướng dẫn các đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các hoạt động tôn vinh danh y, thầy thuốc y dược cổ truyền.

- Tăng cường công tác quản lý thông tin, tuyên truyền, quảng cáo về y dược cổ truyền trên địa bàn tỉnh.

- Phát động rộng rãi phong trào trồng và sử dụng thuốc nam, thực hiện “Thầy tại nhà, thuốc tại vườn”; hướng dẫn, ứng dụng rộng rãi các phương pháp chữa bệnh đơn giản không dùng thuốc cho một số chứng bệnh thông thường tại cộng đồng.

- Tổ chức phổ biến kiến thức về cây thuốc, phương pháp châm cứu, xoa bóp đơn giản phòng, chữa một số bệnh thông thường cho nhân dân.

2. Phát triển hệ thống khám chữa bệnh bằng y dược cổ truyền

- Củng cố và phát triển khoa y dược cổ truyền tại các đơn vị; bộ phận y dược cổ truyền tại Trạm y tế xã/phường/thị trấn. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế nâng cao chất lượng khám chữa bệnh bằng y dược cổ truyền và kết hợp y dược cổ truyền với y học hiện đại ở các khoa y dược cổ truyền của các đơn vị và Trạm y tế xã/phường/thị trấn phù hợp với khả năng ngân sách và tình hình thực tế của tỉnh.

- Có chính sách đẩy mạnh công tác xã hội hóa, thu hút nguồn lực, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ trong lĩnh vực y dược cổ truyền.

3. Phát triển nguồn nhân lực

- Đẩy mạnh công tác đào tạo nguồn nhân lực YDCT có trình độ cao: bác sỹ chuyên khoa cấp I, bác sỹ chuyên khoa cấp II, thạc sỹ, tiến sỹ về YDCT và các bậc đào tạo theo quy chuẩn của Bộ Y tế cho đội ngũ lương y, lương dược.

- Tăng cường đào tạo theo nhiều loại hình: chính quy, đào tạo liên tục, đào tạo liên thông, liên kết đào tạo, đào tạo theo cử tuyển đối với các địa bàn khó khăn nhằm đáp ứng đủ số lượng và chất lượng cán bộ y, dược cổ truyền cho các tuyến.

4. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học về y dược cổ truyền; bảo đảm, nâng cao chất lượng dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu

- Nghiên cứu, kế thừa những bài thuốc hay, những kinh nghiệm điều trị hiệu quả cao, vận dụng các thành tựu của khoa học hiện đại để chứng minh giá trị và hiệu quả của y, dược cổ truyền; nghiên cứu ứng dụng và kết hợp y, dược cổ truyền với y dược hiện đại; thực hiện bảo hộ quyền tác giả, quyền sở hữu trí tuệ về các nghiên cứu y dược cổ truyền theo quy định.

- Nghiên cứu, đánh giá tính an toàn, hiệu quả của thuốc y dược cổ truyền trong chữa một số bệnh là thế mạnh của y học cổ truyền; một số bệnh cần kết hợp y dược cổ truyền với y học hiện đại; nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến để bào chế các bài thuốc y học cổ truyền dưới dạng bào chế hiện đại.

- Khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng thuốc nam, thuốc dân gian, thuốc gia truyền để đưa vào sản xuất với quy mô lớn đáp ứng nhu cầu sử dụng.

- Nghiên cứu, điều tra, khảo sát, sưu tầm, thống kê các loại cây, con làm thuốc; sự phân bố, hệ sinh thái và trữ lượng cây, con làm thuốc hiện có trên địa bàn tỉnh.

- Tăng cường kiểm tra, kiểm nghiệm chất lượng dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu lưu hành trên địa bàn tỉnh.

- Tăng cường trao đổi thông tin khoa học trong và ngoài nước. Tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề về hiện đại hóa, kết hợp y , dược cổ truyền với y học hiện đại.

5. Tăng cường công tác quản lý hành nghề y dược cổ truyền

- Tăng cường công tác phổ biến kiến thức pháp luật về công tác y dược cổ truyền cho các cơ sở khám chữa bệnh y dược cổ truyền và các cơ sở mua bán, kinh doanh, lưu thông, phân phối dược liệu, thuốc cổ truyền.

- Quản lý chặt chẽ việc thực hiện công tác khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh y dược cổ truyền; quản lý chặt chẽ nguồn gốc, xuất xứ của dược liệu lưu thông trên địa bàn tỉnh đúng theo quy định của Bộ Y tế.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở khám bệnh chữa bệnh y dược cổ truyền và hoạt động mua bán, kinh doanh dược liệu, thuốc cổ truyền trên địa bàn tỉnh; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện Kế hoạch được đảm bảo từ nguồn ngân sách nhà nước, nguồn tài trợ, các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật và phù hợp với phân cấp ngân sách.

2. Khuyến khích việc xã hội hóa, huy động các nguồn kinh phí hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước để thực hiện, phát triển y dược cổ truyền.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan, Hội Đông y tỉnh, xây dựng kế hoạch và tổ chức triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp phát triển y, dược cổ truyền thuộc lĩnh vực y tế đảm bảo đạt các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra theo lộ trình đến năm 2030. Định kỳ báo cáo kết quả triển khai theo quy định.

- Đề xuất chủ trương đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền và kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại ở các khoa Y học cổ truyền của các đơn vị và Trạm Y tế cấp xã.

- Xây dựng kế hoạch đào tạo, tuyển dụng để phát triển nguồn nhân lực cho y, dược cổ truyền các tuyến khám chữa bệnh trên địa bàn tỉnh.

- Chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh y dược cổ truyền triển khai, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch, phát triển nâng cao chất lượng hoạt động khám, chữa bệnh bằng y dược cổ truyền trên địa bàn.

- Phối hợp với các sở, ngành liên quan thường xuyên thanh tra, kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật về khám chữa bệnh bằng y dược cổ truyền; các hoạt động sản xuất, kinh doanh dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu tại các cơ sở y tế, các đơn vị, doanh nghiệp.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế và các cơ quan liên quan chỉ đạo phát triển nuôi trồng các loại dược liệu, phát triển giống dược liệu, chú trọng các loại dược liệu có giá trị y tế và kinh tế cao phù hợp với đặc thù điều kiện tự nhiên của từng vùng trong tỉnh.

- Phối hợp với Sở Y tế, các sở, ngành có liên quan tham mưu cho UBND tỉnh kế hoạch sử dụng quỹ đất phát triển vùng trồng bảo tồn dược liệu và xây dựng thương hiệu dược liệu đặc trưng, thế mạnh của tỉnh; hình thành vùng nguyên liệu dược liệu theo tiêu chuẩn “Thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc” (GACP- WHO) theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới.

3. Sở Khoa học và Công nghệ

- Phối hợp với các Sở, ngành, tổ chức, cá nhân liên quan tăng cường công tác nghiên cứu khoa học về y dược cổ truyền; ưu tiên hỗ trợ kinh phí triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ về lĩnh vực y dược cổ truyền.

- Hướng dẫn, hỗ trợ tổ chức, cá nhân tiến hành các thủ tục về bảo hộ sở hữu trí tuệ có liên quan đến các bài thuốc y dược cổ truyền, các phương pháp khám và điều trị bằng y dược cổ truyền.

4. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính

Theo nhiệm vụ tham mưu, bố trí nguồn ngân sách tỉnh cho các hoạt động thường xuyên, các chương trình, dự án thực hiện phát triển y, dược cổ truyền theo quy định. Phối hợp hướng dẫn, khuyến khích, thu hút, tạo điều kiện cho các tổ chức, cá nhân đầu tư phát triển trong lĩnh vực y, dược cổ truyền.

5. Các sở, ngành khác theo chức năng, nhiệm vụ phối hợp, hỗ trợ triển khai các nội dung, nhiệm vụ thuộc kế hoạch phát triển y, dược cổ truyền trên địa bàn tỉnh.

6. Hội Đông y tỉnh

- Tạo điều kiện cho các lương y sưu tầm những bài thuốc gia truyền, những bài thuốc hay, những cây thuốc quý, các phương pháp điều trị không dùng thuốc phổ biến rộng rãi cho nhân dân.

- Tuyên truyền và vận động sử dụng cây thuốc gia đình, các phương pháp xoa bóp bấm huyệt, dưỡng sinh cho các cộng tác viên để làm nòng cốt triển khai sâu rộng trong nhân dân.

- Tham gia nghiên cứu kế thừa, ứng dụng các bài thuốc, vị thuốc dân tộc có giá trị cao trong khám, chữa bệnh.

- Củng cố phát triển các cấp hội Đông y và các đơn vị trực thuộc theo điều lệ của Hội.

7. Ủy ban nhân dân các huyện, thành, thị

- Chỉ đạo Phòng Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung của Kế hoạch; chủ động nghiên cứu, phối hợp với ngành y tế triển khai các biện pháp để phát triển y, dược cổ truyền trên địa bàn quản lý.

- Đẩy mạnh tuyên truyền về y, dược cổ truyền, phổ cập kiến thức về cây thuốc, phương pháp châm cứu, xoa, bóp đơn giản phòng và chữa một số bệnh thông thường cho nhân dân.

- Hướng dẫn phương pháp phòng bệnh, chữa bệnh không dùng thuốc tại cộng đồng.

- Tạo điều kiện thuận lợi cho Hội Đông y các huyện, thị xã, thành phố, các Chi hội hoạt động và phát triển.

Trên đây là Kế hoạch phát triển y dược cổ truyền tại tuyến y tế cơ sở giai đoạn đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh. Yêu cầu Thủ trưởng các Sở, ngành; Chủ tịch UBND các huyện, thành, thị và các đơn vị liên quan triển khai thực hiện./.

PHỤ LỤC.

KẾT QUẢ KHÁM BỆNH, CHỮA BỆNH Y DƯỢC CỔ TRUYỀN TẠI TUYẾN Y TẾ CƠ SỞ NĂM 2023