KẾ HOẠCH

ĐẦU TƯ CÔNG TRUNG HẠN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025 LĨNH VỰC BỐ TRÍ DÂN CƯ VÀ DI DÂN, TÁI ĐỊNH CƯ THỦY LỢI, THỦY ĐIỆN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG THÁP

Căn cứ Công văn số 2716/BNN-KTHT ngày 20/4/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc rà soát, xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 lĩnh vực bố trí dân cư và di dân, tái định cư thủy lợi, thủy điện;

Căn cứ tình hình thực tế trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp, UBND tỉnh đã rà soát và xây dựng Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 lĩnh vực bố trí dân cư và di dân, tái định cư thủy lợi, thủy điện trên địa bàn tỉnh như sau:

I. ĐÁNH GIÁ TÌNH HÌNH THỰC HIỆN KẾ HOẠCH ĐẦU TƯ CÔNG TRUNG HẠN GIAI ĐOẠN 2016-20201

1. Khái quát một số nội dung trong quy hoạch tổng thể bố trí, sắp xếp ổn định dân cư hoặc báo cáo rà soát, bổ sung quy hoạch

Năm 2015, UBND tỉnh Đồng Tháp đã rà soát, kiểm tra và báo cáo Bộ Xây dựng về tổng số hộ cư trú tại vùng ngập lụt mới phát sinh và vùng sạt lở nguy hiểm cần đưa vào đối tượng Chương trình cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng ngập lụt giai đoạn 2016 - 2020 là 6.120 hộ, với 29 cụm, tuyến dân cư2.

Từ năm 2016 - 2018, trước tình hình thiên tai thường xuyên xảy ra (đặc biệt là tình trạng sạt lở bờ sông ngày càng nghiêm trọng), UBND tỉnh Đồng Tháp đã kiến nghị Trung ương hỗ trợ xây dựng 12 cụm, tuyến dân cư để di dời khẩn cấp 2.440 hộ đang nằm trong vành đai sạt lở nguy hiểm với kinh phí 657 tỷ đồng3. Tuy nhiên, đến nay tỉnh Đồng Tháp vẫn chưa được xem xét, hỗ trợ.

2. Kết quả thực hiện hỗ trợ kinh phí di dân theo Quyết định số 1776/QĐ-TTg trong trung hạn giai đoạn 2016 - 2020

Tổng số hộ được hỗ trợ là 2.162 hộ, kinh phí 23,425 tỷ đồng. Cụ thể:

- Giai đoạn 2016 - 2019 đã hỗ trợ kinh phí di dời: 1.987 hộ, kinh phí 21,425 tỷ đồng. trong đó:

+ Di dân vùng sạt lở: 671 hộ, kinh phí 6,702 tỷ đồng.

+ Di dân vùng ngập lũ: 1.202 hộ, kinh phí 11,988 tỷ đồng.

+ Di dân biên giới: 114 hộ, kinh phí 2,735 tỷ đồng.

- Ước thực hiện năm 2020 hỗ trợ 175 hộ, kinh phí 02 tỷ đồng (sạt lở: 96 hộ; cụm, tuyến dân cư: 64 hộ; vùng biên giới: 15 hộ).

(Đính kèm Phụ lục I)

- Vốn được giao hỗ trợ kinh phí di dân giai đoạn 2016 - 2020 (vốn sự nghiệp kinh tế): Trung ương phân bổ 28 tỷ đồng (đã trả nợ tạm ứng 18 tỷ đồng, thực hiện 10.000 triệu đồng), vốn tạm ứng ngân sách tỉnh 13,425 tỷ đồng. Lũy kế từ năm 2012 đến nay, nợ tạm ứng ngân sách tỉnh 49,415 tỷ đồng chưa có nguồn để hoàn trả. UBND tỉnh đã có văn bản kiến nghị Trung ương bổ sung kinh phí thực hiện chính sách di dân trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp4 nhưng chưa được chấp thuận.

- Về vốn được giao trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 thực hiện các dự án đầu tư bố trí, sắp xếp ổn định dân cư:

Tổng nguồn vốn trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020 từ nguồn ngân sách Trung ương là 705 tỷ đồng, đầu tư 02 dự án:

- Dự án bố trí ổn định dân cư Dinh Bà, xã Tân Hộ Cơ, huyện Tân Hồng: 30 tỷ đồng.

- Dự án bố trí ổn định dân cư Giồng Dúi - Thường Thới Tiền 1, huyện Hồng Ngự: 40 tỷ đồng.

(Đính kèm Phụ lục II)

II. ĐÁNH GIÁ CHUNG

1. Một số kết quả đạt được

Chương trình bố trí dân cư đã hỗ trợ di dời các hộ dân ra khỏi vùng sạt lở, ngập lũ,... góp phần giảm thiệt hại về người và tài sản; củng cố quốc phòng - an ninh tuyến biên giới đất liền.

Thực hiện tốt Chương trình bố trí dân cư trên địa bàn tỉnh đã mang lại hiệu quả tích cực: Đời sống dân cư ngày càng được cải thiện, bộ mặt nông thôn được đổi mới, chất lượng cuộc sống của nhân dân được nâng cao: nhà cửa được xây dựng mới vững chắc, các nhu cầu sinh hoạt ăn, ở, đi lại, học tập, chăm sóc sức khỏe, văn hóa được bảo đảm thuận lợi.

2. Tồn tại, hạn chế

Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Chương trình trên địa bàn Tỉnh còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế như:

- Hàng năm trên địa bàn tỉnh Đồng tháp đối mặt với nhiều vụ sạt lở dọc sông Tiền và sông Hậu gây ảnh hưởng lớn đến cuộc sống, tổn thất lớn về tài sản và tinh thần của hàng ngàn hộ dân sống dọc 02 bên bờ sông nhưng do nguồn kinh phí Trung ương phân bổ để thực hiện công tác hỗ trợ di dân tái định cư có giới hạn, trong khi đó danh sách những hộ nằm trong vành đai sạt lở không an toàn chưa di dời tái định cư ngày càng tăng.

- Việc đầu tư xây dựng các cụm, tuyến dân cư khu vực biên giới chưa đáp ứng nhu cầu thực tế cho người dân, do không có quỹ đất hỗ trợ phục vụ sản xuất, chưa tạo được sinh kế cho người dân. Chưa có nhiều giải pháp phát triển sản xuất, cải thiện đời sống người dân vùng bố trí dân cư thiên tai.

III. XÂY DỰNG KẾ HOẠCH ĐẦU TƯ CÔNG TRUNG HẠN LĨNH VỰC BỐ TRÍ, SẮP XẾP ỔN ĐỊNH DÂN CƯ GIAI ĐOẠN 2021 - 2025

1. Mục tiêu và định hướng đầu tư công giai đoạn 2021 - 2025

a) Mục tiêu: Bố trí ổn định dân cư gắn với chương trình mục tiêu giảm nghèo bền vững, giải quyết việc làm, từng bước ổn định đời sống cho các hộ dân; hình thành các điểm dân cư mới có đầy đủ cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, góp phần bảo vệ môi trường, giữ vững an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội.

b) Định hướng: Phù hợp quy hoạch xây dựng nông thôn mới và các quy hoạch khác có liên quan; ưu tiên các vùng có nguy cơ cao về thiên tai cần di dời cấp bách, vùng biên giới, đặc biệt ổn định dân di cư tự do theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Thông báo số 14/TB-VPCP ngay 08/01/2019 của Văn phòng Chính phủ (Giải pháp ổn định dân di cư tự do trên địa bàn cả nước).

2. Nguyên tắc xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025

- Việc lập kế hoạch đầu tư công trung hạn nhằm thực hiện các mục tiêu, định hướng phát triển tại Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 của các ngành, lĩnh vực, địa phương và các quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, các quy hoạch, ngành, lĩnh vực được phê duyệt.

- Phù hợp với kế hoạch tài chính 05 năm giai đoạn 2021 - 2025, khả năng cân đối vốn đầu tư công và thu hút các nguồn vốn đầu tư của các thành phần kinh tế khác.

- Tập trung vốn, ưu tiên hoàn thành dứt điểm các dự án đầu tư bố trí dân cư đang thực hiện dở dang để đưa dân đến sinh sống; dự án bố trí dân cư thiên tai cấp bách, dự án bố trí, sắp xếp ổn định dân di cư tự do theo chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 22/NQ-CP, dự án bố trí, sắp xếp ổn định dân cư các xã biên giới, hải đảo; dự án bố trí dân cư vùng đặc biệt khó khăn; dự án đầu tư ổn định đời sống và sản xuất cho người dân sau tái định cư các dự án thủy lợi, thủy điện.

- Không bố trí vốn cho chương trình, dự án không thuộc lĩnh vực đầu tư công.

- Bảo đảm công khai, minh bạch và công bằng trong lập kế hoạch đầu tư công trung hạn.

- Chủ động bố trí thêm ngân sách địa phương, huy động lồng ghép nguồn vốn hợp pháp khác trên địa bàn để thực hiện bố trí dân cư, đặc biệt là hỗ trợ phát triển sản xuất, xây dựng mô hình hỗ trợ phát triển sản xuất vùng bố trí dân cư, góp phần từng nâng cao thu nhập cho các hộ di dân, an tâm ổn định đời sống lâu dài.

3. Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 lĩnh vực bố trí, sắp xếp ổn định dân cư

a) Lựa chọn danh mục dự án đầu tư công và bố trí vốn kế hoạch đầu tư trung hạn theo thứ tự ưu tiên như sau:

- Dự án hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng nhưng chưa bố trí đủ vốn;

- Dự án chuyển tiếp theo tiến độ được cấp có thẩm quyền phê duyệt;

- Dự án dự kiến hoàn thành trong kỳ kế hoạch;

- Dự án khởi công mới phải đáp ứng các điều kiện:

+ Chương trình, dự án cần thiết, có đủ điều kiện được bố trí vốn kế hoạch theo quy định;

+ Bảo đảm bố trí đủ vốn để hoàn thành chương trình, dự án theo tiến độ đầu tư đã được phê duyệt;

+ Phù hợp với định hướng ưu tiên đầu tư và khả năng cân đối nguồn vốn.

b) Lĩnh vực bố trí, sắp xếp ổn định dân cư:

- Về số hộ cần bố trí: 4.309 hộ.

- Đối tượng: Ảnh hưởng bởi thiên tai như: sạt lở bờ sông, ngập lụt; vùng đặc biệt khó khăn, biên giới, di cư tự do.

- Hình thức bố trí: Tập trung hình thành điểm, tuyến dân cư mới.

- Đề xuất danh mục dự án đầu tư bố trí, sắp xếp ổn định dân cư theo thứ tự ưu tiên; tổng nhu cầu vốn và phân kỳ đầu tư thực hiện trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025, cụ thể:

+ Số dự án: 17 dự án, gồm 02 dự án đã phê duyệt, chuyển tiếp tiếp thực hiện giai đoạn 2021 - 2025 và 15 dự án đầu tư mới6.

+ Số điểm dân cư bố trí cho các đối tượng: 39 cụm, tuyến dân cư7.

+ Số hộ bố trí ổn định theo các đối tượng: 4.735 hộ dân.

+ Tổng vốn đầu tư trung hạn giai đoạn 2021 - 2025: 979 tỷ đồng8.

(Đính kèm Phụ lục III, IV)

IV. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ

Trước tình hình sạt lở rất nghiêm trọng trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp thời gian qua, việc di dời, đảm bảo tính mạng và tài sản người dân là rất cấp thiết. Tuy nhiên nguồn lực của Tỉnh còn hạn chế, do đó kính đề nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét, trình Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ địa phương đầu tư thêm 13 cụm, tuyến dân cư để di dời cho 3.255 hộ, với kinh phí là 796 tỷ đồng trong giai đoạn 2021 - 2025 nêu trên. Đồng thời phân bổ kinh phí hỗ trợ di dân 49,415 tỷ đồng để địa phương hoàn trả tạm ứng ngân sách tỉnh.

Trên đây là Kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 lĩnh vực bố trí dân cư và di dân, tái định cư thủy lợi, thủy điện trên địa bàn tỉnh./.