QUYẾT ĐỊNH

BAN HÀNH KẾ HOẠCH PHÒNG, CHỐNG BỆNH DẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM, GIAI ĐOẠN 2022 - 2030

ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG NAM

Căn cứ Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 19/6/2015; Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương ngày 22/11/2019.

Căn cứ Luật Thú y ngày 19/6/2015;

Căn cứ Luật Ngân sách nhà nước ngày 25/6/2015;

Căn cứ Thông tư liên tịch số 16/2013/TTLT-BYT-BNNPTNT ngày 27/5/2013 của liên Bộ: Y tế, Nông nghiệp và PTNT hướng dẫn phối hợp phòng, chống bệnh lây truyền từ động vật sang người;

Căn cứ Thông tư số 07/2016/TT-BNNPTNT ngày 31/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT quy định về phòng, chống dịch bệnh động vật trên cạn;

Căn cứ Quyết định số 2151/QĐ-TTg ngày 21/12/2021 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt "Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại, giai đoạn 2022-2030";

Theo đề nghị của Sở Nông nghiệp và PTNT tại Tờ trình số 51/TTr- SNN&PTNT ngày 24/3/2022 (kèm theo Công văn số 343/STC-NS ngày 17/02/2022 của Sở Tài chính).

QUYẾT ĐỊNH:

Điều 1. Ban hành kèm theo Quyết định này "Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2022-2030".

Điều 2. Quyết định này có hiệu lực kể từ ngày ký.

Điều 3. Chánh Văn phòng UBND tỉnh; Trưởng Ban Chỉ đạo Phòng, chống dịch bệnh động vật tỉnh; Giám đốc các Sở: Nông nghiệp và PTNT, Y tế, Tài chính; Giám đốc Kho bạc Nhà nước tỉnh; Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố; Chủ tịch UBND cấp xã và thủ trưởng các cơ quan, đơn vị có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.

KẾ HOẠCH

PHÒNG, CHỐNG BỆNH DẠI ĐỘNG VẬT TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM, GIAI ĐOẠN 2022-2030
(Ban hành kèm theo Quyết định số 908/QĐ-UBND ngày 04/3/2022 của UBND tỉnh Quảng Nam

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Kiểm soát được bệnh Dại trên đàn chó, mèo nuôi; phấn đấu không có người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030; góp phần bảo vệ sức khỏe con người và cộng đồng.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Phòng, chống bệnh Dại ở động vật

- Quản lý đàn chó, mèo nuôi: Giai đoạn 2022-2025 quản lý được 50% số hộ nuôi chó, mèo; giai đoạn 2026-2030 quản lý được 70% số hộ nuôi chó, mèo.

- Tiêm vắc xin: Giai đoạn 2022-2025 tiêm được 70% tổng đàn chó, mèo nuôi; giai đoạn 2026-2030 tiêm được 80% tổng đàn chó, mèo nuôi.

- Giám sát bệnh Dại: Giai đoạn 2022-2025 giám sát được 70% số chó, mèo được quản lý; giai đoạn 2026-2030 giám sát được 90% số hộ nuôi chó, mèo.

- Xây dựng ít nhất 01 vùng an toàn dịch bệnh Dại cấp huyện và ít nhất 03 cơ sở an toàn dịch bệnh Dại cấp xã.

b) Đối với phòng, chống bệnh Dại ở người

- 18 huyện, thị xã, thành phố có điểm tiêm vắc xin Dại và huyết thanh kháng Dại cho người.

- 18 huyện, thị xã, thành phố thực hiện truyền thông nguy cơ và nâng cao nhận thức về bệnh Dại ở cộng đồng, trường học.

- 100% số người tiêm vắc xin phòng bệnh Dại sau khi bị động vật cào, cắn được báo cáo qua hệ thống báo cáo quốc gia.

- 90% số người bị phơi nhiễm với bệnh Dại được điều trị dự phòng sau phơi nhiễm.

- Đến năm 2025, không còn huyện, thị xã, thành phố có nguy cơ cao về bệnh Dại trên người; đến năm 2027 không còn huyện, thị xã, thành phố có nguy cơ trung bình về bệnh Dại trên người.

- Đến năm 2025, giảm 50% số người bị tử vong vì bệnh Dại so với giai đoạn 2017-2021 và phấn đấu không còn người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030.

II. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

1. Quản lý đàn chó, mèo

a) Chủ nuôi chó, mèo

Hằng quý, chủ nuôi chó, mèo có trách nhiệm kê khai nuôi chó, mèo với UBND cấp xã theo đúng quy định của Luật Chăn nuôi. Cam kết tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo nuôi; đeo rọ mõm cho chó, xích giữ chó khi dắt chó ra nơi công cộng. Nếu để chó thả rông cắn người thì phải chi trả những chi phí liên quan theo quy định. Thực hiện đánh dấu để nhận diện (đeo vòng cổ) cho chó, mèo đã được tiêm vắc xin phòng bệnh Dại.

b) UBND cấp huyện, UBND cấp xã

- Lập cam kết với chủ vật nuôi tiêm đầy đủ vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo nuôi; đeo rọ mõm cho chó, xích giữ chó khi dắt chó ra nơi công cộng. Xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm hành chính trong quản lý nuôi chó theo quy định của pháp luật.

- Tổ chức thực hiện kê khai hoạt động chăn nuôi hàng quý trên địa bàn theo đúng quy định của Luật Chăn nuôi để quản lý danh sách hộ nuôi chó, mèo. Thực hiện báo cáo định kỳ hàng quý về số liệu các hộ nuôi và tổng đàn chó, mèo chi tiết đến cấp xã.

- Căn cứ tình hình thực tế tại địa phương để quyết định thành lập đội bắt chó thả rông, chó không đeo rọ mõm, chó nghi mắc bệnh Dại, cưỡng chế tiêm vắc xin Dại cho chó.

2. Tiêm phòng vắc xin phòng bệnh Dại cho đàn chó, mèo

a) Yêu cầu chung về tiêm vắc xin Dại

- Đối tượng và phạm vi tiêm phòng: Toàn bộ đàn chó, mèo trong địa bàn cấp xã phải được tiêm vắc xin Dại và phải được đeo vòng cổ để nhận diện (vòng đeo cổ).

- Thời điểm và tần suất:

+ Tiêm phòng bắt buộc bằng vắc xin: Hằng năm, ưu tiên tiêm vào trước thời điểm nắng nóng (trước mùa Hè); tần suất tiêm phòng bảo đảm tối thiểu 01 lần/năm, tỷ lệ tiêm đạt 70% đàn chó, mèo giai đoạn 2022-2025, đạt 80% vào giai đoạn 2026-2030. Các tháng còn lại thường xuyên rà soát, tiêm bổ sung cho đàn chó, mèo mới phát sinh trên địa bàn quản lý.

+ Tiêm phòng khẩn cấp khi có ổ dịch xảy ra: Căn cứ thực tế tình hình dịch bệnh Dại, các địa phương tổ chức tiêm phòng khẩn cấp vắc xin Dại cho chó, mèo bảo đảm đạt 80% tổng đàn trở lên.

- Sử dụng vắc xin: Theo hướng dẫn của nhà sản xuất vắc xin hoặc theo hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

b) Tổ chức tiêm vắc xin Dại

- Trung tâm Kỹ thuật nông nghiệp (KTNN) cấp huyện hướng dẫn chuyên môn, nghiệp vụ cho lực lượng tham gia bắt chó, mèo để tiêm vắc xin Dại.

- UBND cấp xã có trách nhiệm tuyên truyền, vận động chủ nuôi chó, mèo chủ động kinh phí tiêm vắc xin Dại (bao gồm kinh phí mua vắc xin, tiền công tiêm phòng và chi phí dây đeo vòng cổ cho chó sau khi tiêm); tổ chức tiêm phòng cho đàn chó, mèo trên địa bàn.

- Người tiêm phòng (nhân viên Thú y xã, phường, thị trấn, những người có chứng chỉ hành nghề thú y, các cơ sở có đủ điều kiện hành nghề khám chữa bệnh cho chó, mèo) thực hiện tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo, cấp Giấy chứng nhận tiêm phòng và báo cáo số liệu tiêm phòng cho nhân viên Thú y xã, phường, thị trấn trên địa bàn theo từng tháng. Nhân viên Thú y xã, phường, thị trấn tổng hợp tiến độ/kết quả tiêm phòng trên địa bàn cấp xã báo cáo Trung tâm KTNN cấp huyện theo quy định.

3. Điều trị dự phòng sau phơi nhiễm cho người

a) Yêu cầu chung đối với điều trị dự phòng sau phơi nhiễm

Tất cả những người bị chó, mèo cắn, cào, phơi nhiễm, có nguy cơ nhiễm với bệnh Dại nhưng chưa được tiêm vắc xin Dại phải được điều trị dự phòng.

b) Tổ chức điều trị dự phòng

- Kiện toàn, mở rộng số lượng các điểm tiêm vắc xin và huyết thanh kháng Dại để phục vụ kịp thời công tác điều trị dự phòng, đảm bảo khả năng dễ tiếp cận, giá thành thấp, đặc biệt ở khu vực có nguy cơ cao, bảo đảm mỗi huyện có ít nhất 01 điểm tiêm có đủ có sở vật chất, trang thiết bị, vật tư và nguồn nhân lực cho điều trị dự phòng.

- Đảm bảo đủ trang thiết bị, vắc xin và huyết thanh kháng Dại đã được cấp phép sử dụng theo Kế hoạch quốc gia về cung ứng, sử dụng vắc xin phòng Dại cho người bị chó, mèo cắn, người có nguy cơ cao phơi nhiễm bệnh Dại; vắc xin, huyết thanh kháng Dại miễn phí sau phơi nhiễm cho người nghèo tại các khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vùng miền núi khu vực II, III, người tham gia công tác phòng, chống dịch và các trường hợp có nguy cơ cao khác (gồm: tổ tham gia tiêm phòng, đội bắt chó có nguy cơ cao tiếp xúc với chó mắc bệnh Dại, cán bộ Y tế tiếp xúc với bệnh nhân nghi mắc bệnh Dại và điều tra, xử lý ổ dịch Dại, trẻ em dưới 6 tuổi trong vùng dịch).

4. Rà soát, hoàn thiện thể chế, chính sách về phòng, chống bệnh Dại

- Rà soát các văn bản, quy định, hướng dẫn phòng, chống bệnh Dại; đánh giá những khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện, đề xuất sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quy định của pháp luật hiện hành và tình hình thực tế tại địa phương.

- Đề xuất sửa đổi, bổ sung các cơ chế, chính sách trong phòng, chống dịch bệnh Dại; cơ chế, chính sách hỗ trợ xây dựng vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh Dại.

5. Thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức, thái độ và thay đổi hành vi trong quản lý chó nuôi, phòng, chống bệnh Dại

a) Nội dung thông tin, tuyên truyền

- Đặc điểm và tính chất nguy hiểm của bệnh Dại, cách nhận biết người và động vật mắc bệnh Dại, nghi mắc bệnh Dại và biện pháp xử lý, phòng, chống bệnh Dại ở người và động vật; chủ trương, chính sách và quy định về quản lý nuôi chó, mèo và tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo; các biện pháp phòng, chống bệnh Dại, xây dựng vùng an toàn bệnh Dại; xử lý các trường hợp vi phạm, không tuân thủ các quy định về quản lý chó, mèo nuôi, tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo, không tuân thủ các biện pháp phòng, chống bệnh Dại.

- Vai trò, tầm quan trọng của đăng ký, nuôi nhốt chó, mèo; xích và đeo rọ mõm cho chó, có người dắt chó khi ra nơi công cộng; tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo; mức độ nguy hiểm khi để chó nuôi thả rông, chó không được tiêm vắc xin Dại và nguy cơ làm lây lan bệnh Dại.

- Nâng cao nhận thức cộng đồng về tính chất nguy hiểm của bệnh Dại và các biện pháp phòng chống bệnh Dại ở người; hướng dẫn người bị chó, mèo cắn/cào xử lý y tế ban đầu ngay sau khi bị chó, mèo cắn/cào và đến các cơ sở y tế để được điều trị dự phòng kịp thời. Không sử dụng thuốc đông y (thuốc nam, thuốc bắc) hoặc các loại thuốc khác không theo quy định của ngành Y tế thay thế vắc xin để điều trị dự phòng bệnh Dại khi bị chó, mèo cắn.

- Các nội dung và tổ chức thực hiện Kế hoạch phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2022-2030 với mục tiêu quan trọng không có người tử vong vì bệnh Dại vào năm 2030.

b) Phương thức thông tin, tuyên truyền

- Truyền thông qua các chương trình truyền hình, phát thanh của tỉnh, huyện/thị xã/thành phố, đặc biệt hệ thống truyền thanh cấp xã; bản tin công cộng tại nơi đông người, tụ điểm sinh hoạt văn hóa, sinh hoạt cộng đồng của người dân.

- Tổ chức thông tin, tuyên truyền lưu động ở cơ sở; tuyên truyền, vận động thông qua các báo cáo viên, tuyên truyền viên, cán bộ Y tế, Thú y cơ sở; xây dựng, in ấn, phát miễn phí các tài liệu tuyên truyền (tờ rơi, pa nô, sách mỏng, sách sổ tay, poster...); truyền thông học đường về phòng, chống bệnh Dại; phát động hưởng ứng và tổ chức mít tinh ngày "Thế giới phòng chống bệnh Dại" vào ngày 28/9 hàng năm; tổ chức các hội thảo, hội nghị, tập huấn chuyên đề, các buổi tọa đàm, nói chuyện, giao lưu trực tuyến, tổ chức sự kiện...

c) Thời điểm và tần suất tuyên truyền

Thông tin, tuyên truyền về các nội dung phòng, chống bệnh Dại trên người và động vật phải được thực hiện thường xuyên, liên tục, đặc biệt vào thời điểm trước mùa nắng nóng (mùa Hè), trước thời điểm tổ chức tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo, nhất là tại các khu vực đông dân cư và có nuôi nhiều chó, mèo, khu vực có nguy cơ cao về bệnh Dại, khu vực ổ dịch (có người tử vong do bệnh Dại).

6. Điều tra, ứng phó, xử lý ổ dịch Dại

Điều tra, xử lý dịch bệnh Dại trên động vật và người bảo đảm tuân thủ các quy định của pháp luật về Thú y và Y tế, cụ thể như sau:

a) Chủ nuôi chó, mèo

Có trách nhiệm báo cáo, cung cấp đầy đủ thông tin chính xác cho chính quyền thôn hoặc xã/phường/thị trấn, Thú y cơ sở, Y tế nơi gần nhất khi phát hiện động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh, chết do mắc bệnh Dại; cách ly theo dõi động vật có dấu hiệu nghi mắc bệnh Dại, tiêu hủy động vật mắc bệnh Dại theo hướng dẫn của Trung tâm KTNN. Nghiêm cấm mua bán, giết mổ, sử dụng sản phẩm động vật nghi mắc bệnh Dại; không vứt xác động vật ra môi trường; thực hiện vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, tiêu hủy bắt buộc động vật nghi mắc bệnh, mắc bệnh, chết do bệnh Dại.

b) Trung tâm KTNN cấp huyện

- Hướng dẫn tiêu hủy động vật mắc bệnh.

- Chủ trì, phối hợp với Chi cục Chăn nuôi và Thú y, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh, Trung tâm Y tế cấp huyện, chính quyền cấp xã, tiến hành điều tra ổ dịch và lấy mẫu động vật để xét nghiệm bệnh Dại.

- Tham mưu UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã tổ chức tiêm vắc xin Dại để phòng, chống dịch bệnh.

- Hướng dẫn, hỗ trợ tiêm phòng và giám sát tiêm phòng: đeo vòng cổ cho chó, mèo và cấp Giấy chứng nhận tiêm phòng sau khi tiêm để kiểm soát bệnh Dại…

- Hướng dẫn thực hiện vệ sinh, khử trùng, tiêu độc, tiêu hủy bắt buộc động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh, chết do bệnh Dại; theo dõi nuôi cách ly động vật nghi mắc Dại cắn người theo quy định.

- Phối hợp với Phòng Nông nghiệp và PTNT/Kinh tế trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định công bố dịch, công bố hết dịch.

- Tham mưu các biện pháp chống dịch trình UBND cấp huyện chỉ đạo UBND cấp xã, các Ban, ngành chức năng có liên quan cấp huyện tổ chức triển khai phòng, chống bệnh Dại theo quy định.

- Báo cáo dịch bệnh theo quy định tại Thông tư số 07/2016/TT- BNNPTNT ngày 31/5/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT.

- Phối hợp lập biên bản vi phạm hành chính và trình cấp có thẩm quyền ra quyết định xử phạt các trường hợp vi phạm trong phòng, chống dịch bệnh Dại.

- Thông báo cho cơ quan y tế địa phương để giám sát, phòng chống dịch bệnh Dại.

c) Cơ quan Y tế chủ trì, phối hợp với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, Trung tâm KTNN cấp huyện, UBND cấp xã

Cơ quan Y tế có trách nhiệm hướng dẫn xử lý bệnh nhân tử vong do bệnh Dại, mai táng theo quy định của bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm nhóm B. Người trong gia đình tiếp xúc trực tiếp, cán bộ Y tế tiếp xúc trực tiếp với bệnh nhân cần được điều trị dự phòng. Phối hợp với Trung tâm KTNN cấp huyện và chính quyền cấp xã để xác định người cần đi điều trị dự phòng, hướng dẫn người bị chó, mèo cắn/cào đi điều trị dự phòng tại các cơ sở Y tế; thông báo, chia sẻ kịp thời thông tin người bị chó, mèo cắn/cào phải đi điều trị dự phòng tại cơ sở Y tế (trong vòng 24 giờ) cho Trung tâm KTNN địa phương để giám sát, phòng chống bệnh Dại trên động vật; truyền thông, hướng dẫn người bị phơi nhiễm đến các cơ sở Y tế để được điều trị dự phòng; thực hiện các biện pháp chống dịch khác theo quy định hiện hành.

d) Ủy ban nhân dân các cấp

Chỉ đạo tổ chức xử lý ổ dịch theo phân cấp quy định tại khoản 4, khoản 5 Điều 27 Luật Thú y, gồm các nhiệm vụ cụ thể: tổ chức xử lý ổ dịch, tiêu hủy động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh Dại theo quy định; lập chốt kiểm soát tạm thời trên các trục đường giao thông chính ra, vào vùng dịch, vùng khống chế để ngăn chặn không đưa chó, mèo ra ngoài vùng dịch; phối hợp, điều tra xác định hộ nuôi có chó, mèo mắc, nghi mắc bệnh Dại; thành lập tổ giám sát, bắt và xử lý chó, mèo thả rông, chó, mèo chưa được tiêm vắc xin phòng bệnh Dại trong vùng đang có ổ dịch Dại; đặt biển báo khu vực có dịch, hướng dẫn người, phương tiện tránh đi qua vùng dịch; phun khử trùng các phương tiện vận chuyển từ vùng dịch đi ra ngoài; xử lý động vật mắc bệnh trong vùng dịch và các trường hợp vi phạm hành chính theo quy định.

7. Giám sát bệnh Dại

a) Giám sát bệnh Dại trên động vật

- Giám sát lâm sàng (giám sát bị động):

+ Chủ nuôi động vật có trách nhiệm thường xuyên theo dõi chó, mèo, nếu phát hiện động vật có biểu hiện nghi mắc bệnh Dại phải báo ngay cho chính quyền cơ sở, nhân viên Thú y cấp xã hoặc Trung tâm KTNN, cơ quan Y tế nơi gần nhất; thực hiện các biện pháp ứng phó, xử lý ổ dịch Dại.

+ Nhân viên Thú y cấp xã, Trung tâm KTNN cấp huyện, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, có trách nhiệm tổ chức kiểm tra ngay khi nhận được thông tin; tổ chức điều tra, xác minh, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; hướng dẫn kỹ thuật xử lý ổ dịch bệnh Dại.

+ UBND cấp xã có trách nhiệm tổ chức xử lý ổ dịch, tiêu hủy động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; tổ chức thực hiện các biện pháp phòng, chống bệnh Dại theo quy định.

- Giám sát lưu hành vi rút và giám sát sau tiêm phòng (giám sát chủ động): Hằng năm, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, Trung tâm KTNN cấp huyện căn cứ tình hình thực tế của địa phương, nhất là nguy cơ về bệnh Dại, tổng đàn chó, mèo nuôi để xây dựng kế hoạch, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, bố trí kinh phí tổ chức triển khai giám sát lưu hành vi rút Dại ở động vật, giám sát sau tiêm phòng vắc xin Dại ở động vật. Kết quả giám sát có thể sử dụng để chứng minh cơ sở, vùng an toàn bệnh Dại.

- Tập huấn nâng cao năng lực giám sát: Căn cứ các tài liệu của cơ quan Thú y Trung ương đã chuẩn hóa tập huấn phòng, chống bệnh Dại cho hệ thống Thú y:

Tập huấn các nội dung về: quản lý đàn chó, mèo; kỹ năng bắt, xử lý chó, mèo thả rông. Thực hiện đúng các quy định về bảo quản và vận chuyển vắc xin, theo dõi sau tiêm, đảm bảo an toàn trong và sau khi tiêm vắc xin Dại; kỹ thuật thu thập, bảo quản và vận chuyển mẫu động vật nghi mắc bệnh Dại, bảo đảm an toàn cho người lấy mẫu và chất lượng của mẫu; kỹ năng điều tra, giám sát, chẩn đoán xác định bệnh Dại trên động vật, phân tích tình hình dịch tễ, xác định vùng có nguy cơ lây truyền bệnh Dại để tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo; phối hợp liên ngành Y tế trong việc giám sát, lấy mẫu động vật để xét nghiệm bệnh Dại; kỹ năng truyền thông nguy cơ, truyền thông cộng đồng trong công tác phòng, chống bệnh Dại; kỹ năng, phương pháp xây dựng, triển khai kế hoạch xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh Dại.

b) Giám sát bệnh Dại trên người

- Giám sát người bị phơi nhiễm đi tiêm vắc xin phòng Dại:

+ Người bị chó, mèo cắn/cào phải rửa ngay vết trầy xước và đến các cơ sở Y tế để được tiêm vắc xin phòng bệnh Dại. Các điểm tiêm đảm bảo đủ liều vắc xin để người dân có thể tiếp cận với việc điều trị dự phòng bệnh Dại sau phơi nhiễm; trường hợp nhiều người bị chó, mèo cắn/cào và có biểu hiện nghi mắc bệnh Dại phải báo ngay cho nhân viên Thú y cấp xã hoặc Trung tâm KTNN cấp huyện thực hiện các biện pháp ứng phó, xử lý ổ dịch Dại.

+ Tổ chức tiêm phòng bệnh Dại cho người và báo cáo trên hệ thống theo quy định của Chương trình quốc gia phòng, chống bệnh Dại trên người.

+ Hằng năm, cơ quan Y tế cấp tỉnh căn cứ tình hình thực tế tiêm điều trị dự phòng của địa phương, vùng có báo cáo ca tử vong về bệnh Dại để xây dựng kế hoạch, trình cấp có thẩm quyền phê duyệt, bố trí kinh phí triển khai giám sát tiêm phòng vắc xin cho người bị phơi nhiễm bệnh Dại do bị chó, mèo cắn/cào.

- Giám sát bệnh nhân tử vong để phát hiện sự lưu hành của vi rút Dại

+ Cán bộ Y tế dự phòng có trách nhiệm phối hợp với bệnh viện tổ chức điều tra ngay khi nhận được thông tin, xác minh, lấy mẫu xét nghiệm bệnh nhân lâm sàng lên cơn Dại gửi đến Viện Vệ sinh Dịch tễ/Pasteur để chẩn đoán xác định và tìm sự lưu hành của chủng vi rút Dại.

+ Tại khu vực có bệnh nhân tử vong do bệnh Dại, phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành khử khuẩn và phối hợp với Chi cục Chăn nuôi và Thú y tỉnh, Trung tâm KTNN cấp huyện điều tra xử lý ổ dịch Dại trên đàn chó, mèo tại địa phương (nếu có).

- Nâng cao năng lực giám sát bệnh Dại trên người: Căn cứ các tài liệu của cơ quan Y tế Trung ương đã chuẩn hóa tập huấn phòng, chống bệnh Dại cho hệ thống Y tế:

Tập huấn kỹ năng tư vấn, chỉ định và tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho cán bộ Y tế ở các điểm tiêm vắc xin phòng Dại cho người; kỹ thuật bảo quản và vận chuyển vắc xin, theo dõi sau tiêm; kỹ thuật thu thập, bảo quản và vận chuyển mẫu của người nghi mắc bệnh Dại, bảo đảm an toàn cho người lấy mẫu và chất lượng của mẫu; kỹ năng điều tra, giám sát, chẩn đoán xác định bệnh Dại, phân tích tình hình dịch tễ, xác định vùng, nhóm người có nguy cơ lây truyền bệnh Dại, tiêm phòng vắc xin Dại cho người có nguy cơ cao, xử trí vết cắn, điều trị dự phòng cho người bị chó, mèo cắn, xử lý ổ dịch; phối hợp liên ngành Thú y trong việc giám sát, lấy mẫu bệnh Dại trên động vật dựa vào người bị cắn đi tiêm phòng; kỹ năng truyền thông nguy cơ, cách hạn chế bị động vật cắn, truyền thông cộng đồng trước, trong và sau ổ dịch bệnh Dại.

8. Xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh

Sở Nông nghiệp và PTNT, UBND cấp huyện căn cứ nguồn lực của địa phương, hướng dẫn việc tổ chức xây dựng vùng, cơ sở an toàn đối với bệnh Dại theo Thông tư số 14/2016/TT-BNNPTNT ngày 02/6/2016 của Bộ Nông nghiệp và PTNT quy định về vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh động vật, khuyến cáo của Tổ chức Thú y thế giới (OIE).

Địa điểm thực hiện: Xây dựng ít nhất 01 vùng an toàn dịch bệnh Dại cấp huyện tại thành phố Hội An và ít nhất 03 cơ sở an toàn dịch bệnh Dại cấp xã tại thành phố Tam Kỳ.

9. Kiểm soát vận chuyển chó, mèo

Tổ chức theo dõi, giám sát, ngăn chặn, xử lý tiêu hủy chó, mèo, sản phẩm chó, mèo nhập khẩu, vận chuyển trái phép từ nước ngoài vào Việt Nam; xử lý nghiêm các hành vi vận chuyển chó, mèo bất hợp pháp qua biên giới theo quy định; tổ chức kiểm soát vận chuyển chó, mèo trong nước theo quy định của pháp luật Thú y; tổ chức lấy mẫu giám sát lưu hành vi rút Dại đối với chó, mèo được vận chuyển.

10. Xử phạt vi phạm

Thực hiện nghiêm theo quy định tại khoản 2 Điều 7 Nghị định số 90/2017/NĐ-CP ngày 31/7/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y, khoản 3 Điều 2 Nghị định số 04/2020/NĐ-CP ngày 03/01/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 31/2016/NĐ-CP ngày 06/5/2016 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giống cây trồng, bảo vệ và kiểm dịch thực vật; Nghị định số 90/2017/NĐ-CP ngày 31/7/2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y.

11. Nghiên cứu khoa học

Tổ chức nghiên cứu các giải pháp phòng, chống bệnh Dại, bao gồm: nghiên cứu về đặc điểm dịch tễ của bệnh Dại; đánh giá đáp ứng miễn dịch sau khi tiêm vắc xin phòng bệnh Dại; nhận thức, thái độ, thực hành trong quản lý chó, mèo tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo; đánh giá thực trạng người bị chó, mèo cắn/cào và đi tiêm vắc xin phòng bệnh Dại; cải tiến phác đồ điều trị cho người mắc bệnh Dại, giảm đau cho người mắc bệnh Dại.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Thực hiện theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước, ngân sách các cấp bảo đảm kịp thời, đầy đủ cho các hoạt động:

1. Ngân sách tỉnh

a) Nội dung hỗ trợ

- Hỗ trợ kinh phí mua vắc xin Dại để tiêm phòng khẩn cấp miễn phí cho đàn chó, mèo tại ổ dịch (ổ dịch được xác định là đơn vị hành chính cấp xã) thuộc khu vực đồng bào dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn, vùng miền núi khu vực II, III, các xã biên giới…; thông tin, tuyên truyền; tổ chức tập huấn, xây dựng vùng, cơ sở an toàn dịch bệnh Dại; tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết.

- Hỗ trợ kinh phí mua và tiêm vắc xin, huyết thanh kháng Dại miễn phí sau phơi nhiễm cho người nghèo, người cận nghèo, người dân tộc thiểu số, người có công cách mạng, những người tham gia phòng, chống dịch và các trường hợp có nguy cơ cao khác (gồm: tổ tham gia tiêm phòng, đội bắt chó có nguy cơ cao tiếp xúc với chó mắc bệnh Dại, cán bộ Y tế tiếp xúc với bệnh nhân nghi mắc bệnh Dại và điều tra, xử lý ổ dịch Dại, trẻ em dưới 6 tuổi trong vùng dịch).

- Kinh phí hỗ trợ chủ vật nuôi có động vật khác (ngoài chó, mèo) tiêu hủy do mắc bệnh Dại theo mức hỗ trợ tại Quyết định số 1210/QĐ-UBND ngày 06/4/2018 của UBND tỉnh ban hành Quy định ngân sách nhà nước hỗ trợ kinh phí phòng, chống dịch bệnh động vật trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; khử khuẩn và mai táng người chết do bệnh Dại được thực hiện theo các quy định hiện hành.

b) Cơ chế hỗ trợ từ ngân sách tỉnh

Đối với các huyện miền núi, ngân sách tỉnh đảm bảo 100% kinh phí, các huyện, thị xã, thành phố còn lại ngân sách tỉnh hỗ trợ 50%, ngân sách cấp huyện đảm bảo 50% để thực hiện Kế hoạch.

2. Ngân sách cấp huyện, xã

- Tổ chức quản lý đàn chó, mèo; tổ chức bắt, xử lý chó, mèo chạy rông, chó không đeo rọ mõm, không tiêm vắc xin Dại; hỗ trợ chi trả công tiêu hủy động vật mắc bệnh, công cho cán bộ Y tế, Thú y và các lực lượng tham gia phòng, chống dịch bệnh; chi trả kinh phí chủ động, bị động lấy mẫu giám sát vi rút Dại, lấy mẫu giám sát sau tiêm phòng và chi phí xét nghiệm.

- Xây dựng các điểm tiêm vắc xin và huyết thanh kháng Dại cho người bị chó, mèo cắn và những trường hợp có nguy cơ cao nêu trên; thông tin, tuyên truyền; tổ chức hội nghị sơ kết, tổng kết.

- Hằng năm, UBND cấp huyện, cấp xã chủ động bố trí ngân sách cấp mình cho các hoạt động của Kế hoạch tại địa phương; chính sách hỗ trợ phòng, chống dịch bệnh Dại ở địa phương theo các quy định của pháp luật; định kỳ 6 tháng và năm, tổng hợp quyết toán kinh phí, báo cáo Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh để phối hợp với các Sở, ngành liên quan tham mưu UBND tỉnh xem xét, quyết định bổ sung kinh phí triển khai thực hiện (phần ngân sách tỉnh đảm bảo). Trường hợp, dịch bệnh bùng phát, có chiều hướng lây lan diện rộng, địa phương không đảm bảo đủ nguồn lực (kinh phí, vắc xin, hóa chất…) để phòng, chống dịch bệnh, kịp thời báo cáo UBND tỉnh xem xét, quyết định.

3. Kinh phí do người dân tự đảm bảo

- Đối với chủ nuôi chó, mèo không thuộc đối tượng được hỗ trợ, phải tự bảo đảm kinh phí mua vắc xin Dại, đánh dấu để nhận diện đã tiêm (vòng đeo cổ) và công tiêm phòng cho đàn chó, mèo theo hướng dẫn của Trung tâm KTNN cấp huyện. Khi dịch bệnh xảy ra, chủ động tiêm vắc xin Dại, vệ sinh, khử trùng tiêu độc khu vực chăn nuôi.

- Tổ chức, cá nhân vận chuyển, buôn bán chó, mèo, sản phẩm chó, mèo phải chi trả kinh phí lấy mẫu, xét nghiệm bệnh Dại.

- Chi trả kinh phí điều trị Y tế dự phòng cho người bị chó, mèo của mình cào, cắn.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

Trên cơ sở Kế hoạch này, Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Y tế, các Sở, ngành có liên quan, UBND cấp huyện xây dựng Kế hoạch cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế để tổ chức triển khai đồng bộ, có hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp phòng, chống bệnh Dại trong giai đoạn 2022-2030. Cụ thể như sau:

1. Các Sở, Ban, ngành

a) Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh động vật tỉnh căn cứ tình hình và diễn biến dịch bệnh Dại, tham mưu, đề xuất UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, ngành, địa phương triển khai các biện pháp bổ sung cho phù hợp.

b) Sở Nông nghiệp và PTNT

- Tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo UBND cấp huyện, các Sở, Ban, ngành liên quan phối hợp thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh Dại theo Kế hoạch này.

- Hàng năm, Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với Sở Tài chính tổng hợp kinh phí thực hiện các hoạt động theo Kế hoạch của các Sở, ngành liên quan, UBND các huyện, thị xã, thành phố để tham mưu UBND tỉnh bố trí thực hiện.

- Trên cơ sở kê khai hoạt động chăn nuôi, tổng hợp báo cáo số lượng chó, mèo nuôi; báo cáo kết quả tiêm vắc xin phòng, chống bệnh Dại; tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch hàng năm của toàn tỉnh để báo cáo Bộ Nông nghiệp và PTNT theo quy định.

- Hướng dẫn, kiểm tra, giám sát thực hiện các nội dung của Kế hoạch tại các địa phương trên địa bàn tỉnh.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế, các địa phương tham mưu UBND tỉnh tổ chức hội nghị sơ kết (năm 2025), tổng kết (năm 2030) việc thực hiện Kế hoạch.

- Trường hợp dịch bệnh bùng phát, có chiều hướng lây lan diện rộng, vắc xin, hóa chất của tỉnh không đảm bảo đủ số lượng kịp thời cho công tác phòng, chống dịch, Sở Nông nghiệp và PTNT hoặc Sở Y tế theo chức năng, nhiệm vụ được giao có trách nhiệm tham mưu UBND tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ đề nghị hỗ trợ từ nguồn dự trữ quốc gia theo quy định.

c) Sở Y tế: Tham mưu triển khai thực hiện phòng, chống dịch bệnh Dại trên người theo quy định hiện hành và Kế hoạch của UBND tỉnh.

d) Sở Thông tin và Truyền thông

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT, Sở Y tế, các Sở, ngành có liên quan và các địa phương xây dựng và triển khai kế hoạch tuyên truyền phòng, chống bệnh Dại trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2022-2030.

- Chỉ đạo các cơ quan thông tấn, báo chí và hệ thống Đài truyền thanh cơ sở tổ chức công tác truyền thông nguy cơ dịch bệnh Dại, các biện pháp phòng, chống dịch bệnh để người dân hiểu rõ sự nguy hiểm của bệnh Dại, chủ động áp dụng các biện pháp phòng, chống bệnh.

đ) Sở Giáo dục và Đào tạo: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT và Sở Y tế tổ chức xây dựng, thực hiện kế hoạch truyền thông học đường về phòng, chống bệnh Dại.

e) Sở Khoa học và Công nghệ: Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT và Sở Y tế tổ chức nghiên cứu khoa học, thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ ứng dụng trong công tác phòng, chống bệnh Dại.

g) Bộ Chỉ huy Bộ đội biên phòng, Công an tỉnh phối hợp ngăn chặn vận chuyển chó, mèo nhập lậu qua biên giới.

h) UBND cấp huyện

- Tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp và bố trí kinh phí thực hiện các nội dung hoạt động của Kế hoạch trên địa bàn.

- Tổ chức hướng dẫn xây dựng cơ sở, vùng an toàn dịch bệnh Dại trên địa bàn.

- Tổ chức giám sát, đánh giá kết quả tổ chức thực hiện công tác quản lý đàn chó, mèo, tổ chức tiêm phòng, kết quả tiêm phòng, xử phạt vi phạm hành chính của các cấp chính quyền địa phương.

- Thực hiện nghiêm việc xử phạt vi phạm theo thẩm quyền.

i) UBND cấp xã

- Tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp và bố trí kinh phí thực hiện các nội dung hoạt động của Kế hoạch trên địa bàn.

- Thành lập các đoàn kiểm tra xử phạt đối với chủ vật nuôi chó, mèo vi phạm các quy định về phòng, chống bệnh Dại và để chó, mèo cắn người theo quy định.

k) Tổ chức, cá nhân nuôi chó, mèo

Tổ chức, cá nhân nuôi chó, mèo thực hiện: Các nội dung quy định tại điểm a khoản 1 mục II Kế hoạch này; tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo và phải thanh toán các khoản chi phí quản lý đàn chó, mèo, tiêm phòng theo quy định; theo dõi chó, mèo nuôi, khi phát hiện có dấu hiệu bất thường phải nhốt chó, mèo để theo dõi và báo cho nhân viên Thú y cấp xã, UBND cấp xã hoặc Trung tâm KTNN cấp huyện. Không được vận chuyển hoặc bán động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh Dại; khi động vật được xác định mắc bệnh Dại, chủ nuôi phải chấp hành tiêu hủy con vật, thực hiện vệ sinh khử trùng tiêu độc toàn bộ chuồng nuôi, dụng cụ nuôi, phương tiện vận chuyển, môi trường, thức ăn, chất thải và các vật dụng khác đã tiếp xúc vơi con vật mắc bệnh. Những con vật nghi mắc bệnh Dại phải nhốt để theo dõi trong 10 ngày, tiêm vắc xin Dại cho chó, mèo khỏe mạnh trong ổ dịch, vùng dịch; chủ nuôi có chó, mèo mắc bệnh Dại hoặc nghi Dại cắn, cào người khác phải bồi thường theo quy định của pháp luật; tổ chức, cá nhân buôn bán, vận chuyển, giết mổ chó, mèo, sản phẩm chó, mèo phải chi trả kinh phí lấy mẫu, xét nghiệm mẫu bệnh Dại theo quy định.

l) Tổ chức, cá nhân hành nghề khám, chữa bệnh cho chó, mèo

Thực hiện tiêm vắc xin phòng bệnh Dại, đánh dấu để nhận diện chó, mèo đã tiêm vắc xin (đeo vòng cổ), cấp Giấy chứng nhận tiêm phòng và định kỳ hàng tháng báo cáo tổng hợp số liệu tiêm phòng vắc xin Dại cho chó, mèo đến UBND cấp xã nơi đăng ký kinh doanh (thông qua nhân viên Thú y cấp xã). Trong trường hợp khám và điều trị nếu phát hiện chó, mèo mắc, nghi mắc bệnh Dại phải báo cáo ngay cho Trung tâm KTNN cấp huyện tại địa phương để xử lý kịp thời./.