CHỈ THỊ

VỀ TĂNG CƯỜNG CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG DỊCH CÚM GIA CẦM TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Dịch cúm gia cầm A (H7N9, H10N8, H5N1, H5N2, H6N1) đang xảy ra tại nhiều nước và vùng lãnh thổ trong khu vực và các nước giáp biên giới với Việt Nam. Dịch cúm gia cầm diễn ra rất phức tạp, với sự xuất hiện của nhiều chủng vi rút cúm khác nhau cả trên người và động vật.

Theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới và cơ quan y tế các nước: năm 2013, chủng vi rút cúm A H7N9, H5N1, H10N8, H6N1 đã lây nhiễm và gây chết rất nhiều người tại Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Camphuchia. Đặc biệt từ đầu năm 2014 đến nay, Trung Quốc đã xuất hiện 11 ca nhiễm A/H7N9 và đã có 4 ca tử vong; tại Việt Nam đã gây chết 01 người tại tỉnh Bình Phước do nhiễm cúm A/H₅N₁. Những chủng vi vút cúm A mới tìm thấy trên người và gây tử vong này đều được tìm thấy trên gia cầm từ vài năm trước đây, nhưng đến nay mới lây nhiễm sang người.

Theo thông tin của Tổ chức Thú y Thế giới và cơ quan thú y các nước: năm 2013, dịch cúm gia cầm A/H5N1 đã xuất hiện tại 13 nước, đặc biệt vào ngày 21 tháng 12 năm 2013, vi rút cúm A/H5N2 chủng độc lực cao đã lây nhiễm cho đàn gia cầm tại tỉnh Hà Bắc, Trung Quốc.

Trong năm 2013, các hoạt động phòng chống buôn bán, vận chuyển, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm trái phép qua biên giới, không rõ nguồn gốc có hiệu quả tích cực. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, tình hình nhập lậu gia cầm trái phép qua biên giới đang có chiều hướng gia tăng, nguy cơ các chủng vi rút cúm mới xâm nhập vào Việt Nam thông qua các hoạt động nhập khẩu trái phép gia cầm, sản phẩm gia cầm từ các nước có dịch là rất cao, nhất là trong thời gian trước và sau Tết Giáp Ngọ.

Tại Thành phố Hồ Chí Minh, theo báo cáo của Chi cục Thú y Thành phố tình trạng kinh doanh gia cầm sống trái phép có chiều hướng gia tăng trong thời điểm giáp Tết Nguyên đán Giáp Ngọ năm 2014, hiện vẫn tồn tại 36 điểm kinh doanh gia cầm trái phép tại 11 quận, huyện. Nguyên nhân là do một số địa phương chưa thường xuyên kiểm tra, kiên quyết xử lý triệt để; một bộ phận người dân vẫn thờ ơ, không cảnh giác trước thông tin dịch cúm gia cầm đang có nguy cơ bùng phát và gây tử vong cho người.

Trước diễn biến phức tạp của dịch cúm gia cầm, kết hợp với điều kiện thời tiết chuyển lạnh, các hoạt động mua bán vận chuyển, giết mổ gia cầm trong thời gian giáp Tết gia tăng là điều kiện thuận lợi cho việc phát sinh và lây lan dịch cúm gia cầm; thực hiện Công điện số 133/CĐ-TTg ngày 23 tháng 01 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác phòng chống dịch cúm gia cầm lây lan qua biên giới và Chỉ thị số 4538/CT- BNN-TY ngày 20 tháng 12 năm 2013 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tăng cường các biện pháp cấp bách phòng, chống dịch cúm gia cầm A/H5N1, N7N9 và H10N8; nhằm chủ động ngăn chặn phòng ngừa dịch cúm gia cầm, bảo vệ sức khỏe người dân và an sinh xã hội, Ủy ban nhân dân Thành phố yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện, Thủ trưởng các Sở, ngành liên quan tiếp tục triển khai có hiệu quả Công văn số 286/UBND-VX ngày 20 tháng 01 năm 2014 của Ủy ban nhân dân Thành phố về tăng cường công tác phòng, chống dịch bệnh cúm A (H7N9); đồng thời tập trung triển khai thực hiện một số biện pháp như sau:

1. Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện:

- Kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng chống dịch cúm gia cầm quận, huyện, phường, xã và phân công trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên Ban Chỉ đạo.

- Tăng cường công tác tuyên truyền đến người dân về những nguy cơ, tác hại của vi rút cúm gia cầm có khả năng lây lan trên người và trên gia cầm, nhằm nâng cao nhận thức tự bảo vệ bản thân và cộng đồng; vận động người dân không sử dụng các sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, chưa được kiểm dịch của cơ quan thú y; không tiếp tục chăn nuôi gia cầm nhỏ lẻ, không đảm bảo điều kiện an toàn sinh học; quản lý chặt chẽ tình hình chăn nuôi trên địa bàn, trong đó cảnh báo người chăn nuôi báo ngay với chính quyền địa phương, các cơ quan chuyên môn khi phát hiện tình trạng xác gia cầm trên sông hồ, ao rạch..., để có biện pháp xử lý kịp thời.

- Khẩn trương xây dựng kế hoạch tăng cường lực lượng kiểm tra, giám sát tình hình chăn nuôi vận chuyển, kinh doanh, giết mổ gia cầm trên địa bàn. Kiên quyết xử lý tịch thu, tiêu hủy các trường hợp vi phạm nuôi gà đá trong khu vực dân cư, chăn nuôi thủy cầm trái phép; vận chuyển, kinh doanh, giết mổ gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, không qua kiểm dịch của cơ quan Thú y, nhất là tập trung chốt chặn tại các điểm nóng kinh doanh gia cầm sống trái phép trên địa bàn. Đối với các địa bàn giáp ranh, Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện phải có phương án phối hợp chặt chẽ, xử lý triệt để việc kinh doanh gia cầm sống, giết mổ gia cầm trái phép. Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện chịu trách nhiệm trước Ủy ban nhân dân Thành phố nếu còn để tình trạng kinh doanh gia cầm sống trái phép, hoặc xảy ra trường hợp có người bị nhiễm bệnh từ gia cầm trên địa bàn.

- Huy động các Hội, đoàn thể như: Hội Nông dân, Hội Cựu chiến binh, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… cùng phối hợp trong công tác vận động, tuyên truyền người dân không nuôi gà đá trong khu vực dân cư; không chăn nuôi thủy cầm mà không đăng ký với chính quyền địa phương, cơ quan thú y; không vận chuyển, kinh doanh, giết mổ và tiêu thụ gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, không qua kiểm dịch của cơ quan Thú y. Chủ động cung cấp thông tin và phối hợp với chính quyền địa phương và các ngành chức năng xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm trên địa bàn.

- Chỉ đạo Ban Quản lý các chợ chủ động kiểm tra, phát hiện, phối hợp với các ngành chức năng xử lý nghiêm các trường hợp kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, tuyên truyền vận động người kinh doanh, chủ buôn bán sản phẩm gia cầm đã qua kiểm dịch đúng quy định.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn:

- Tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố kiện toàn Ban Chỉ đạo phòng chống dịch cúm gia cầm Thành phố.

- Chủ động tổ chức kiểm tra các quận, huyện về công tác triển khai các biện pháp phòng ngừa dịch bệnh trên địa bàn.

- Chỉ đạo Chi cục Thú y:

+ Giám sát chặt chẽ tình hình dịch tễ trên địa bàn, nhất là khu vực giáp ranh với các tỉnh; tình hình chấp hành các quy định trong vận chuyển, kinh doanh, giết mổ tại các trạm kiểm dịch động vật đầu mối giao thông, cơ sở giết mổ, các chợ và điểm kinh doanh sản phẩm gia cầm; hướng dẫn các biện pháp an toàn sinh học, tiêu độc sát trùng tại các cơ sở chăn nuôi gia cầm tập trung và các phương tiện vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm vào Thành phố.

+ Chủ động phối hợp với Ủy ban nhân dân quận, huyện, các Đoàn liên ngành, Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh tại các quận, huyện cung cấp nội dung hướng dẫn các quy định của ngành thú y để tuyên truyền cho người chăn nuôi, sản xuất, kinh doanh về các biện pháp phòng, chống dịch cúm gia cầm; kiểm soát chặt chẽ tình hình vận chuyển, giết mổ, kinh doanh gia cầm trên địa bàn, tại các trạm kiểm dịch động vật đầu mối giao thông, các tuyến đường quốc lộ, liên tỉnh lộ, các cửa ngõ ra vào thành phố và vùng giáp ranh với các tỉnh. Phát hiện và xử lý triệt để các trường hợp vận chuyển, giết mổ, kinh doanh gia cầm không đúng quy định, không rõ nguồn gốc.

+ Thường xuyên cập nhật các điểm nóng kinh doanh gia cầm sống trái phép, kịp thời báo cáo Ủy ban nhân dân Thành phố, thông báo Ban Chỉ đạo phòng, chống dịch cúm gia cầm các quận, huyện để kiểm tra, xử lý triệt để.

+ Tăng cường lấy mẫu xét nghiệm đánh giá tình hình lưu hành vi rút trên gia cầm tại các hộ chăn nuôi, cơ sở giết mổ, nhằm đảm bảo tình hình dịch tễ và nguồn thực phẩm an toàn cho người dân Thành phố. Chủ động phối hợp với ngành y tế để giám sát các trường hợp nhiễm vi rút cúm A trên đàn gia cầm nhằm cảnh báo sớm nguy cơ phát sinh dịch bệnh.

+ Phối hợp với Ban Quản lý chợ, Đoàn liên ngành an toàn thực phẩm kiểm tra, phát hiện và xử lý tịch thu tiêu hủy đối với các trường hợp kinh doanh, tiêu thụ động vật, sản phẩm động vật không rõ nguồn gốc và bao bì nhãn hiệu hàng hoá theo quy định tại các chợ, các cửa hàng, nhà hàng, bếp ăn tập thể…

+ Tiếp tục thực hiện chương trình phối hợp với Chi cục Thú y các tỉnh trong công tác phòng, chống dịch bệnh trên gia súc, gia cầm; giám sát vi rút trên đàn gia cầm từ các tỉnh nhập về các cơ sở giết mổ nhằm hỗ trợ các tỉnh giám sát dịch bệnh.

3. Sở Y tế:

- Chủ trì Đoàn liên ngành an toàn thực phẩm kiểm tra các cơ sở chế biến tại các khu công nghiệp, bếp ăn tập thể, trường học, nhà hàng, quán ăn; phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp sử dụng sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, không đảm bảo an toàn thực phẩm. Yêu cầu các cơ sở kinh doanh thực phẩm có sử dụng sản phẩm gia cầm phải cam kết không sử dụng  gia cầm, sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.

- Đẩy mạnh tuyên truyền phòng chống dịch cúm A trên người đến từng hộ dân, khu phố, các khu vực tập trung dân cư, các bệnh viện, trường học, nhằm cảnh giác trước nguy cơ bùng phát dịch cúm A trên người; nâng cao nhận thức tự bảo vệ bản thân và cộng đồng.

- Chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, trang thiết bị, thuốc chữa bệnh sẵn sàng cho công tác phòng, chống dịch bệnh tại thành phố và hỗ trợ cho các tỉnh. Thường xuyên giám sát, phát hiện và cách ly kịp thời các trường hợp có triệu chứng nghi ngờ cúm A trên người. Hỗ trợ kỹ thuật cho Chi cục Thú y Thành phố trong việc giám sát các chủng vi rút cúm A.

4. Sở Công Thương:

Chỉ đạo Chi cục Quản lý thị trường:

- Chủ trì Đoàn liên ngành về phòng, chống dịch cúm gia cầm của thành phố và các quận, huyện tăng cường kiểm tra, giám sát tình hình vận chuyển, kinh doanh gia cầm, sản phẩm gia cầm, các khu vực giáp ranh với các tỉnh. Kiên quyết xử lý dứt điểm tình trạng kinh doanh gia cầm sống trái phép trên địa bàn, nhất là tại các điểm nóng kinh doanh gia cầm sống trái phép.

- Đề xuất Ủy ban nhân dân quận, huyện ban hành quyết định khám xét đối với các trường hợp vi phạm tàng trữ, kinh doanh, giết mổ gia cầm sống trái phép trên địa bàn.

Chỉ đạo Ban Quản lý chợ thực hiện đúng nội quy, quy chế hoạt động của chợ, tăng cường trách nhiệm, tăng mật độ kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm tình hình kinh doanh gia cầm sống và sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc, không đúng quy cách trong chợ.

5. Công an Thành phố:

Thường xuyên cử và phân công lực lượng cảnh sát giao thông đường bộ, đường thủy phối hợp với Đoàn kiểm tra liên ngành về phòng, chống dịch cúm gia cầm trong công tác giám sát, kiểm tra các trường hợp nghi ngờ vận chuyển gia cầm sống trên các phương tiện vận tải hành khách.

Chỉ đạo Công an quận, huyện điều tra xác minh làm rõ và xử lý nghiêm các đối tượng có hành vi chống đối, hành hung người thi hành công vụ; xử phạt và áp dụng biện pháp tạm giữ phương tiện vận chuyển đối với các trường hợp cố tình vi phạm hoặc tái phạm vận chuyển gia cầm, sản phẩm gia cầm trái phép.

6. Sở Giao thông vận tải:

Chỉ đạo Ban Quản lý các bến xe thông báo cho chủ phương tiện vận tải công cộng chấp hành nghiêm việc không vận chuyển gia súc, gia cầm sống và các sản phẩm động vật từ các tỉnh về thành phố.

Niêm yết số điện thoại đường dây nóng của Chi cục Thú y Thành phố trên các phương tiện vận tải hành khách, để hành khách kịp thời báo cho các cơ quan chức năng xử lý các trường hợp phát hiện vận chuyển động vật trái phép từ các tỉnh về Thành phố.

7. Sở Thông tin và Truyền thông:

Chủ trì, phối hợp với ngành y tế, nông nghiệp thường xuyên thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng về diễn biến và nguy cơ dịch cúm ở gia cầm và người; các biện pháp chủ động phòng chống dịch cúm gia cầm; khuyến cáo người tiêu dùng sử dụng các sản phẩm gia cầm có nguồn gốc, đã được kiểm dịch của ngành thú y nhằm nâng cao nhận thức của người dân tự bảo vệ sức khỏe bản thân và cộng đồng.

Ủy ban nhân dân Thành phố yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận, huyện, Thủ trưởng các Sở, ngành nghiêm túc thực hiện các biện pháp nêu trên, kịp thời báo cáo đề xuất giải quyết các phát sinh vướng mắc trong quá trình thực hiện, nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, góp phần ổn định tình hình kinh tế chính trị xã hội của Thành phố./.