THÔNG TƯ

Từ ngày hòa bình lập lại và nhất là từ năm 1960 bước vào kế hoạch 5 năm lần thứ nhất, do yêu cầu phát triển sản xuất, các nồi hơi và bình chịu áp lực ngày được sử dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất và phục vụ. Số lượng công nhân vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực do đó cũng tăng lên nhiều. Ngoài số ít công nhân có tuổi nghề hoặc có trình độ kỹ thuật khá, phần đông công nhân vận hành nồi hơi là công nhân mới, chưa được huấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn. Nhiều sự cố nồi hơi đã xẩy ra trong đó có những vụ do công nhân chưa được huấn luyện, nên đã vận hành sai quy trình kỹ thuật, gây nên tổn thất về người và làm hư hỏng thiết bị, thiệt hại tài sản của Nhà nước.

Hiện nay do yêu cầu báo đảm phát triển sản xuất trong tình hình có chiến tranh, điều kiện sản xuất và an toàn có nhiều khó khăn hơn trước, nên càng phải chú trọng thực hiện mọi biện pháp nhằm ngăn ngừa các sự cố và tai nạn về nồi hơi và bình chịu áp lực. Một trong những biện pháp tích cực là thực hiện nghiêm chỉnh chế đố huấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân nồi hơi và bình chịu áp lực, đảm bảo cho công nhân có trình độ kỹ thuật khá, nắm vững phương pháp làm việc an toàn, tránh để xảy ra tai nạn lao động và hư hỏng thiết bị.

Trong mấy năm qua, công tác huấn luyện cho công nhân vận hành, các loại thiết bị này đạt được kết quả tương đối tốt ở một số ngành và cơ sở, nhưng nói chung còn có những thiếu sót như sau:

- Nhiều ngành và cơ sở sản xuất chưa quan tâm đúng mức đến việc huấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân nồi hơi và bình chịu áp lực, chưa đặt thành chế độ chặt chẽ và có kế hoạch tổ chức huấn luyện, thường chỉ mới hướng dẫn qua loa rồi giao cho công nhân cũ kèm cặp để giải quyết yêu cầu sản xuất trước mắt.

- Việc phân nhiệm tổ chức huấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân nồi hơi và bình chịu áp lực chưa được quy định rõ ràng. Các cơ quan lao động địa phương đã mở một số lớp huấn luyện, nhưng do thiếu cán bộ giảng dạy, thiếu điều kiện để tổ chức cho công nhân thực tập, chương trình huấn luyện khó sát với hoàn cảnh sử dụng nhiều loại nồi hơi và bình chịu áp lực khác nhau, nên kết quả huấn luyện còn bị hạn chế.

Để khắc phục các thiếu sót nói trên và để đưa dần công tác huấn luyện đi dần vào nền nếp, Bộ Lao động hướng dẫn về trách nhiệm, yêu cầu, phương pháp tổ chức huấn luyện và biện pháp thi hành việc huấn luyện kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân nồi hơi và bình chịu áp lực.

I. TRÁCH NHIỆM TỔ CHỨC HUẤN LUYỆN

Điều lệ tạm thời về bảo hộ lao động do Hội đồng Chính phủ ban hành kèm theo Nghị định số 181-CP ngày 18-12-1964 đã quy định tại điều 9:

“Khi sử dụng công nhân mới hoặc khi thay đổi thiết bị, cải tiến phương pháp sản xuất, xí nghiệp phải huấn luyện cho công nhân về kỹ thuật an toàn… và phải sát hạch sau khi đã huấn luyện. Đối với công nhân làm những công việc có tính chất nguy hiểm hay có hại đến sức khỏe phải tổ chức việc định kỳ huấn luyện hoặc sát hạch lại. Chế độ do Bộ Lao động quy định”.

Như vậy, việc tổ chức huấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân nồi hơi và bình áp chịu lực thuộc trách nhiệm của các ngành chủ quản ở trung ương và địa phương và của các xí nghiệp. Theo tình hình thực tế hiện nay, các ngành và các cơ sở sản xuất phụ trách huấn luyện cho công nhân nồi hơi, bình chịu áp lực trong ngành hoặc cơ sở mình có nhiều thuận lợi về cán bộ và phương tiện giảng dạy, chủ động sắp xếp thời gian mở lớp cho ăn khớp với kế hoạch sản xuất, chương trình huấn luyện đề ra dễ sát hợp với yêu cầu thực tế, có điều kiện cho công nhân vừa học lý thuyết vừa thực tập, do đó sẽ tiếp thu bài giảng được dễ dàng, mau chóng, học tập có nhiều kết quả hơn.

Ngành lao động có trách nhiệm hướng dẫn giúp đỡ các ngành chủ quản và các xí nghiệp về yêu cầu, nội dung và phương pháp huấn luyện: trong quá trình theo dõi việc thực hiện sẽ thu thập tình hình, nghiên cứu phổ biến các kinh nghiệm về huấn luyện để các ngành, các địa phương tham khảo bổ sung vào chương trình huấn luyện của mình.

II. YÊU CẦU, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP HUẤN LUYỆN

Yêu cầu chung về huấn luyện kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân nồi hơi và bình chịu áp lực là làm cho công nhân nắm vững quy trình thao tác, vận hành thiết bị, xử lý kịp thời và đúng kỹ thuật những sự cố xảy ra để trong lúc vận hành sản xuất, đảm bảo được an toàn thiết bị và an toàn lao động không để xảy ra hư hỏng máy móc và tai nạn lao động, bảo đảm sản xuất được liên tục. Yêu cầu cụ thể phải thể hiện trong nội dung huấn luyện như sau:

a) Đối với công nhân vận hành nồi hơi, yêu cầu phải nắm vững:

- Những kiến thức cơ bản về cấu tạo, nguyên lý hoạt động và nội dung bảo dưỡng của loại nồi hơi đang sử dụng, của các thiết bị an toàn, và các bộ phận phụ thuộc của nồi hơi; về tính chất thành phần của chất đốt và cách sử dụng để vừa có lợi cho sản xuất vừa bảo đảm an toàn lao động.

- Những vấn đề cụ thể trong quy trình thao tác, vận hành thiết bị, và những công việc phải là khi chuẩn bị đốt lò, bắt đầu đốt lò, điều khiển lò trong quá trình vận hành; những khả năng gây nổ vỡ, hư hỏng để đề phòng; những biện pháp xử lý sự cố thông thường như khi nồi cạn nước hay đầy nước, khi áp suất trong nồi tăng đột ngột, khi có sự biến dạng trên các bộ phận chịu áp lực của nồi hơi (mặt sàng hay thân nồi bị phòng, rạn, nứt, mối ghép bị bục nước, xì hơi… v.v…)

- Những yêu cầu xử lý khi có báo động phòng không.

b) đối với công nhân vận hành các bình chịu áp lực, (như: nồi hấp, bình sinh khí a-xê-ty-len, bình khí nén…):

- Nắm vững những kiến thức cơ bản về cấu tạo, nguyên lý hoạt động, yêu cầu sử dụng và bảo dưỡng từng loại: thiết bị, những vấn đề cụ thể trong quy định vận hành, xử lý sự cố theo đặc điểm riêng.

- Nắm được đặc tính của các chất khí, hóa chất chứa trong thiết bị, khả năng ăn mòn gây hư hỏng thiết bị của chúng và môi trường xung quan có thể phản ứng gây tai nạn.

c) Đối với tổ trưởng trực tiếp vận hành nồi hơi, không những phải thành tạo những vấn đề trên, mà còn phải nắm vững thêm về;

- Yêu cầu bảo dưỡng định kỳ từng loại thiết bị mình phụ trách (về lý thuyết và thực hành).

- Phương pháp xử lý nước cấp cho nồi hơi (về lý thuyết và thực hành).

- Cách thức giao nhận ca kíp, ghi sổ, giao ca và theo dõi phát hiện kịp tình hình thiết bị cần giải quyết.

d) Sau khi đã huấn luyện, đơn vị tổ chức huấn luyện phải tiến hành sát hạnh để đánh giá kết quả học tập của từng người và cấp giấy chứng nhận cho công nhân đã đạt yêu cầu sát hạch.

Hàng năm đơn vị sử dụng phải tổ chức sát hạch lại về kỹ thuật an toàn.

III. BIỆN PHÁP THI HÀNH

Để công tác huyấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực đạt được kết quả tốt, tránh lãng phí và ảnh hưởng nhiều đến sản xuất nhất là trong tình hình phòng không hiện nay việc đi lại, tập trung đông công nhân có khó khăn, các ngành quản lý sản xuất ở trung ương và địa phương (kể cả các cơ quan quản lý các đơn vị sự nghiệp có sử dụng nồi hơi và bình chịu áp lực) cần nghiên cứu việc phân khu vực huấn luyện và trong mỗi khu vực giao trách nhiệm cho các xí nghiệp thuộc quyền tương đối có điều kiện về cán bộ kỹ thuật và thiết bị để thực tập, phụ trách việc mở lớp huấn luyện; các xí nghiệp nhỏ không có điều kiện mở lớp riêng sẽ gửi công nhân của mình luân phiên đến học. Còn các xí nghiệp lớn sử dụng nhiều công nhân nồi hơi và bình chịu áp lực có thể mở lớp riêng cho công nhân vừa làm, vừa học.

Các sở, ty chủ quản ở các khu, tỉnh, thành phố sẽ tự tổ chức việc huấn luyện riêng cho công nhân các cơ sở thuộc quyền; nếu không có điều kiện thì phối hợp với các sở, ty khác để tổ chức mở lớp chung.

Ngay từ bây giờ cần có kế hoạch cụ thể tổ chức việc mở lớp huấn luyện kỹ thuật vận hành an toàn cho công nhân, phân công cho một số xí nghiệp chuẩn bị mở lớp, chuẩn bị tài liệu, nắm tình hình về số lượng, trình độ nghề nghiệp công nhân và giao trách nhiệm cho các đơn vị thuộc quyền phải có kế hoạch sắp xếp cho công nhân của đơn vị lần lượt được đi học. Đối tượng huấn luyện phải nhằm trước những công nhân mới đã đưa vào làm việc mà chưa qua huấn luyện, còn đối với công nhân cũ đã có ít nhiều kinh nghiệm sẽ tiếp tục bổ túc nghiệp vụ, nâng cao dần trình độ sau.

Yêu cầu các Bộ, các ngành quản lý ở trung ương và địa phương quy định thời hạn các cơ sở phải làm xong và theo dõi, chỉ đạo chặt chẽ việc thực hiện để trong năm 1966 tất cả công nhân được giao nhiệm vụ vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực đều được huấn luyện.

Bắt đầu từ tháng 9 năm 1966, đối với công nhân mới tuyển hoặc mới chuyển từ nghề khác sang vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực, phải thực hiện đúng quy định tại điều 9 của Điều lệ bảo hộ lao động là phải tổ chức huấn luyện về kỹ thuật vận hành an toàn rồi mới giao việc; nếu công nhân chưa được huấn luyện mà đã được sử dụng trong việc vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực, cán bộ thanh tra về kỹ thuật an toàn, bắt buộc phải yêu cầu đình chỉ công việc của người đó và thủ trưởng đơn vị sử dụng công nhân phải chịu trách nhiệm.

Đề nghị các Bộ, Tổng cục và các Ủy ban hành chính địa phương theo dõi và lãnh đạo chặt chẽ công tác huấn luyện về kỹ thuật an toàn cho công nhân vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực và báo cáo cho Bộ Lao động biết kết quả sau khi đã thực hiện xong theo yêu cầu đề ra trong thông tư này.

Các cơ quan lao động địa phương, trong phạm vi trách nhiệm của mình có nhiệm vụ phổ biến thông tư này và đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện công tác huấn luyện cho công nhân, nhân viên vận hành nồi hơi và bình chịu áp lực ở tất cả các xí nghiệp thuộc trung ương hoặc địa phương quản lý.

Trong khi thi hành thông tư này, nếu gặp khó khăn, mắc múu gì, đề nghị các ngành, các cấp phản ánh cho Bộ Lao động biết để nghiên cứu giải quyết.