THÔNG TƯ

BỘ TRƯỞNG BỘ LAO ĐỘNG

I. MỤC ĐÍCH Ý NGHĨA

Trong bản điều lệ tạm thời về các xí nghiệp tư nhân ban hành bởi nghị định số 708-TTg ngày 20-03-1956 của Thủ tướng phủ, mức lãi hợp pháp và tỷ lệ tích vốn của các xí nghiệp đã được Nhà nước quy định để khuyến khích tư nhân phát triển sản xuất. Cuối năm quyết toán số lãi thực sự đạt được thưởng cao hơn những mức đã định. Sở dĩ như vậy, một phần cũng do chủ xí nghiệp đã cố gắng sắp xếp tổ chức, kinh doanh đúng đường lối của Đảng và Chính phủ, nhưng chủ yếu là do công sức của công nhân đã tích cực lao động sản xuất, tiết kiệm nguyên vật liệu, đảm bảo kỹ thuật và phẩm chất. Vì thế trong số tiền lãi quá tỷ lệ đã định, trích một phần để thưởng cho công nhân viên vào dịp cuối năm và để tăng thêm khoản chi về xã hội là một việc rất chính đáng, hợp tình hợp lý. Việc này, từ trước tới nay một số xí nghiệp đã thực hiện theo phong tục tập quán và cũng đã được chính thức quy định tại điều 22 bản Điều lệ về các xí nghiệp tư nhân.

Năm 1956 đã có 34 xí nghiệp thi hành thưởng cho công nhân viên nhưng do sự phổ biến không sâu rộng, thiếu hướng dẫn nên việc thi hành không thống nhất, đã hạn chế một phần tác dụng của chính sách và có nơi gây thắc mắc cho công nhân và chủ.

Trước tình hình ấy Bộ thấy năm nay cần đặc biệt chú ý hướng dẫn thi hành cho tốt việc trích tiền lãi thưởng cho công nhân viên trong dịp cuối năm, nhằm bồi dưỡng cho công nhân viên thêm phấn khởi, tăng cường, đoàn kết thợ chủ để thực hiện kế hoạch sản xuất góp phần vào công cuộc phát triển kinh tế, đưa miền Bắc tiến dần từng bước lên chủ nghĩa xã hội.

II. – NGUYÊN TẮC TRÍCH LÃI THƯỞNG CHO CÔNG NHÂN

Căn cứ Điều 22 của bản Điều lệ tạm thời về các xí nghiệp tư nhân và căn cứ tình hình phát triển công thương nghiệp tư doanh hiện nay, đến cuối năm các cơ sở sản xuất kinh doanh khi đã quyết toán toàn niên, sau khi đã nộp thuế và bù vào các khoản lỗ năm trước nếu có, còn lại thì sẽ phân phối:

1) Trích tối thiểu 10% số lãi để tích lũy vốn và phát triển sản xuất.

2) Trích một số để chia lãi cho vốn, tỷ lệ không quá 12% so với vốn.

3) Sau khi đã trích hai khoản trên đây, nếu còn lại thì trong số thừa này sẽ trích từ 30 đến 40% đối với công ty, hoặc tối thiểu trích 40% đối với các cơ sở kinh doanh cá nhân, để thưởng cho công nhân viên và chi thêm vào xã hội phí của xí nghiệp. Sở dĩ tỷ lệ trích để thưởng ở các cơ sở kinh doanh cá nhân cao hơn ở các công ty vì ở các cơ sở kinh doanh cá nhân số tiền lãi còn lại chi do một mình người chủ hưởng cả, không phải chia ra nhiều phần như ở công ty, nên tuy trích nhiều mà số lãi dành lại cho chủ vẫn cao.

III. – CÁCH PHÂN PHỐI SỐ TIỀN THƯỞNG TRONG NỘI BỘ CÔNG NHÂN VIÊN VÀ VIỆC TRÍCH QUỸ XÃ HỘI

Căn cứ vào số tiền trích ra theo cách tính ở mục 3 trên đây mà lấy từ 60 đến 80% để thưởng cho công nhân viên. Cách phân phối tiền thưởng này hoàn toàn do Công đoàn đảm nhiệm căn cứ vào sức lao động đã đóng góp với xí nghiệp, vào trình độ nghề nghiệp và thái độ lao động của từng người mà phân phối cho công bằng hợp lý. Công đoàn bàn bạc với công nhân để phân phối, đảm bảo đoàn kết nội bộ công nhân.

Trích từ 20 đến 40% bỏ vào quỹ xã hội của xí nghiệp. Quỹ này do Ban chấp hành công đoàn hoặc do đại biểu của công nhân nếu chưa thành lập công đoàn quản lý việc sử dụng theo sự hướng dẫn của Tổng liên đoàn. Số tiền quỹ chưa chi sẽ gửi vào Ngân hàng. Chi đến đâu sẽ lĩnh ra đến đấy.

IV. - ĐỐI TƯỢNG VÀ MỨC THI HÀNH

1) Thông tư này chỉ áp dụng cho các cơ sở sản xuất công nghiệp và cơ sở kinh doanh vận tải.

- Những cơ sở có đủ tiêu chuẩn (có máy động lực và có từ 7 người làm công trở lên, hoặc sản xuất thủ công nghiệp mà có từ 20 người trở lên) thì phải thi hành toàn bộ những quy định thông tư này.

- Một đôi cơ sở dưới tiêu chuẩn một chút mà có quan hệ chủ thợ thật rõ ràng thì chỉ dựa theo tinh thần thông tư này mà thương lượng giải quyết cho ổn thỏa.

2) Những cơ sở kinh doanh khác, không thuộc phạm vi thi hành của thông tư này vẫn tiếp tục áp dụng thể thức thưởng theo cuối năm, theo tập quán hoặc nội quy riêng nếu có.

3) Những cơ sở thương mại (cửa hàng, công ty xuất nhập khẩu, v.v…) sẽ thi hành theo thông tư và chỉ thị của Bộ thương nghiệp,

V. – TRÁCH NHIỆM VÀ THỜI GIAN THỰC HIỆN

Việc trích tiền lãi của xí nghiệp thưởng cho công nhân viên là công tác rất phức tạp, liên quan nhiều mặt chính sách đối với tư sản, đến nội bộ công nhân, đến việc đoàn kết sản xuất nên việc làm phải chu đáo, phổ biến và giáo dục chủ trương phải đầy đủ để cả chủ và thợ chấp hành đúng.

Để thi hành được tốt Ủy ban Hành chính địa phương triệu tập một cuộc họp hội nghị gồm các ngành để phổ biến và vạch kế hoạch và phân công thực hiện, đồng thời triệu tập các chủ xí nghiệp để phổ biến thông tư. Liên hiệp Công đoàn phổ biến và hướng dẫn công nhân thực hiện. Cơ quan Lao động hướng dẫn chủ và thợ thương lượng để giải quyết những trường hợp tranh chấp không đúng tinh thần các điều đã quy định của thông tư.

Tiếp thông tư này mong các địa phương chú ý đôn đốc các xí nghiệp thực hiện từ nay đến cuối tháng 2-1958 hoàn thành. Các cơ quan Lao động tổng kết và báo cáo về Bộ.

Trong lúc thực hiện có gặp khó khăn gì thì báo cáo về Bộ nghiên cứu và góp ý kiến giải quyết.