KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH MỤC TIÊU QUỐC GIA XÂY DỰNG NÔNG THÔN MỚI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NAM NĂM 2023

Căn cứ Nghị định số 27/2022/NĐ-CP ngày 19/4/2022 của Chính phủ quy định cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia;

Căn cứ Quyết định số 263/QĐ-TTg ngày 22/02/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025;

Căn cứ Nghị quyết số 27-NQ/TU ngày 06/12/2022 của Tỉnh ủy về phương hướng, nhiệm vụ năm 2023; Nghị quyết số 55/NQ-HĐND ngày 09/12/2022 của HĐND tỉnh về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 và Nghị quyết số 66/NQ-HĐND ngày 09/12/2022 của HĐND tỉnh về chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 12, HĐND tỉnh khóa X, nhiệm kỳ 2021-2026;

Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Nam ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh năm 2023, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH VÀ YÊU CẦU

1. Mục đích

Xây dựng nông thôn mới (NTM) phải được tiến hành một cách thường xuyên, liên tục, chuyển mạnh vào chiều sâu, bền vững; phát huy cao sự chủ động, sáng tạo của người dân; trọng tâm hướng đến nâng cao nhanh đời sống vật chất và tinh thần của người dân; tập trung thực hiện các Chương trình chuyên đề để có sự chuyển biến rõ nét về phát triển kinh tế nông thôn tổng hợp, nâng cao hiệu quả hoạt động của các hợp tác xã, hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã khởi nghiệp, sáng tạo, thực hiện Chương trình OCOP hiệu quả; quan tâm cao đến văn hóa, nhất là văn hóa ứng xử; chú trọng môi trường, nhất là nước sạch, xử lý rác thải, nước thải sinh hoạt, công trình vệ sinh hộ gia đình, phân loại rác thải tại nguồn; đẩy mạnh chuyển đổi số trong xây dựng NTM, đẩy mạnh phát triển du lịch nông thôn; chú trọng an ninh trật tự. Quan tâm cao đến các xã miền núi khó khăn chưa đạt chuẩn NTM; các xã, huyện đã đạt chuẩn NTM phải đảm bảo duy trì chuẩn theo Bộ tiêu chí mới, chuyển mạnh sang xây dựng xã, huyện NTM nâng cao, kiểu mẫu để đảm bảo tính liên tục, bền vững; năm 2023 là năm tăng tốc nên phải bám sát vào yêu cầu, nội dung nhiệm vụ của Chương trình NTM, Bộ tiêu chí giai đoạn mới để chỉ đạo thực hiện hiệu quả, tạo bức phá.

2. Yêu cầu

Các Sở, Ban, ngành, đoàn thể, UBND các huyện, thị xã, thành phố, UBND các xã xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới năm 2023 trong phạm vi, lĩnh vực, địa bàn quản lý; đưa chỉ tiêu xây dựng NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, thôn NTM kiểu mẫu vào chương trình công tác, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2023 của địa phương. Tổ chức thực hiện xây dựng NTM đảm bảo hoàn thành kế hoạch năm 2023 đề ra, không để phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản trái quy định trong xây dựng NTM, nhất là nợ XDCB giai đoạn 2016-2020 phải được xử lý dứt điểm.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Tập trung xây dựng NTM theo hướng thực chất, bền vững, trong đó chú trọng công tác duy trì, nâng chuẩn theo Bộ tiêu chí mới đối với các thôn, xã, huyện đã đạt chuẩn NTM, hướng đến NTM nâng cao, kiểu mẫu.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Xã NTM: Chỉ đạo các xã: Đại Thạnh, Đại Sơn (Đại Lộc); Trà Giang (Bắc Trà My); Ninh Phước (Nông Sơn); Quế An, Quế Minh (Quế Sơn); Phước Năng (Phước Sơn); Tiên Lãnh (Tiên Phước) đạt chuẩn NTM để đến cuối năm 2023, có thêm ít nhất 07 xã đạt chuẩn NTM, nâng tổng số xã đạt chuẩn NTM lên ít nhất 130 xã, đạt tỷ lệ 67%.

b) Xã NTM nâng cao: Chỉ đạo các xã: Tiên Phong, Tiên Cảnh (Tiên Phước); Bình Phú (Thăng Bình); Tam Anh Nam (Núi Thành); Quế Long, Quế Châu (Quế Sơn); Tam Phước, Tam Thái (Phú Ninh); Đại Hòa, Đại Thắng, Đại Nghĩa, Đại Cường, Đại Phong, Đại Đồng (Đại Lộc); Duy Sơn (Duy Xuyên); Điện Thọ, Điện Hồng, Điện Tiến (Điện Bàn), để đến cuối năm 2023 có thêm ít nhất 15 xã NTM nâng cao.

c) Xã NTM kiểu mẫu: Chỉ đạo xã Điện Quang (Điện Bàn) đạt chuẩn xã NTM kiểu mẫu (kiểu mẫu nổi trội về lĩnh vực văn hóa).

d) Thôn NTM: Phấn đấu có thêm ít nhất 80 thôn đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu, cụ thể: Tiên Phước phấn đấu mới 10 thôn; Thăng Bình phấn đấu mới 10 thôn; Núi Thành phấn đấu mới 06 thôn; Quế Sơn phấn đấu mới 07 thôn; Phú Ninh phấn đấu mới 06 thôn; Đại Lộc phấn đấu mới 13 thôn; Nông Sơn phấn đấu mới 05 thôn; Tây Giang phấn đấu mới 10 thôn; Đông Giang phấn đấu mới 02 thôn; Phước Sơn phấn đấu mới 01 thôn; Bắc Trà My phấn đấu mới 02 thôn; Nam Trà My phấn đấu mới 01 thôn; Hội An phấn đấu mới 04 thôn; Duy Xuyên phấn đấu mới 05 thôn; Điện Bàn phấn đấu mới 08 thôn; Tam Kỳ phấn đấu mới 09 thôn.

đ) Các huyện, thị xã, thành phố, xã, thôn đã đạt chuẩn NTM tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí theo Bộ tiêu chí NTM giai đoạn 2022-2025 hướng đến NTM nâng cao, kiểu mẫu.

e) Giải ngân 100% nguồn vốn được giao cho Chương trình NTM năm 2023 (kể cả vốn năm 2022 chuyển sang).

g) Các huyện NTM phấn đấu đạt từ 5-6 tiêu chí cấp huyện trở lên. Tiếp tục chỉ đạo, hỗ trợ thành phố Hội An thực hiện thành phố hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2023-2024 để trình Trung ương thẩm định.

III. MỘT SỐ NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

1. Tăng cường tuyên truyền, vận động; tổ chức có hiệu quả phong trào thi đua “Quảng Nam chung sức xây dựng nông thôn mới”

- Tập trung hơn nữa công tác thông tin, tuyên truyền, trong đó đổi mới cách tuyên truyền cho phù hợp với xu hướng chuyển đổi số, chú trọng giải pháp tuyên truyền để nâng cao ý thức cho cán bộ, đảng viên, nhất là cấp xã, thôn và mọi tầng lớp Nhân dân cùng vào cuộc thực hiện các mục tiêu Chương trình NTM đã đề ra; chú trọng truyền thông về chính sách trong Chương trình NTM theo đúng tinh thần Thông báo số 387/TB-VPCP ngày 22/12/2022 của Văn phòng Chính phủ về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc về Truyền thông chính sách: Nhận thức - Hành động - Nguồn lực; quá trình xây dựng NTM cần gắn chặt với thực hiện các phong trào, cuộc vận động để tạo sức lan tỏa rộng trên địa bàn, nhất là địa bàn miền núi đặc biệt khó khăn để người dân cùng đồng thuận. Cấp tỉnh, huyện ban hành các đĩa CD, video clip tuyên truyền về các tiêu chí mới, nội dung mới, cơ chế chính sách mới để cấp xã, thôn thông tin trên Đài truyền thanh xã, nhất là phát huy hiệu quả của Đài Truyền thanh ứng dụng CNTT trong công tác tuyên truyền. Tổ chức tốt các cuộc thi trong xây dựng NTM trong năm 2023 để xây dựng NTM đi vào chiều sâu (thi vườn tường đường đẹp, cơ sở vật chất văn hóa đẹp tại Kế hoạch số 238/KH-UBND ngày 12/01/2023 của UBND tỉnh; thi liên hoan Nghệ thuật quần chúng các xã nông thôn mới lần thứ III - năm 2023….).

- Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện phong trào thi đua “Quảng Nam chung sức xây dựng nông thôn mới”; mỗi cơ quan, đơn vị, đoàn thể ở các cấp, các ngành đều phải có việc làm cụ thể, thiết thực về xây dựng NTM, coi đó là nhiệm vụ chính trị trọng tâm của địa phương, đơn vị. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam từ tỉnh đến cơ sở chủ trì cùng các tổ chức chính trị - xã hội đóng vai trò nòng cốt trong vận động, tuyên truyền đến các tầng lớp Nhân dân, hội viên, đoàn viên tham gia xây dựng NTM nhằm thống nhất về nhận thức, đồng thuận về quan điểm để tuyên truyền, vận động và chỉ đạo xây dựng NTM từ “nhà ra ngõ, từ thôn lên xã, từ xã lên huyện, từ huyện lên tỉnh”; xác định rõ hơn vai trò chủ thể của người dân nông thôn trong việc bàn và quyết định các nội dung, nhiệm vụ xây dựng NTM theo đúng phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra và dân thụ hưởng”.

2. Tập trung chỉ đạo quyết liệt, tạo chuyển biến rõ nét, đạt mục tiêu theo từng nhóm xã, huyện, thôn

a) Đối với nhóm xã phấn đấu đạt chuẩn NTM năm 2023 và giai đoạn 2024-2025

Căn cứ quy định đánh giá xét công nhận xã NTM(1), xây dựng khung kế hoạch, lộ trình và cân đối nguồn lực thực hiện các tiêu chí ngay từ đầu năm 2023, nhất là nguồn kinh phí sự nghiệp để thực hiện các tiêu chí “mềm”; tập trung chỉ đạo xây dựng các chỉ tiêu tăng thêm(2) của Bộ tiêu chí mới; đẩy mạnh thực hiện các mô hình liên kết sản xuất, xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, vườn mẫu, những nội dung, tiêu chí khối lượng thực hiện còn lớn, quan tâm cao cho tiêu chí 10 về thu nhập, 11 về nghèo đa chiều, 13 về tổ chức sản xuất và phát triển kinh tế nông thôn, 17 về môi trường và an toàn thực phẩm...; tổ chức cho cán bộ và người dân tham quan các xã đã đạt chuẩn NTM để học tập những kinh nghiệm tốt, cách làm hay của các xã đi trước, nhất là những xã vượt khó, vươn lên đạt chuẩn NTM. Phấn đấu hoàn thành mục tiêu số xã NTM năm 2023 đã đề ra. Xã nào không đạt theo mục tiêu đề ra sẽ xem xét xử lý trách nhiệm các tổ chức, cá nhân ở các địa phương có liên quan.

b) Đối với các xã dưới 15 tiêu chí, thực hiện mục tiêu không còn xã dưới 15 tiêu chí vào năm 2025

Tập trung tuyên truyền, vận động, nâng cao nhận thức, ý thức, trách nhiệm cho cán bộ, Đảng viên và người dân, huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc; tổ chức rà soát, đánh giá thực chất mức độ đạt các tiêu chí, lập khung kế hoạch, cân đối nguồn lực, nhất là nguồn lực từ 02 Chương trình MTQG còn lại (MTQG giảm nghèo và MTQG phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi) để thực hiện các tiêu chí NTM, ưu tiên thực hiện các tiêu chí gần đạt, cần ít nguồn lực, tiêu chí thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống dân sinh (như giao thông, thủy lợi, nước sạch, trường học...); tập trung chỉ đạo phát triển các mô hình phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập, giảm nghèo. Đối với nhóm xã này tập trung xây dựng thôn NTM kiểu mẫu để làm tiền đề xây dựng xã NTM sau năm 2025. Phấn đấu 100% các thôn ở xã này đều tiếp cận xây dựng thôn NTM kiểu mẫu, để người dân hiểu và biết xây dựng NTM ở thôn cần phải làm gì.

c) Đối với các xã, huyện đã đạt chuẩn NTM

- Đối với xã đã đạt chuẩn NTM

+ Tập trung chỉ đạo duy trì, nâng chuẩn ở các xã đã đạt chuẩn NTM từ năm 2021 trở về trước được bền vững, trước khi có kế hoạch thực hiện mục tiêu mới; hướng dẫn, tuyên truyền để cán bộ ở nhóm xã này đều có khát vọng và gần dân, kích hoạt và dẫn dắt người dân tiến bộ; không hài lòng với kết quả hiện tại mà cần làm tốt hơn nữa, để tạo ra được những giá trị mới và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân. Xã đã đạt chuẩn NTM nhưng cuối năm 2023 đánh giá không duy trì chuẩn theo tiêu chí mới quy định thì xem xét trách nhiệm của người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương đó(3) và không xét thi đua trong thực hiện nhiệm vụ hằng năm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan.

+ Tập trung chỉ đạo phát triển kinh tế, đẩy mạnh việc bổ sung, điều chỉnh quy hoạch, nhất là quy hoạch phát triển sản xuất thật sự phù hợp, phát huy cơ sở hạ tầng đã được đầu tư, xây dựng các khu sản xuất tập trung; đẩy mạnh công tác tích tụ ruộng đất (nếu có điều kiện), áp dụng cơ giới hóa trong nông nghiệp, xây dựng các vùng nguyên liệu nông sản, gắn với cấp mã số vùng trồng, mã vạch sản phẩm, đáp ứng các tiêu chuẩn quản lý chất lượng tiên tiến; đẩy mạnh nhân rộng các thôn NTM kiểu mẫu (phấn đấu 100% xã đã đạt chuẩn NTM có 100% thôn xây dựng thôn NTM kiểu mẫu), cải tạo cảnh quan môi trường, hình thành các giá trị văn hóa cộng đồng NTM,... nâng cao đời sống mọi mặt cho người dân; phấn đấu 100% số xã đã đạt chuẩn NTM có kế hoạch xây dựng xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu (trong đó cần chọn ít nhất 01 nội dung kiểu mẫu(4) để tập trung chỉ đạo thực hiện), với phương châm “xây dựng NTM có điểm khởi đầu nhưng không có điểm kết thúc”. Đẩy mạnh huy động các nguồn lực khác để xây dựng NTM, nhất là huy động các nguồn lực từ vận động các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế đăng ký hỗ trợ các địa phương (huyện, xã, thôn) thực hiện xây dựng NTM và sự tham gia đóng góp của cộng đồng dân cư, người dân trên tinh thần tự nguyện.

- Đối với cấp huyện đã đạt chuẩn NTM (thị xã Điện Bàn, thành phố Tam Kỳ, huyện Phú Ninh, huyện Duy Xuyên): Tập trung thực hiện duy trì, nâng chuẩn theo Bộ Tiêu chí NTM cấp huyện tại Quyết định số 320/QĐ-TTg ngày 08/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó cần chú trọng chỉ tiêu số xã NTM nâng cao, phường đạt chuẩn đô thị văn minh đối với thị xã, thành phố. Riêng huyện NTM Duy Xuyên, Phú Ninh tập trung duy trì và xây dựng huyện NTM nâng cao theo kế hoạch đã đề ra, trong đó cần chú trọng trong việc nâng cao các tiêu chí NTM gắn với sự hài lòng của người dân, để có sự khác biệt giữa huyện NTM và huyện NTM nâng cao.

d) Đối với các huyện phấn đấu đạt chuẩn huyện NTM đến năm 2025 (Tiên Phước, Nông Sơn, Núi Thành, Đại Lộc, Quế Sơn): Khẩn trương xây dựng kế hoạch để thực hiện các tiêu chí huyện NTM theo lộ trình đề ra; bên cạnh việc chỉ đạo thực hiện 100% số xã đạt chuẩn NTM theo quy định, cần tập trung huy động, lồng ghép nguồn lực để thực hiện các tiêu chí NTM cấp huyện, nhất là các tiêu chí chưa đạt chuẩn, trong đó cần sử dụng hiệu quả ngân sách trung ương, ngân sách tỉnh hỗ trợ để thực hiện các tiêu chí NTM cấp huyện, trong đó cần đầu tư các tiêu chí có tính lan tỏa, phục vụ sản xuất, dân sinh. Riêng các huyện có lộ trình sáp nhập huyện xem xét đầu tư các tiêu chí cho phù hợp để không lãng phí về sau, ưu tiên cho các tiêu chí tạo động lực phát triển. Đối với các huyện còn lại lồng ghép thực hiện dần các tiêu chí NTM cấp huyện, để có điều kiện đạt chuẩn huyện NTM sau năm 2025.

đ) Đối với thôn NTM kiểu mẫu: Tập trung chỉ đạo, hỗ trợ 171 thôn đã được hỗ trợ giai đoạn 2016-2020 nhưng chưa đạt chuẩn để đạt chuẩn theo Bộ Tiêu chí mới, đồng thời quan tâm bố trí ngân sách địa phương (cấp huyện, xã) để duy trì, nâng chuẩn đối với 172 thôn đã đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu/thôn NTM giai đoạn 2016-2020. Đối với các thôn mới phấn đấu đạt chuẩn thôn NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021-2025, ưu tiên bố trí kinh phí cho các thôn có đăng ký phấn đấu đạt chuẩn để hỗ trợ thực hiện, từng bước xây dựng các thôn NTM kiểu mẫu “sáng, xanh, sạch, đẹp”, trở thành những “vùng quê đáng sống”, đó mới là đích đến của NTM. Đối với các huyện miền núi cao, bố trí dân cư phân tán, có thể vận dụng các chỉ tiêu của tiêu chí thôn NTM kiểu mẫu (có thể bỏ bớt những chỉ tiêu thực hiện ở cả thôn và bổ sung thêm chỉ tiêu phù hợp với điều kiện của địa phương) để xem xét ban hành quy định tiêu chí cụm/tổ dân cư NTM kiểu mẫu để đánh giá cho các cụm/tổ dân cư tập trung (kiểu mẫu ở quy mô nhỏ hơn) nhằm đưa xây dựng thôn NTM kiểu mẫu đi vào chiều sâu. Đẩy mạnh việc thi đua giữa các thôn trong xây dựng NTM kiểu mẫu, tạo thành phong trào để hướng đến các cuộc thi giữa các thôn trên địa bàn tỉnh, huyện.

3. Xây dựng, rà soát, bổ sung quy hoạch NTM

Triển khai thực hiện đồng bộ công tác rà soát/làm mới quy hoạch để làm cơ sở định hướng phát triển trong giai đoạn đến theo đúng chỉ đạo của UBND tỉnh tại Công văn số 6865/UBND-KTN ngày 19/10/2022 về một số nhiệm vụ trọng tâm trong công tác quy hoạch vùng huyện, quy hoạch chung xã theo Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới. Tiếp tục rà soát, điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các quy hoạch theo ngành, lĩnh vực, vùng, liên vùng và quy hoạch các sản phẩm chủ lực. Sử dụng hiệu quả vốn quy hoạch đã được giao. Đề nghị địa phương chọn các đơn vị tư vấn có năng lực để phối hợp tổ chức thực hiện, đồng thời tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quy hoạch đảm bảo hiệu quả, hạn chế triệt để những tồn tại khi làm quy hoạch như giai đoạn trước. Phấn đấu hoàn thành việc rà soát/làm mới quy hoạch cấp huyện, xã trước tháng 12/2023, trong đó các xã phấn đấu đạt chuẩn NTM giai đoạn 2022 - 2025 trước tháng 6/2023. Xem đây là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác chỉ đạo của địa phương.

4. Xây dựng kết cấu hạ tầng

- Đẩy mạnh xã hội hóa, khai thác tối đa và sử dụng có hiệu quả, đồng thời tăng cường lồng ghép hiệu quả các nguồn vốn để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng thiết yếu, nhất là ở thôn, xóm gắn với việc chỉnh trang, xây dựng thôn NTM kiểu mẫu; quan tâm cao xây dựng hạ tầng đối với các chỉ tiêu, tiêu chí có mức độ đạt chuẩn còn thấp như: Giao thông, trường học, môi trường, nước sạch... Thực hiện có hiệu quả cơ chế đặc thù(5) trong xây dựng cơ sở hạ tầng nông thôn. Không máy móc, rập khuôn trong thực hiện các tiêu chí hạ tầng. Tập trung đầu tư hạ tầng phục vụ sản xuất, dân sinh, các công trình có tính kết nối liên vùng.

- Lồng ghép các nguồn vốn để xây dựng NTM, nhất là ở địa phương đặc biệt khó khăn có 02 Chương trình MTQG còn lại(6) (MTQG giảm nghèo và MTQG phát triển KTXH vùng đồng bào DTTS và miền núi) để thực hiện mục tiêu đề ra. Triển khai thực hiện có hiệu quả Nghị quyết số 41/2022/NQ-HĐND ngày 09/12/2022 của HĐND tỉnh Quy định cơ chế lồng ghép nguồn vốn, huy động nguồn vốn và tỷ lệ số lượng dự án đầu tư xây dựng thực hiện theo cơ chế đặc thù trong các Chương trình MTQG trên địa bàn tỉnh Quảng Nam giai đoạn 2021 - 2025.

5. Phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập

- Tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh sản xuất nông nghiệp theo Kết luận số 91-KL/TU ngày 14/10/2021 của Tỉnh ủy về phát triển bền vững nông nghiệp, nông thôn gắn với xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030; tiếp tục tập trung chỉ đạo, triển khai quyết liệt Kế hoạch cơ cấu lại ngành nông nghiệp giai đoạn 2021-2025(7), tạo chuyển biến rõ nét về chuyển đổi mô hình tăng trưởng; rà soát, điều chỉnh và tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách trong nông nghiệp(8) được hiệu quả; tập trung triển khai quyết liệt, đưa Chương trình OCOP tiếp tục đi vào chiều sâu, là trụ cột cho phát triển kinh tế nông thôn trong giai đoạn 2021 - 2025 và những năm tiếp theo, xác định đây là giải pháp trọng tâm để nâng cao đời sống cho người dân và xây dựng NTM bền vững, trong đó năm 2023 cần tăng cường công tác kiểm soát chất lượng sản phẩm OCOP, gắn với việc phát triển sản phẩm mới theo các quy hoạch sản xuất tập trung có mã số vùng trồng; quan tâm hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã khởi nghiệp, sáng tạo góp phần thực hiện Chương trình NTM. Các địa phương khẩn trương xây dựng Đề án phát triển kinh tế nông thôn tổng hợp, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn(9) trình cấp thẩm quyền phê duyệt để làm định hướng thực hiện.

- Tiếp tục tập trung cao chỉ đạo phát triển các chuỗi liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị đã và đang hình thành đi vào chiều sâu, đạt hiệu quả thiết thực. Lồng ghép có hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ phát triển sản xuất tại Nghị quyết số 24/2022/NQ-HĐND ngày 14/10/2022 của HĐND tỉnh để đẩy mạnh phát triển sản xuất liên kết theo chuỗi, trong đó cần chú trọng phát triển liên kết giữa các hộ sản xuất thành hợp tác xã, tổ hợp tác, giữa hợp tác xã, tổ hợp tác, doanh nghiệp hình thành các hiệp, hội, ngành hàng. Đẩy mạnh thực hiện kinh tế số trong thực hiện Chương trình NTM theo Quyết định số 924/QĐ-TTg ngày 02/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

- Tăng cường ứng dụng khoa học và công nghệ trong sản xuất nông nghiệp, đặc biệt là khâu sản xuất giống để phát triển sản xuất công nghệ cao, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị, phát triển kinh tế nông hộ. Tiếp tục kêu gọi, đầu tư xây dựng các cơ sở cung ứng giống đảm bảo chất lượng cho các mô hình phát triển sản xuất trong toàn tỉnh để hạn chế thấp nhất tình trạng thiếu giống cho các dự án phát triển sản xuất, nhất là ở các địa phương miền núi có 02 Chương trình MTQG còn lại do có nguồn lực phát triển sản xuất rất lớn.

6. Về văn hoá - xã hội - môi trường

Tạo sự chuyển biến rõ nét trong các hoạt động văn hóa - xã hội, các vấn đề văn hóa ứng xử trong nông thôn; đẩy mạnh công tác giảm nghèo bền vững; tăng cường thiết chế văn hóa, đáp ứng cơ bản nhu cầu hoạt động văn hóa của người dân nông thôn, nhất là ở thôn. Đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; xây dựng các mô hình, các điểm du lịch nông thôn gắn với xây dựng NTM. Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện; tiếp tục thực hiện các biện pháp nâng cao tỷ lệ, chất lượng lao động qua đào tạo. Quan tâm cao chất lượng khám, chữa bệnh, chăm sóc sức khỏe Nhân dân, đẩy mạnh xây dựng cơ sở dữ liệu để vận động người dân có sổ khám chữa bệnh điện tử. Làm tốt công tác thu gom, xử lý rác thải, xây dựng các bãi tập kết theo quy hoạch; xử lý ô nhiễm các cơ sở chăn nuôi, nâng chất lượng tiêu chí môi trường; phát triển mạng lưới các công trình cấp nước tập trung và hướng dẫn, hỗ trợ hộ dân xây dựng công trình nhỏ lẻ, xử lý nguồn nước bảo đảm quy chuẩn đối với những nơi ngoài vùng cấp nước tập trung. Đẩy mạnh thực hiện kế hoạch phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn theo Quyết định số 2625/QĐ- UBND ngày 30/9/2022 của UBND tỉnh, phấn đấu 100% cấp huyện, xã đều có kế hoạch được ban hành, tổ chức thực hiện đến từng hộ dân.

7. Hệ thống chính trị, an ninh trật tự

Thường xuyên kiện toàn Ban Chỉ đạo các cấp, bộ máy giúp việc Ban Chỉ đạo để chỉ đạo, thực hiện có hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ của Chương trình NTM. Quan tâm cao cho công tác quốc phòng ở địa phương, trong đó chú trọng cơ sở vật chất cho Ban Chỉ huy Quân sự xã và chất lượng chính trị trong dân quân. Đẩy mạnh thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 8672/KH-UBND ngày 26/12/2022 của UBND tỉnh Triển khai Quyết định số 926/QĐ-TTg ngày 02/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn tỉnh”; nêu cao tinh thần cảnh giác, tự giác, tích cực tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm.

8. Đẩy mạnh thực hiện các Chương trình chuyên đề

Các Sở, ngành và địa phương theo nhiệm vụ được giao, khẩn trương tham mưu ban hành (đối với Chương trình chưa ban hành) và tổ chức thực hiện 06 Chương trình chuyên đề để xây dựng NTM đi vào chiều sâu, cụ thể: (i) Chương trình khoa học công nghệ phục vụ xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025; (ii) Chương trình Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025; (iii) Chương trình phát triển du lịch nông thôn gắn với bảo tồn, phát huy văn hoá truyền thống trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025; (iv) Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng nông thôn mới, hướng tới nông thôn mới thông minh giai đoạn 2021-2025; (v) Chương trình nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; (vi) Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2021-2025.

9. Một số nhiệm vụ trọng tâm khác

- Các Sở, ngành, địa phương căn cứ chỉ đạo của UBND tỉnh tại Quyết định số 2105/QĐ-UBND ngày 11/8/2022 của UBND tỉnh Ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Quảng Nam, giai đoạn 2021 - 2025 và các Quyết định ban hành Bộ tiêu chí NTM các cấp(10), khẩn trương xây dựng kế hoạch ở ngành, cấp mình đảm bảo cụ thể, rõ việc, phù hợp với điều kiện thực tiễn của ngành, địa phương mình nhằm thực hiện mục tiêu Chương trình NTM đã đề ra. Trước quý II/2023, 100% cấp huyện, xã hoàn thành xây dựng Kế hoạch xây dựng NTM giai đoạn 2021 - 2025(11) trình cấp thẩm quyền phê duyệt để làm cơ sở thực hiện ở cấp mình.

- Thực hiện có hiệu quả các nội dung UBND tỉnh chỉ đạo tại Thông báo số 04/TB-UBND ngày 12/01/2023, trong đó chú trọng tham mưu ban hành đầy đủ các cơ chế, văn bản hướng dẫn còn thiếu trong Chương trình NTM.

- Tăng cường công tác đào tạo, tập huấn cho cán bộ xây dựng NTM các cấp, trong đó cần chú trọng đào tạo chuyên sâu về công tác quy hoạch, thực hiện cơ chế đầu tư đặc thù, thanh quyết toán vốn, chuyển đổi số, nâng cao năng lực quản trị doanh nghiệp, khởi sự doanh nghiệp cho các hợp tác xã, chủ mô hình/dự án, kỹ năng tư vấn xây dựng mô hình, phương pháp, cách làm trong xây dựng NTM.

- Đẩy nhanh xây dựng và nhân rộng các mô hình điển hình trong xây dựng NTM, thôn NTM kiểu mẫu, vườn mẫu... theo tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định số 1526/QĐ-TTg ngày 09/12/2022 Phê duyệt Đề án tuyên truyền gương điển hình tiên tiến giai đoạn 2022-2025.

- Khẩn trương hoàn thành công tác chuyển nguồn, kéo dài kinh phí năm 2022 sang năm 2023 để thực hiện theo đúng thời gian UBND tỉnh đã chỉ đạo tại Công văn số 8668/UBND-KTTH ngày 23/12/2022 V/v khóa số kế toán ngân sách nhà nước năm 2022, trong đó cần khẩn trương đối chiếu số vốn ngân sách trung ương năm 2022 kéo dài sang năm 2023 với Kho bạc Nhà nước để không bị gián đoạn trong triển khai thực hiện, giải ngân theo đúng quy định tại điểm b, khoản 3 Công văn số 8668/UBND-KTTH ngày 23/12/2022. Tập trung thực hiện giải ngân 100% vốn 2022 kéo dài sang năm 2023 trước ngày 31/12/2023, trường hợp đơn vị, địa phương nào không giải ngân hết thì chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh và sẽ giảm bố trí vốn kế hoạch năm sau.

- Tập trung chỉ đạo giải ngân vốn năm 2023, trong đó quan tâm cao cho giải ngân nguồn kinh phí sự nghiệp. Đề nghị các Sở, ngành và địa phương chỉ đạo khẩn trương thực hiện nguồn vốn năm 2023 đã được giao, hoàn thành việc giao vốn đầu tư theo danh mục cho xã trước ngày 15/3/2023 và lựa chọn nhà thầu chậm nhất trong tháng 4/2023; đến ngày 30/6/2023, công trình dự án nào có tỷ lệ giải ngân 0% sẽ xem xét điều chuyển cho công trình dự án khác trên địa bàn xã hoặc điều chuyển cho xã khác trong địa bàn huyện. Đề nghị Kho bạc Nhà nước tỉnh chỉ đạo Kho bạc Nhà nước cấp huyện dừng giải ngân đối với công trình đến ngày 30/6/2023 có tỷ lệ giải ngân 0% để phục vụ việc điều chuyển (áp dụng đối với nguồn vốn đã được giao kế hoạch đầu năm 2023 trong giao kinh tế-xã hội năm 2023). Các Sở, ngành và địa phương, nếu đến ngày 01/10/2023 xét thấy khả năng không giải ngân hết vốn kế hoạch năm 2023 thì có văn bản đề xuất UBND tỉnh điều chuyển cho các đơn vị, địa phương khác có nhu cầu (báo cáo UBND tỉnh trước ngày 10/10/2023 để quyết định điều chuyển nếu điều chuyển cho huyện, đơn vị khác). Đến ngày 31/01/2024, các công trình, nguồn vốn sự nghiệp kế hoạch năm 2023 không giải ngân hết sẽ thu hồi về ngân sách tỉnh, không được chuyển nguồn sang năm 2024.

- Tập trung chỉ đạo quyết toán dự án hoàn thành để xử lý nợ xây dựng cơ bản trong Chương trình NTM, nhất là nợ XDCB trong giai đoạn 2018-2020. Rà soát danh mục đầu tư, cắt giảm quy mô các công trình chưa thực sự cấp thiết, ưu tiên bố trí thanh toán nợ xây dựng NTM trước khi đầu tư công trình mới. Xem xét, ưu tiên bố trí nguồn tăng thu, vượt thu hằng năm để hỗ trợ các địa phương khó khăn thanh toán nợ đầu tư xây dựng cơ bản trong xây dựng NTM. Kiên quyết xử lý trách nhiệm của Chủ tịch UBND xã, huyện nếu xã còn nợ đọng xây dựng cơ bản trái quy định, nhất là ở các xã đã đạt chuẩn NTM; nếu không có kế hoạch xử lý nợ thì sẽ bị xem xét, thu hồi Bằng công nhận và kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có liên quan.

- Tiếp tục duy trì và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát cơ sở, nhất là theo từng chuyên đề cụ thể từ đó kịp thời phát hiện và giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của cấp huyện, xã trong việc trình hồ sơ đề nghị công nhận địa phương đạt chuẩn NTM. Chỉ công nhận đạt chuẩn khi tỷ lệ người dân hài lòng với kết quả xây dựng NTM theo đúng tỷ lệ quy định.

- Chú trọng triển khai sâu rộng Phong trào thi đua “Quảng Nam chung sức xây dựng nông thôn mới” giai đoạn 2021 - 2025 theo Quyết định số 2850/QĐ-UBND ngày 24/10/2022 của UBND tỉnh đảm bảo thiết thực, hiệu quả. Tổ chức thẩm tra, thẩm định các xã, thôn phấn đấu đạt chuẩn NTM, NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu theo lộ trình hằng năm.

- Ban hành các quy định đánh giá xét công nhận: Xã NTM nâng cao, xã NTM kiểu mẫu, huyện NTM, huyện NTM nâng cao; xây dựng Đề án quy định nội dung và mức hỗ trợ cụ thể một số nhiệm vụ chi đặc thù của Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 (theo quy định tại Thông tư số 53/2022/TT-BTC ngày 12/8/2022 của Bộ Tài chính) trình HĐND tỉnh.

- Chuẩn bị đầy đủ các nội dung phục vụ kiểm tra, giám sát của Quốc hội, Tỉnh ủy, HĐND tỉnh.

- Tổ chức Hội nghị sơ kết 3 năm (2021-2023) triển khai thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Văn phòng Điều phối NTM tỉnh

- Chịu trách nhiệm tham mưu UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo tỉnh theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc tổ chức thực hiện Kế hoạch này; định kỳ tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo tỉnh kết quả thực hiện và khó khăn, vướng mắc để theo dõi, chỉ đạo.

- Phối hợp với Sở Nội vụ xem xét, tham mưu UBND tỉnh khen thưởng, động viên kịp thời các địa phương, đơn vị thực hiện tốt tại Hội nghị sơ kết 3 năm và phê bình, kiểm điểm đối với các đơn vị, địa phương, cá nhân được giao nhiệm vụ nhưng thực hiện chậm trễ kéo dài hoặc không thực hiện làm ảnh hưởng đến công việc chung (kể cả việc chấp hành chế độ thông tin, báo cáo).

2. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt nam tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh phối hợp với các đơn vị liên quan triển khai thực hiện cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”. Vận động đoàn viên, hội viên hưởng ứng tham gia tích cực xây dựng NTM.

3. Các Sở, Ban, ngành liên quan

- Xây dựng kế hoạch của Sở, ngành mình để thực hiện Kế hoạch này theo chức năng, nhiệm vụ được giao trong Chương trình NTM, trong kế hoạch cần có giải pháp cụ thể để thực hiện các tiêu chí thuộc ngành, lĩnh vực quản lý, phụ trách đến cấp huyện, xã, thôn; thường xuyên tổ chức kiểm tra cơ sở, địa bàn được phân công phụ trách; phối hợp với Văn phòng Điều phối NTM tỉnh trong tham mưu tổ chức thực hiện tốt Kế hoạch này; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện và những khó khăn, vướng mắc về UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo tỉnh (qua Văn phòng Điều phối NTM tỉnh để tổng hợp).

- Chủ động sử dụng nguồn kinh phí đã được giao trong dự toán năm 2023 để thực hiện các nhiệm vụ chuyên môn có liên quan đến Chương trình NTM theo các nhiệm vụ, tiêu chí NTM được giao; trường hợp đã cân đối hết nguồn kinh phí được giao, nếu thiếu thì lập kế hoạch, nội dung thực hiện và dự toán chi tiết kinh phí trình UBND tỉnh để xem xét bổ sung từ nguồn ngân sách Trung ương trong Chương trình NTM và ngân sách tỉnh để thực hiện (đồng gửi Sở Tài chính để thẩm định, trình UBND tỉnh phân bổ bổ sung).

- Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính, Văn phòng Điều phối NTM tỉnh tham mưu xây dựng kế hoạch vốn, phân bổ và giám sát tình hình thực hiện các nguồn vốn ngân sách và các nguồn vốn huy động khác thực hiện xây dựng NTM năm 2023 đảm bảo quy định; kiểm soát không để phát sinh nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng NTM. Khi có nguồn vượt thu, tăng thu, tiết kiệm chi, giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp Sở Kế hoạch và Đầu tư báo cáo UBND tỉnh để trình HĐND tỉnh bổ sung ngân sách tỉnh cho Chương trình NTM, theo chỉ đạo của HĐND tỉnh tại Nghị quyết số 21/2022/NQ-HĐND ngày 20/7/2022, trong đó ưu tiên tập trung cho các mục tiêu, nội dung chưa được cân đối như: Xã NTM nâng cao, xã NTM kiểu mẫu, thôn duy trì, nâng chuẩn, thực hiện các Chương trình chuyên đề, hỗ trợ thanh toán nợ đối với địa phương khó khăn…., tăng mức hỗ trợ cho các nội dung có liên quan và thực hiện các nhiệm vụ khác để xây dựng NTM đảm bảo đi vào chiều sâu, phấn đấu đạt và vượt mục tiêu đề ra.

4. UBND cấp huyện, xã

- Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ xây dựng kế hoạch, giải pháp cụ thể để chủ động triển khai thực hiện Kế hoạch này; tăng cường kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các Phòng, ban, xã triển khai thực hiện kế hoạch được giao; định kỳ báo cáo kết quả thực hiện, những khó khăn vướng mắc với UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo tỉnh (gửi qua Văn phòng Điều phối NTM tỉnh để tổng hợp).

- Sử dụng có hiệu quả nguồn ngân sách cấp trên hỗ trợ. Bố trí đầy đủ vốn đối ứng theo quy định. Tập trung nguồn lực từ ngân sách cấp huyện, lồng ghép các chương trình, dự án và huy động các nguồn vốn hợp pháp khác để ưu tiên hỗ trợ, đối ứng cho các xã, thôn phấn đấu đạt chuẩn NTM theo thời gian, lộ trình đã đề ra. Ưu tiên sử dụng các nguồn kinh phí có cùng nhiệm vụ chi để hỗ trợ thêm cho Chương trình NTM, nhất là trong thực hiện thêm các thôn NTM kiểu mẫu, hỗ trợ cho các xã NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu từ ngân sách cấp huyện.

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh năm 2023, đề nghị các Sở, Ban ngành liên quan, địa phương tổ chức thực hiện hiệu quả. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, đề nghị các đơn vị, địa phương phản ánh kịp thời bằng văn bản về Văn phòng Điều phối NTM tỉnh để được hướng dẫn, hỗ trợ hoặc tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh, Ban Chỉ đạo tỉnh xem xét, giải quyết./.