KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỎA THUẬN TOÀN CẦU VỀ DI CƯ HỢP PHÁP, AN TOÀN VÀ TRẬT TỰ CỦA LIÊN HỢP QUỐC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN

Thực hiện Quyết định số 402/QĐ-TTg ngày 20/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Kế hoạch triển khai Thỏa thuận toàn cầu Di cư hợp pháp, an toàn và trật tự của Liên hợp quốc (gọi tắt là Thỏa thuận GCM); Công văn số 1378/BNG-LS ngày 20/4/2020 của Bộ ngoại giao về thực hiện Kế hoạch triển khai Thỏa thuận GCM; UBND tỉnh Nghệ An ban hành Kế hoạch triển khai Thỏa thuận GCM như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

a) Nâng cao nhận thức của các Sở, ban, ngành, địa phương và nhân dân về vị trí, vai trò của việc di cư hợp pháp, an toàn và trật tự, đảm bảo quyền và lợi ích chính đáng của công dân Nghệ An khi di cư ra nước ngoài.

b) Thể hiện quyết tâm và trách nhiệm của tỉnh Nghệ An trong việc triển khai Thỏa thuận toàn cầu về Di cư hợp pháp, an toàn và trật tự của Liên hợp quốc phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước Việt Nam nhằm quản lý di cư hiệu quả vì mục tiêu phát triển bền vững.

c) Quán triệt, tổ chức thực hiện có hiệu quả các lĩnh vực, mục tiêu, nội dung và lộ trình của Chính phủ về triển khai Thỏa thuận GCM, qua đó nhằm tranh thủ tối đa nguồn lực trong tỉnh và sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế.

d) Nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý di cư quốc tế thông qua cơ chế phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, có sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội nhằm tạo môi trường di cư minh bạch, dễ tiếp cận, tôn trọng nhân phẩm của người di cư, bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của họ, đặc biệt là các nhóm đặc thù, phụ nữ và trẻ em.

2. Yêu cầu

a) Việc triển khai thực hiện kế hoạch đảm bảo phù hợp với chính sách pháp luật và chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Nghệ An; bám sát tình hình thực tiễn, lấy yếu tố con người làm trung tâm, qua đó lồng ghép yếu tố giới và phát triển bền vững.

b) Xây dựng cơ chế phối hợp thường xuyên để đảm bảo hiệu quả việc thực hiện Kế hoạch; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp, các ngành, sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan trong quá trình triển khai thực hiện.

c) Phát huy vai trò nòng cốt của các cấp, các ngành và các tổ chức đoàn thể nhân dân trong tỉnh trong công tác vận động, tuyên truyền người dân thực hiện chính sách, pháp luật của Nhà nước về di cư, hợp pháp an toàn và trật tự; việc tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn triển khai Thỏa thuận GCM cần được tiến hành thường xuyên, kịp thời, đầy đủ đến các cấp, các ngành, các cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan.

II. CÁC NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM

1. Tuyên truyền phổ biến thông tin về Thỏa thuận GCM, các vấn đề di cư quốc tế thuộc phạm vi trong và ngoài nước; tăng cường năng lực trong triển khai Thỏa thuận GCM

a) Tuyên truyền, vận động, phổ biến thông tin và nâng cao nhận thức về Thỏa thuận GCM và các vấn đề về di cư quốc tế như di cư hợp pháp, an toàn; những rủi ro khi di cư trái phép; nguy cơ của mua bán người, thông tin cơ bản về các hoạt động đưa người Nghệ An đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; các giải pháp về phòng chống di cư trái phép... hướng tới các đối tượng là cơ quan quản lý nhà nước, cơ quan thực thi pháp luật liên quan đến di cư quốc tế, tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội - nghề nghiệp và các cơ quan, tổ chức có liên quan, cộng đồng doanh nghiệp, người dân.

b) Việc tuyên truyền phải có nội dung phù hợp với giới tính, độ tuổi, dân tộc, trình độ dân trí, đặc điểm từng địa phương, dễ tiếp cận, có trọng điểm... và bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú.

c) Các hướng dẫn, khuyến cáo, cảnh báo có liên quan đến di cư quốc tế, thị trường lao động nước ngoài, chính sách cấp thị thực, quyền của người di cư... sẽ được đăng tải trên các cơ quan truyền thông như Báo Nghệ An, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Cổng Thông tin Điện tử tỉnh và trang tin của các cơ quan chức năng một cách rõ ràng, minh bạch.

d) Xây dựng các hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng về Thỏa thuận GCM, các vấn đề di cư quốc tế thuộc phạm vi trong và ngoài nước, thông qua các cơ quan truyền thông như Báo Nghệ An, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; sử dụng hiệu quả các trang mạng xã hội như youtube, zalo, facebook... để chia sẻ nội dung tuyên truyền về thỏa thuận GCM và các chuyên mục chuyên trang về di cư quốc tế.

2. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại, nâng cao năng lực cho cán bộ các ngành, các cấp

a) Chú trọng nâng cao, bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác đối ngoại tại các Sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị trên địa bàn tỉnh nhằm đáp ứng được yêu cầu nhiệm vụ hội nhập quốc tế nói chung và đảm bảo triển khai các nhiệm vụ về công tác đối ngoại của tỉnh nói riêng, đặc biệt là những người trực tiếp tham gia triển khai Thỏa thuận GCM nhằm tăng cường hiệu quả công tác quản lý di cư, hỗ trợ và bảo vệ người di cư, nhất là các nhóm đặc thù, phụ nữ, trẻ em, người dân tộc thiểu số...

b) Tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nhằm tạo điều kiện cho lực lượng cán bộ phụ trách về vấn đề di cư được học tập, đào tạo, nâng cao kỹ năng trong quá trình thực hiện nhiệm vụ tại địa phương.

3. Thu thập thông tin, dữ liệu di cư của công dân Nghệ An ra nước ngoài và người nước ngoài vào Nghệ An

a) Theo dõi, rà soát, cập nhật thông tin, xây dựng dữ liệu về di cư quốc tế như lao động, học tập, kết hôn có yếu tố nước ngoài, nhận con nuôi có yếu tố nước ngoài, di trú trái phép, mua bán người, lao động cưỡng bức, người không có quốc tịch, người di cư trở về địa phương.

b) Đẩy mạnh sự phối hợp giữa các cấp, các ngành và địa phương để tiếp tục quản lý, sử dụng hiệu quả các cơ sở dữ liệu chuyên ngành có liên quan.

c) Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc đăng ký và hỗ trợ công dân Nghệ An ở nước ngoài, bao gồm các thông tin cơ bản về công dân Nghệ An di cư ra nước ngoài với mục đích khác nhau.

d) Liên kết với cơ sở dữ liệu quốc gia về di cư dựa trên việc kết nối, tích hợp với các cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác có liên quan, nhằm khai thác, sử dụng hiệu quả, phục vụ công tác hoạch định chính sách, pháp luật về di cư.

4. Rà soát, triển khai, thực hiện các chính sách, pháp luật liên quan đến di cư

a) Rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến di cư quốc tế để kiến nghị, đề xuất lên các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc ban hành mới nhằm đảm bảo phù hợp với thực tiễn và kịp thời tháo gỡ các vướng mắc nảy sinh trong quá trình triển khai Thỏa thuận GCM.

b) Tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình, kế hoạch liên quan đến di cư quốc tế đã được phê duyệt.

c) Rà soát, hoàn thiện, ban hành đồng bộ các giải pháp, chính sách kinh tế - xã hội phù hợp với tình hình của tỉnh như chính sách về giảm nghèo, an sinh xã hội, bình đẳng giới và nâng cao vị thế phụ nữ, trẻ em, những người yếu thế trong xã hội... nhằm giảm thiểu các nhân tố dẫn tới di cư trái phép, giúp người dân có quyết định đúng đắn về di cư góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng toàn diện, bền vững "không bỏ ai lại phía sau".

d) Nghiên cứu, xây dựng các văn bản, quy định của tỉnh về các lĩnh vực như phòng, chống di cư trái phép; triển khai có hiệu quả Luật phòng, chống mua bán người trên địa bàn tỉnh.

5. Lồng ghép, thực hiện các nhiệm vụ trong kế hoạch này vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội tỉnh Nghệ An

a) Lồng ghép vấn đề di cư vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 05 năm, 10 năm, Kế hoạch đối ngoại hàng năm... của tỉnh, đồng thời rà soát, cập nhật và triển khai các nhiệm vụ được phân công tại kế hoạch này.

b) Ban hành các giải pháp, chính sách về di cư sát với tình hình thực tiễn để thực hiện lồng ghép một cách hài hòa, hiệu quả với chương trình phát triển kinh tế - xã hội đang triển khai, trong đó lưu ý các vấn đề về đẩy mạnh thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội và đi đôi với giải quyết việc làm tại chỗ.

6. Tăng cường hợp tác quốc tế trong việc thực hiện Thỏa thuận GCM

a) Tổ chức, triển khai thực hiện có hiệu quả các Điều ước quốc tế, Thỏa thuận quốc tế và cam kết quốc tế về di cư mà Việt Nam là thành viên, phù hợp với luật pháp và điều kiện của Việt Nam; thực hiện đánh giá và đề xuất các giải pháp.

b) Thu hút, tranh thủ nguồn nhân lực quốc tế, các dự án phi chính phủ nước ngoài trong quá trình triển khai Thỏa thuận GCM để nâng cao năng lực cho các cơ quan liên quan của Việt Nam nói chung, của Nghệ An nói riêng cũng như nâng cao hiệu quả của công tác quản lý di cư tại Nghệ An.

c) Tăng cường hợp tác quốc tế trong việc đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng, du học, đưa người ra nước ngoài nhằm phát triển, mở rộng hợp tác các kênh di cư hợp pháp tại các nước và vùng lãnh thổ, đảm bảo cơ hội tiếp cận việc làm ổn định.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện

Kinh phí thực hiện kế hoạch này được đảm bảo từ nguồn ngân sách nhà nước và huy động tối đa từ các nguồn tài trợ, viện trợ, các nguồn tài chính hợp pháp khác theo quy định của pháp luật:

a) Đối với nguồn kinh phí từ Ngân sách nhà nước, căn cứ vào từng nhiệm vụ được giao cụ thể, các Sở, ban, ngành, địa phương chủ động lồng ghép trong các chương trình, dự án, đề án đang triển khai thực hiện, trong phạm vi dự toán ngân sách nhà nước được giao hàng năm.

b) Đối với những nhiệm vụ phát sinh mới không lồng ghép được trong các chương trình, dự án, đề án đang triển khai, các Sở, ban, ngành, địa phương lập dự toán kinh phí, tổng hợp chung trong dự toán ngân sách nhà nước hàng năm của cơ quan, đơn vị gửi Sở Tài chính trình UBND tỉnh xem xét, quyết định theo quy định.

2. Phân công trách nhiệm

a) Sở Ngoại vụ

- Hướng dẫn, giám sát, đánh giá, tổng hợp tình hình thực hiện Kế hoạch; định kỳ hàng năm và đột xuất, tổng hợp báo cáo Bộ Ngoại giao, UBND tỉnh và các cơ quan có thẩm quyền theo quy định.

- Tham mưu UBND tỉnh đóng góp ý kiến đối với cơ quan Trung ương trong các vấn đề liên quan đến di cư quốc tế, phù hợp với chính sách, pháp luật, điều kiện của Việt Nam nói chung, Nghệ An nói riêng và thông lệ quốc tế.

- Phối hợp với các cấp, các ngành trong việc nghiên cứu, xây dựng cơ sở dữ liệu của tỉnh về di cư và lồng ghép các nội dung liên quan đến di cư trong tổng điều tra dân số và nhà ở.

- Trên cơ sở cơ chế phối hợp của Trung ương, tham mưu xây dựng và triển khai cơ chế phối hợp về công tác bảo hộ quyền và lợi ích chính đáng của công dân Nghệ An di cư ra nước ngoài phù hợp với tình hình hiện nay.

- Chủ trì, phối hợp với Bộ Ngoại giao, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cùng các cơ quan liên quan trong việc theo dõi tình hình người Nghệ An ở nước ngoài để tham mưu các giải pháp phù hợp nhằm quản lý hiệu quả và tạo thuận lợi cho người di cư Nghệ An hòa nhập với cộng đồng sở tại, đảm bảo có cơ hội công bằng về học tập, làm việc, phát triển cũng như phát huy vai trò và đóng góp đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

- Nghiên cứu, tham mưu đề xuất ký kết các Thỏa thuận quốc tế về di cư phù hợp với tình hình của tỉnh, nhằm thúc đẩy di cư hợp pháp, an toàn và trật tự.

- Tiếp tục phối hợp các đơn vị liên quan triển khai hiệu quả Chỉ thị 01/CT-TTg ngày 03/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn tình trạng người Việt Nam xuất cảnh, di cư trái phép, cư trú và lao động bất hợp pháp.

b) Công an tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành và địa phương liên quan tham mưu đề xuất đóng góp ý kiến đối với cơ quan Trung ương trong việc hoàn thiện các chính sách, pháp luật quản lý người nước ngoài tại Việt Nam có liên quan đến thỏa thuận GCM.

- Chủ trì tham mưu UBND tỉnh các quy định về quản lý người nước ngoài trên địa bàn tỉnh liên quan đến Thỏa thuận GCM phù hợp với các quy định liên quan.

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan nắm chắc tình hình an ninh, trật tự liên quan đến hoạt động di cư trên địa bàn tỉnh; tăng cường công tác quản lý xuất nhập cảnh; chủ động nắm tình hình công dân Nghệ An xuất cảnh, di cư ra nước ngoài, người nước ngoài trên địa bàn tỉnh và người di cư hồi hương để có biện pháp quản lý, hỗ trợ phù hợp.

- Chủ trì, phối hợp các ngành liên quan tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương, các cấp, các ngành trong công tác quản lý hành chính tại địa phương và biện pháp xử lý hành chính, hình sự đối với các trường hợp công dân vi phạm quy định về di cư, nhập cảnh trái phép bị các lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ, trao trả về địa phương.

c) Sở Tư pháp

- Nghiên cứu, tham gia góp ý hoàn thiện chính sách pháp luật về quốc tịch, hộ tịch của người di cư và các vấn đề di cư quốc tế.

- Phối hợp rà soát các văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân tỉnh, UBND tỉnh ban hành liên quan đến vấn đề di cư quốc tế để kiến nghị cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

d) Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban ngành, địa phương liên quan tăng cường quản lý, bảo vệ biên giới; quản lý xuất, nhập cảnh; đấu tranh phòng chống tội phạm, đặc biệt là tội phạm ma túy; tội mua bán người, mua bán bào thai qua đường bộ và đường biển; đấu tranh, ngăn chặn các hoạt động đưa người di cư trái phép và đưa người đi lao động ở nước ngoài bất hợp pháp, bảo đảm an ninh trật tự, an toàn xã hội ở khu vực biên giới.

- Thường xuyên theo dõi, nắm bắt, cập nhật, thu thập số liệu về di cư quốc tế qua tuyến biên giới đất liền của tỉnh Nghệ An tiếp giáp với 03 tỉnh nước CHDCND Lào; đánh giá diễn biến tình hình di cư trái phép của người dân ở khu vực biên giới để có kế hoạch đấu tranh, ngăn chặn kịp thời, hiệu quả.

- Chủ trì, phối hợp với Sở Ngoại vụ và các địa phương tổ chức tiếp nhận, phân loại, bố trí tái định cư đối với dân di cư trái phép, cư trú bất hợp pháp do phía Lào trao trả đúng quy định của pháp luật hiện hành.

e) Sở Lao động Thương binh và Xã hội

- Tham mưu, đề xuất các chính sách trên lĩnh vực đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và các văn bản thỏa thuận hợp tác với các đối tác về thực hiện các chương trình hợp tác lao động.

- Chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường quản lý các chương trình, hoạt động đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và nâng cao chất lượng lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hướng dịch chuyển sang các thị trường có thu nhập cao và ổn định, chi phí xuất cảnh thấp; theo dõi, thu thập thông tin, số liệu lao động của tỉnh đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng và lao động người nước ngoài làm việc trên địa bàn tỉnh theo lĩnh vực chức năng, nhiệm vụ quản lý của đơn vị.

- Phối hợp với các đơn vị tuyên truyền và triển khai thực hiện có hiệu quả chế độ chính sách hỗ trợ của Trung ương và của tỉnh cho lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng như: đào tạo nghề, học ngoại ngữ, bồi dưỡng kiến thức cần thiết, hỗ trợ vay vốn và thủ tục hồ sơ xuất cảnh.

- Tiếp tục chỉ đạo làm tốt công tác đào tạo nghề, ngoại ngữ, bồi dưỡng kiến thức, giáo dục pháp luật cho lao động và chuẩn bị nguồn lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế.

f) Sở Thông tin và Truyền thông

Chỉ đạo, hướng dẫn các cơ quan báo chí, truyền thông tỉnh tuyên truyền, phổ biến Quyết định số 402/QĐ-TTg ngày 20/3/2020 của Thủ tướng Chính phủ về ban hành Kế hoạch triển khai Thỏa thuận toàn cầu về Di cư hợp pháp, an toàn và trật tự của Liên hợp quốc (GCM) và tình hình triển khai kế hoạch này trên các kênh thông tin đại chúng nhằm nâng cao nhận thức của người dân và xã hội trong các vấn đề liên quan đến di cư.

g) Sở Giáo dục và Đào tạo

- Tăng cường kiểm tra và quản lý chặt chẽ các hoạt động tư vấn du học trên địa bàn. Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành liên quan; UBND các huyện, thành phố, thị xã và các đơn vị liên quan kiểm tra giám sát các hoạt động du học để đưa người lao động ra nước ngoài học tập.

- Quản lý, cung cấp thông tin về di cư cho học sinh ở các cấp học trên địa bàn tỉnh.

h) Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu lồng ghép thực hiện kế hoạch này trong các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhằm giảm thiểu các yếu tố dẫn tới tình trạng di cư trái phép, mua bán người; thu hút, tranh thủ nguồn lực quốc tế trong quá trình triển khai thỏa thuận GCM.

i) UBND các huyện, thành phố, thị xã

- Trên cơ sở nội dung của kế hoạch và phụ lục kèm theo, căn cứ tình hình thực tế của địa phương tiến hành nghiên cứu, xây dựng kế hoạch lồng ghép vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội nhằm giảm thiểu các yếu tố dẫn tới tình trạng di cư trái phép, mua bán người.

- Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho người dân các vấn đề liên quan đến di cư, đặc biệt là di cư trái phép.

- Chủ động nắm chắc tình hình an ninh, trật tự liên quan đến hoạt động di cư tại địa phương như: số lượng công dân xuất cảnh hợp pháp, bất hợp pháp; số lượng công dân địa phương ra nước ngoài, người nước ngoài vào địa phương và di cư hồi hương trở về để có biện pháp quản lý, hỗ trợ phù hợp.

- Chỉ đạo lực lượng chức năng tại địa bàn (đặc biệt khu vực biên giới đất liền) tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương, các cấp các ngành công tác quản lý hành chính tại địa phương và áp dụng các biện pháp nghiệp vụ, xử lý nghiêm theo quy định đối với các hành vi vi phạm quy định về di cư, nhập cảnh trái phép bị các lực lượng chức năng nước ngoài bắt giữ, trao trả về địa phương.

j) Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An và các tổ chức đoàn thể chính trị - xã hội tỉnh

Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình tham gia tổ chức triển khai kế hoạch này, lồng ghép các nội dung của kế hoạch với các chương trình, đề án có liên quan; phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền trong đoàn viên, hội viên về nội dung Thỏa thuận GCM và các nội dung liên quan đến kế hoạch này.

3. Chế độ thông tin báo cáo

Định kỳ hàng năm, các đơn vị, địa phương báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch về Sở Ngoại vụ trước ngày 05/12 hàng năm để tổng hợp, báo cáo các cơ quan có thẩm quyền. Đối với các đơn vị, địa phương liên quan báo cáo về số liệu di cư quốc tế trước ngày 20/6 (đối với báo cáo 06 tháng đầu năm) và trước 20/12 (đối với báo cáo cuối năm) hàng năm.

Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, các đơn vị, địa phương kịp thời phản ánh bằng văn bản gửi về Sở Ngoại vụ để tổng hợp, báo cáo, đề xuất UBND tỉnh xem xét, giải quyết theo quy định./.

PHỤ LỤC

MỘT SỐ NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM TRIỂN KHAI THỰC HIỆN KẾ HOẠCH THỎA THUẬN TOÀN CẦU VỀ DI CƯ HỢP PHÁP, AN TOÀN VÀ TRẬT TỰ CỦA LIÊN HỢP QUỐC (GCM) TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NGHỆ AN
(Ban hành kèm theo Kế hoạch số: 506/KH-UBND ngày 08 tháng 9 năm 2020 của UBND tỉnh Nghệ An)