KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE TÂM THẦN TRẺ EM, CHĂM SÓC TRẺ EM MỒ CÔI GIAI ĐOẠN 2023-2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH KON TUM

Thực hiện Quyết định số 1591/QĐ-TTg ngày 08 tháng 12 năm 2023 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi giai đoạn 2023-2030 (Chương trình); Văn bản số 23/LĐTBXH-TE ngày 03 tháng 01 năm 2024 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về triển khai Quyết định số 1591/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ;

Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh Kon Tum (Kế hoạch), cụ thể như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu tổng quát: Trẻ em trên địa bàn tỉnh được chăm sóc sức khỏe tâm thần, trẻ em có vấn đề về sức khỏe tâm thần, trẻ em mồ côi được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ phù hợp nhằm thực hiện các quyền của trẻ em, chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em.

2. Mục tiêu cụ thể

- Phấn đấu 80% trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ cao rối loạn sức khỏe tâm thần được tiếp cận các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ tâm lý, các dịch vụ xã hội phù hợp tại trường học, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng.

- Phấn đấu 100% trẻ em mồ côi được chăm sóc thay thế bởi người thân thích, cá nhân, gia đình không phải là người thân thích, được nhận làm con nuôi hoặc được chăm sóc nuôi dưỡng tạm thời, tại các cơ sở trợ giúp xã hội, được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ phù hợp.

II. ĐỐI TƯỢNG, PHẠM VI

1. Đối tượng

- Trẻ em có vấn đề về sức khỏe tâm thần; trẻ em mồ côi.

- Các Sở, ban ngành, tổ chức, cá nhân có liên quan.

2. Thời gian thực hiện: từ năm 2024 đến năm 2030.

3. Phạm vi thực hiện: trên địa bàn tỉnh Kon Tum.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Công tác chỉ đạo, điều hành

- Rà soát, kịp thời sửa đổi, bổ sung hoặc trình Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành kế hoạch, văn bản chỉ đạo, điều hành, tổ chức triển khai thực hiện các chính sách về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi với các hình thức, mô hình đa dạng, linh hoạt, trong đó chú trọng chăm sóc thay thế cho trẻ em tại gia đình. Tham mưu và triển khai các chính sách, dịch vụ chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em mồ côi tại các cơ sở xã hội công lập và ngoài công lập theo quy định.

- Trong quá trình triển khai thực hiện chính sách về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi nếu có khó khăn, bất cập kịp thời tham mưu cấp thẩm quyền xem xét, giải quyết.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Các Sở: Y tế; Giáo dục và Đào tạo; Tư pháp; các đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

2. Truyền thông nâng cao nhận thức

- Tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, cộng đồng về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, bảo vệ và chăm sóc trẻ em mồ côi, chú trọng cung cấp các thông tin về quyền trẻ em, kiến thức, kỹ năng cho cha mẹ, người chăm sóc, người nhận chăm sóc thay thế trẻ em về chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc, nuôi dưỡng và chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi.

- Thực hiện tuyên truyền đa dạng qua các phương tiện thông tin đại chúng, các hoạt động truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, trường học; thông qua đội ngũ cộng tác viên y tế, cán bộ xã hội, lồng ghép tuyên truyền qua các buổi họp thôn, tổ dân phố và thông qua hội nghị, diễn đàn, tọa đàm, cuộc thi…

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Các Sở: Y tế; Giáo dục và Đào tạo; Thông tin và Truyền thông; Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh; Báo Kon Tum; các đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

3. Nâng cao năng lực cho cán bộ

- Tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực, phát triển đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành đặc biệt là cán bộ làm công tác chăm sóc, giáo dục, bảo vệ trẻ em, giáo viên làm công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, đội ngũ nhân viên y tế, nhân viên công tác xã hội tại cơ sở giáo dục, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và tại cộng đồng về hỗ trợ, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc nuôi dưỡng và chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi.

- Cập nhật, biên soạn, xây dựng chương trình tập huấn (theo tài liệu hướng dẫn của Trung ương) phù hợp về các nội dung liên quan đến tăng cường năng lực chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc nuôi dưỡng và chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi cho cộng đồng, cán bộ các cấp thuộc ngành Y tế, Giáo dục và Đào tạo, Lao động - Thương binh và Xã hội, các ngành, đoàn thể liên quan, người chăm sóc trẻ tại các cơ sở xã hội, cộng tác viên, nhân viên công tác xã hội, giáo viên tại các cơ sở giáo dục.

- Tổ chức, tham dự các khóa đào tạo với nội dung về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi phù hợp với các nhóm đối tượng tập huấn.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Sở Y tế; Sở Giáo dục và Đào tạo; các đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

4. Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em toàn diện và liên tục

a) Tăng cường năng lực các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để cung cấp dịch vụ chẩn đoán, điều trị, chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; thực hiện các giải pháp tăng cường chăm sóc sức khỏe tâm thần ban đầu tại tuyến y tế cơ sở; phòng ngừa và phát hiện sớm các rối loạn sức khỏe tâm thần ở trẻ em để can thiệp kịp thời.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Y tế.

* Đơn vị phối hợp: Các sở, ban ngành, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

b) Phát triển dịch vụ hỗ trợ phòng ngừa, phát hiện sớm, tư vấn, tham vấn cho trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ rối loạn tâm thần tại các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng; xây dựng mạng lưới dịch vụ, kết nối, chuyển tuyến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; phát triển chương trình tư vấn, hướng dẫn cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em các kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Các sở, ban ngành, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

c) Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần trong trường học; triển khai giáo dục sức khỏe tâm thần cho học sinh; phát triển mạng lưới giáo viên, nhân viên, cộng tác viên có kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh tại các các cơ sở giáo dục phổ thông và các nội dung khác theo hướng dẫn, chỉ đạo của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Giáo dục và Đào tạo.

* Đơn vị phối hợp: Các sở, ban ngành, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

5. Phát triển dịch vụ hỗ trợ, chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi

- Trẻ em mồ côi được chăm sóc nuôi dưỡng, chăm sóc thay thế phù hợp và tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ theo nhu cầu để phát triển toàn diện. Ưu tiên chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi tại gia đình bởi người thân thích, người không thân thích, nhận con nuôi.

- Phát triển mạng lưới dịch vụ tìm gia đình chăm sóc thay thế, tư vấn, hỗ trợ các gia đình về chăm sóc thay thế. Tăng cường dịch vụ công tác xã hội triển khai chăm sóc thay thế trẻ em. Hướng dẫn tiêu chuẩn chăm sóc, nuôi dưỡng, cung cấp các dịch vụ cho trẻ em tại các cơ sở trợ giúp xã hội theo quy định pháp luật.

- Tăng cường chuyển trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em tập trung về các cá nhân, gia đình chăm sóc thay thế, nhận con nuôi.

- Phát động, duy trì phong trào xã hội tham gia chăm sóc, hỗ trợ trẻ em mồ côi, gia đình, cá nhân nhận chăm sóc thay thế, nhận đỡ đầu trẻ em mồ côi.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Sở Tư pháp; Sở Y tế; các đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

- Hướng dẫn, triển khai thực hiện chăm sóc thay thế bằng hình thức nhận con nuôi cho trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt theo quy định của pháp luật.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Tư pháp

* Đơn vị phối hợp: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội; các đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

6. Tăng cường công tác phối hợp liên ngành

- Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong đó phân công trách nhiệm cụ thể của các ngành trong việc phối hợp liên ngành, trách nhiệm liên kết mạng lưới dịch vụ chăm sóc, chuyển tuyến các dịch vụ trong việc chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi phù hợp với từng đối tượng theo hướng dẫn của Trung ương.

- Đưa nhiệm vụ triển khai công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi vào nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo/Ban Điều hành/Ban bảo vệ trẻ em các cấp.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Các Sở: Y tế; Giáo dục và Đào tạo; Tư pháp; các tổ chức chính trị - xã hội; các đơn vị có liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

7. Tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá thực hiện

- Xây dựng kế hoạch kiểm tra, giám sát, đánh giá việc thực hiện luật pháp, chính sách, các quy định có liên quan và các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi, hằng năm, giai đoạn lồng ghép trong các chương trình sự nghiệp trẻ em.

- Theo dõi, khảo sát, thu thập thông tin, đánh giá về tình hình chăm sóc sức khoẻ tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi trên địa bàn, theo chức năng quản lý nhà nước của từng ngành, hướng dẫn của trung ương.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Các sở, ban ngành, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

8. Đẩy mạnh xã hội hóa, tăng cường hợp tác quốc tế, vận động mọi nguồn lực xã hội, kinh nghiệm, sáng kiến để chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi

- Tăng cường vận động có hiệu quả sự hỗ trợ nguồn lực của các tổ chức trong nước, tổ chức phi chính phủ thực hiện các dự án hỗ trợ trẻ em liên quan để tăng cường việc hỗ trợ chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi.

- Khuyến khích phát triển kinh nghiệm, thúc đẩy xây dựng sáng kiến để vận dụng có hiệu quả nhằm triển khai nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi.

* Đơn vị chủ trì thực hiện: Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.

* Đơn vị phối hợp: Các sở, ban ngành, đơn vị liên quan; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Nguồn kinh phí thực hiện: Kinh phí thực hiện Kế hoạch từ nguồn Trung ương hỗ trợ (nếu có), nguồn dự toán chi sự nghiệp đảm bảo xã hội hằng năm của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội, các sở, ban, ngành, đơn vị và ngân sách cấp huyện, thành phố; lồng ghép thực hiện từ nguồn kinh phí thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, đề án khác có liên quan (có cùng mục tiêu, nhiệm vụ, đối tượng thực hiện); nguồn đóng góp, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước và các nguồn vốn hợp pháp khác.

2. Trên cơ sở dự toán chi thường xuyên được Ủy ban nhân dân tỉnh giao hằng năm, các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân huyện, thành phố căn cứ nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch này chủ động cân đối, phân bổ kinh phí để triển khai thực hiện theo quy định và phù hợp với khả năng ngân sách được giao.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các Sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương: Theo chức năng và nhiệm vụ có trách nhiệm triển khai thực hiện đầy đủ và đảm bảo hiệu quả các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch. Định kỳ 6 tháng (trước ngày 10 tháng 6), hằng năm (trước ngày 05 tháng 12) và đột xuất (khi có yêu cầu) tổng hợp báo cáo kết quả triển khai vào báo cáo thực hiện Chương trình hành động vì trẻ em gửi Sở Lao động - Thương binh và Xã hội theo quy định.

2. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Làm cơ quan đầu mối hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, theo dõi, đôn đốc các đơn vị, địa phương triển khai thực hiện các nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch; đánh giá và tham mưu sơ kết, tổng kết việc triển khai thực hiện Kế hoạch theo quy định.

- Căn cứ nội dung của Kế hoạch, hằng năm chủ trì, phối hợp với sở, ban ngành, địa phương xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện (lưu ý lồng ghép với các chương trình, dự án của địa phương, của ngành) và tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện về Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Ủy ban nhân dân tỉnh theo quy định.

3. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh, Hội Bảo vệ Quyền trẻ em và bảo trợ người khuyết tật tỉnh, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và các tổ chức xã hội: Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của đơn vị mình, tham gia tổ chức triển khai các nội dung tại Kế hoạch; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em và chăm sóc trẻ em mồ côi trong đoàn viên, hội viên và cộng đồng dân cư; giám sát, phản biện việc thực hiện pháp luật, chính sách pháp luật về quyền trẻ em.

4. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Căn cứ Kế hoạch này và tình hình thực tế của địa phương chủ động xây dựng kế hoạch và chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp, mục tiêu của Chương trình vào nhiệm vụ của Ban Điều hành Bảo vệ trẻ em cấp huyện, Ban bảo vệ trẻ em cấp xã.

- Chủ động cân đối, bố trí ngân sách thực hiện Chương trình theo quy định của pháp luật về ngân sách nhà nước; huy động nguồn lực triển khai Chương trình tại địa phương; lồng ghép việc thực hiện có hiệu quả với các chương trình, đề án khác có liên quan tại địa phương.

- Kiểm tra, thanh tra việc thực hiện Chương trình. Thực hiện nghiêm chế độ báo cáo số liệu, tình hình chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi, kết quả thực hiện Chương trình định kỳ theo quy định.

Căn cứ nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch, yêu cầu các Sở, ban ngành, đơn vị, địa phương chủ động triển khai thực hiện. Quá trình thực hiện Kế hoạch, nếu có khó khăn, vướng mắc các đơn vị, địa phương phản ánh kịp thời về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh tỉnh xem xét, điều chỉnh phù hợp./.