KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 20/CT-TTG NGÀY 01/11/2022 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ VỀ ĐẨY MẠNH ĐỔI MỚI HOẠT ĐỘNG CỦA THƯ VIỆN TRONG XÂY DỰNG, PHÁT TRIỂN KỸ NĂNG ĐỌC, TIẾP CẬN VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN CHO THIẾU NHI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH NINH BÌNH

Thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; theo đề nghị của Sở Văn hoá và Thể thao tại Tờ trình số 175/TTr-SVHTT ngày 07/12/2022, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ trên địa bàn tỉnh như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Cụ thể hóa triển khai thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

- Xây dựng, phát triển và hình thành thói quen, kỹ năng đọc sách trong thiếu nhi, chú trọng tới thiếu nhi vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế, xã hội khó khăn.

- Cải thiện môi trường đọc, phát triển tài nguyên thông tin phù hợp với đối tượng thiếu nhi; giảm sự chênh lệch về điều kiện tiếp cận thông tin và các tiện ích, dịch vụ, sản phẩm thông tin thư viện; tăng cường sự tham gia của thiếu nhi trong các hoạt động, sự kiện khuyến đọc, trải nghiệm với sách; góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập, hình thành lối sống lành mạnh cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh.

- Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức xã hội về vị trí, vai trò của văn hóa đọc, đặc biệt là hình thành thói quen đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

2. Yêu cầu

- Việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ phải được tiến hành nghiêm túc, kịp thời, thiết thực và hiệu quả.

- Chú trọng đẩy mạnh công tác ứng dụng công nghệ thông tin vào các hoạt động phục vụ bạn đọc tại hệ thống thư viện công cộng và các thư viện của các cơ sở giáo dục tại địa phương.

- Quán triệt sâu rộng trong toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, học sinh, sinh viên, Nhân dân trong tỉnh về chủ trương xây dựng và phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi, một trong những nội dung quan trọng của sự nghiệp phát triển văn hóa, giáo dục của đất nước và của tỉnh.

II. NỘI DUNG THỰC HIỆN

1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức và trách nhiệm trong xây dựng, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi

a) Đẩy mạnh công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội về vị trí, vai trò, tầm quan trọng trong xây dựng và phát triển văn hóa đọc nói chung, kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi nói riêng trên các kênh thông tin đại chúng, nhất là trên nền tảng công nghệ số, phát huy ưu thế của mạng xã hội.

b) Huy động sự tham gia có hiệu quả của các phương tiện thông tin, truyền thông trong tỉnh với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp.

2. Kiện toàn, củng cố và phát huy tối đa chức năng, hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện từ tỉnh đến xã, phường, thị trấn. Phát triển tài nguyên thông tin phù hợp với đối tượng thiếu nhi, đa dạng sản phẩm thông tin và dịch vụ thư viện, tăng cường sự tham gia của thiếu nhi trong các hoạt động, sự kiện khuyến đọc, trải nghiệm với sách; đẩy mạnh thư viện phục vụ lưu động, luân chuyển tài nguyên thông tin phục vụ thiếu nhi ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

3. Xây dựng khung tài liệu phù hợp với đặc thù của đối tượng thiếu nhi; tổ chức tập huấn nâng cao chất lượng nguồn nhân lực thư viện đáp ứng yêu cầu của thư viện hiện đại và đặc thù của thiếu nhi.

4. Tăng cường tổ chức kết nối giữa các thư viện, cơ sở giáo dục và các cơ quan liên quan để huy động sự tham gia của nhà trường, gia đình vào việc hình thành và duy trì thói quen đọc, nâng cao kỹ năng đọc và năng lực tiếp cận, xử lý thông tin cho thiếu nhi; chỉ đạo xây dựng, phát triển mô hình, liên kết các loại thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở trên địa bàn phù hợp với đối tượng thiếu nhi.

5. Đẩy mạnh chuyển đổi số, liên thông thư viện, xây dựng thư viện điện tử, thư viện số, cơ sở dữ liệu số, kho sách số, học liệu số, sử dụng công nghệ hiện đại hỗ trợ việc đọc và khai thác thông tin của thiếu nhi trong thư viện.

6. Định kỳ tổ chức các hoạt động, sự kiện và tăng cường kỹ năng đọc cho thiếu nhi: Xây dựng chương trình phối kết hợp, tăng cường công tác phục vụ lưu động tại các hệ thống thư viện trong lực lượng vũ trang, các điểm Bưu điện - Văn hóa xã, điểm sinh hoạt văn hóa cộng đồng... với hoạt động Ngày hội đọc sách đến các xã, trường học để thu hút người dân, đặc biệt là các em thiếu nhi quan tâm đến các dịch vụ thư viện. Phát huy hiệu quả thành tựu các mô hình phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi tại các thư viện (chương trình hoạt động hè, luân chuyển và phục vụ xe thư viện lưu động, câu lạc bộ bạn đọc, các cuộc thi về sách,...) đang được thực hiện trong thời gian qua, mở rộng quy mô tổ chức và tính liên kết của các mô hình; chú trọng tổ chức các hoạt động, sự kiện như: Cuộc thi “Đại sứ văn hóa đọc”, Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam (21/4), Tuần lễ hưởng ứng học tập suốt đời.

7. Xây dựng kế hoạch, chương trình đưa văn hóa đọc vào trường học thông qua “tiết học về văn hóa đọc” như một giờ dạy chính khóa; xây dựng chương trình ngoại khóa tham quan, học tập, sử dụng các dịch vụ của thư viện, đồng thời phát động những cuộc thi giới thiệu sách, đọc sách, sáng tác sách và đẩy mạnh công tác biểu dương, khen thưởng cho các học sinh, gia đình có đóng góp nhiều cho phong trào phát triển văn hóa đọc trong trường học; xây dựng kế hoạch trang bị kỹ năng, phương pháp, thói quen đọc sách cho học sinh theo kế hoạch phát triển văn hóa đọc hằng năm để đáp ứng các chỉ tiêu của Đề án Phát triển văn hóa đọc.

8. Hằng năm, bổ sung mới nguồn tài nguyên thông tin thư viện cho hệ thống Thư viện tỉnh và tăng cường luân chuyển tài nguyên thông tin về cơ sở: Thư viện tỉnh tiếp tục thực hiện luân chuyển sách đến các điểm Bưu điện - Văn hóa xã, các trung tâm học tập cộng đồng, luân chuyển sách tới các địa điểm dân cư sinh sống thuộc vùng nông thôn, nơi có điều kiện kinh tế khó khăn, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; lập kế hoạch bổ sung tài nguyên thông tin truyền thống là tài liệu in, tài nguyên thông tin số là tài liệu điện tử; xây dựng kho sách phục vụ lưu động cho toàn hệ thống thư viện công cộng, thư viện trường họ c trên địa bàn.

9. Tạo điều kiện, khuyến khích người làm công tác thư viện được nâng cao trình độ chuyên môn, các kỹ năng nghề nghiệp: Xây dựng kế hoạch cử đi đào tạo hoặc đào tạo lại để nâng cao trình độ, các kỹ năng nghề nghiệp cho viên chức thư viện, nhất là những người còn hạn chế về chuyên môn, kinh nghiệm làm công tác phục vụ và các kỹ năng thực hành, phục vụ các hoạt động dành cho thiếu nhi. Tạo điều kiện cử viên chức thư viện tham gia các khoá học ngắn hạn, các buổi hội thảo chuyên đề, khoá tập huấn về kỹ năng phục vụ thiếu nhi; tham quan thực tế nhằm trau dồi, học hỏi kinh nghiệm, kỹ năng nghiệp vụ.

10. Mở rộng hợp tác phát triển văn hóa đọc

a) Tăng cường giao lưu văn hóa trong lĩnh vực xuất bản, thư viện và các hoạt động văn hóa khác.

b) Tích cực phối hợp tổ chức hoặc tham gia các sự kiện liên quan đến phát triển văn hóa đọc.

c) Tranh thủ sự hỗ trợ, ủng hộ của các tổ chức, cá nhân trong quá trình triển khai thực hiện Đề án phát triển văn hóa đọc.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Kinh phí thực hiện kế hoạch: Ngân sách nhà nước theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành; lồng ghép với các chương trình, kế hoạch, nhiệm vụ khác có liên quan; các nguồn kinh phí hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Văn hóa và Thể thao

a) Là cơ quan thường trực tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch. Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể, địa phương tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch các hoạt động phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. Theo dõi, đôn đốc, kiểm tra, sơ kết, tổng kết, đánh giá và tổng hợp kết quả thực hiện kế hoạch, đề xuất UBND tỉnh điều chỉnh, bổ sung nội dung Kế hoạch nếu cần thiết.

b) Tiếp tục tập trung triển khai thực hiện Luật Thư viện, Kế hoạch số 108/KH-UBND ngày 22/7/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về triển khai thực hiện Đề án Phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Ninh Bình; Kế hoạch số 141/KH-UBND ngày 30/8/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về triển khai “Chương trình chuyển đổi số ngành thư viện đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Ninh Bình” và các văn bản hướng dẫn; phối hợp triển khai các văn bản liên quan đến phát triển văn hóa đọc, xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, trong đó đặc biệt chú trọng đến đối tượng thiếu nhi.

c) Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung, ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành các cơ chế, chính sách và các quy định cụ thể cần thiết liên quan đến phát triển văn hóa đọc, trọng tâm là nâng cao kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin.

d) Chỉ đạo hệ thống thư viện công cộng triển khai xây dựng điểm mô hình khuyến đọc, không gian đọc thân thiện với thiếu nhi; phát triển và nhân rộng mô hình tủ sách gia đình, tủ sách dòng họ, tủ sách trường học, mô hình “Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương”.

đ) Tôn vinh những tấm gương ham đọc, ham học; nhân rộng những mô hình tốt, cách làm hay, các sáng kiến ứng dụng đổi mới hoạt động thư viện trong xây dựng, phát triển văn hóa đọc cho thiếu nhi, đặc biệt là gắn với chuyển đổi số trong lĩnh vực thư viện.

e) Chủ động phối hợp với các sở, ngành, địa phương trong việc lồng ghép với nội dung các chương trình, đề án, kế hoạch khác liên quan trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của Kế hoạch.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo

a) Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao.

b) Chỉ đạo rà soát, xây dựng tiêu chuẩn về thư viện và kiện toàn, phát triển hệ thống thư viện trong các cơ sở giáo dục thuộc phạm vi quản lý. Thực hiện chương trình giáo dục bao gồm các giờ học ngoại khóa tại thư viện công cộng theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

c) Đẩy mạnh xây dựng văn hóa học đường, phát triển văn hóa đọc trong học đường gắn với xây dựng xã hội học tập và học tập suốt đời, trong đó tập trung nâng cao tinh thần tự đọc, tự học, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận, tra cứu và xử lý thông tin cho thiếu nhi; hướng dẫn xây dựng và phát triển các nguồn học liệu mở cho trường học.

d) Chỉ đạo các đơn vị, trường học phối hợp với Thư viện tỉnh, thư viện cấp huyện, thành phố để luân chuyển sách về các điểm trường học; nâng cao vai trò xây dựng văn hóa đọc trong nhà trường thông qua hoạt động thư viện trường học với thư viện công cộng trên địa bàn.

đ) Chủ trì, phối hợp tổ chức các cuộc chuyên đề, tập huấn cho nhân viên phụ trách thư viện tại các trường phổ thông về chuyên môn, kỹ năng tiếp cận công nghệ số phục vụ hoạt động thư viện, kỹ năng thông tin, truyền thông...

3. Sở Nội vụ

a) Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Giáo dục và Đào tạo thực hiện chế độ, chính sách đối với đội ngũ cán bộ hoạt động trong ngành thư viện của tỉnh; xây dựng, tổ chức thực hiện kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức hằng năm, trong đó quan tâm đào tạo, bồi dưỡng đối với đội ngũ cán bộ hoạt động trong ngành thư viện theo quy định của pháp luật.

b) Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao tham mưu đề xuất khen thưởng đối với những cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia tích cực và có hiệu quả Kế hoạch. Biểu dương, khen thưởng những tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực trong phong trào phát triển văn hóa đọc phục vụ thiếu nhi.

4. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí nguồn vốn đầu tư công do tỉnh quản lý cho các nhiệm vụ, chương trình, dự án liên quan đến lĩnh vực thư viện. Hướng dẫn thực hiện chính sách thu hút và hỗ trợ đầu tư, bao gồm đầu tư trong nước và nước ngoài thuộc lĩnh vực thư viện.

5. Sở Tài chính

Hằng năm, căn cứ khả năng cân đối ngân sách tỉnh, tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí chi thường xuyên để thực hiện Kế hoạch theo quy định hiện hành.

6. Sở Thông tin và Truyền thông

a) Triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, chú trọng việc xây dựng và triển khai chương trình tuyên truyền, quảng bá phát triển văn hóa đọc, trong đó trọng tâm là phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi; chủ động lồng ghép với các chương trình, kế hoạch triển khai các đề án khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

b) Phối hợp thực hiện lưu chiểu và trao đổi xuất bản phẩm, ấn phẩm phục vụ thiếu nhi; hướng dẫn, chỉ đạo các cơ quan báo chí, hệ thống thông tin cơ sở đẩy mạnh truyền thông về văn hóa đọc, tăng cường ứng dụng và triển khai nền tảng công nghệ số phục vụ chuyển đổi số trong thư viện.

c) Đề xuất và chỉ đạo triển khai các biện pháp kiểm soát, sàng lọc thông tin, sản phẩm văn hóa có nội dung không phù hợp với lứa tuổi trẻ em, nhất là trên nền tảng công nghệ số; phối hợp với các cơ quan có liên quan triển khai các giải pháp kỹ thuật ngăn chặn thông tin xấu, độc hại trên không gian mạng có ảnh hưởng tiêu cực đối với trẻ em.

7. Báo Ninh Bình, Đài Phát thanh và Truyền hình Ninh Bình

a) Tiếp tục triển khai, xây dựng, đổi mới và phổ biến các chương trình, sản phẩm truyền thông về phát triển văn hóa đọc, chuyên mục về sách, trang bị kiến thức, kỹ năng đọc, kỹ năng tiếp cận, khai thác, sử dụng thông tin cho thiếu nhi; tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến nội dung về khả năng tự học, tự trau dồi kiến thức, văn hóa và phát triển kỹ năng học tập suốt đời thông qua phương tiện thông tin đại chúng và các hình thức khác, lồng ghép trong các hoạt động, sự kiện liên quan.

b) Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các đơn vị có liên quan xây dựng kế hoạch tổ chức các hoạt động truyền thông về văn hóa đọc thiết thực, hiệu quả.

c) Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức các chương trình về văn hóa đọc cho thiếu nhi (giới thiệu sách, hướng dẫn phương pháp đọc, tổ chức các chương trình gameshow về sách, tổ chức các cuộc thi…).

8. Các sở, ban, ngành, đoàn thể

Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao tổ chức triển khai thực hiện hiệu quả, có trách nhiệm các nội dung có liên quan của Kế hoạch này; trong đó chú trọng nâng cao hiệu quả hoạt động của thư viện thuộc phạm vi quản lý; đẩy mạnh tuyên truyền, phối hợp, liên kết, hợp tác để tập trung phát triển văn hóa đọc, phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi.

9. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

a) Phối hợp với các sở, ban, ngành xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện nhiệm vụ thuộc phạm vi quản lý của địa phương.

b) Bố trí ngân sách, huy động nguồn lực để tổ chức triển khai Kế hoạch, trong đó chú trọng bổ sung vốn tài liệu, nguồn tài nguyên thông tin, phát triển mạng lưới thư viện, tủ sách, đẩy mạnh xã hội hóa phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương. Lồng ghép việc thực hiện Kế hoạch với quá trình triển khai thực hiện các chương trình, đề án khác liên quan.

c) Củng cố và phát huy tối đa chức năng, hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công cộng; sử dụng đúng mục đích, hiệu quả nguồn kinh phí hỗ trợ của ngân sách nhà nước cho phát triển văn hóa đọc theo đúng quy định pháp luật.

d) Vận động các tổ chức và cá nhân trên địa bàn tích cực tham gia xã hội hóa các hoạt động thư viện.

đ) Kiểm tra, giám sát và định kỳ hằng năm báo cáo tình hình triển khai thực hiện Kế hoạch. Đề xuất kịp thời những vấn đề phát sinh cần điều chỉnh cho phù hợp với tình hình, điều kiện của từng địa phương và những thay đổi trong cơ chế, chính sách của Nhà nước.

10. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Ninh Bình và các tổ chức thành viên

Đẩy mạnh tuyên truyền, tích cực tham gia thực hiện chính sách, tổ chức các hoạt động nhằm xây dựng môi trường đọc và phát triển năng lực đọc cho thiếu nhi; phối hợp các tổ chức thành viên tham gia hỗ trợ quản lý, vận hành các loại thư viện, không gian đọc, phòng đọc cơ sở phục vụ thiếu nhi.

11. Đề nghị Tỉnh Đoàn Ninh Bình

Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao phát động phong trào đọc sách, hình thành thói quen đọc sách trong đoàn viên, thanh niên từ tỉnh đến cơ sở; tuyên truyền, vận động về phát triển văn hóa đọc; hướng dẫn, thực hành kỹ năng tiếp cận thư viện, thư viện số, nguồn tri thức trên các nền tảng công nghệ số cho thiếu nhi, đặc biệt là thiếu nhi ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, vùng có điều kiện kinh tế khó khăn; lồng ghép vào các hoạt động, phong trào do đơn vị chủ trì hoặc phối hợp thực hiện.

Trên đây là Kế hoạch triển khai Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 01/11/2022 của Thủ tướng Chính phủ về đẩy mạnh đổi mới hoạt động của thư viện trong xây dựng phát triển kỹ năng đọc, tiếp cận và xử lý thông tin cho thiếu nhi trên địa bàn tỉnh Ninh Bình. UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành; Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố; các đơn vị liên quan căn cứ chức năng, nhiệm vụ, chủ động xây dựng kế hoạch triển khai có hiệu quả các nhiệm vụ. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc, kịp thời phản ánh về Sở Văn hóa và Thể thao để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, giải quyết theo thẩm quyền./.