b) Đối với nguồn vốn NSĐP:

Có 20/63 địa phương chưa phân bổ hết vốn cân đối NSĐP là 14.539,4 tỷ đồng (trong đó một số địa phương có số vốn chưa phân bổ lớn như: Hưng Yên 6.564 tỷ đồng (35,3% kế hoạch vốn cân đối NSĐP được Thủ tướng Chính phủ giao), Bắc Ninh 1.548 tỷ đồng (21,9% KH vốn cân đối NSĐP được Thủ tướng Chính phủ giao), Long An 1.107 tỷ đồng (17,1% KH vốn cân đối NSĐP được Thủ tướng Chính phủ giao) do địa phương để lại phân bổ sau, chưa phân bổ hết vốn đầu tư từ nguồn thu sử dụng đất, xổ số, bội chi NSĐP.

II. Tình hình giải ngân kế hoạch vốn (Phụ lục số 02 đính kèm)

- Lũy kế thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/01/2024 là 31.546,5 tỷ đồng/tổng kế hoạch là 689.881,1 tỷ đồng, đạt 4,57% tổng kế hoạch.

- Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 29/02/2024 là 60.026,9 tỷ đồng, đạt 8,7% tổng kế hoạch, cụ thể:

1. Giải ngân vốn kế hoạch các năm trước kéo dài sang năm 2024

- Lũy kế thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/01/2024 là 22,1 tỷ đồng, đạt 21% kế hoạch (105,2 tỷ đồng).

- Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 29/02/2024 là 28,8 tỷ đồng, đạt 27,4% kế hoạch.

2. Về giải ngân vốn kế hoạch năm 2024

2.1. Lũy kế thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/01/2024

Lũy kế thanh toán từ đầu năm đến ngày 31/01/2024 là 31.524,5 tỷ đồng/tổng kế hoạch là 689.775,9 tỷ đồng, đạt 4,57% kế hoạch.

2.2. Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 29/02/2024

Ước thanh toán từ đầu năm đến ngày 29/02/2024 là 59.998,1 tỷ đồng, đạt 8,7% tổng kế hoạch (đạt 9,13% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao) (cùng kỳ năm 2023 đạt tổng 6,55% kế hoạch và đạt 6,97% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

Cụ thể như sau:

ĐVT: Tỷ đồng

3. Nhận xét tình hình giải ngân kế hoạch vốn

(Danh sách các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương xếp theo thứ tự tỷ lệ giải ngân từ thấp đến cao theo Phụ lục số 02A, Phụ lục số 02B đính kèm).

- Tỷ lệ ước giải ngân 02 tháng kế hoạch năm 2024 đạt 8,7% tổng kế hoạch. Nếu so với kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, thì tỷ lệ giải ngân đạt 9,13%, tăng so với cùng kỳ năm 2023 (6,55% tổng kế hoạch và 6,97% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao).

- Có 04/44 Bộ, cơ quan trung ương và 38/63 địa phương có tỷ lệ ước giải ngân đạt trên mức bình quân chung của cả nước. Một số Bộ, cơ quan trung ương và địa phương có tỷ lệ giải ngân tốt gồm: Đài truyền hình Việt Nam (34,92%), Bộ Xây dựng (32%), Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam (27,83%), Hậu Giang (30,15%), Tiền Giang (27,62%), Vĩnh Phúc (21,49%), Tuyên Quang (21,26%), Hòa Bình (20,95%).

- Có 32 Bộ, cơ quan trung ương có tỷ lệ giải ngân là 0%, có 06 địa phương tỷ lệ giải ngân thấp, dưới 5%.

III. Tình hình thực hiện các dự án trọng điểm

Đến hết ngày 31/01/2024, tổng số vốn giải ngân của 09 dự án quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải là 4.463,21 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 6,63% kế hoạch năm 2024 được giao (67.365,78 tỷ đồng), trong đó, vốn NSTW là 4.230,67 tỷ đồng, đạt 6,82%; vốn NSĐP là 232,54 đạt 4,35%.

(Chi tiết giải ngân của từng dự án, dự án thành phần theo phụ lục số 3 đính kèm).

IV. Một số khó khăn ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân các dự án

1. Vướng mắc liên quan đến công tác phân bổ vốn

- Việc chưa phân bổ một lượng vốn tương đối lớn đã ảnh hưởng đến tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công nguồn NSNN những tháng đầu năm 2024 (tính đến thời điểm báo cáo còn khoảng 25.291 tỷ đồng chưa phân bổ chi tiết, bằng 3,85% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao); trong đó đối với nguồn vốn NSTW chưa phân bổ chủ yếu dự kiến bố trí cho các dự án đang hoàn thiện thủ đầu tư.

- Tháng 2 trùng với thời điểm nghỉ Tết Nguyên đán, đồng thời các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đang tập trung rà soát để tổng hợp nhu cầu kéo dài thời hạn thực hiện

- Một số bộ, cơ quan trung ương đã phân bổ chi tiết cho các dự án nhưng không đủ điều kiện để phê duyệt dự toán TABMIS như chưa có quyết định phê duyệt dự án, lũy kế vốn vượt kế hoạch đầu tư công trung hạn,...Bộ Tài chính đã có văn bản kiểm tra, nhận xét chi tiết đến từng bộ, cơ quan trung ương và địa phương để điều chỉnh, hoàn thiện.

- Một số Bộ (Giao thông vận tải, NN&PTNT, LĐTBXH) giao cho các đơn vị không trực thuộc làm chủ đầu tư. Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, trước mắt Bộ Tài chính đã duyệt dự toán ngân sách nhà nước năm 2024 trên hệ thống TABMIS để các Bộ giải ngân kế hoạch vốn ngân sách nhà nước năm 2024, bao gồm cả nguồn vốn kế hoạch năm 2023 đã được cấp có thẩm quyền cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân năm 2024 (văn bản số 1867/BTC-ĐT ngày 22/02/2024).

- Đến trước ngày 31/12/2023 vẫn còn một số cơ quan, địa phương chưa phân bổ vốn NSTW hoặc một phần NSTW là chưa đúng quy định tại điểm a, khoản 4 Điều 3 Quyết định số 1603/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ (phân bổ chi tiết trước 31/12/2023) gồm: Văn phòng Chính phủ (67,9 tỷ đồng), Hà Tĩnh (100 tỷ đồng), Quảng Bình (32,474 tỷ đồng).

2. Vướng mắc liên quan đến các dự án trọng điểm quốc gia

Theo báo cáo của Bộ Giao thông vận tải và các địa phương, trong quá trình triển khai thực hiện, một số dự án quan trọng quốc gia đang gặp một số khó khăn, vướng mắc sau:

- Đối với công tác GPMB: Hiện nay tiến độ giải phóng mặt bằng tại một số dự án thành phần thuộc Dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025; dự án cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu; dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột chậm hơn so với yêu cầu của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Công tác di dời hạ tầng kỹ thuật, nhất là đường điện cao thế còn nhiều khó khăn, chậm trễ. Chưa hoàn thành việc chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng, đất lúa dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, dự án cao tốc Khánh Hòa - Buôn Ma Thuột.

- Về vật liệu xây dựng cho thi công: Việc triển khai đồng thời nhiều dự án giao, thông lớn trong cùng khu vực dẫn tới tình trạng khan hiếm nguồn vật liệu trong quá trình thi công, đặc biệt là vật liệu đất đắp, cát, đá... đối với các dự án tại khu vực đồng bằng Sông Cửu Long (theo tính toán sơ bộ, chỉ tính riêng các dự án cao tốc đang triển khai trong khu vực, nhu cầu vật liệu cần khoảng gần 56 triệu m3 cát, gần 7 triệu m3 đá, chưa kể các công trình, dự án của địa phương triển khai cùng thời điểm). Việc triển khai cơ chế đặc thù về khai thác vật liệu xây dựng thông thường còn nhiều khó khăn, vướng mắc.

- Công tác triển khai thi công của 03 dự án cao tốc trục Đông - Tây; 02 đường vành đai và 02 DATP đoạn Cần Thơ - Hậu Giang và Hậu Giang - Cà Mau thuộc Dự án cao tốc dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 còn chậm so với kế hoạch đề ra do vướng GPMB, thiếu nguồn VLXD.

3. Vướng mắc liên quan đến các CTMTQG

3.1. Công tác hoàn thiện thể chế quản lý, tổ chức thực hiện các CTMTQG từ trung ương đến địa phương còn chậm, chưa kịp thời, đồng bộ, ảnh hưởng lớn đến việc triển khai các khâu từ phân bổ, giao kế hoạch thực hiện và giải ngân vốn thực hiện tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương. Theo đó, đến nay vẫn còn một số cơ chế trung ương chưa ban hành dẫn đến các địa phương còn vướng mắc trong thực hiện như sau:

- Định mức kinh tế - kỹ thuật dự án phát triển vùng trồng dược liệu quý thuộc Nội dung số 02 Tiểu dự án 2 Dự án 3 của CTMTQG phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Bộ Y tế đang nghiên cứu xây dựng.

- Quy định về hỗ trợ đào tạo nghề tại CTMTQG Giảm nghèo bền vững: vướng mắc xác định đối tượng người có lao động thấp; hiện nay, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội đang chủ xây dựng trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

3.2. Sửa đổi, bổ sung mục tiêu, nhiệm vụ và nội dung thực hiện CTMQG Phát triển kinh tế xã hội vùng Đồng bằng dân tộc thiểu số miền núi: Chính phủ đang trình Quốc hội điều chỉnh chủ trương đầu tư Chương trình.

3.3. Sửa đổi, bổ sung nội dung thực hiện CTMTQG Giảm nghèo bền vững: Bộ LĐTBXH đang chủ trì xây dựng để báo cáo Thủ tướng Chính phủ điều chỉnh Quyết định số 90/QĐ-TTg.

V. Kiến nghị của Bộ Tài chính

1. Liên quan đến công tác phân bổ vốn

- Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Tài chính, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (Bộ KHĐT) phối hợp với các bộ, cơ quan trung và địa phương báo cáo phương án xử lý cụ thể đối với các vướng mắc liên quan đến kế hoạch đầu tư vốn NSTW năm 2024 theo đúng Quyết định số 1603/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết số 20/NQ-CP ngày 05/02/2024 của Chính phủ về phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 01 năm 2024.

- Tại Quyết định giao kế hoạch vốn đầu tư NSNN năm 2024, Thủ tướng Chính phủ đã giao cụ thể vốn cân đối NSĐP cho từng địa phương. Theo quy định tại Luật Đầu tư công, trước ngày 31/12/2023, UBND các cấp giao kế hoạch đầu tư năm 2024 cho các đơn vị thực hiện. Vì vậy, đối với số vốn 14.539,4 tỷ đồng nguồn cân đối NSĐP chưa phân bổ của một số địa phương, đề nghị các địa phương khẩn trương báo cáo cấp thẩm quyền các nguyên nhân, vướng mắc và đề xuất hướng xử lý.

- Đối với việc giao cho các đơn vị không trực thuộc làm chủ đầu tư tại một số Bộ: Đề nghị Thủ tướng Chính phủ giao Bộ KHĐT khẩn trương phối với các Bộ: Giao thông vận tải, NN&PTNT, LĐTBXH để kết luận thanh tra việc các Bộ giao cơ quan không trực thuộc làm chủ đầu tư, chịu trách nhiệm tổ chức triển khai thực hiện dự án đúng quy định của pháp luật về xây dựng, đầu tư công, ngân sách nhà nước.

2. Liên quan đến các dự án trọng điểm quốc gia

Đề nghị Bộ Giao thông vận tải và địa phương:

- Triển khai nghiêm túc, quyết liệt các giải pháp thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công được Chính phủ quy định tại Nghị quyết về các nhiệm vụ, giải pháp thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán NSNN năm 2024; ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ - Trưởng ban Chỉ đạo tại Phiên họp lần thứ 9 Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia ngành giao thông vận tải.

- Đối với công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư: Các địa phương giải quyết dứt điểm công tác GPMB theo tiến độ yêu cầu, trong đó tập trung vào việc xây dựng các khu tái định cư, ổn định cuộc sống người dân.

- Đối với nguồn vật liệu cho thi công: Các địa phương khẩn trương xác định đủ nguồn cung vật liệu, phối hợp với các chủ đầu tư, nhà thầu thi công hoàn thành các thủ tục về mỏ VLXD thông thường theo cơ chế đặc thù của Quốc hội, Chính phủ, đáp ứng đủ trữ lượng, công suất theo tiến độ thi công.

3. Liên quan đến các CTMTQG

Các chủ Chương trình/dự án/tiểu dự án thành phần (Bộ Y tế, Bộ LĐTBXH,...), Cơ quan chủ trì hướng dẫn quản lý vốn đầu tư công (Bộ KHĐT) và UBND các tỉnh ban hành hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành đầy đủ cơ chế chính sách và kịp thời hướng dẫn tổ chức triển khai, tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện.

4. Đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương tiếp tục triển khai các giải pháp:

- Triển khai ngay các Tổ công tác kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công tại các Bộ, cơ quan trung ương và địa phương theo Quyết định số 235/QĐ-TTg ngày 14/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ; đôn đốc tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xây dựng hạ tầng và xuất nhập khẩu theo Quyết định số 435/QĐ-TTg ngày 24/4/2023 của Thủ tướng Chính phủ.

- Đề nghị các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chỉ đạo các chủ đầu tư khẩn trương phối hợp với Kho bạc Nhà nước nơi giao dịch để làm thủ tục chuyển nguồn các dự án thuộc Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sang năm 2024, làm căn cứ tiếp tục giải ngân.

- Khẩn trương rà soát các dự án đề nghị kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công sang năm 2024 theo quy định tại Nghị định số 40/2021/NĐ-CP ngày 06/4/2021 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đầu tư công.

Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.