TIÊU CHUẨN VIỆT NAM

TCVN 5492:1991

TS SEV 2542 - 80

XÀ PHÒNG GỘI ĐẦU VÀ TẮM DẠNG LỎNG

(SAMPUN)

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT

Lời nói đầu

TCVN 5492 – 1991 phù hợp với ST SEV 2542 – 80.

TCVN 5492 – 1991 do Trung tâm Tiêu chuẩn – Chất lượng biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị và được Ủy ban Khoa học Nhà nước ban hành theo quyết định số 487/QĐ ngày 8 tháng 8 năm 1991.

XÀ PHÒNG GỘI ĐẦU VÀ TẮM DẠNG LỎNG (SAMPUN).

PHƯƠNG PHÁP XÁC ĐỊNH HÀM LƯỢNG CHẤT HOẠT ĐỘNG BỀ MẶT

Shampoo for hair and bath.

Method for the determination of mass part of surface active agents.

Tiêu chuẩn này áp dụng cho các loại xà phòng gội đầu, tắm và dạng lỏng (Sampun) và quy định phương pháp xác định hàm lượng các hoạt chất hoạt động bề mặt tan trong rượu etanola, hàm lượng các chất hoạt động dạng anion, các hoạt chất hoạt động dạng cation và các chất không phân li.

Tiêu chuẩn này không áp dụng cho các loại xà phòng dạng lỏng có màu.

Tiêu chuẩn này phụ hợp với ST SEV 2542-80.

1.Phương pháp xác định hàm lượng các chất hoạt động bề mặt tan trong rượu etanola.

1.1.Bản chất của phương pháp

Phương pháp dựa trên việc chiết các hợp chất hữu cơ bằng rượu etanola; sau đó cất dung môi và cân cặn thu được.

1.2.Lấy mẫu

Để tiến hành thử phải lấy mẫu ít nhất 9 đơn vị bao gói sản phẩm. Gộp toàn bộ số mẫu lấy lại, trộn kỹ và rút gọn để lấy được mẫu trung bình có khối lượng là 1 kg.

Bảo quản mẫu trung bình trong lọ thủy tinh sạch, khô có nút nhám hoặc trong một bình kín khác. trên lọ (bình) chứa mẫu trung bình có dán nhãn ghi rõ:

1) Tên loại xà phòng;

2) Tên cơ sở sản xuất hoặc ký hiệu hàng hóa của cơ sở;

3) Ký hiệu tiêu chuẩn này;

4) Ngày sản xuất;

5) Số lô hàng;

6) Ngày và nơi lấy mẫu;

1.3.Thiết bị, vật liệu, thuốc thử và dung dịch.

Để tiến hành thử sử dụng

1) Tủ sấy có điều chỉnh nhiệt độ 80 ± 5^oC;

2) Bếp cách thủy;

3) Cân phân tích với độ chính xác đến 0,0002g;

4) Cốc thủy tinh, dung tích 250 cm³;

5) Bình nón dung tích 200cm³;

6) Giấy lọc mịn;

7) Rượu etanola tuyệt đối, TKPT;

8) Natri sunfat khan, TKPT;

9) Nước cất theo TCVN 2117-77.

1.4. Tiến hành thử

Cho 5g mẫu xà phòng đã được cân với độ chính xác đến 0,0002g vào cốc dung tích 250cm³ và tiến hành chiết, một lần với 50 cm³ và hai lần với 25 cm³ rượu etanola ở 60^oC.

Lọc dung dịch chiết với Natri sunfat khan vào bình nón dung tích 200 cm³ đã được sấy trước ở nhiệt độ 80^oC. Cất tách dung môi và sấy phần cặn còn lại ở 80^oC. Cứ sau 2 giờ lấy bình nón ra, để nguội trong bình hút ẩm trong 30 phút và cân. Lặp lại thao tác này cho đến khi chênh lệch kết quả của hai phép cân liên tiếp không vượt quá 0,001g.

5. Tính kết quả

Hàm lượng các chất hoạt động bề mặt tan trong rượu (X₁) được tính bằng phần trăm theo công thức:

X₁ =

Trong đó:

m – Khối lượng cặn khô; g;

m₁ – Khối lượng mẫu; g.

Kết quả cuối cùng của phép thử là trung bình cộng kết quả của ít nhất ba phép xác định song song mà sai lệch tuyệt đối giữa chúng không vượt quá 1%.

2. Phương pháp xác định hàm lượng các chất hoạt động dạng anion.

2.1. Bản chất của phương pháp

Phương pháp dựa trên việc chuẩn độ hai pha mẫu thử chất hoạt động dạng anion dùng dung dịch hỗn hợp chỉ thị bromua – dimidi và xanh disunfinic.

2.2. Mẫu thử

Lấy mẫu và chuẩn bị mẫu theo điều 1.2.

2.3. Dụng cụ

Để tiến hành thử sử dụng;

1) Ống đong có nút nhám dung tích 100cm³;

2) Buret dung tích 25cm³;

3) Ống sinh hàn hồi lưu;

4) Bình định mức dung tích 100, 500 và 1000cm³;

5) Bình nón dung tích 100cm³;

6) Pipet khắc độ dung tích 25cm³;

7) Bình cầu đáy tròn dung tích 250cm³.

2.4. Thuốc thử và dung dịch

Để tiến hành thử sử dụng:

1) Rượu etanola, dung dịch 10%;

2) Các chất màu: Xanh disunfinic và dimidi bromua;

3) Clorofom, TKPT;

4) Hiamin 1622 (monohidrat clorua benzyldimetyl (2 – P) 1, 1, 3, 3 - tetra-metylen butyl (phenoxy etoxy) – etyl amoni

M, m 466, 0 dung dịch 0,004 mol/l, chuẩn bị như sau:

Hòa tan 1,864g hiamin 1622 trong nước cất vào bình định mức dung tích 1000cm³ định mức và lắc kỹ (dung dịch bền)

Hoặc: Sterynol (amoni dimetyl lauryl benz