1. Mục tiêu chung (đến năm 2010): Cải thiện tình trạng sức khỏe thể chất và sức khỏe tinh thần, nâng cao kiến thức, thái độ, kỹ năng thực hành của nhóm tuổi vị thành niên và thanh niên về chăm sóc sức khỏe và khả năng tiếp cận các dịch vụ có chất lượng về sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục, phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS, phòng chống tai nạn thương tích, lạm dụng chất gây nghiện và sức khỏe tâm thần, giảm tỷ lệ có thai ngoài ý muốn.

2. Mục tiêu cụ thể (đến năm 2010)

Mục tiêu 1: Nâng cao kiến thức và kỹ năng thực hành về sức khỏe sinh sản (SKSS), sức khỏe tình dục, phòng chống các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS, phòng chống tai nạn thương tích, lạm dụng chất gây nghiện và sức khỏe tâm thần cho vị thành niên và thanh niên để tự bảo vệ và nâng cao sức khỏe bản thân.

Các chỉ tiêu phấn đấu:

- 80% vị thành niên và thanh niên tiếp cận được các địa điểm cung cấp dịch vụ tư vấn sức khỏe.

- 70% vị thành niên và thanh niên biết cách phòng tránh nhiễm khuẩn đường sinh sản và các bệnh lây truyền qua đường tình dục (kể cả HIV/AIDS).

- 70% vị thành niên và thanh niên có hiểu biết cơ bản về cơ chế thụ thai và các biện pháp tránh thai.

- 80% vị thành niên và thanh niên có hiểu biết và chấp hành nghiêm chỉnh Luật Giao thông đường bộ.

- 60% vị thành niên và thanh niên biết cách tránh các hành vi có nguy cơ gây hại cho sức khỏe ( bao gồm cả việc sử dụng và lạm dụng chất gây nghiện).

Mục tiêu 2: Các cấp chính quyền, ban, ngành, đoàn thể, nhà trường và gia đình thể hiện rõ trách nhiệm của mình trong việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên; thực hiện xã hội hóa công tác này.

Các chỉ tiêu phấn đấu:

- 100% các cấp chính quyền đưa nội dung bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên vào kế hoạch hằng năm ở cấp mình.

- 100% các thầy, cô giáo và 80% phụ huynh học sinh bậc trung học được cung cấp thông tin và hỗ trợ công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

Mục tiêu 3: Tạo điều kiện cho vị thành niên và thanh niên tiếp cận các dịch vụ tư vấn, dịch vụ chăm sóc SKSS một cách dễ dàng và được đáp ứng kịp thời, đầy đủ, an toàn phù hợp với tâm lý lứa tuổi.

Các chỉ tiêu phấn đấu:

- 100% cơ sở y tế chăm sóc SKSS có dịch vụ tư vấn về SKSS cho vị thành niên và thanh niên.

- 70% các điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS có cán bộ được đào tạo chuyên ngành, trang thiết bị đầy đủ và thường xuyên cung cấp các dịch vụ thân thiện cho vị thành niên và thanh niên.

- 100% vị thành niên và thanh niên tiếp cận được các địa điểm cung cấp dịch vụ tư vấn và dịch vụ y tế chăm sóc SKSS khi các em có nhu cầu.

Mục tiêu 4: Xây dựng và triển khai các mô hình bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên; phát triển các khu vui chơi giải trí, luyện tập thể dục, thể thao, tạo điều kiện cho vị thành niên và thanh niên rèn luyện thân thể, nâng cao thể lực.

Chỉ tiêu phấn đấu:

- Xây dựng ít nhất 2 mô hình bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên trên địa bàn thành phố.

- 100% các quận, huyện có khu vui chơi giải trí, luyện tập thể dục, thể thao.

Mục tiêu 5: Hỗ trợ cho vị thành niên và thanh niên có hoàn cảnh đặc biệt, ở các vùng khó khăn có điều kiện tiếp cận thông tin và dịch vụ chăm sóc SKSS.

Các chỉ tiêu phấn đấu:

- 80% vị thành niên và thanh niên có hoàn cảnh đặc biệt, ở các vùng khó khăn được tiếp cận thông tin và hiểu biết về SKSS, sức khỏe tình dục, cách phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS…

- 60% vị thành niên và thanh niên có hoàn cảnh đặc biệt, ở các vùng khó khăn được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc SKSS.

II. NHỮNG NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM A. Giai đoạn 2008 - 2010

1. Tăng cường sự lãnh đạo của chính quyền các cấp

Các cấp chính quyền cần đưa các mục tiêu, chỉ tiêu về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của địa phương; chủ động chỉ đạo và huy động các ban, ngành, đoàn thể và cộng đồng ở địa phương tham gia thực hiện các mục tiêu trên của Kế hoạch này; bố trí ngân sách cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của vị thành niên và thanh niên.

2. Thông tin - giáo dục - truyền thông

Tổ chức thông tin- giáo dục- truyền thông về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên trên nhiều kênh, đa dạng về hình thức thể hiện, phong phú về nội dung, phù hợp với từng lứa tuổi, từng nhóm đối tượng, từng khu vực khác nhau của thành phố; tác động đến cán bộ lãnh đạo chính quyền, ban, ngành đoàn thể ở các cấp, người cung cấp dịch vụ, thầy, cô giáo, phụ huynh học sinh để hỗ trợ cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

Các giải pháp thực hiện:

- Tổ chức các chiến dịch truyền thông nhằm chuyển tải các thông điệp về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên cho nhiều nhóm đối tượng hoặc một nhóm đối tượng đặc thù, tạo ra sự quan tâm của cộng đồng đến việc chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên; bổ sung kiến thức, nâng cao nhận thức cho vị thành niên và thanh niên, giúp họ có khả năng đưa ra các quyết định đúng liên quan đến sức khỏe và tránh được những hành vi không lành mạnh.

Chiến dịch truyền thông được thực hiện chủ yếu ở tuyến xã, phường, do UBND xã, phường tổ chức với sự tham gia của các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương và sự hỗ trợ của các cơ quan chuyên môn cấp thành phố, quận, huyện. Chiến dịch được triển khai nhiều đợt trong năm, mỗi đợt có chủ đề riêng.

- Tăng cường giáo dục kiến thức về bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên, kiến thức về chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục và HIV/AIDS, phòng tránh tai nạn thương tích và lạm dụng chất gây nghiện vào chương trình giảng dạy chính khóa của nhà trường theo quy định của Bộ Giáo dục - Đào tạo, kết hợp với các hoạt động ngoại khóa nhằm giáo dục kỹ năng sống cho vị thành niên và thanh niên.

- Nâng cao chất lượng tư vấn sức khỏe cho vị thành niên và thanh niên đều khắp tại các điểm cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe; đào tạo kỹ năng tư vấn sức khỏe vị thành niên và thanh niên và trang bị đủ các phương tiện, ấn phẩm truyền thông về chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên cho cán bộ y tế.

- Thành lập nhóm tuyên truyền, tư vấn chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên ở xã, phường do cán bộ y tế làm nòng cốt với sự tham gia của giáo viên, cán bộ Đoàn, cán bộ chuyên trách Dân số, cộng tác viên, tình nguyện viên, người có uy tín (cán bộ hưu, trưởng tộc họ…)

- Xây dựng tiêu chí đánh giá hiệu quả của công tác truyền thông; đánh giá kết quả tiếp thu thông tin của cộng đồng bằng các bảng câu hỏi.

3. Xã hội hóa

Huy động các đoàn thể quần chúng và cộng đồng tham gia các hoạt động, tạo ra sức mạnh tổng hợp, môi trường thuận lợi cho việc đưa ra các nhu cầu và đáp ứng nhu cầu bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên; tranh thủ mọi nguồn lực trong và ngoài nước cho việc thực hiện các mục tiêu.

Các giải pháp thực hiện:

- Nâng cao vai trò, vị trí và trách nhiệm của gia đình và cộng đồng: Vận động gia đình tích cực và chủ động tham gia CSSK vị thành niên và thanh niên; huy động các nguồn lực trong cộng đồng, tạo sự ủng hộ, chia sẻ và phân công trách nhiệm giữa chính quyền địa phương và nhân dân. Nhà nước và nhân dân cùng thực hiện kế hoạch bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

- Các ban, ngành, đoàn thể các cấp đưa nội dung công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên vào kế hoạch hành động hằng năm của đơn vị mình, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được phân công; tăng cường sự phối hợp với các cơ quan có liên qua nhằm khai thác tối đa nguồn nhân lực, vật lực, thế mạnh và kinh nghiệm của các bên để triển khai công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

- Đa dạng và mở rộng mạng lưới cung cấp dịch vụ: Đẩy mạnh hoạt động cung cấp các dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản nhằm đáp ứng đầy đủ, kịp thời và thuận tiện cho khách hàng là vị thành niên và thanh niên ở tất cả các tuyến, nhất là xã, phường.

- Khuyến khích các cơ sở y tế ngoài công lập, các tổ chức hội, đoàn thể trên địa bàn thành phố tham gia cung cấp các dịch vụ có chất lượng cao về tư vấn và chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

- Tăng cường các quan hệ hợp tác với các tổ chức quốc tế để trao đổi kinh nghiệm, vận động tài trợ về chuyên môn và tài chính để thực hiện kế hoạch bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

4. Các giải pháp thông qua môi trường xã hội

- Tạo ra một môi trường lành mạnh bằng việc nâng cao chất lượng các yếu tố bảo vệ từ cha mẹ, thầy cô giáo, cán bộ Đoàn, Đội, cán bộ chính quyền, đoàn thể,…Cung cấp các thông tin, kiến thức, kỹ năng truyền thông về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên đến các đối tượng này.

- Giảm thiểu và loại trừ các yếu tố nguy cơ như ma túy, rượu bia, gái mại dâm … ra khỏi môi trường sống của giới trẻ bằng các biện pháp hành chính và xã hội, góp phần cải thiện sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

- Phát triển các loại hình “Câu lạc bộ”, “Góc thân thiện”, tổ chức các cuộc giao lưu, các trò chơi trên truyền hình dành cho vị thành niên và thanh niên, qua đó tạo môi trường lành mạnh, thu hút sự tham gia của vị thành niên và thanh niên, giúp họ nắm vững kiến thức và nâng cao kỹ năng bảo vệ sức khỏe cho bản thân, bằng các hình thức hấp dẫn, phù hợp với nhóm tuổi. Thông qua đó, giúp cho các bạn cùng trang lứa, cùng hoàn cảnh trao đổi với nhau về các thông điệp liên quan đến việc chăm sóc sức khỏe.

- Xây dựng và quảng bá những gương điển hình tiêu biểu trong học tập, lao động, rèn luyện thân thể và bảo vệ sức khỏe để vị thành niên và thanh niên học tập, noi theo.

- Huy động các tổ trưởng dân phố, các chi hội đoàn thể: Phụ nữ, Nông dân, Thanh niên tham gia tuyên truyền, vận động, thuyết phục gia đình và bản thân vị thành niên và thanh niên tự bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe.

5. Các giải pháp cung cấp dịch vụ

- Xây dựng các điểm cung cấp dịch vụ thân thiện dành riêng cho vị thành niên và thanh niên ở các cơ sở y tế, nhằm đảm bảo sự riêng tư, kín đáo và thực sự thân thiện, gần gũi trong quá trình cung cấp dịch vụ. Các điểm cung cấp dịch vụ thân thiện, tùy theo điều kiện cụ thể, có thể cung cấp dịch vụ tư vấn tâm sinh lý, sức khỏe và các dịch vụ lâm sàng; tổ chức các hoạt động tuyên truyền, giáo dục sức khỏe như panô, áp phích, tờ rơi, phim ảnh...

- Nâng cao chất lượng tư vấn và cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS: Tổ chức đào tạo lại về kỹ năng tư vấn và chuyên môn kỹ thuật trong lĩnh vực cung cấp dịch vụ chăm sóc SKSS theo chuẩn quốc gia cho cán bộ y tế làm công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên ở các tuyến.

- Bổ sung đủ các phương tiện, trang thiết bị cần thiết phục vụ hoạt động tư vấn, dịch vụ lâm sàng tại các điểm cung cấp dịch vụ thân thiện cho vị thành niên và thanh niên.

6. Các giải pháp về tài chính

Các hoạt động của kế hoạch bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên đến năm 2010 về cơ bản được ngân sách thành phố đảm bảo. Bên cạnh đó, cần huy động kinh phí từ các tổ chức quốc tế, quỹ bảo hiểm, quỹ nhân đạo và các cá nhân cho việc thực hiện Kế hoạch này.

B. Định hướng đến năm 2020

Trong giai đoạn 2010-2020, nguy cơ đối với sức khỏe của vị thành niên và thanh niên Đà Nẵng như: tai nạn thương tích mà chủ yếu là tai nạn giao thông, vấn đề sức khỏe tâm thần, tình hình nhiễm HIV, có thai ngoài ý muốn và phá thai, nghiện ma túy và lạm dụng chất gây nghiện tiếp tục là những vấn đề bức xúc. Vì vậy trong giai đoạn này, trong việc duy trì các hoạt động trong giai đoạn 2008-2010, cần tập trung vào một số hoạt động sau:

- Tiếp tục đẩy mạnh công tác thông tin, giáo dục, truyền thông về sức khỏe của vị thành niên và thanh niên.

- Triển khai rộng các mô hình đã được xây dựng, làm điểm, rút kinh nghiệm và hoàn chỉnh mô hình trong giai đoạn 2010-2020.

- Tăng về số lượng, nâng cao về chất lượng các điểm cung cấp dịch vụ CSSK toàn diện cho vị thành niên và thanh niên.

- Đẩy mạnh xã hội hóa công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

Điều 2. Tổ chức thực hiện

1. Sở Y tế:

- Là cơ quan thường trực tổ chức thực hiện Kế hoạch này, có trách nhiệm căn cứ vào Kế hoạch để xác định cụ thể những nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai trong từng giai đoạn và hằng năm;

- Phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể có liên quan, hướng dẫn UBND các quận, huyện triển khai Kế hoạch và chỉ đạo các đơn vị thuộc ngành y tế triển khai nhiệm vụ chuyên môn kỹ thuật theo chức năng, nhiệm vụ và địa bàn quản lý;

- Tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá các hoạt động bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên; báo cáo kết quả định kỳ 6 tháng và hằng năm với UBND thành phố và Bộ Y tế.

2. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính:

- Phân bổ kinh phí đảm bảo cho các hoạt động của kế hoạch bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên trong kế hoạch ngân sách của thành phố hằng năm;

- Hướng dẫn. kiểm tra việc sử dụng các nguồn kinh phí cho các hoạt động của Kế hoạch đã được phê duyệt đảm bảo theo đúng quy định và có hiệu quả.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo:

- Chủ trì và phối hợp với Sở Y tế xây dựng và chỉ đạo thực hiện chương trình giáo dục giới tính, chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên và thanh niên, đưa chương trình này vào giảng dạy chính khóa cho học sinh cấp học phổ thông theo quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

- Tổ chức bồi dưỡng cho giáo viên những kiến thức, phương pháp, kỹ năng giảng dạy và truyền đạt các nội dung về giáo dục giới tính, giáo dục SKSS và chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên, tổ chức các “góc thân thiện” tại các trường;

- Tham gia các hoạt động tuyên truyền vận động cho công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

4. Sở Lao động – Thương binh và Xã hội:

- Phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể xây dựng và thực hiện chương trình phòng chống tai nạn thương tích, bảo vệ và chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn: trẻ khuyết tật, trẻ mồ côi, trẻ em lang thang đường phố…;

- Chỉ đạo việc thực hiện quyền trẻ em, phòng chống tình trạng ngược đãi, sử dụng bạo lực với trẻ vị thành niên và thanh niên trong gia đình và ngoài xã hội.

5. Sở Văn hóa - Thông tin:

- Phối hợp với Sở Y tế vận động nhân dân đẩy mạnh phong trào toàn dân tham gia bảo vệ và chăm sóc sức khỏe, toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại; đẩy mạnh việc triển khai xây dựng làng văn hóa sức khỏe; xây dựng các khu vui chơi, giải trí, luyện tập thể dục, thể thao;

- Xây dựng kế hoạch và chỉ đạo các đơn vị trực thuộc tổ chức thông tin tuyên truyền, vận động nhân dân tham gia hưởng ứng công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên. Bồi dưỡng kiến thức về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên cho cán bộ trong ngành để tuyên truyền vận động công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

6. Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thành phố:

- Tuyên truyền vận động và huy động thanh niên tham gia bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên;

- Triển khai các hoạt động phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS, phòng chống tai nạn thương tích, phòng chống ma túy và lạm dụng chất gây nghiện trong giới trẻ;

- Tổ chức các hình thức sinh hoạt văn hóa lành mạnh, hấp dẫn thu hút thanh niên, tạo môi trường thuận lợi cho việc bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên.

7. Cục Thống kê:

Phối hợp với Sở Y tế thu thập, xử lý, lưu trữ, cung cấp kịp thời và chính xác các thông tin liên quan về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên trên địa bàn thành phố.

8. Đề nghị Hội Liên hiệp Phụ nữ, Hội Nông dân, Liên đoàn Lao động thành phố và các tổ chức xã hội có liên quan trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của đơn vị, phối hợp với Sở Y tế đưa nội dung chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên vào kế hoạch và chương trình hành động hàng năm của đơn vị mình và triển khai thực hiện.

9. Ủy ban nhân dân các quận, huyện:

- Có trách nhiệm cụ thể hóa và triển khai thực hiện Kế hoạch tại địa phương;

- Xây dựng kế hoạch bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe vị thành niên và thanh niên của quận huyện, bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách của địa phương hàng năm để đảm bảo các hoạt động này;

- Thường xuyên chỉ đạo UBND các xã, phường thực hiện tốt công tác chăm sóc sức khỏe vị thành niên và thanh niên;

- Tăng cường đôn đốc, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các mục tiêu và nội dung của kế hoạch tại địa phương.

Điều 3. Quyết định này có hiệu lực thi hành sau 10 ngày kể từ ngày ký.

Điều 4. Chánh Văn phòng UBND thành phố, Giám đốc Sở Y tế, Thủ trưởng các cơ quan chuyên môn thuộc UBND thành phố, Chủ tịch UBND các quận, huyện và Thủ trưởng các đơn vị liên quan chịu trách nhiệm thực hiện Quyết định./.