KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH CHĂM SÓC SỨC KHỎE TÂM THẦN TRẺ EM, CHĂM SÓC TRẺ EM MỒ CÔI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG THÁP, GIAI ĐOẠN 2024 - 2030

Thực hiện Quyết định số 1591/QĐ-TTg ngày 08/12/2023 của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chương trình Chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi, giai đoạn 2023 - 2030 (sau đây viết tắt là Quyết định số 1591/QĐ-TTg); Công văn số 23/LĐTBXH-TE ngày 03/01/2024 của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội về việc triển khai Quyết định số 1591/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, Ủy ban nhân dân (UBND) Tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu tổng quát

Trẻ em được chăm sóc sức khỏe tâm thần; trẻ em có vấn đề về sức khỏe tâm thần, trẻ em mồ côi được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ phù hợp nhằm thực hiện các quyền của trẻ em, chăm sóc phát triển toàn diện trẻ em.

2. Mục tiêu cụ thể đến năm 2030

- Phấn đấu 80% trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ cao rối loạn sức khỏe tâm thần được tiếp cận các dịch vụ tư vấn, hỗ trợ tâm lý, các dịch vụ xã hội phù hợp tại trường học, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng.

- Phấn đấu 100% trẻ em mồ côi được chăm sóc thay thế bởi người thân thích, cá nhân, gia đình không phải là người thân thích, được nhận làm con nuôi hoặc được chăm sóc nuôi dưỡng tạm thời, tại các cơ sở trợ giúp xã hội, được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc, hỗ trợ phù hợp.

II. CÁC NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP TRỌNG TÂM

1. Triển khai thực hiện hiệu quả quy định của pháp luật, chính sách về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi với các hình thức, mô hình đa dạng, linh hoạt; trong đó, chú trọng chăm sóc thay thế^([1]) cho trẻ em tại gia đình.

2. Truyền thông, nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, cộng đồng về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, bảo vệ và chăm sóc trẻ em mồ côi; chú trọng cung cấp các thông tin về quyền trẻ em, kiến thức, kỹ năng cho cha mẹ, người nhận chăm sóc thay thế trẻ em.

3. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác chăm sóc trẻ em, đặc biệt là giáo viên làm công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, đội ngũ nhân viên y tế, nhân viên công tác xã hội tại cơ sở giáo dục, cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và tại cộng đồng.

4. Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em toàn diện và liên tục

a) Tăng cường các dịch vụ y tế chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; chăm sóc sức khỏe ban đầu trong phòng ngừa và phát hiện sớm các rối loạn sức khỏe tâm thần ở trẻ em; củng cố công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

b) Phát triển dịch vụ hỗ trợ phòng ngừa, phát hiện sớm, tư vấn tham vấn cho trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ rối loạn tâm thần tại các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng; xây dựng mạng lưới dịch vụ, kết nối, chuyển tuyến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; phát triển chương trình tư vấn, hướng dẫn cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em các kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần.

c) Phát triển các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần trong trường học; triển khai giáo dục sức khỏe tâm thần cho học sinh; phát triển mạng lưới giáo viên, nhân viên, cộng tác viên có kiến thức, kỹ năng chăm sóc sức khỏe tâm thần cho học sinh tại các các cơ sở giáo dục phổ thông.

5. Phát triển dịch vụ hỗ trợ, chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi

a) Trẻ em mồ côi được chăm sóc nuôi dưỡng, chăm sóc thay thế phù hợp và tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ theo nhu cầu để phát triển toàn diện. Ưu tiên chăm sóc thay thế trẻ em mồ côi tại gia đình bởi người thân thích, người không thân thích, nhận con nuôi^([2]).

b) Phát triển mạng lưới dịch vụ tìm gia đình chăm sóc thay thế, tư vấn, hỗ trợ các gia đình về chăm sóc thay thế. Tăng cường dịch vụ công tác xã hội triển khai chăm sóc thay thế trẻ em. Hướng dẫn tiêu chuẩn chăm sóc, nuôi dưỡng, cung cấp các dịch vụ cho trẻ em tại các cơ sở trợ giúp xã hội theo quy định pháp luật.

c) Tăng cường chuyển trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tại cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở nuôi dưỡng trẻ em tập trung về các cá nhân, gia đình chăm sóc thay thế, nhận con nuôi.

d) Phát động, duy trì phong trào xã hội tham gia chăm sóc, hỗ trợ trẻ em mồ côi, gia đình, cá nhân nhận chăm sóc thay thế, nhận đỡ đầu trẻ em mồ côi.

6. Tăng cường phối hợp liên ngành, xây dựng cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức trong việc chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi phù hợp với từng đối tượng.

7. Tăng cường công tác kiểm tra, theo dõi, đánh giá thực hiện Chương trình; nghiên cứu, khảo sát tình hình chăm sóc sức khoẻ tâm thần trẻ em, trẻ em mồ côi.

8. Đẩy mạnh xã hội hóa, vận động mọi nguồn lực xã hội, kinh nghiệm, mô hình, sáng kiến để chăm sóc sức khỏe tâm thần, chăm sóc trẻ em mồ côi.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Ngân sách nhà nước theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành; lồng ghép kinh phí thực hiện Kế hoạch với các chương trình, đề án, kế hoạch có liên quan; các nguồn hợp pháp khác.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

a) Là cơ quan chủ trì triển khai thực hiện Kế hoạch này; phối hợp với các sở, ngành liên quan và UBND huyện, thành phố triển khai thực hiện Kế hoạch theo chức năng, nhiệm vụ được giao.

b) Rà soát, đề xuất hoàn thiện pháp luật, chính sách về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em và chăm sóc trẻ em mồ côi; nghiên cứu, đề xuất ban hành chính sách của Tỉnh đối với công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi.

c) Phối hợp tổ chức các hoạt động truyền thông về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi. Hướng dẫn thực hiện các dịch vụ chăm sóc sức khoẻ tâm thần trẻ em, chăm sóc thay thế cho trẻ em mồ côi, trẻ em không nơi nương tựa theo chức năng nhiệm vụ được giao.

d) Phát triển dịch vụ tư vấn, tham vấn cho trẻ em có vấn đề sức khỏe tâm thần, trẻ em có nguy cơ rối loạn tâm thần tại các cơ sở trợ giúp xã hội, cơ sở cung cấp dịch vụ bảo vệ trẻ em và tại cộng đồng; phát triển mạng lưới dịch vụ và kết nối chuyển tuyến dịch vụ chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; triển khai chương trình tư vấn, hướng dẫn cho cha mẹ, người chăm sóc trẻ em và trẻ em về chăm sóc sức khỏe tâm thần.

đ) Chủ trì và phối hợp tổ chức kiểm tra, thanh tra, theo dõi, thu thập số liệu, khảo sát, đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch; tổng hợp, báo cáo sơ kết, tổng kết việc thực hiện theo quy định.

2. Sở Y tế

a) Chỉ đạo củng cố công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.

b) Phát triển hệ thống dịch vụ y tế chăm sóc sức khỏe tâm thần cho trẻ em; hướng dẫn chuyên môn về phát hiện sớm, chẩn đoán, điều trị và phục hồi chức năng cho trẻ em có nguy cơ và có rối loạn tâm thần.

c) Nâng cao năng lực đội ngũ nhân viên y tế, cộng tác viên y tế về chăm sóc sức khỏe tâm thần.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

a) Chủ trì triển khai công tác chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, học sinh trong trường học; triển khai giáo dục sức khỏe tâm thần cho trẻ em, học sinh, dịch vụ công tác xã hội trong trường học; lồng ghép chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em trong các chương trình giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em, học sinh của các cơ sở giáo dục.

b) Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ giáo viên về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em; triển khai giáo dục sức khỏe tâm thần cho trẻ em, học sinh trong nhà trường.

c) Hướng dẫn xây dựng các phòng tư vấn tâm lý cho học sinh trong nhà trường nhằm hỗ trợ và can thiệp đối với học sinh đang gặp phải khó khăn về tâm lý trong học tập và cuộc sống; hỗ trợ học sinh rèn luyện kỹ năng sống, tăng cường niềm tin, thái độ ứng xử phù hợp trong các mối quan hệ xã hội; phối hợp hướng dẫn công tác chăm sóc, phục hồi khả năng học tập và học nghề cho học sinh có vấn đề sức khỏe tâm thần.

4. Sở Tư pháp: Hướng dẫn, triển khai thực hiện chăm sóc thay thế bằng hình thức nhận con nuôi cho trẻ em mồ côi, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt theo quy định của pháp luật.

5. Sở Tài chính: Tham mưu UBND Tỉnh bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch theo quy định.

6. Các Sở, ngành Tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động tham gia, tổ chức triển khai Kế hoạch.

7. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Tỉnh và các tổ chức thành viên: Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, tham gia tổ chức triển khai Kế hoạch; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục, nhằm nâng cao nhận thức về chăm sóc sức khỏe tâm thần trẻ em, chăm sóc trẻ em mồ côi; phát động, duy trì phong trào xã hội tham gia chăm sóc, hỗ trợ trẻ em mồ côi; gia đình, cá nhân nhận chăm sóc thay thế, nhận đỡ đầu trẻ em mồ côi

8. Ủy ban nhân dân huyện, thành phố

a) Xây dựng kế hoạch, tổ chức triển khai các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Kế hoạch này trên địa bàn phù hợp với điều kiện của địa phương.

b) Bố trí kinh phí và chủ động huy động mọi nguồn lực hợp pháp thực hiện Kế hoạch.

c) Thường xuyên theo dõi, kiểm tra, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch tại địa phương.

V. CHẾ ĐỘ THÔNG TIN, BÁO CÁO

Các sở, ngành Tỉnh, UBND huyện, thành phố gửi báo cáo năm (trước ngày 25/11) về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để tổng hợp, báo cáo theo quy định.

Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, các cơ quan, đơn vị và địa phương phản ánh về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội để phối hợp xử lý; trường hợp vượt thẩm quyền, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tổng hợp báo cáo và đề xuất, trình UBND Tỉnh xem xét, quyết định./.