KẾ HOẠCH

CHỦ ĐỘNG ỨNG PHÓ VỚI NGUY CƠ HẠN HÁN, THIẾU NƯỚC, XÂM NHẬP MẶN NĂM 2024 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BÀ RỊA - VŨNG TÀU

Triển khai thực hiện Công điện số 04/CĐ-TTg ngày 15/01/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; trên cơ sở tham mưu đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Tờ trình số 54/TTr-SNN ngày 08/3/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn năm 2024 trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

Tập trung mọi nguồn lực thực hiện tốt, có hiệu quả công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh, đảm bảo việc ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của người dân, hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do hạn hán, xâm nhập mặn gây ra.

Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức chủ động trong phòng, chống, ứng phó với hạn hán, xâm nhập mặn của người dân, nhất là việc sử dụng nước tiết kiệm, chủ động tích trữ nguồn nước để cung cấp cho sinh hoạt, sản xuất nông nghiệp.

Rà soát, đánh giá các tác động của hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đến hoạt động sản xuất và sinh hoạt của người dân, trên cơ sở đó chủ động triển khai đồng bộ, kịp thời các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn sát với tình hình thực tế, đảm bảo nguồn nước phục vụ nhu cầu của người dân trên địa bàn tỉnh.

2. Yêu cầu

Các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố chủ động triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho nhân dân và bảo vệ sản xuất.

Sẵn sàng phương án, kế hoạch cấp nước, đảm bảo đủ nước sinh hoạt cho nhân dân, nhất là các khu vực nông thôn, vùng chưa có tuyến ống cấp nước, điều kiện giao thông đi lại không thuận tiện để lấy nước.

Sử dụng tài nguyên nước một cách hợp lý, tiết kiệm nước, ưu tiên nước cho sinh hoạt, nước uống cho gia súc, tưới cho cây trồng lâu năm có giá trị kinh tế cao.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP

1. Về thủy lợi: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ban Quản lý dự án chuyên ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan:

a) Rà soát, kịp thời duy tu, sửa chữa các công trình thủy lợi bị hư hỏng, xuống cấp; thực hiện việc nạo vét khu vực cửa cống lấy nước, hệ thống kênh mương, đắp đập ngăn mặn,... đảm bảo an toàn, hiệu quả trong việc ngăn mặn, trữ ngọt, tận dụng tối đa nguồn nước, triệt để, chống thất thoát lãng phí nước.

b) Đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình thủy lợi, đê kè, kịp thời ngăn mặn, trữ ngọt phục vụ sản xuất và dân sinh vào mùa khô hàng năm.

c) Nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh; xây dựng kế hoạch vận hành, điều tiết, điều hòa, cung cấp, phân phối nước hợp lý, đảm bảo đủ nguồn nước cung cấp cho nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân trong mùa khô hàng năm.

d) Xây dựng kế hoạch vận hành phù hợp, hiệu quả công trình trạm bơm điện đảm bảo nguồn nước phục vụ sản xuất của người dân.

e) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

- Chỉ đạo thành lập, củng cố các Tổ hợp tác dùng nước trên địa bàn thuộc phạm vi mình quản lý.

- Phối hợp với các cơ quan chuyên môn thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn định kỳ kiểm tra đồng ruộng để kịp thời phát hiện, báo cáo tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để có biện pháp chống hạn kịp thời.

2. Về sản xuất nông nghiệp: Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị có liên quan tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ:

a) Theo dõi chặt chẽ diễn biến, tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, kịp thời thông tin, dự báo, cảnh báo đến các cơ quan, đơn vị có liên quan và người dân biết để chủ động phòng, tránh, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn. Xác định từng vùng, từng khu vực có khả năng bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để triển khai các biện pháp cụ thể, bảo đảm giảm thiểu ảnh hưởng đến sản xuất và dân sinh. Trường hợp xảy ra hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn nghiêm trọng cần ưu tiên nguồn nước để cấp nước sinh hoạt cho người dân, các cơ sở y tế, giáo dục, chăn nuôi gia súc và tưới cho cây trồng có giá trị kinh tế cao, kiên quyết không để người dân thiếu nước sinh hoạt.

b) Bố trí mùa vụ sản xuất phù hợp với từng đối tượng cây trồng, vật nuôi; tăng cường công tác quản lý, kiểm tra chất lượng giống cây trồng, vật nuôi, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và vật tư nông nghiệp phục vụ sản xuất nông nghiệp; đồng thời, theo dõi tình hình sản xuất, triển khai có hiệu quả, kịp thời các biện pháp phòng, chống dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi để đảm bảo năng suất, chất lượng nông sản.

c) Tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn nông dân các biện pháp phòng, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, cụ thể:

- Đối với lĩnh vực trồng trọt: Rà soát, điều chỉnh cơ cấu cây trồng, lịch thời vụ sản xuất phù hợp, tránh thời điểm hạn hán, xâm nhập mặn gay gắt trùng thời gian sinh trưởng nhạy cảm của cây trồng, đặc biệt là vụ lúa Đông Xuân hàng năm; khuyến cáo người dân xuống giống theo đúng lịch thời vụ và phù hợp với khả năng đáp ứng nguồn nước của từng vùng; sử dụng giống thích nghi với điều kiện hạn, mặn; ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật về canh tác, chăm sóc cây trồng trong điều kiện thiếu nước ngọt, tưới tự động, tưới nhỏ giọt, phun sương, tưới ướt khô xen kẽ... để tiết kiệm nước; kiên quyết không để người dân sản xuất tự phát, không theo quy hoạch, trái lịch thời vụ ở những khu vực có nguy cơ thiếu nước tưới; đối với cây màu chỉ xuống giống ở những vùng canh tác truyền thống và chủ động được nguồn nước tưới. Rà soát, khoanh vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đối với cây ăn trái, cây lâu năm, cân đối nguồn nước cần thiết trong thời gian bị ảnh hưởng hạn hán, xâm nhập mặn để chủ động tích trữ nước ngọt tưới cho cây trồng.

- Đối với lĩnh vực chăn nuôi: Hướng dẫn người dân dự trữ thức ăn, nước uống cho đàn vật nuôi; các biện pháp vệ sinh tiêu độc, sát trùng chuồng trại, phòng ngừa các loại dịch bệnh thường xảy ra đối với gia súc, gia cầm trong mùa khô; thường xuyên kiểm tra, kiểm soát, xử lý tốt các ổ dịch để can thiệp kịp thời, ngăn chặn, tránh lây lan, bùng phát dịch bệnh.

- Đối với lĩnh vực nuôi trồng thủy sản: Hướng dẫn người dân biện pháp phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trong nuôi trồng thủy sản, theo dõi tình hình biến động của thời tiết và môi trường nước (nhiệt độ, độ mặn, pH,..) để hướng dẫn, khuyến cáo người dân bố trí loại thủy sản và thời vụ nuôi cho phù hợp.

d) Hướng dẫn người dân tích, trữ nước phù hợp với điều kiện thực tế của từng vùng, việc trữ nước thực hiện ngay từ cuối mùa mưa nhằm bảo đảm nguồn nước cho sinh hoạt và sản xuất trong các tháng mùa khô, không để bị động, bất ngờ. Vận động người dân chủ động thực hiện các giải pháp để trữ ngọt, sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nước, triệt để chống thất thoát, lãng phí nước.

e) Thường xuyên kiểm tra, kịp thời xử lý khi phát sinh dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi trong mùa khô.

3. Cấp nước phục vụ sinh hoạt cho người dân

a) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Xây dựng căn cứ vào Kế hoạch cấp nước an toàn của các đơn vị cấp nước đã được UBND tỉnh phê duyệt, chỉ đạo đơn vị cấp nước đảm bảo nguồn nước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của người dân trong mùa khô, trong đó chú trọng các giải pháp sau:

- Tập trung công tác bảo trì, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên hệ thống cấp nước để đảm bảo an toàn, ổn định. Tăng cường công tác vận hành sản xuất đảm bảo an toàn, cung cấp đủ nước phục vụ người dân.

- Rà soát chuẩn bị đầy đủ vật tư dự phòng để kịp thời khắc phục những hư hỏng trên hệ thống cấp nước, đảm bảo vận hành liên tục phục vụ nhu cầu sinh hoạt của người dân.

- Chủ động phương án vận hành, điều tiết nước giữa các đơn vị cấp nước và giữa các nhà máy cấp nước.

- Tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công các dự án đầu tư xây dựng mới và nâng cấp mở rộng các trạm cấp nước sinh hoạt tập trung, mở rộng tuyến ống cấp nước, đảm bảo cung cấp nước sinh hoạt cho người dân khi xảy ra tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn.

- Tăng lượng nước ngọt dự trữ đảm bảo đủ nguồn nước phục vụ cấp nước sinh hoạt.

- Công ty Cổ phần Cấp nước Bà Rịa - Vũng Tàu, Công ty TNHH Cấp nước Tóc Tiên, Công ty Cổ phần Cấp nước Phú Mỹ, Công ty Cổ phần Cấp nước Châu Đức, Trung tâm Nước sinh sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn, Trạm cung cấp nước huyện Côn Đảo thực hiện nghiêm những nội dung trong Kế hoạch cấp nước an toàn của đơn vị đã được UBND tỉnh phê duyệt; xây dựng kế hoạch đấu nối và hỗ trợ cấp nước qua lại để đảm bảo đủ nguồn nước ngọt phục vụ người dân và doanh nghiệp.

- Trung tâm Quản lý, Khai thác công trình thủy lợi chú trọng giải pháp sau:

+ Có phương án tích trữ nguồn nước để ưu tiên cho cấp nước sạch phục vụ sinh hoạt.

+ Có phương án cấp nước bổ sung nguồn giữa các hồ chứa để đảm bảo nguồn nước phục vụ sinh hoạt.

+ Có phương án đảm bảo an toàn, an ninh nguồn nước phục vụ cho cấp nước sinh hoạt.

b) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố có trách nhiệm hỗ trợ các đơn vị cấp nước giải phóng mặt bằng để thi công hệ thống cấp nước sạch cho người dân.

4. Công tác thông tin, tuyên truyền

a) Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam tỉnh, các đoàn thể chính trị xã hội tỉnh: Tăng cường công tác tuyên truyền nâng cao ý thức người dân trong việc sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, vận động nhân dân, doanh nghiệp tích cực trữ nước mưa, nước ngọt trước khi kết thúc mùa mưa hàng năm bằng nhiều hình thức như: Tận dụng bồn chứa, đào hố trải bạt, ngăn chứa nước ngọt trong ao, ....

b) Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh, Báo Bà Rịa - Vũng Tàu chủ động phối hợp với các đơn vị có liên quan xây dựng và phát sóng các chuyên mục hướng dẫn, tuyên truyền biện pháp phòng chống, ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để người dân biết, thực hiện, nhất là việc trữ nước mưa, nước ngọt trong mùa mưa để phục vụ sinh hoạt, chăn nuôi trong mùa khô.

c) Sở Thông tin và Truyền thông tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền công tác phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh.

d) Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố: Tăng cường công tác tuyên truyền, vận động người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tận dụng tối đa nguồn nước hiện có, không tự ý làm bờ cản trên kênh, tháo nước tràn lan gây thất thoát, thiếu nước khu vực tưới cuối kênh, chủ động ngăn mặn, trữ nước ngọt ứng phó với hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn phù hợp với điều kiện thực tế trên địa bàn quản lý; thường xuyên thông tin về diễn biến xâm nhập mặn để người dân biết, chủ động ứng phó.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố căn cứ Kế hoạch này và chức năng, nhiệm vụ của ngành, địa phương xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch phòng, chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn cụ thể, sát với tình hình thực tế, đảm bảo các biện pháp phòng, chống, ứng phó kịp thời và có hiệu quả; thường xuyên báo cáo kết quả thực hiện về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành và địa phương:

a) Triển khai thực hiện Kế hoạch này; theo dõi, đôn đốc các sở, ban, ngành và địa phương thực hiện giải pháp phòng chống, ứng phó hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh; thường xuyên báo cáo tình hình xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh và định kỳ tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện kế hoạch về Ủy ban nhân dân tỉnh, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.

b) Thực hiện Kế hoạch phòng, chống thiên tai, Phương án ứng phó thiên tai theo cấp độ rủi ro thiên tai trên địa bàn tỉnh; đồng thời, triển khai thực hiện Công điện số 04/CĐ-TTg ngày 15/01/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc chủ động ứng phó với nguy cơ hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn và các ý kiến chỉ đạo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh.

c) Đôn đốc, chỉ đạo Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn và Trung tâm Quản lý, Khai thác công trình thủy lợi triển khai thực hiện kế hoạch ứng phó với các tình huống khẩn cấp về hạn hán, thiếu nước, đảm bảo cung cấp đủ nước sinh hoạt cho người dân, không để thiếu nước cho sinh hoạt, ảnh hưởng đến sức khỏe, đời sống của nhân dân, nhất là đối với các khu vực thường xảy ra thiếu nước sinh hoạt.

d) Rà soát duy tu, nạo vét, nâng cấp, đầu tư xây dựng mới công trình thủy lợi, tuyến ống cấp nước đúng theo quy định.

3. Sở Xây dựng theo dõi, đôn đốc các Công ty cấp nước trên địa bàn tỉnh chủ động thực hiện các giải pháp cung cấp nước; thường xuyên kiểm tra, nâng cấp, bảo trì hệ thống cấp nước; giám sát, vận hành hệ thống cấp nước nhằm đáp ứng yêu cầu cung cấp nước ổn định, an toàn, liên tục và giảm thiểu thất thoát, lãng phí nước.

4. Sở Tài chính, Sở Kế hoạch và Đầu tư: Phối hợp với các ngành có liên quan rà soát tham mưu cấp thẩm quyền bố trí kinh phí đảm bảo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Tài nguyên và Môi trường

a) Tăng cường kiểm tra, giám sát các hoạt động khai thác, sử dụng tài nguyên nước trên địa bàn tỉnh; thực hiện các biện pháp bảo vệ chất lượng tài nguyên nước, nguồn nước sinh hoạt; kiểm tra, xử lý nghiêm các cơ sở gây ô nhiễm nguồn nước theo quy định; tăng cường công tác quan trắc, nhất là quan các điểm có lưu lượng xả thải cao.

b) Thực hiện điều tra cơ bản tài nguyên nước, tìm kiếm nguồn nước để chủ động ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước; khuyến khích tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư xây dựng công trình ngăn mặn, giữ ngọt để chủ động ứng phó với tình trạng hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn; tham mưu, đề xuất cấp giấy phép khai thác, sử dụng nước trên địa bàn tỉnh đúng theo quy định.

6. Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh: Tăng cường dự báo khí tượng, thủy văn; nhận định tình hình hạn hán, xâm nhập mặn và thường xuyên cung cấp các bản tin dự báo về Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh, địa phương và các đơn vị có liên quan để kịp thời tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo, điều hành công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh.

7. Sở Thông tin và Truyền thông: Tăng cường các hoạt động thông tin, truyền thông về hiện tượng El Nino, tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, các văn bản chỉ đạo công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn đến các cấp chính quyền, người dân để chủ động thực hiện.

8. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các đoàn thể chính trị xã hội tỉnh: Phối hợp với các Sở, ngành, địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng nước tiết kiệm, giữ vệ sinh nguồn nước, không lãng phí nước, chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn, thiếu nước và xâm nhập mặn. Đồng thời, theo dõi, giám sát việc sử dụng các nguồn lực do các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước hỗ trợ, cứu trợ cho người dân bị thiệt hại do hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn (nếu có).

9. Sở Khoa học và Công nghệ: Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và địa phương triển khai ứng dụng khoa học công nghệ có liên quan đến nguồn nước vào trong sản xuất.

10. Sở Y tế: Chủ động hướng dẫn người dân các kỹ năng để bảo vệ sức khỏe khi nắng nóng gay gắt kéo dài; thực hiện kiểm tra, giám sát chất lượng nước tại các đơn vị cấp nước theo quy định.

11. Sở Giáo dục và Đào tạo: Chỉ đạo các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh kiểm tra, phát huy hiệu quả các thiết bị lọc nước, cung cấp đủ nước sinh hoạt và nước uống cho học sinh trong các trường học.

12. Ban Quản lý các Khu công nghiệp tỉnh: Thường xuyên cập nhật thông tin, thông báo đến các doanh nghiệp về tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn để doanh nghiệp chủ động phương án phòng, tránh, ứng phó, có phương án vận chuyển nước ngọt để phục vụ sản xuất.

13. Sở Công Thương: Chỉ đạo ngành điện theo dõi sát nhu cầu sử dụng điện; thực hiện các giải pháp đồng bộ đảm bảo đáp ứng nhu cầu điện cho phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và sinh hoạt của Nhân dân; hạn chế tối đa việc ngừng, giảm cung cấp điện, trừ trường hợp bất khả kháng; đảm bảo cung cấp điện ổn định cho các trạm bơm, vùng sản xuất nông nghiệp tập trung, nhà máy nước để phục vụ cung cấp nước cho người dân.

14. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố:

a) Chỉ đạo sản xuất theo đúng lịch thời vụ, kiên quyết không để người dân sản xuất ở những vùng có nguy cơ thiếu nước, có khả năng bị ảnh hưởng xâm nhập mặn và ngoài vùng quy hoạch.

b) Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Trung tâm Quản lý, Khai thác công trình thủy lợi kiểm tra, rà soát hệ thống công trình thủy lợi (cống, đập ngăn mặn,..) tại địa phương để duy tu, sửa chữa kịp thời.

c) Khảo sát, tổ chức đắp đập tạm thời ở những nơi xung yếu để chủ động ngăn xâm nhập mặn cục bộ; vận động, huy động các nguồn lực để hỗ trợ dụng cụ, phương tiện chứa nước cho hộ nghèo, hộ cận nghèo, gia đình chính sách những vùng còn khó khăn về nước ngọt để có điều kiện trữ nước, vận động nhân dân đấu nối đường ống dẫn nước vào nhà khi có đường ống đi ngang.

Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, các sở, ban, ngành và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố phản ánh về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, xử lý.

Trên đây là Kế hoạch Phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Ủy ban nhân dân tỉnh đề nghị các sở, ban, ngành; các cơ quan, đơn vị và UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện theo mục đích đề ra./.