b) Tình huống 2: Xuất hiện các trường hợp bệnh xâm nhập vào tỉnh

Khoanh vùng, xử lý kịp thời không để dịch lây lan ra cộng đồng.

c) Tình huống 3: Dịch bệnh lây lan trong cộng đồng

Đáp ứng nhanh, khoanh vùng, xử lý kịp thời triệt để các ổ dịch nhằm hạn chế thấp nhất tử vong và lây lan trong cộng đồng.

II. CÁC HOẠT ĐỘNG CHÍNH

1. Tình huống 1: Chưa ghi nhận ca bệnh tại tỉnh Ninh Thuận

a) Công tác chỉ đạo, kiểm tra

- Tăng cường hoạt động Ban Chỉ đạo các cấp.

- Xây dựng và triển khai kế hoạch phòng chống dịch của Ban Chỉ đạo và của các sở, ngành, địa phương.

- Ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai các hoạt động.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống dịch tại địa phương.

- Chỉ đạo công tác tập huấn cập nhật kiến thức về bệnh Đậu mùa khỉ, các biện pháp phòng chống cho các cấp chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể.

b) Công tác giám sát, dự phòng:

- Tổ chức giám sát, tăng cường giám sát dựa vào sự kiện trong cộng đồng và tại các cơ sở khám chữa bệnh để phát hiện sớm trường hợp nghi ngờ, giám sát phát hiện trường hợp bệnh nghi mắc tại cộng đồng. Đặc biệt chú ý giám sát tại các cơ sở y tế chuyên khoa Da liễu và các cơ sở khám chữa bệnh lây truyền qua đường tình dục, chú trọng giám sát trên đối tượng nguy cơ cao gồm người đồng giới và người có suy giảm miễn dịch.

- Điều tra dịch tễ, lấy mẫu xét nghiệm tất cả các trường hợp bệnh nghi ngờ theo định nghĩa.

- Theo dõi tình trạng sức khỏe của tất cả những người có tiếp xúc gần với trường hợp bệnh xác định trong vòng 21 ngày kể từ lần tiếp xúc cuối cùng.

- Chuẩn bị trang thiết bị xét nghiệm và phòng hộ cá nhân cho cán bộ y tế.

- Hướng dẫn chuyên môn kỹ thuật trong giám sát, phòng chống dịch và phương pháp lấy mẫu, bảo quản, vận chuyển mẫu.

- Kiện toàn các Đội đáp ứng nhanh, sẵn sàng hỗ trợ các huyện, thành phố điều tra, xử lý ổ dịch.

- Thường xuyên đánh giá nguy cơ, đề xuất biện pháp ứng phó phù hợp.

c) Công tác điều trị

- Các cơ sở khám, chữa bệnh chuẩn bị sẵn sàng cơ số thuốc, trang thiết bị phòng hộ cho cán bộ y tế, khu vực cách ly, giường bệnh. Sẵn sàng tổ chức tốt việc thu dung cách ly, điều trị bệnh nhân.

- Đẩy mạnh công tác kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây chéo tại các bệnh viện.

- Thiết lập khu vực cách ly riêng để khám và điều trị các trường hợp nghi ngờ nhiễm mắc bệnh Đậu mùa khỉ, không để lây nhiễm trong bệnh viện.

- Rà soát, cập nhật các hướng dẫn kỹ thuật hướng dẫn chẩn đoán điều trị.

- Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ trong chẩn đoán, điều trị, chăm sóc bệnh nhân.

- Kiện toàn các Đội đáp ứng nhanh, sẵn sàng hỗ trợ địa phương cấp cứu, điều trị bệnh nhân khi có yêu cầu.

d) Công tác truyền thông

- Thông tin về tình hình dịch bệnh Đậu mùa khỉ trên thế giới và tại Việt Nam về các hoạt động phòng chống dịch.

- Tuyên truyền khuyến cáo phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ của Bộ Y tế, cập nhật theo diễn biến tình hình dịch bệnh, chú trọng các biện pháp phòng bệnh không đặc hiệu, phòng bệnh đặc hiệu, khuyến cáo phòng, chống dịch bệnh với các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh Đậu mùa khỉ.

- Khuyến cáo chăm sóc người mắc bệnh đậu mùa khỉ theo hướng dẫn của Bộ Y tế.

- Đa dạng hóa các hình thức truyền thông phù hợp với địa phương, đơn vị. Chú trọng truyền thông trên mạng xã hội (Facebook, Zalo, Youtube, TikTok,...), sử dụng các trang mạng xã hội của Bộ Y tế; truyền thông qua tin nhắn SMS trên điện thoại di động, chú trọng truyền thông trực tiếp đối với các nhóm đối tượng có nguy cơ cao mắc bệnh, lây truyền bệnh Đậu mùa khỉ.

đ) Công tác hậu cần

Chuẩn bị sẵn sàng kinh phí thuốc, hóa chất, vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác giám sát, xử lý ổ dịch, thu dung, cấp cứu, điều trị bệnh nhân, xây dựng kế hoạch bổ sung trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống khi có dịch xảy ra.

2. Tình huống 2: Xuất hiện trường hợp xác định xâm nhập vào Ninh Thuận

a) Công tác chỉ đạo, kiểm tra

- Báo cáo tình hình diễn biến của dịch thường xuyên về Ủy ban nhân dân tỉnh và Bộ Y tế để kịp thời nhận được các chỉ đạo về phòng chống dịch.

- Ban Chỉ đạo chăm sóc sức khỏe nhân dân các cấp tổ chức họp hàng tuần và đột xuất để thống nhất chỉ đạo triển khai các hoạt động tại các đơn vị y tế địa phương.

- Ban hành các văn bản chỉ đạo triển khai các hoạt động tại các đơn vị y tế địa phương.

- Tổ chức các đoàn kiểm tra giám sát, hướng dẫn tại các địa phương và đánh giá việc triển khai công tác phòng chống dịch.

b) Công tác giám sát, dự phòng

- Phân công trực dịch làm việc 24/24 giờ tại tất cả các tuyến y tế.

- Điều tra mở rộng các địa điểm dịch tễ có liên quan đến trường hợp bệnh (nơi ở, nơi làm việc...) theo phương châm đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng để phát hiện sớm các trường hợp bệnh nghi ngờ.

- Điều tra dịch tễ, lấy mẫu xét nghiệm các trường hợp bệnh nghi ngờ.

- Cách ly, điều trị người bệnh tại cơ sở y tế theo hướng dẫn của Bộ Y tế, đeo khẩu trang và sử dụng riêng biệt các vật dụng, đồ dùng sinh hoạt cá nhân để hạn chế lây truyền bệnh.

- Điều tra, truy vết, xác định tất cả người tiếp xúc gần. Sau đó, cán bộ y tế lập danh sách, hướng dẫn đối tượng tự theo dõi sức khỏe trong 21 ngày từ ngày tiếp xúc cuối cùng.

- Khi có triệu chứng nhức đầu, sốt, ớn lạnh, đau họng, mệt mỏi, phát ban và nổi hạch, ... hạn chế tiếp xúc người khác và thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán, lấy mẫu xét nghiệm và điều trị, cách ly kịp thời.

- Người chăm sóc người bệnh phải thực hiện các biện pháp phòng hộ cá nhân như đeo khẩu trang y tế, kính đeo mắt, găng tay, mũ áo,... trong quá trình tiếp xúc gần với người bệnh; rửa tay ngay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn khác sau mỗi lần tiếp xúc với người bệnh. Hạn chế tối đa việc tiếp xúc với người bệnh và những người khác.

- Người tiếp xúc gần phải tự theo dõi tình trạng sức khỏe trong vòng 21 ngày kể từ khi tiếp xúc lần cuối (đo nhiệt độ 2 lần/ngày). Những người tiếp xúc gần trong thời gian theo dõi, kể cả không có triệu chứng, không được hiến máu, tế bào, mô, cơ quan, sữa mẹ hoặc tinh dịch, hạn chế tiếp xúc người khác, đặc biệt là trẻ em, phụ nữ mang thai, người suy giảm miễn dịch.

- Nhân viên y tế tư vấn cho người tiếp xúc gần về các dấu hiệu của bệnh và các biện pháp phòng, chống để tự phòng bệnh cho mình và cho người khác. Hướng dẫn người tiếp xúc gần tự theo dõi sức khỏe, phát hiện sớm các triệu chứng của bệnh Đậu mùa khỉ. Nếu có xuất hiện các triệu chứng phát ban, nhức đầu, sốt, ớn lạnh, đau họng, khó chịu, mệt mỏi và nổi hạch,... cần hạn chế tiếp xúc người khác và thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất để được chẩn đoán, lấy mẫu xét nghiệm và điều trị, cách ly kịp thời.

- Khu vực nhà ở, nơi làm việc/học tập của người bệnh phải được khử khuẩn bằng cách lau rửa nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng các chất tẩy rửa thông thường hoặc dung dịch khử khuẩn có chứa 0,05% Clo hoạt tính. Lưu ý: cần lau theo nguyên tắc từ chỗ sạch đến chỗ bẩn, từ trong ra ngoài, từ trên xuống dưới. Chỉ sử dụng lại sau khi khử khuẩn ít nhất là 30 phút. Làm sạch nền nhà, bề mặt bằng xà phòng và nước trước khi khử khuẩn.

- Nếu có người bệnh tử vong, cần xử lý tử thi theo Thông tư số 21/2021/TT-BYT ngày 26/11/2021 của Bộ trưởng Bộ Y tế quy định về vệ sinh trong mai táng, hỏa táng.

c) Công tác điều trị

- Bệnh viện đa khoa tỉnh là đơn vị chịu trách nhiệm thu dung, cách ly, điều trị bệnh nhân trong toàn tỉnh, chuẩn bị đầy đủ thuốc, trang thiết bị để điều trị bệnh nhân theo đúng yêu cầu của Bộ Y tế.

- Thực hiện nghiêm ngặt việc tổ chức cách ly bệnh nhân, kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng chống lây nhiễm chéo tại các bệnh viện theo quy định. Các vật dụng bị ô nhiễm, đồ thải bỏ và chất thải của bệnh nhân cần phải khử trùng và xử lý theo quy định.

- Thực hiện đầy đủ các biện pháp phòng hộ cho các cán bộ y tế trực tiếp tham gia khám, điều trị, chăm sóc bệnh nhân, không để xảy ra hiện tượng lây nhiễm sang cán bộ y tế.

- Các Đội đáp ứng nhanh sẵn sàng hỗ trợ địa phương khi có yêu cầu.

d) Công tác truyền thông

- Thường xuyên cập nhật các thông tin, các thông điệp truyền thông, khuyến cáo phòng chống dịch phù hợp với các đối tượng nguy cơ và phổ biến trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Đẩy mạnh việc truyền thông, khuyến cáo phòng chống dịch tại các cơ sở điều trị và cộng đồng.

- Tổ chức gặp mặt báo chí để cung cấp thông tin về tình hình dịch bệnh và các biện pháp phòng chống.

đ) Công tác hậu cần

- Căn cứ vào dự báo tình hình dịch tiếp tục bổ sung kinh phí, vật tư, hóa chất, phương tiện, kịp thời triển khai các biện pháp phòng, chống dịch đề phòng dịch bùng phát trên diện rộng.

- Dự trữ, bổ sung thuốc, vật tư, trang thiết bị phục vụ công tác phòng chống dịch trong trường hợp dịch lan rộng, kéo dài.

- Thực hiện chính sách cho các cán bộ thực hiện công tác điều tra, xác minh ổ dịch, thường trực phòng chống dịch và điều trị, chăm sóc bệnh nhân.

3. Tình huống 3: Dịch xảy ra trên diện rộng tại tỉnh Ninh Thuận

- Thực hiện các biện pháp ứng phó như tình huống 2.

- Huy động và sử dụng tối đa mọi nguồn lực của xã hội để chống dịch.

- Kêu gọi sự hỗ trợ từ Trung ương, các tỉnh, thành phố, các tổ chức quốc tế cho các hoạt động dập dịch và khắc phục hậu quả.

- Trường hợp số lượng bệnh nhân quá lớn và các cơ sở y tế không đáp ứng đủ khả năng thu dung, điều trị bệnh nhân thì thành lập khẩn cấp các cơ sở khám, chữa bệnh dã chiến, các địa phương có thể sử dụng trường học, doanh trại quân đội, nơi công cộng để thu dung điều trị bệnh nhân.

Trong trường hợp cần thiết, UBND tỉnh sẽ quyết định chuyển một hoặc nhiều bệnh viện công lập trên địa bàn tỉnh sang hoạt động theo hình thức bệnh viện dã chiến chuyên thu dung, điều trị bệnh nhân mắc bệnh Đậu mùa khỉ.

4. Kiểm tra, giám sát phòng chống dịch

- Phân công các thành viên Ban chỉ đạo tổ chức các đoàn kiểm tra, giám sát công tác phòng chống dịch với nòng cốt là các Sở Y tế, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Sở Thông tin và Truyền thông, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh và Báo Ninh Thuận.

- Các Sở, Ngành và Ủy ban nhân dân các cấp phải lập tổ chức kiểm tra, giám sát công tác thực hiện của tuyến dưới.

- Cơ quan thường trực phòng, chống dịch (Sở Y tế) báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh các đơn vị, địa phương chủ quan, buông lỏng công tác phòng chống dịch để có biện pháp xử lý trách nhiệm.

5. Báo cáo thống kê dịch bệnh

- Thiết lập đường dây điện thoại nóng tại Sở Y tế và tại tất cả các đơn vị y tế từ tỉnh đến cơ sở để báo cáo diễn biến dịch bệnh, tiếp nhận và xử lý thông tin liên quan đến dịch bệnh.

- Thực hiện nghiêm túc chế độ khai báo, thông tin, báo cáo bệnh truyền nhiễm theo thông tư số 54/2015/TT-BYT ngày 28/12/2015 của Bộ trưởng Bộ Y tế.

- Địa phương, đơn vị phát hiện trường hợp mắc bệnh phải có trách nhiệm báo cáo ngay về Sở Y tế và thực hiện công tác báo cáo nhanh hàng ngày theo mẫu do Bộ Y tế quy định.

III. KINH PHÍ

- Sử dụng nguồn kinh phí phòng, chống dịch được giao từ dự toán đầu năm của đơn vị và huy động nguồn kinh phí hợp pháp khác để chủ động thực hiện kế hoạch phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận theo quy định.

- Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố căn cứ vào tình hình cụ thể của địa phương, đảm bảo kinh phí cho các hoạt động phòng, chống dịch trên địa bàn phụ trách.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Tham mưu Ủy ban nhân dân tỉnh chỉ đạo tăng cường các hoạt động phòng, chống dịch bệnh; Phối hợp Sở Tài chính đề xuất cấp, bổ sung ngân sách từ địa phương và huy động nguồn kinh phí tài trợ để đảm bảo cho các hoạt động phòng, chống các bệnh truyền nhiễm trên địa bàn tỉnh.

- Chỉ đạo các đơn vị y tế trên địa bàn tỉnh luôn sẵn sàng trong công tác dự phòng, điều trị các trường hợp mắc, nghi ngờ mắc Đậu mùa khỉ.

- Đảm bảo đầy đủ nhân lực, vật tư, trang thiết bị, thuốc, hóa chất... để sẵn sàng đáp ứng khi có dịch xảy ra.

- Chủ động xây dựng, cập nhật kế hoạch, kịch bản phòng, chống theo các tình huống để sẵn sàng đáp ứng khi dịch bệnh xảy ra trên địa bàn.

- Phối hợp với Sở Thông tin và Truyền thông và các đơn vị liên quan tuyên truyền, hướng dẫn người dân thực hiện khai báo, các biện pháp phòng chống bệnh Đậu mùa khỉ khi phát hiện.

- Thường xuyên cập nhật thông tin về tình hình, diễn biến của dịch bệnh, kịp thời báo cáo Ban Chỉ đạo, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh để đề ra các phương án xử lý thích hợp ứng phó hiệu quả với các cấp độ phát triển của dịch bệnh.

2. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Chỉ đạo các đơn vị trực thuộc phối hợp chặt chẽ với ngành Y tế và các cơ quan liên quan trong việc phòng, chống dịch từ động vật hoang dã, đặc biệt là nhóm động vật có nguy cơ lây nhiễm cao với bệnh Đậu mùa khỉ.

3. Sở Thông tin và Truyền thông: Chủ trì, phối hợp với Sở Y tế và các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường tuyên truyền, cung cấp thông tin đầy đủ, kịp thời về tình hình bệnh Đậu mùa khỉ và các biện pháp phòng, chống dịch theo khuyến cáo của Bộ Y tế để người dân chủ động, tích cực thực hiện.

4. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Chỉ đạo các cơ sở kinh doanh du lịch trên địa bàn tỉnh khi phát hiện trường hợp nghi ngờ mắc bệnh Đậu mùa khỉ, kịp thời báo cáo cơ quan y tế gần nhất để có sự hỗ trợ và triển khai các biện pháp xử lý kịp thời.

5. Sở Tài chính: Phối hợp với Sở Y tế và các đơn vị, địa phương liên quan tham mưu cấp có thẩm quyền xem xét hỗ trợ kinh phí để thực hiện Kế hoạch đảm bảo theo quy định Luật Ngân sách nhà nước và trong khả năng cân đối ngân sách tỉnh.

6. Các Sở, ban ngành, đơn vị liên quan: Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ được giao, chủ động phối hợp chặt chẽ với Sở Y tế trong công tác phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ ở người.

7. UBND các huyện, thành phố

- Chủ động xây dựng Kế hoạch phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ và đảm bảo kinh phí chi cho các hoạt động phòng, chống dịch bệnh truyền nhiễm từ nguồn kinh phí của địa phương.

- Kiện toàn Ban chỉ đạo phòng, chống dịch, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các thành viên trực tiếp theo dõi và chỉ đạo các hoạt động phòng, chống dịch theo địa bàn được phân công.

- Đẩy mạnh công tác truyền thông để mọi người nhận thức rõ mức độ nguy hiểm, tác hại của bệnh Đậu mùa khỉ; tăng cường công tác an ninh trên địa bàn, chú trọng công tác quản lý lưu trú, sớm phát hiện những người đã từng ở và đi qua vùng dịch để đưa vào theo dõi, cách ly, giám sát theo quy định.

8. Đề nghị Ủy ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội tỉnh

- Phối hợp với Sở Y tế và các cơ quan chức năng của tỉnh tổ chức triển khai các hoạt động trong công tác phòng, chống bệnh Đậu mùa khỉ.

- Tổ chức tuyên truyền sâu rộng cho thành viên, hội viên các cấp về việc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh và tích cực tham gia công tác phòng, chống dịch bệnh tại cộng đồng.

Đề nghị các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân huyện, thành thành phố tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch này; báo cáo kết quả về Sở Y tế. Giao Sở Y tế theo dõi, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện theo quy định./.