KẾ HOẠCH

PHÁT TRIỂN Y, DƯỢC CỔ TRUYỀN, KẾT HỢP Y, DƯỢC CỔ TRUYỀN VỚI Y HỌC HIỆN ĐẠI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH BẮC NINH ĐẾN NĂM 2030

Thực hiện Quyết định số 1893/QĐ-TTg ngày 25/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Chương trình phát triển y dược cổ truyền, kết hợp y dược cổ truyền với Y học hiện đại đến năm 2030;

Căn cứ Công văn số 911/BYT-YDCT ngày 26/02/2020 của Bộ Y tế về hướng dẫn triển khai Quyết định số 1893/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

Để triển khai kịp thời, hiệu quả, phát triển toàn diện y, dược cổ truyền nhằm bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân trên địa bàn tỉnh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Bắc Ninh xây dựng Kế hoạch phát triển y, dược cổ truyền, kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại tỉnh Bắc Ninh đến năm 2030, với nội dung sau:

I. MỤC TIÊU CHUNG

Phát triển toàn diện y, dược cổ truyền; củng cố và phát triển tổ chức, mạng lưới y, dược cổ truyền trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân; tăng cường phát triển y học cổ truyền kết hợp với y học hiện đại trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh.

II. MỤC TIÊU CỤ THỂ

1. Phát triển toàn diện y, dược cổ truyền

a) Cơ sở khám, chữa bệnh triển khai khám chữa bệnh y học cổ truyền

- Đến năm 2025: 90% Bệnh viện đa khoa, chuyên khoa có khoa y học cổ truyền; 95% Trạm Y tế cấp xã triển khai khám bệnh, chữa bệnh y học cổ truyền.

- Đến năm 2030: 100% Trạm Y tế cấp xã triển khai khám bệnh, chữa bệnh y học cổ truyền.

b) Tỉ lệ khám bệnh, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền

- Phấn đấu đến năm 2025: tuyến tỉnh đạt 20%, tuyến huyện đạt 25%, tuyến xã đạt 30% tỷ lệ người bệnh được khám, chữa bệnh và sử dụng thuốc YHCT.

- Đến năm 2030; tuyến tỉnh đạt 25%, tuyến huyện đạt 30% và tuyến xã đạt 40% chỉ tiêu khám, chữa bệnh và sử dụng thuốc bằng YHCT.

c) Tăng tỉ lệ chi trả thuốc dược liệu, thuốc cổ truyền trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh: đến năm 2025 tối thiểu là 20% và đến năm 2030 là 30%. Đáp ứng nhu cầu về dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu đảm bảo chất lượng cho các cơ sở khám, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền.

d) Khuyến khích phát triển y, dược cổ truyền cơ sở khám, chữa bệnh tư nhân, tăng cường vai trò của Hội Đông y, Hội Châm cứu và các Hội nghề nghiệp trong lĩnh vực YHCT; Chuẩn hóa trình độ chuyên môn đội ngũ lương y, lương dược.

e) Tăng số lượng đề tài nghiên cứu khoa học về y, dược cổ truyền được ứng dụng trong thực tiễn.

f) Tỉ lệ nhân lực tham gia khám, chữa bệnh y học cổ truyền:

Phấn đấu đến năm 2025 có 30% Trạm y tế cấp xã có bác sỹ y học cổ truyền; đến năm 2030 có 65% Trạm y tế cấp xã có bác sỹ y học cổ truyền.

2. Kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại

a) Phấn đấu đến năm 2025: Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh được đầu tư sửa chữa, mua sắm cơ bản đủ các trang thiết bị phục vụ công tác khám bệnh, chữa bệnh theo hướng hiện đại; 10% các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa, Trung tâm y tế tuyến huyện triển khai khám chữa bệnh y học cổ truyền được đầu tư mua sắm trang thiết bị sản xuất chế phẩm y học cổ truyền, thuốc dược liệu. Các thuốc dược liệu, thuốc Y học cổ truyền sản xuất tại các cơ sở khám, chữa bệnh cung ứng trên địa bàn tỉnh được quỹ bảo hiểm y tế chi trả.

b) Phấn đấu đến năm 2030: Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh được đầu tư xây mới cơ sở hạ tầng, mua sắm trang thiết bị y học hiện đại trong chẩn đoán, điều trị và sản xuất chế phẩm y học cổ truyền, thuốc dược liệu sản xuất tại bệnh viện cung ứng cho các cơ sở khám chữa bệnh y học cổ truyền trên địa bàn toàn tỉnh được quỹ bảo hiểm y tế chi trả; 100% bác sỹ YHCT được đào tạo liên tục hoặc đào tạo chuyên sâu sau đại học các chuyên khoa khác;tăng tỷ lệ khám bệnh, chữa bệnh, số lượng cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có lồng ghép giữa y học cổ truyền với y học hiện đại.

III. CÁC GIẢI PHÁP CHỦ YẾU

1. Công tác truyền thông

- Đẩy mạnh thông tin, truyền thông về thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền, giúp nhân dân hiểu đúng về tác dụng và hiệu quả của thuốc và các phương pháp điều trị của y dược cổ truyền; về các thành tựu của y dược cổ truyền.

- Hướng dẫn các đơn vị, tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các hoạt động tôn vinh danh y, thầy thuốc y dược cổ truyền.

- Tăng cường công tác quản lý thông tin, tuyên truyền, quảng cáo về y dược cổ truyền trên địa bàn tỉnh. Tổ chức phổ biến những kiến thức y, dược cổ truyền thông thường cho nhân dân tự phòng, chữa một số bệnh thông thường tại gia đình.

- Tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân khôi phục phong trào trồng, sử dụng các “cây thuốc gia đình”, và các phương pháp chữa bệnh đơn giản không dùng thuốc cho một số chứng bệnh thông thường tại cộng đồng.

- Tổ chức phổ biến kiến thức về cây thuốc, phương pháp châm cứu, xoa, bóp đơn giản phòng, chữa một số bệnh thông thường cho nhân dân.

2. Về cơ chế chính sách

- Xây dựng và ban hành chính sách khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng cơ sở khám chữa bệnh y dược cổ truyền, phát triển nuôi trồng dược liệu, chế biến dược liệu, cơ sở sản xuất thuốc đông y, thuốc từ dược liệu đạt tiêu chuẩn để đáp ứng tốt nhu cầu khám, chữa bệnh y, dược cổ truyền, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ trong lĩnh vực y, dược cổ truyền.

- Xây dựng và ban hành chính sách khuyến khích các thầy thuốc cống hiến và phát huy những bài thuốc hay, cây thuốc quý, những kinh nghiệm phòng và chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền có hiệu quả; bảo hộ quyền tác giả, quyền sở hữu, nghiên cứu kế thừa, ứng dụng và kết hợp y dược cổ truyền với y dược hiện đại.

- Mở rộng quan hệ hợp tác với các tổ chức trong nước và nước ngoài trong việc học tập, trao đổi kinh nghiệm, hợp tác phát triển y, dược cổ truyền.

3. Hoàn thiện hệ thống tổ chức làm công tác y, dược cổ truyền và phát triển nguồn nhân lực

a) Hoàn thiện hệ thống tổ chức

- Tại Sở Y tế có cán bộ chuyên trách YHCT thuộc Phòng Nghiệp vụ Y.

- Tại các Trạm Y tế cấp xã có bộ phận khám chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền.

b) Phát triển nguồn nhân lực

- Tăng cường đào tạo, tuyển dụng, hợp đồng cán bộ YHCT, phấn đấu đến năm 2025 có 30% Trạm y tế cấp xã có bác sỹ y học cổ truyền; đến năm 2030 có 65% Trạm y tế cấp xã có bác sỹ y học cổ truyền.

- Tăng cường đào tạo theo nhiều loại hình chính quy, đào tạo liên tục, đào tạo liên thông, liên kết nhằm đáp ứng đủ số lượng và chất lượng cán bộ y, dược cổ truyền.

4. Phát triển hệ thống khám chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền

- Xây dựng Đề án phát triển Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng với quy mô 300 giường đạt tiêu chuẩn Bệnh viện hạng I theo định hướng đa khoa, lấy YDCT làm nòng cốt, kết hợp phát triển hệ thống Vật lý trị liệu -phục hồi chức năng nhằm thực hiện tốt nhu cầu nghiên cứu, điều trị, giảng dạy, chỉ đạo tuyến về YDCT - PHCN.

- Xây dựng Đề án Nâng cao năng lực khám chữa bệnh bằng y, dược học cổ truyền kết hợp với y học hiện đại tại các Trạm Y tế cấp xã trên địa bàn tỉnh.

- Củng cố và phát triển Khoa Y, dược cổ truyền tại các bệnh viện, trung tâm y tế, Bộ phận y, dược cổ truyền tại Trạm Y tế cấp xã. Đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền và kết hợp YHCT với y học hiện đại ở các khoa YHCT của các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến tỉnh, trung tâm y tế tuyến huyện và Trạm Y tế cấp xã.

- Hỗ trợ chuyên môn cho các cơ sở khám chữa bệnh YHCT tư nhân, phòng chẩn trị YHCT tư nhân. Có chính sách đẩy mạnh công tác xã hội hóa, đa dạng hóa các loại hình dịch vụ trong lĩnh vực y, dược cổ truyền.

5. Đẩy mạnh nghiên cứu khoa học và công tác kế thừa về y, dược cổ truyền

- Xây dựng Kế hoạch định hướng cho công tác kế thừa, nội dung và phương pháp kế thừa y, dược cổ truyền. Tổ chức các hội nghị, hội thảo chuyên đề về hiện đại hóa, kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại.

- Nghiên cứu, kế thừa những bài thuốc hay, những kinh nghiệm điều trị hiệu quả cao, vận dụng các thành tựu của khoa học hiện đại để chứng minh giá trị và hiệu quả của y, dược cổ truyền.

- Nghiên cứu, đánh giá tính an toàn, hiệu quả của thuốc y, dược cổ truyền trong chữa một số bệnh là thế mạnh của y học cổ truyền; một số bệnh cần kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại; nghiên cứu ứng dụng công nghệ tiên tiến để bào chế các bài thuốc y học cổ truyền dưới dạng bào chế hiện đại.

- Tập trung nghiên cứu ứng dụng các bài thuốc và phương pháp không dùng thuốc của y, dược cổ truyền (châm, cứu, giác, xoa, bóp, day, ấn huyệt,..) phòng và chữa có hiệu quả đối với các bệnh thông thường hay hỗ trợ điều trị có kết quả những bệnh mà y học đang gặp khó khăn.

- Tăng cường trao đổi thông tin khoa học trong và ngoài nước.

6. Đảm bảo nâng cao chất lượng dược liệu và thuốc Đông y, thuốc từ Dược liệu

- Quy hoạch vùng chuyên trồng dược liệu, từng bước đến năm 2030 đạt nguyên tắc “Thực hành tốt nuôi trồng và thu hái dược liệu” (GACP) đối với một số chủng loại cây phù hợp với điều kiện của tỉnh, đảm bảo cung cấp đủ nguyên liệu cho các cơ sở chế biến dược liệu, sản xuất thuốc từ dược liệu và xuất khẩu, ưu tiên các loại cây, con có hiệu quả chữa bệnh tốt, giá trị kinh tế và nhu cầu sử dụng cao.

- Khuyến khích nghiên cứu, ứng dụng thuốc nam, thuốc dân gian, thuốc gia truyền để đưa vào sản xuất với quy mô lớn đáp ứng nhu cầu sử dụng.

- Khảo sát, nghiên cứu, điều tra, sưu tầm, thống kê các loại cây, con làm thuốc và có kế hoạch tổ chức bảo vệ, khai thác, tái sinh hợp lý và phát triển bền vững.

- Củng cố, triển khai vườn cây thuốc nam mẫu tại các Bệnh viện YHCT, khoa YHCT, Trạm Y tế cấp xã.

- Tăng cường kiểm tra, kiểm nghiệm chất lượng dược liệu, thuốc đông y, thuốc từ dược liệu, kể cả dược liệu gieo trồng trên địa bàn tỉnh và dược liệu được thu mua từ các địa phương khác, dược liệu nhập khẩu.

- Quan tâm sưu tầm, lưu giữ và phát triển các bài thuốc, phương pháp chữa bệnh dân gian, cổ truyền.

7. Tăng cường công tác quản lý hành nghề Y, Dược cổ truyền

- Quản lý chặt chẽ việc thực hiện công tác khám bệnh, chữa bệnh tại các cơ sở khám, chữa bệnh y dược cổ truyền, đặc biệt là các cơ sở khám, chữa bệnh y dược cổ truyền có yếu tố nước ngoài và quản lý chặt chẽ nguồn gốc, xuất xứ của dược liệu lưu thông trên địa bàn tỉnh đúng theo quy định của Bộ Y tế.

- Định kỳ hằng năm, tổ chức bồi dưỡng chuyên môn, cập nhật kiến thức cho người hành nghề y, dược cổ truyền.

- Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với các cơ sở khám, chữa bệnh YHCT và hoạt động mua bán kinh doanh, thuốc cổ truyền trên địa bàn tỉnh và việc triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, của tỉnh về y, dược cổ truyền; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện kế hoạch được đảm bảo từ nguồn ngân sách nhà nước,nguồn thu của đơn vị,nguồn tài trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của Pháp luật.

2. Khuyến khích việc xã hội hóa, huy động các nguồn kinh phí hợp pháp ngoài ngân sách nhà nước để thực hiện.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Y tế

- Là cơ quan Thường trực chủ trì phối hợp các Sở, ngành liên quan xây dựng, triển khai Kế hoạch này. Định kỳ báo cáo kết quả triển khai theo quy định.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan xây dựng Đề án phát triển Bệnh viện Y học cổ truyền và Phục hồi chức năng tỉnh, Đề án phát triển y, dược học cổ truyền kết hợp với y học hiện đại tại các Trạm Y tế cấp xã trên địa bàn tỉnh.

 - Tham mưu UBND tỉnh ban hành cơ chế ưu đãi, đầu tư để khuyến khích các doanh nghiệp kinh doanh dược liệu, chế biến dược liệu đạt tiêu chuẩn GMP và quy hoạch vùng trồng dược liệu đạt tiêu chuẩn GAP.

- Đề xuất chủ trương đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền và kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại ở các khoa Y học cổ truyền của các Bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến tỉnh, các Trung tâm y tế tuyến huyện và Trạm Y tế cấp xã trên địa bàn tỉnh.

- Xây dựng kế hoạch đào tạo, tuyển dụng để phát triển nguồn nhân lực cho y, dược cổ truyền các tuyến khám chữa bệnh trên địa bàn tỉnh.

- Chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh YHCT triển khai, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch trên địa bàn tỉnh.

- Huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn kinh phí đầu tư từ nhà nước, địa phương và các nguồn tài trợ khác.

2. Sở Nội vụ

- Phối hợp các Sở, ngành xây dựng kế hoạch hoàn thiện hệ thống quản lý và mạng lưới khám, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền.

- Tham mưu UBND tỉnh phân bổ biên chế cho hệ thống quản lý và mạng lưới khám, chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền của tỉnh hoạt động động có hiệu quả và phù hợp với Đề án Vị trí việc làm đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.

- Phối hợp xây dựng kế hoạch đào tạo phát triển nguồn nhân lực y, dược cổ truyền của tỉnh và triển khai thực hiện.

3. Sở Tài chính

Căn cứ chế độ, chính sách hiện hành và khả năng cân đối ngân sách của địa phương, phối hợp với Sở Y tế và các cơ quan, đơn vị có liên quan rà soát các nội dung hoạt động của Kế hoạch, tổng hợp dự toán trình cấp có thẩm quyền bố trí kinh phí thực hiện, theo quy định về phân cấp ngân sách của Luật NSNN và các quy định hiện hành.

4. Sở Kế hoạch và Đầu tư

- Phối hợp với Sở Tài chính tham mưu bố trí nguồn vốn đầu tư công để thực hiện các chương trình dự án, nhiệm vụ chi thuộc lĩnh vực phát triển y, dược cổ truyền, trong khả năng cân đối tổng hợp nguồn trung hạn đảm bảo theo quy định của luật đầu tư công và các văn bản hướng dẫn.

- Khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào lĩnh vực khám chữa bệnh y học cổ truyền, nuôi trồng, bào chế dược liệu, sản xuất, kinh doanh thuốc khám chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền theo đúng các quy định của pháp luật.

5. Sở Khoa học và Công nghệ

- Đầu tư kinh phí cho các đề tài nghiên cứu khoa học thuộc lĩnh vực y, dược cổ truyền, kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại. Ưu tiên bố trí kinh phí qua từng nghiên cứu về lĩnh vực Y dược cổ truyền.

- Đẩy mạnh bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ đối với lĩnh vực y, dược cổ truyền.

6. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Tuyên truyền phổ biến kiến thức tới các hộ gia đình tham gia vào trồng cây dược liệu.

- Phối hợp với các đơn vị liên quan xác định danh mục, sự phân bố và hệ sinh thái cây con làm thuốc hiện có, xây dựng kế hoạch bảo vệ, tái sinh và tổ chức nuôi trồng dược liệu, tập trung những dược liệu có nhu cầu sử dụng lớn, giá trị kinh tế cao.

7. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với Sở Y tế và các Sở, ngành liên quan hướng dẫn các cơ quan báo, đài tỉnh, cơ quan báo chí Trung ương ký chương trình phối hợp công tác với tỉnh và chỉ đạo hệ thống thông tin cơ sở đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về công tác phát triển y, dược cổ truyền và kết hợp y dược cổ truyền với y học hiện đại của tỉnh đến năm 2030.

8. Sở Văn hóa và Thể thao và Du lịch

- Phối hợp với Sở Y tế và các Sở, ngành liên quan đẩy mạnh công tác tuyên truyền về công tác phát triển y, dược cổ truyền và kết hợp y dược cổ truyền với y học hiện đại của tỉnh đến năm 2030; thực hiện các quy định của Luật Di sản văn hóa về bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa của y, dược cổ truyền.

- Nghiên cứu quảng bá và phát triển hình thức du lịch kết hợp chữa bệnh bằng y, dược cổ truyền tại các cơ sở khám chữa bệnh YHCT tại Bắc Ninh.

9. Bảo hiểm xã hội tỉnh

- Phối hợp với Sở Y tế trong việc phát triển công tác khám, chữa bệnh, cấp thuốc YHCT bằng nguồn bảo hiểm y tế tại các cơ sở khám, chữa bệnh YHCT theo đúng kế hoạch đã đề ra.

- Phối hợp với các đơn vị liên quan trong công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện công tác khám bệnh, chữa bệnh bảo hiểm y tế trong các cơ sở khám, chữa bệnh YHCT theo đúng quy định.

10. Hội Đông Y, Hội Châm cứu tỉnh

- Tạo điều kiện cho các lương y sưu tầm những bài thuốc gia truyền, những bài thuốc hay, những cây thuốc quý, các phương pháp điều trị không dùng thuốc phổ biến rộng rãi cho nhân dân.

- Tuyên truyền và vận động sử dụng cây thuốc gia đình, các phương pháp xoa bóp bấm huyệt, dưỡng sinh cho các cộng tác viên để làm nòng cốt triển khai sâu rộng trong nhân dân.

- Tham gia nghiên cứu kế thừa, ứng dụng các bài thuốc, vị thuốc dân tộc có giá trị cao trong khám, chữa bệnh.

- Liên kết đào tạo với các trường mở các lớp bồi dưỡng lương y, thầy thuốc y, dược cổ truyền.

- Củng cố phát triển các cấp hội Đông y, Chi hội Châm cứu các huyện, thành phố và các đơn vị trực thuộc theo điều lệ của Hội.

11. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Xây dựng, ban hành kế hoạch, bố trí ngân sách để triển khai kế hoạch phát triển y, dược cổ truyền của địa phương đến năm 2030. Chỉ đạo Phòng Y tế phối hợp với các đơn vị liên quan quán triệt, triển khai thực hiện có hiệu quả các nội dung của Kế hoạch.

- Đẩy mạnh tuyên truyền về y, dược cổ truyền, phổ cập kiến thức về cây thuốc, phương pháp châm cứu, xoa, bóp đơn giản phòng và chữa một số bệnh thông thường cho nhân dân.

- Xây dựng vườn thuốc nam theo quy định, tuyên truyền, giáo dục, vận động nhân dân khôi phục phong trào trồng, sử dụng các “cây thuốc gia đình”.

- Hướng dẫn phương pháp phòng bệnh, chữa bệnh không dùng thuốc tại cộng đồng.

- Tạo điều kiện về kinh phí, cơ sở vật chất, duy trì và bổ sung biên chế để các cấp Hội Đông y, Hội Châm cứu hoạt động và phát triển, góp phần tích cực vào sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sức khỏe nhân dân của cơ sở.

Trên đây là Kế hoạch phát triển y, dược cổ truyền, kết hợp y, dược cổ truyền với y học hiện đại trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đến năm 2030, UBND tỉnh yêu cầu các Sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố triển khai thực hiện, định kỳ báo cáo UBND tỉnh kết quả triển khai thực hiện (qua Sở Y tế) để tổng hợp./.