KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CÔNG TÁC HỖ TRỢ NẠN NHÂN BỊ MUA BÁN GIAI ĐOẠN 2021 - 2025 VÀ ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030

Thực hiện Quyết định số 525/QĐ-LĐTBXH ngày 05 tháng 5 năm 2021 của Bộ Lao động - Thương và Xã hội về ban hành Kế hoạch thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán người giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030, Uỷ ban nhân dân tỉnh xây dựng Kế hoạch thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành và toàn xã hội trong công tác phòng, chống mua bán người nói chung và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về nói riêng; tạo điều kiện thuận lợi cho nạn nhân trở về được tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ về tâm lý, pháp lý, y tế, giáo dục, hướng nghiệp phù hợp nhằm giúp họ ổn định cuộc sống, hòa nhập tốt với cộng đồng, giảm nguy cơ bị mua bán trở lại.

2. Yêu cầu

- Đảm bảo sự thống nhất, phối hợp chặt chẽ giữa các ngành, các cấp trong quá trình triển khai thực hiện kế hoạch, lồng ghép với việc thực hiện các kế hoạch của Chương trình phòng, chống mua bán người và các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

- Nạn nhân bị mua bán trở về được xác minh, bảo vệ, hỗ trợ, giúp đỡ ngay từ khi tiếp nhận đến khi tái hòa nhập cộng đồng.

- Hỗ trợ nạn nhân bị mua bán phải dựa trên đặc điểm, nhu cầu của nạn nhân.

II. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Huy động, khuyến khích sự tham gia tích cực của các cấp, các ngành, cá nhân, tổ chức và toàn xã hội trong công tác hỗ trợ nạn nhân, từ đó, nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận, chuyển tuyến trong hỗ trợ nạn nhân bị mua bán; tăng cường khả năng tiếp cận các dịch vụ hỗ trợ nhằm giúp nạn nhân hòa nhập cộng đồng, tránh bị mua bán trở lại.

2. Mục tiêu cụ thể

- 100% người dân tại các địa bàn trọng điểm, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em được tiếp cận các thông tin, kiến thức pháp luật về phòng, chống mua bán người, kỹ năng xử lý các tình huống liên quan đến lĩnh vực này.

- 100% thông tin liên quan mua bán người chuyển đến cơ quan có thẩm quyền được phân loại, xử lý theo luật định.

- 100% các trường hợp đã tiếp nhận được tiến hành các thủ tục xác minh, xác định nạn nhân để giải quyết các chế độ hỗ trợ theo quy định của pháp luật.

- 100% nạn nhân và người thân có nhu cầu được bảo vệ an toàn theo quy định của pháp luật.

- Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp liên ngành trong tiếp nhận, xác minh, xác định, giải cứu, bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân và trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử vụ án mua bán người. Các điều ước quốc tế, hiệp định song phương, đa phương, các thỏa thuận hợp tác về phòng, chống mua bán người mà Việt Nam là thành viên được triển khai.

- Đảm bảo cơ sở vật chất cho công tác tiếp nhận và hỗ trợ nạn nhân tại cơ sở tiếp nhận nạn nhân ban đầu do Bộ đội Biên phòng quản lý và Trung tâm Bảo trợ xã hội tổng hợp thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý theo quy định của pháp luật.

- Cán bộ làm công tác hỗ trợ nạn nhân các cấp được tập huấn, nâng cao năng lực, kiến thức, kỹ năng về hỗ trợ nạn nhân, đảm bảo thực hiện việc tiếp cận và hỗ trợ dựa trên quyền và lấy nạn nhân làm trung tâm.

III. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Tăng cường các hoạt động truyền thông, phổ biến chính sách, pháp luật về hỗ trợ nạn nhân bị mua bán

- Tổ chức truyền thông về âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người; phổ biến chính sách, pháp luật, chế độ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về; các mô hình hỗ trợ nạn nhân có hiệu quả… thông qua các phương tiện thông tin đại chúng.

- Tổ chức triển khai có hiệu quả các hoạt động truyền thông thay đổi hành vi tại cộng đồng, đổi mới hình thức tuyên truyền phù hợp với đặc điểm của từng nhóm nạn nhân, nhóm có nguy cơ trở thành nạn nhân. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng “Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người 30/7” phù hợp với thông điệp của Liên hợp quốc và tình hình thực tiễn của địa phương.

- Chú trọng truyền thông trực tiếp tại cộng đồng, đặc biệt tại các huyện giáp biên giới; tăng cường truyền thông về các nội dung liên quan đến mua bán người trong nước, mua bán người vì mục đích cưỡng bức lao động, lừa đảo mua bán người thông qua tổ chức đưa người đi lao động, mua bán nội tạng, mang thai hộ vì mục đích thương mại.

2. Nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về

Thường xuyên rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các chính sách, pháp luật liên quan đến công tác phòng, chống mua bán người, xác minh, xác định, giải cứu, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân, nhằm bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với thực tiễn công tác phòng, chống mua bán người.

3. Củng cố, phát triển hệ thống cung cấp dịch vụ tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về, đảm bảo tính sẵn có, dễ tiếp cận và phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của nạn nhân

- Đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, cải thiện chất lượng dịch vụ hỗ trợ nạn nhân tại cơ sở tiếp nhận nạn nhân ban đầu do Bộ đội Biên phòng quản lý và Trung tâm Bảo trợ xã hội tổng hợp thuộc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quản lý.

- Thực hiện công tác tiếp nhận, thông tin, thông báo, tố giác về mua bán người tới tổng đài điện thoại nóng (02773 875111); xử lý thông tin, tư vấn, chuyển tuyến các nạn nhân hoặc nghi là nạn nhân bị mua bán.

- Xây dựng và thí điểm các mô hình phòng ngừa bị mua bán trở lại, hỗ trợ sinh kế giúp giảm nguy cơ bị mua bán; giúp nạn nhân bị mua bán trở về hòa nhập cộng đồng.

4. Nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác hỗ trợ nạn nhân

- Xây dựng tài liệu, tổ chức tuyên truyền, tập huấn, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ, kỹ năng cho đội ngũ cán bộ làm công tác hỗ trợ nạn nhân từ tỉnh đến cơ sở, nhất là các cán bộ làm việc tại các cơ sở cung cấp dịch vụ tiếp nhận, hỗ trợ nạn nhân, tập trung vào kỹ năng tiếp cận lấy nạn nhân làm trung tâm và thực hiện hỗ trợ dựa trên sự hiểu biết về sang chấn tâm lý.

- Tăng cường chia sẻ kinh nghiệm giữa các cán bộ làm công tác tiếp nhận, xác minh, xác định, giải cứu, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân; điều tra, truy tố, xét xử vụ án mua bán người của sở, ngành và địa phương.

5. Lồng ghép nội dung phòng, chống mua bán người vào các chương trình phòng, chống tội phạm, phòng, chống tệ nạn xã hội, giảm nghèo, đào tạo nghề, giải quyết việc làm, bình đẳng giới, bảo vệ trẻ em và các chương trình phát triển kinh tế xã hội khác

- Lồng ghép truyền thông phòng, chống mua bán người với các hoạt động truyền thông phòng, chống tội phạm; phòng, chống tệ nạn xã hội.

- Ưu tiên đào tạo nghề, giải quyết việc làm cho nhóm đối tượng có nguy cơ cao bị mua bán và những nạn nhân bị mua bán trở về, giúp họ hòa nhập cộng đồng.

- Thực hiện tốt chính sách chăm sóc sức khỏe, trợ giúp xã hội, hỗ trợ giáo dục, đào tạo và giáo dục nghề nghiệp, trợ giúp pháp lý, hỗ trợ tư vấn, trị liệu tâm lý và các dịch vụ bảo vệ trẻ em; quy định quy trình hỗ trợ, can thiệp đối với các trường hợp trẻ em bị xâm hại, bóc lột, trẻ em bị mua bán.

- Tư vấn, hỗ trợ, giúp đỡ và tạo điều kiện cho nạn nhân bị mua bán vay vốn từ các chương trình cho vay của ngân hàng Chính sách xã hội để phát triển sản xuất, kinh doanh hoặc tự tạo việc làm, ổn định cuộc sống.

- Tổ chức cung cấp thông tin, tư vấn cho người dân về di cư lao động hợp pháp, an toàn và hiệu quả; tập huấn cho cán bộ địa phương, hướng dẫn người dân các biện pháp phòng, chống lừa đảo việc làm trong nước và ngoài nước; phối hợp với các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương trong việc xác minh, điều tra và xử lý các tổ chức, cá nhân không có chức năng dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

6. Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về hỗ trợ nạn nhân; thống kê số liệu về hỗ trợ nạn nhân

- Thực hiện công tác thống kê số liệu nạn nhân bị mua bán trở về, phân tách số liệu thống kê theo các nhóm: giới tính, độ tuổi, mục đích bị mua bán, các chế độ, chính sách đã được nhận…; ứng dụng công nghệ thông tin trong cập nhật tình hình, thống kê, báo cáo về công tác hỗ trợ nạn nhân.

- Tổ chức kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chính sách pháp luật về hỗ trợ nạn nhân.

- Tăng cường kiểm tra, thanh tra, giám sát chặt chẽ hoạt động đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài; phát hiện và xử lý nghiêm minh các hoạt động môi giới, lừa đảo nhằm chiếm đoạt tiền, tài sản của người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài.

7. Tăng cường công tác phối hợp liên ngành và hợp tác quốc tế trong hỗ trợ nạn nhân bị mua bán

- Phối hợp, duy trì cơ chế báo cáo, chia sẽ thông tin định kỳ giữa các ngành có liên quan và địa phương trong tiếp nhận, xác minh, giải cứu, bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân và hoạt động điều tra, truy tố, xét xử vụ án mua bán người.

- Phối hợp tổ chức, triển khai thực hiện có hiệu quả các điều ước quốc tế về phòng, chống mua bán người và các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

- Tham gia xây dựng Kế hoạch thực hiện Hiệp định hợp tác song phương với các nước láng giềng về tăng cường hợp tác phòng, chống mua bán người và bảo vệ nạn nhân bị mua bán, đặc biệt là phụ nữ, trẻ em.

- Huy động mọi nguồn lực xã hội cho công tác phòng, chống mua bán người và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Kinh phí thực hiện kế hoạch được bố trí trong dự toán chi ngân sách nhà nước hàng năm của các Sở, ngành, đoàn thể, địa phương theo phân cấp của Luật Ngân sách nhà nước và kinh phí huy động từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước theo quy định của pháp luật;

Lồng ghép từ nguồn kinh phí thực hiện một số chương trình có liên quan đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Các Sở, ban, ngành, đoàn thể có liên quan, đơn vị, địa phương căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn có trách nhiệm chỉ đạo, lập dự toán ngân sách hàng năm để thực hiện các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ, giải pháp của Kế hoạch.

V. PHÂN CÔNG TRÁCH NHIỆM

1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì, phối hợp với các ngành liên quan tổ chức triển khai thực hiện công tác tiếp nhận, xác minh, bảo vệ và hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về; tổ chức tập huấn, cao năng lực cho đội ngũ cán bộ làm công tác hỗ trợ nạn nhân; tổ chức kiểm tra, đánh giá việc thực hiện chính sách pháp luật về hỗ trợ nạn nhân; tổ chức thí điểm mô hình hỗ trợ nạn nhân hòa nhập cộng đồng.

- Phối hợp với Công an tỉnh tổ chức thống kê, điều tra, khảo sát nạn nhân bị mua bán trở về và các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân tại cộng đồng.

- Phối hợp các ngành, cơ quan truyền thông tổ chức tuyên truyền về âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người; phổ biến chính sách, pháp luật, chế độ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về trên các phương tiện thông tin đại chúng.

- Thực hiện lồng ghép công tác hỗ trợ nạn nhân với các Chương trình an sinh xã hội như: đào tạo nghề, giải quyết việc làm, giảm nghèo, phòng, chống tệ nạn xã hội, bình đẳng giới, bảo vệ trẻ em; đảm bảo mọi đối tượng bị mua bán khi trở về đều có cơ hội tiếp cận được các dịch vụ xã hội cơ bản, hòa nhập tốt với cộng đồng.

- Giám sát, thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm minh đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động môi giới, tổ chức đưa người lao động Việt Nam đi làm việc nước ngoài; công khai các loại phí người lao động phải trả và các tổ chức, doanh nghiệp được phép tổ chức đưa người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng.

- Phối hợp các ngành liên quan xây dựng kế hoạch thực hiện hằng năm năm trình Ban Chỉ Đạo 138/ĐP tỉnh phê duyệt; tổ chức sơ kết, tổng kết việc thi hành các quy định của pháp luật về công tác hỗ trợ nạn nhân, để đề xuất sửa đổi, bổ sung phù hợp thực tiễn công tác.

2. Công an Tỉnh

- Chủ trì, tổ chức tiếp nhận, xác minh, xác định, giải cứu và bảo vệ nạn nhân bị mua bán trở về; bố trí nơi tiếp nhận ban đầu để thực hiện việc tiếp nhận, hỗ trợ ban đầu cho nạn nhân; tổ chức bàn giao đối tượng cho các cấp, các ngành có liên quan ở địa phương; thực hiện các biện pháp bảo vệ nạn nhân, người chưa thành niên đi cùng nạn nhân và người thân thích của họ trong quá trình xác minh; chỉ đạo Công an ở cơ sở phối hợp với chính quyền trong việc xác minh, xác định nạn nhân; cấp giấy xác nhận cho nạn nhân theo quy định.

- Tổ chức thống kê, điều tra, khảo sát nạn nhân bị mua bán trở về và các dịch vụ hỗ trợ nạn nhân tại cộng đồng; thường xuyên cập nhật, thông tin, quản lý dữ liệu thống kê về công tác phòng, chống mua bán người.

- Tổ chức điều tra, triệt phá các đường dây tổ chức mua bán người; tăng cường hợp tác với lực lượng chức năng các nước và tổ chức quốc tế trong phòng, chống tội phạm mua bán người; đẩy mạnh công tác truyền thông, phát động phong trào toàn dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm mua bán người.

- Thực hiện hiệu quả công tác phối hợp liên ngành theo Thông tư liên tịch số 01/TTLT-BCA-BQP-BLĐTBXH-BNG ngày 10/02/2014 của liên Bộ Công an - Quốc phòng - Lao động, Thương binh và Xã hội - Ngoại giao; nghiên cứu, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn trình tự, thủ tục, thẩm quyền tiếp nhận, xác minh, xác định và bảo vệ nạn nhân phù hợp tình hình thực tiễn.

- Tham mưu Ban Chỉ Đạo 138/ĐP tỉnh tổ chức, triển khai các hoạt động hưởng ứng "Ngày toàn dân phòng, chống mua bán người - 30/7" hàng năm.

3. Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng

- Phối hợp với Công an tỉnh và Sở Lao động - Thương binh và Xã hội trong việc tiếp nhận nạn nhân do nước ngoài trao trả tại cửa khẩu theo thỏa thuận song phương hoặc thông qua đường ngoại giao.

- Xác minh đối với những thông tin về nạn nhân được giải cứu hoặc nạn nhân tự trở về qua biên giới mà không do nước ngoài trao trả và bàn giao nạn nhân cho các ngành chức năng để thực hiện các bước tiếp theo trong việc tiếp nhận, phân loại, hỗ trợ trước khi nạn nhân trở về gia đình.

- Phối hợp với các lực lượng chức năng liên quan trong việc ngăn chặn, triệt phá các ổ nhóm, đường dây mua bán người; tăng cường tuần tra, kiểm soát khu vực biên giới, phòng ngừa, tội phạm qua lại hoạt động và tiếp nhận nạn nhân qua cửa khẩu biên giới.

- Củng cố nơi tiếp nhận ban đầu tại các Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Dinh Bà và Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Thường Phước để thực hiện việc tiếp nhận, hỗ trợ ban đầu cho nạn nhân.

4. Sở Tư pháp

Trợ giúp pháp lý cho nạn nhân bị mua bán theo quy định của Luật trợ giúp pháp lý và hướng dẫn cách thức thủ tục đăng thủ tục có liên quan về hộ tịch.

5. Sở Y tế

Chỉ đạo các cơ sở y tế địa phương hỗ trợ việc khám, chữa bệnh ban đầu tại điểm tiếp nhận và cung cấp các dịch vụ y tế cho nạn nhân bị mua bán trở về.

6. Sở Tài chính

Hằng năm, tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh bố trí kinh phí thực hiện Kế hoạch; thẩm định quyết toán kinh phí theo quy định.

7. Sở Giáo dục và Đào tạo

Chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở giáo dục trực thuộc Sở Giáo dục và Đào tạo tiếp nhận và tạo điều kiện thuận lợi cho nạn nhân là học sinh, học viên được học văn hóa.

8. Sở Ngoại vụ

Thông qua các cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài, khi tiếp nhận các thông tin có liên quan đến công dân Việt Nam (người Đồng Tháp) bị mua bán, trao trả về nước, Sở Ngoại vụ kịp thời thông báo các cơ quan chức năng xác minh và phối hợp tiếp nhận, bảo vệ, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về.

9. Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân Tỉnh

Phối hợp với cơ quan điều tra và các ngành nắm bắt tình hình tội phạm mua bán người, kịp thời truy tố những vụ án có liên quan đến tội phạm mua bán người.

10. Đề nghị Tòa án nhân dân Tỉnh

Đưa một số vụ án điển hình về mua bán người ra xét xử lưu động để tuyên truyền, giáo dục, phòng ngừa chung.

11. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội Tỉnh

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, đoàn viên, tôn giáo, người có uy tín và các tầng lớp nhân dân tham gia phòng, chống tội phạm mua bán người; tuyên truyền sâu rộng thực hiện có hiệu quả phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc gắn với cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; tham mưu cho cấp ủy tích cực phối hợp với chính quyền chỉ đạo thực hiện công tác phòng, chống mua bán người; tạo điều kiện cho nạn nhân bị mua bán được tham gia các chương trình, chính sách hỗ trợ vay vốn, đào tạo nghề, hỗ trợ tái hòa nhập cộng đồng.

- Đề nghị Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh chỉ đạo các cấp Hội tổ chức cho nạn nhân là phụ nữ, trẻ em bị mua bán trở về tham gia sinh hoạt Hội, tạo điều kiện giúp đỡ cho nạn nhân được vay vốn từ các nguồn vốn sẵn có ở địa phương; tổ chức các hoạt động tuyên truyền nâng cao nhận thức của phụ nữ và cộng đồng; xây dựng, nhân rộng các mô hình truyền thông, mô hình hỗ trợ nạn nhân có hiệu quả về mua bán người; phối hợp ngành Lao động - Thương binh và Xã hội cùng các đơn vị liên quan làm tốt công tác tư vấn sức khoẻ, tâm lý hỗ trợ phát triển kinh tế, tạo việc làm cho phụ nữ bị mua bán trở về.

12. Báo Đồng Tháp, Đài Phát thanh và Truyền hình Đồng Tháp

Phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng chuyên trang, chuyên mục phù hợp với điều kiện thực tế của đơn vị để thông tin, tuyên truyền, phổ biến về âm mưu, thủ đoạn của tội phạm mua bán người; phổ biến chính sách, pháp luật về phòng, chống mua bán người; chế độ, chính sách hỗ trợ nạn nhân bị mua bán trở về.

13. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Trên cơ sở nội dung tại Kế hoạch này, căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương xây dựng kế hoạch hàng năm, lồng ghép công tác nhiệm vụ hỗ trợ nạn nhân bị mua bán người vào các chương trình an sinh xã hội của địa phương như kế hoạch giảm nghèo, dạy nghề, tạo việc làm, hỗ trợ vay vốn sản xuất giúp cho nạn nhân sớm tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống.

- Chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục trong hệ thống chính trị của địa phương về phòng, chống mua bán người bằng nhiều hình thức phù hợp góp phần nâng cao ý thức phòng ngừa và tố giác tội phạm trong nhân dân trên địa bàn.

Trên đây là Kế hoạch triển khai thực hiện công tác hỗ trợ nạn nhân bị mua bán giai đoạn 2021 - 2025 và định hướng đến năm 2030 của Uỷ ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp.

Yêu cầu các Sở, ngành có liên quan tổ chức thực hiện Kế hoạch này./.