KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN XÃ NÔNG THÔN MỚI NÂNG CAO NĂM 2021

Thực hiện Quyết định số 691/QĐ-TTg ngày 05/6/2018 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Bộ tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu giai đoạn 2018 - 2020; Công văn số 394/BNN-VPĐP ngày 19/01/2021của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tiếp tục thực hiện và đánh giá kết quả thực hiện xây dựng nông thôn mới trong năm 2021, Uỷ ban nhân dân Tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện xã nông thôn mới nâng cao năm 2021, nội dung cụ thể như sau:

I. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN NĂM 2020

1. Công tác quản lý, điều hành, phối hợp thực hiện chương trình

- UBND Tỉnh đã ban hành Kế hoạch thực hiện xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, hướng đến nông thôn mới kiểu mẫu năm 2020, chọn 14 xã thực hiện xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, trong đó ưu tiên hỗ trợ 03 xã: Mỹ Đông - huyện Tháp Mười, Định Yên - huyện Lấp Vò, Bình Thạnh - huyện Cao Lãnh[1] xây dựng xã nông thôn mới nâng cao, hướng đến kiểu mẫu; điều chỉnh, bổ sung một số nội dung trong Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao tỉnh Đồng Tháp đến năm 2020; các sở, ngành Tỉnh đã ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện Bộ tiêu chí nâng cao, kiểu mẫu để các địa phương triển khai thực hiện.

- Nhằm duy tu, bảo dưỡng cơ sở hạ tầng nông thôn, cải thiện cảnh quan môi trường nông thôn, tạo điểm nhấn, sắc màu mới cho các xã đã công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới, Ban Chỉ đạo Chương trình Mục tiêu Quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới (NTM) và Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp (TCCNNN) Tỉnh đã yêu cầu Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Tỉnh, Thành viên Ban Chỉ đạo Tỉnh, Ban Chỉ đạo cấp huyện quan tâm thực hiện cảnh quan môi trường các xã công nhận đạt chuẩn xã nông thôn mới[2].

2. Công tác tuyên truyền, vận động

Công tác tuyên truyền, vận động luôn được các cấp, các ngành chú trọng quan tâm và thường xuyên chỉ đạo thực hiện, tập trung triển khai với những đổi mới về phương pháp, cách thức nhằm tạo chuyển biến về nhận thức và hành động của cán bộ và các tầng lớp nhân dân về xây dựng nông thôn mới.

3. Kết quả thực hiện Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2018 - 2020

Tính đến ngày 10/5/2021, có 11/14 xã đạt từ 17 - 18 tiêu chí; 03 xã đạt 14

- 16 tiêu chí. Bình quân chung số tiêu chí đạt 17 tiêu chí/xã.

(Chi tiết xem Phụ lục I, II, V kèm theo).

4. Nguồn lực thực hiện

Từ ngân sách với Trung ương, Tỉnh đã phân bổ 36,229 tỷ đồng để thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM nâng cao. Trong đó:

- Từ nguồn vốn sự nghiệp Trung ương là 7,488 tỷ đồng: thực hiện cải tạo cảnh quan môi trường; thực hiện xây dựng mô hình kiểu mẫu; duy tu, sửa chữa nhỏ các công trình cầu, đường nông thôn sau khi đã hoàn thành và được đưa vào sử dụng trên địa bàn xã; hỗ trợ thực hiện các nội dung tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao (624 triệu đồng/xã thực hiện thí điểm NTM nâng cao).

- Từ nguồn vốn đầu tư phát triển của Trung ương là 28,741 tỷ đồng đầu tư hạ tầng[3] (hỗ trợ cho xã Tân Hộ - thành phố Hồng Ngự và các xã: Tân Thuận Tây, Tịnh Thới - thành phố Cao Lãnh).

5. Đánh giá chung

5.1. Đánh giá kết quả thực hiện

- Bình quân số tiêu chí nông thôn mới nâng cao của các xã là 17 tiêu chí (so với năm 2019 tăng 2,49 tiêu chí). Xã đạt thấp nhất là 14/19 tiêu chí (xã Mỹ Xương - huyện Cao Lãnh). Chưa có xã đạt 19/19 tiêu chí.

- Có 13 tiêu chí đạt tỷ lệ 100% (Thuỷ lợi, Điện, Cơ sở vật chất văn hóa, Cơ sở hạ tầng thương mại nông thôn, Thông tin và truyền thông, Nhà ở dân cư, Quy hoạch, Kế hoạch phát triển sản xuất hàng hóa chủ lực, Hộ nghèo, Y tế, Văn hóa, An ninh trật tự và Cải cách hành chính).

- Có 9/14 xã đạt tiêu chí 1 về Giao thông, 05 xã chưa đạt: xã Long Thắng - huyện Lai Vung, các xã: Định Yên, Bình Thành - huyện Lấp Vò, các xã: Mỹ Xương, Bình Thạnh - huyện Cao Lãnh. Lý do: các xã chưa duy tu, bảo dưỡng các tuyến đường, tỷ lệ nhựa hóa, bê tông chưa đạt.

- Có 14/14 xã không đạt tiêu chí Thu nhập.

- Có 11/14 xã đạt tiêu chí 17 về Cảnh quan - Môi trường, 03 xã chưa đạt: xã Mỹ Xương - huyện Cao Lãnh, xã Tân Bình - huyện Thanh Bình và xã Thanh Mỹ - huyện Tháp Mười. Lý do:

+ Xã Mỹ Xương: Hệ thống cung cấp nước sinh hoạt tập trung được 1.828/2.125 hộ đạt 86,02% (so với yêu cầu 100%); xã có 2/4 tuyến đường sáng xanh sạch đẹp, đạt 50% (so với yêu cầu đạt 70%); xã chưa có mô hình phân loại rác thải tại nguồn; xã chưa có phương án bảo vệ môi trường; lượng rác thải trên địa bàn xã được thu gom và xử lý đúng quy định được 1.151/2.125 hộ, đạt 54,16% (so với yêu cầu là 70%).

+ Xã Tân Bình: có 70% trở lên tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp, chưa đạt chỉ tiêu. Do hiện nay trên địa bàn 05 xã Cù lao Tây (trong đó, có xã Tân Bình) đang triển khai thực hiện dự án Phát triển cơ sở hạ tầng tỉnh Đồng Tháp (nâng cấp đường Cù lao), vì vậy đa số các tuyến đường nằm trong dự án trên, nên việc triển khai thực hiện của địa phương còn gặp nhiều khó khăn.

+ Xã Thanh Mỹ: Đạt 95,05% số hộ dân trên địa bàn xã sử dụng nước sạch đạt quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng nước sạch theo quy định của Bộ Y tế so với yêu cầu của tiêu chí (đạt 100%).

- Có 11/14 xã đạt tiêu chí 13 về Sản xuất và tổ chức lại sản xuất, 03 xã chưa đạt: xã Mỹ Xương - huyện Cao Lãnh, xã Tân Quy Tây - thành phố Sa Đéc, xã Định Yên - huyện Lấp Vò. Lý do:

+ Xã Mỹ Xương: trên địa bàn xã đang triển khai thực hiện mô hình ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất xoài nhưng chưa hoàn thành.

+ Xã Tân Quy Tây: trong tháng 12/2020 mới thành lập Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ Nông nghiệp Tân Quy Tây (dựa trên nền tảng Tân Tây Hội quán) nên còn các nội dung chưa thực hiện như: xã có ít nhất 01 mô hình ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất hoặc chế biến” và nội dung 13.2 “Có thực hiện liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị hàng hóa đối với sản phẩm chủ lực của xã bảo đảm chất lượng, an toàn thực phẩm và gắn với định hướng phát triển dịch vụ, du lịch… của địa phương”.

+ Xã Định Yên: năm 2020, theo đánh giá xếp loại HTX thì HTX nông nghiệp số 1 xã Định Yên đạt “loại yếu” (HTX hoạt động không hiệu quả).

- Phát triển sản xuất nâng cao thu nhập cho người dân là hướng đi được ưu tiên lựa chọn trong xây dựng NTM, cơ cấu kinh tế nông nghiệp tiếp tục được phát triển, trên cơ sở thành lập mới các HTX đã góp phần chuyển dịch cơ cấu trong sản xuất nông nghiệp theo hướng tập trung, quy mô lớn, nâng cao chất lượng và hiệu quả sản xuất, nhất là các sản phẩm thế mạnh của địa phương. Qua đó tạo thêm nhiều việc làm cho lao động nông thôn, tăng thu nhập cho người nông dân, mở ra nhiều cơ hội giao thương, trao đổi hàng hóa của địa phương với các vùng miền khác và xuất khẩu.

- Các hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao quần chúng được đẩy mạnh, chất lượng giáo dục ngày càng tăng. Công tác phòng bệnh, chăm sóc sức khỏe nhân dân đạt kết quả tốt, tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế ngày một tăng đã góp phần nâng cao sức khỏe và tinh thần của người dân.

- Nhận thức và ý thức người dân được nâng lên, cảnh quan môi trường từng bước được cải thiện, nhiều công trình sáng, xanh, sạch, đẹp được triển khai thực hiện đã làm cho bộ mặt nông thôn có nhiều chuyển biến rõ nét.

- Hệ thống chính trị cơ sở không ngừng được củng cố và phát huy tối đa sức mạnh tổng hợp. Đội ngũ cán bộ, công chức ngày càng hoàn thiện cả về chính trị, năng lực chuyên môn, tinh thần trách nhiệm và kỹ năng vận động quần chúng. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội tiếp tục được giữ vững và ổn định.

5.2. Tồn tại, hạn chế, nguyên nhân

- Năm 2020, ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 kéo dài phải giãn cách xã hội nên các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội cũng như các kế hoạch thực hiện các chỉ tiêu NTM gặp nhiều khó khăn trong thực hiện.

- Việc huy động các nguồn lực cho việc xây dựng NTM còn hạn chế, chưa tương xứng với lợi thế, tiềm năng; một số xã đạt chuẩn NTM giai đoạn 2011 - 2015 nhưng có một số tiêu chí mới đạt ở mức ngưỡng, còn thiếu tính bền vững, thiếu quan tâm đầu tư nâng chất các tiêu chí để phấn đấu xây dựng NTM nâng cao.

- Một số địa phương thiếu sự quan tâm sâu sát, thường xuyên đối với việc thực hiện kế hoạch xây dựng xã NTM nâng cao; các chính sách thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào nông thôn còn khó tiếp cận; công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp trong triển khai trong thực hiện Chương trình đôi lúc chưa kịp thời, thiếu chặt chẽ làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện Chương trình.

- Nhiều địa phương chưa chủ động xây dựng, thực hiện các mô hình mới để tạo nét riêng và phù hợp với nhu cầu của người dân tại địa bàn quản lý; chủ yếu thực hiện và nhân rộng các mô hình làm điểm do cấp trên phát động.

- Trong công tác thu gom, phân loại và xử lý rác thải sinh hoạt nông thôn ở nhiều địa phương chưa đạt hiệu quả cao, trong thời gian tới cần có giải pháp hữu hiệu để cải thiện môi trường nông thôn. Do phần lớn người dân chưa thực hiện tốt việc thu gom và phân loại rác cho phù hợp; việc ký hợp đồng trong thu gom và xử lý rác thải sinh hoạt còn khó khăn, tỷ lệ người dân tham gia ít vì ngại chi phí vận chuyển thu gom cao, bên cạnh đó do xe thu gom không di chuyển vào được các tuyến đường nhỏ, dân cư sống thưa thớt.

II. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN NĂM 2021

1. Mục tiêu

1.1. Mục tiêu chung

Nâng cao chất lượng các xã đã đạt chuẩn NTM, phấn đấu đạt tiêu chí xã NTM nâng cao, xã NTM kiểu mẫu có kinh tế phát triển; hạ tầng kinh tế - xã hội theo hướng hiện đại, phù hợp; môi trường sinh thái trong lành; bản sắc văn hóa làng quê được giữ gìn và phát huy; an ninh trật tự xã hội đảm bảo; hệ thống chính trị cơ sở vững mạnh, Nhân dân hài lòng và đồng tình ủng hộ.

1.2. Mục tiêu cụ thể

Tiếp tục duy trì, nâng chất các xã đã đạt chuẩn nông thôn mới, hướng đến xây dựng xã NTM nâng cao. Phấn đấu có 17 xã đạt NTM nâng cao (Phụ lục III).

III. NHIỆM VỤ TRỌNG TÂM VÀ GIẢI PHÁP THỰC HIỆN (Chi tiết xem Phụ lục IV).

IV. NGUỒN LỰC THỰC HIỆN

Dự kiến nguồn lực và khả năng huy động nguồn lực thực hiện Chương trình năm 2021: Từ nguồn sự nghiệp Trung ương thuộc Chương trình MTQG xây dựng NTM, ngân sách Tỉnh. Các địa phương (huyện, xã) chủ động cân đối ngân sách địa phương; lồng ghép, sử dụng hiệu quả nguồn vốn từ các chương trình, dự án được hỗ trợ trên địa bàn. Trong đó, cần ưu tiên đối với các công trình cấp thiết, trực tiếp ảnh hưởng đến sản xuất, đời sống của người dân. Tiếp tục đẩy mạnh công tác xã hội hóa, trong đó đẩy mạnh vai trò chủ thể của người dân trong duy trì và nâng chất các chỉ tiêu, tiêu chí nông thôn mới đã đạt.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh căn cứ nhiệm vụ được giao tại Kế hoạch này (cụ thể tại Phụ lục IV kèm theo), khẩn trương có kế hoạch triển khai thực hiện; định kỳ (vào ngày 20 của tháng cuối quý hoặc đột xuất khi có yêu cầu của Ban Chỉ đạo Tỉnh, Uỷ ban nhân dân Tỉnh) báo cáo kết quả thực hiện về Ban Chỉ đạo Tỉnh (qua Văn phòng Chương trình MTQG xây dựng NTM và TCCNNN Tỉnh) để tổng hợp, báo cáo Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG xây dựng NTM và TCCNNN Tỉnh, Uỷ ban nhân dân Tỉnh theo quy định.

2. Căn cứ Kế hoạch này và tình hình thực tế của địa phương, Ban Chỉ đạo Chương trình MTQG xây dựng NTM và TCCNNN huyện, thành phố xây dựng Kế hoạch triển khai thực hiện Chương trình năm 2021 trên địa bàn đảm bảo phù hợp, đáp ứng yêu cầu đề ra; định kỳ (vào ngày 20 của tháng cuối quý hoặc đột xuất khi có yêu cầu của Ban Chỉ đạo Tỉnh, Uỷ ban nhân dân Tỉnh) báo cáo kết quả thực hiện về Ban Chỉ đạo Tỉnh (qua Văn phòng Điều phối Chương trình MTQG xây dựng NTM và TCCNNN Tỉnh) để tổng hợp, báo cáo Ban Chỉ đạo tỉnh, Uỷ ban nhân dân Tỉnh theo quy định. Đồng thời, chỉ đạo các xã đã đạt chuẩn NTM, khẩn trương triển khai thực hiện kế hoạch xây dựng xã đạt chuẩn NTM nâng cao năm 2021[4].

3. Đề nghị Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội

- Tiếp tục tuyên truyền, vận động các tầng lớp nhân dân thực hiện các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Phát huy hơn nữa tinh thần đoàn kết, sáng tạo tự quản của nhân dân trong xây dựng NTM, đẩy mạnh hoạt động giám sát, phản biện xã hội của Mặt trận và các tổ chức chính trị - xã hội về nông nghiệp, nông dân, nông thôn; tiếp tục vận động nguồn lực xã hội phát triển nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện đại, nâng cao đời sống cư dân nông thôn đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Đồng thời, tổ chức và hướng dẫn lấy ý kiến đánh giá sự hài lòng của người dân đối với kết quả xây dựng NTM nâng cao, giúp cho cấp uỷ, chính quyền và các ngành chức năng đánh giá, kiểm chứng kết quả xây dựng NTM ở từng địa phương, cơ sở.

- Tham gia thực hiện các nội dung ở Phụ lục IV.

4. Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thường xuyên theo dõi, đôn đốc, tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch này về Ban Chỉ đạo Tỉnh, Uỷ ban nhân dân Tỉnh.

Trong quá trình thực hiện Kế hoạch, nếu có phát sinh vướng mắc chưa phù hợp hoặc cần bổ sung, sửa đổi thì các cơ quan, đơn vị và địa phương gửi ý kiến về Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để tổng hợp, đề xuất Uỷ ban nhân dân Tỉnh xem xét, quyết định./.