KẾ HOẠCH

PHÁT TRIỂN VĂN HÓA ĐỌC TRONG CỘNG ĐỒNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ĐẾN NĂM 2020, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030

Thực hiện Quyết định số 329/QĐ-TTg ngày 15 tháng 3 năm 2017 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 với một số nội dung cụ thể sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung:

Xây dựng, hình thành và phát triển thói quen, nhu cầu, kỹ năng và phong trào đọc (xuất bản phẩm in và điện tử) trong mọi tầng lớp nhân dân, nhất là trong thanh niên, thiếu niên, học sinh, sinh viên và chú trọng tới người dân ở vùng nông thôn, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn. Cải thiện môi trường đọc, góp phần nâng cao dân trí, phát triển tư duy, khả năng sáng tạo, bồi dưỡng nhân cách, tâm hồn, tăng cường ý thức chấp hành pháp luật, hình thành lối sống lành mạnh trong con người, xã hội Việt Nam, đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập.

2. Mục tiêu cụ thể:

a) Mục tiêu chủ yếu đến năm 2020:

- Về khả năng tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức:

+ Phấn đấu 100% học viên, sinh viên, học sinh trong các học viện, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp sử dụng sách và tra cứu thông tin trong các thư viện. 80% học sinh các cấp trung học phổ thông và người học khác tại các cơ sở giáo dục được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức tại các thư viện công cộng, thư viện của các cơ sở giáo dục, văn hóa, khoa học;

+ Phấn đấu 20% - 25% người dân ở Thị xã Hương Trà, Thị xã Hương Thủy, các huyện Phú Lộc, Phú Vang, Phong Điền, Quảng Điền, 15% - 20% người dân ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn ở hai huyện Nam Đông và A Lưới được tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức và các dịch vụ liên quan tại các thư viện công cộng, trung tâm học tập cộng đồng, điểm bưu điện - văn hóa xã, cơ quan xuất bản và phát hành.

- Về nâng cao kiến thức, kỹ năng đọc:

+ Phấn đấu 40% - 50% người dân có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc và học tập suốt đời;

+ Phấn đấu 100% học sinh, sinh viên, người nghiên cứu sử dụng hoạt động của thư viện có kỹ năng tiếp nhận và sử dụng thông tin, tri thức thông qua việc đọc để phục vụ học tập, nghiên cứu và giải trí.

- Về tăng cường hoạt động thư viện, xuất bản:

+ Phấn đấu đạt mức hưởng thụ bình quân sách là 15 bản/người đối với học sinh, sinh viên, người nghiên cứu trong hệ thống giáo dục, nghiên cứu ở Thừa Thiên Huế. Đạt 01 bản sách/người dân trong hệ thống thư viện công cộng; mỗi người dân trung bình đọc 4,7 cuốn sách/năm;

+ Phấn đấu số lượt người truy cập và sử dụng thông tin tại các thư viện đạt 40.000.000 lượt/năm;

+ Phấn đấu 100% cơ sở giáo dục ở các bậc, cấp học có thư viện với vốn tài liệu phù hợp, trong đó 50% cơ sở giáo dục ở bậc phổ thông có thư viện đạt chuẩn theo quy định; 90% thư viện công cộng có vốn tài liệu tổng hợp đủ khả năng phục vụ cho mọi đối tượng, trong đó có bộ phận phục vụ thiếu nhi và người khuyết tật; 80% thư viện của các viện, trung tâm nghiên cứu khoa học có đủ vốn tài liệu chuyên sâu.

b) Định hướng đến năm 2030:

Người dân có thói quen đọc và kỹ năng tiếp cận, sử dụng thông tin, trí thức tại nơi sinh sống, học tập, công tác. Các chi tiêu phát triển văn hóa đọc được duy trì và củng cố. Môi trường đọc tiếp tục được cải thiện. Hoạt động thư viện, xuất bản có khả năng đáp ứng nhu cầu đọc của người dân (bao gồm cả xuất bản phẩm in và điện tử).

II. NỘI DUNG

1. Tuyên truyền nâng cao nhận thức trong việc phát triển văn hóa đọc:

Huy động sự tham gia có hiệu quả của các phương tiện thông tin, truyền thông trong tỉnh với nhiều hình thức đa dạng, phù hợp nhằm tăng cường thông tin, tuyên truyền nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành, gia đình, nhà trường, cộng đồng và toàn xã hội về tầm quan trọng của việc phát triển văn hóa đọc.

2. Tổ chức triển khai xây dựng thói quen, trang bị kỹ năng và phương pháp đọc:

Huy động sự tham gia của các cơ quan, đoàn thể, các tổ chức liên quan trong việc xây dựng, duy trì thói quen đọc cho các đối tượng khác nhau. Hướng dẫn kỹ năng và phương pháp đọc phù hợp với từng nhóm đối tượng, chú trọng đối tượng học sinh, sinh viên; định hướng và thúc đẩy xu hướng, thị hiếu đọc lành mạnh trong xã hội.

3. Tổ chức mô hình thư viện điểm và nhân rộng mô hình:

Thí điểm và hình thành thư viện điện tử phục vụ cộng đồng và nguồn học liệu mở cho trường học; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ người dân tiếp cận, sử dụng thông tin, tri thức được nhanh chóng, thuận tiện. Nhân rộng mô hình các thư viện làng văn hóa phục vụ cộng đồng

4. Hoàn thiện cơ chế, chính sách và đẩy mạnh xã hội hóa, mở rộng hợp tác quốc tế:

- Xây dựng và triển khai có hiệu quả chính sách thu hút nguồn lực đầu tư cho thư viện từ các tổ chức, cá nhân trong tỉnh, ngoài tỉnh và quốc tế nhằm phát triển văn hóa đọc. Thực hiện tốt việc lồng ghép và tranh thủ nguồn lực từ các chương trình, đề án khác.

- Đẩy mạnh phát triển thư viện tư nhân, tủ sách dòng họ, tủ sách gia đình, tủ sách khuyến học; hỗ trợ nâng cao chất lượng nhân lực trong hệ thống thư viện tư nhân và loại hình tủ sách pháp luật; bổ sung tiêu chí về tủ sách gia đình thành tiêu chuẩn xét khen thưởng gia đình văn hóa.

- Tăng cường giao lưu văn hóa trong lĩnh vực thư viện và các hoạt động văn hóa khác. Đẩy mạnh tuyên truyền quảng bá các tác phẩm có giá trị về lịch sử, văn hóa Huế ra nước ngoài; đồng thời, lựa chọn các tác phẩm có chất lượng của nước ngoài để giới thiệu, phổ biến trong các thư viện của tỉnh.

5. Nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống thư viện công lập, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin:

- Xây dựng và phát triển hệ thống thư viện hiện đại, có vốn tài liệu phong phú, thân thiện, phục vụ hiệu quả nhu cầu học tập suốt đời của nhân dân. Chú trọng phát triển thư viện trường học, góp phần đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo.

- Tăng cường luân chuyển sách, báo, tài liệu giữa các thư viện, chú trọng luân chuyển từ hệ thống thư viện công cộng tới các địa bàn nông thôn, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đến các trường học, đồn biên phòng, trại giam, các thư viện tư nhân có phục vụ cộng đồng, Bưu điện Văn hóa xã.

- Đầu tư nâng cấp thư viện công cộng cấp tỉnh, cấp huyện để đáp ứng nhu cầu đọc của người dân, nhất là đối tượng học sinh, sinh viên.

- Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ đối với đội ngũ cán bộ làm công tác thư viện, phục vụ văn hóa đọc của các cấp, đáp ứng với yêu cầu và nhiệm vụ trong tình hình mới.

6. Nâng cao chất lượng nội dung, hình thức xuất bản phẩm và phát triển mạng lưới phát hành trên địa bàn tỉnh:

- Đa dạng hóa xuất bản phẩm. Bảo đảm cơ cấu xuất bản phẩm hợp lý, đặc biệt là sách nhằm đáp ứng nhu cầu đọc ngày càng cao và đa dạng của người dân. Phát triển đa dạng các loại sách (bỏ túi, sách nói, sách điện tử) có nội dung phong phú dành cho các nhóm đối tượng, tập trung vào các nội dung phổ cập kiến thức, kỹ năng sống và kỹ năng làm việc, giới thiệu các di tích lịch sử văn hóa của Thừa Thiên Huế, các điểm tham quan du lịch.

- Nghiên cứu bổ sung nhiệm vụ phát hành văn hóa phẩm tại các điểm bưu điện huyện, thị xã, các điểm bưu điện văn hóa xã, phường, thị trấn góp phần đáp ứng nhu cầu tiếp cận, mua và đọc sách của người dân tại các địa phương.

7. Công tác kiểm tra, giám sát nhằm đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch:

- Thường xuyên tổ chức kiểm tra, giám sát tình hình thực hiện kế hoạch.

- Tổ chức sơ kết sau mỗi năm thực hiện kế hoạch. Tổ chức Tổng kết giai đoạn 1 vào năm 2020 và đề ra phương hướng, nhiệm vụ, mục tiêu cụ thể cho giai đoạn tiếp theo.

- Biểu dương, khen thưởng kịp thời đối với các tổ chức, cá nhân có đóng góp tích cực trong phát triển văn hóa đọc; có hình thức tôn vinh người đọc có hiệu quả; đồng thời, chỉ ra những hạn chế và bài học kinh nghiệm cho giai đoạn mới.

III. KINH PHÍ VÀ CƠ CHẾ TÀI CHÍNH

Từ nguồn ngân sách nhà nước theo quy định về phân cấp ngân sách; các nguồn tài trợ, hỗ trợ của các tổ chức, cá nhân trong nước, ngoài nước và các nguồn huy động hợp pháp khác.

1. Ngân sách Trung ương:

Ngân sách Trung ương hỗ trợ để thực hiện một số nhiệm vụ chủ yếu: thông tin, tuyên truyền, quảng bá; hướng dẫn kỹ năng, phương pháp và các hoạt động liên quan đến văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc. Thí điểm xây dựng thư viện điện tử phục vụ cộng đồng và nguồn học liệu mở cho trường học. Thí điểm và triển khai nhân rộng các mô hình hoạt động có hiệu quả trong phát triển văn hóa đọc; kiểm tra, giám sát, đánh giá tác động, hiệu quả của việc thực hiện Kế hoạch.

2. Ngân sách địa phương:

Hỗ trợ thực hiện một số nhiệm vụ chủ yếu: phát triển mạng lưới thư viện, nhà sách, tủ sách tại địa phương; tăng cường vốn tài liệu cho hệ thống thư viện công cộng các cấp, nhất là ở cấp cơ sở, ở vùng nông thôn, miền núi, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn và đặc biệt khó khăn; triển khai các hoạt động tuyên truyền, quảng bá và hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực; trang bị xe ô tô thư viện lưu động cho thư viện cấp tỉnh.

3. Kinh phí lồng ghép vào các chương trình, đề án liên quan:

Nguồn kinh phí được sử dụng lồng ghép thông qua việc thực hiện những nội dung liên quan của các chương trình, đề án, kế hoạch khác được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

4. Nguồn xã hội hóa:

Nguồn kinh phí huy động từ các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước chiếm tỷ lệ lớn trong tổng kinh phí thực hiện Kế hoạch.

IV. PHÂN CÔNG NHIỆM VỤ

1. Sở Văn hóa và Thể thao:

- Tham mưu theo dõi việc triển khai Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

- Chỉ đạo Thư viện Tổng hợp tỉnh xây dựng mô hình phát triển văn hóa đọc, hoàn thành số hóa tài liệu địa chỉ Hán - Nôm và quý hiếm, từng bước tiến hành số hóa tài liệu Thư viện phục vụ cộng đồng. Thực hiện luân chuyển sách báo trong hệ thống thư viện công cộng và hỗ trợ Bưu điện tỉnh luân chuyển sách báo tại các điểm Bưu điện Văn hóa xã. Chủ trì, phối hợp với ngành Giáo dục và Đào tạo tổ chức các cuộc thi về tuyên truyền giới thiệu sách, kể chuyện sách nhân các ngày lễ lớn và Ngày sách Việt Nam, Ngày Sách thế giới; phối hợp với các nhà xuất bản và tác giả để giới thiệu sách mới.

- Chủ động phối hợp với các ban, ngành, địa phương trong việc lồng ghép với nội dung các chương trình, đề án, kế hoạch khác liên quan trong quá trình thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch này.

- Tổ chức kiểm tra, giám sát, đánh giá, tổng hợp báo cáo, sơ kết, tổng kết, khen thưởng việc thực hiện Kế hoạch, Lập hồ sơ đề nghị Bộ khen thưởng các giải thưởng phát triển văn hóa đọc hàng năm. Đề xuất Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch điều chỉnh, bổ sung nội dung Kế hoạch nếu cần thiết.

- Hằng năm, căn cứ vào nội dung Kế hoạch dự thảo kinh phí để tổng hợp vào kế hoạch chung của ngành, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh bố trí nguồn lực thực hiện.

2. Đại học Huế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội:

- Phối hợp chặt chẽ với Sở Văn hóa và Thể thao và các ban, ngành liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao; chủ động lồng ghép với các chương trình, đề án, kế hoạch khác liên quan thuộc lĩnh vực quản lý được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Kiện toàn thư viện với số đầu sách và cơ sở vật chất đảm bảo, ứng dụng công nghệ thông tin trong hệ thống thư viện nhà trường. Tổ chức mô hình thư viện trường học điểm và nhân rộng mô hình.

- Kiểm tra, giám sát, đánh giá hiệu quả triển khai Kế hoạch theo nhiệm vụ được giao.

3. Sở Thông tin và Truyền thông:

- Tăng cường quản lý và chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động xuất bản.

- Phối hợp Bưu điện tỉnh duy trì và nâng cao hiệu quả hoạt động phục vụ sách báo trong các Bưu điện Văn hóa xã. Nghiên cứu bổ sung nhiệm vụ phát hành văn hóa phẩm tại các điểm bưu điện huyện, thị xã, các điểm bưu điện văn hóa xã, phường, thị trấn góp phần đáp ứng nhu cầu tiếp cận, mua và đọc sách của người dân tại các địa phương.

- Chỉ đạo các cơ quan báo chí đẩy mạnh công tác tuyên truyền về văn hóa đọc, về gương điển hình tiên tiến trong phong trào xây dựng tủ sách phục vụ cộng đồng, của các cá nhân, tổ chức trên địa bàn.

4. Sở Tư pháp: Tổ chức đánh giá và đề ra các giải pháp nâng cao hiệu quả, vai trò của các tủ sách pháp luật tại Ủy ban nhân dân các phường, xã, thị trấn.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính: Chủ trì, phối hợp Sở Văn hóa và Thể thao và các ban, ngành liên quan tham mưu bố trí nguồn vốn đầu tư, kinh phí chi thường xuyên thực hiện Kế hoạch và các chương trình, đề án, kế hoạch khác có nội dung liên quan lồng ghép với Kế hoạch này theo phân cấp ngân sách nhà nước hiện hành, phù hợp với khả năng cân đối của ngân sách nhà nước trong từng thời kỳ; phối hợp kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kế hoạch.

6. Đề nghị Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy: Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các ban, ngành trong việc triển khai thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch, nhất là trong việc định hướng phát triển văn hóa đọc, gắn với các chương trình, đề án khác liên quan.

7. Đài Phát Thanh và Truyền hình tỉnh; Các Đài Truyền thanh - Truyền hình: Triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao, trong đó chú trọng việc xây dựng và triển khai chương trình tuyên truyền, quảng bá phát triển văn hóa đọc.

8. Các Cơ quan, ban ngành cấp tỉnh, các tổ chức chính trị - xã hội, các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp liên quan:

- Phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao và các ban, ngành liên quan triển khai thực hiện Kế hoạch trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định của Điều lệ hoạt động đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Tích cực tham gia tuyên truyền, vận động về văn hóa đọc và phát triển văn hóa đọc cho các đoàn viên, hội viên. Triển khai lồng ghép với các hoạt động, phong trào do tổ chức mình chủ trì hoặc phối hợp thực hiện có liên quan hoặc hỗ trợ việc phát triển văn hóa đọc. Chú trọng triển khai đối với các nhóm đối tượng như phụ nữ, trẻ em, công nhân, các địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn.

9. UBND các huyện, thị xã và thành phố Huế:

- Bố trí ngân sách, huy động nguồn lực để tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch tại địa phương, trong đó chú trọng phát triển mạng lưới thư viện, nhà sách, tủ sách phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương. Huy động các tổ chức, cá nhân tham gia xây dựng phòng đọc sách, tủ sách phục vụ cộng đồng. Lồng ghép việc thực hiện Kế hoạch với quá trình triển khai thực hiện các chương trình, đề án, kế hoạch khác liên quan tại địa phương.

- Phối hợp chặt chẽ với các Sở Văn hóa và Thể thao, Sở Giáo dục và Đào tạo và các cơ quan khác liên quan trong việc chỉ đạo xây dựng phong trào đọc sách phát triển văn hóa đọc, gắn kết với phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa, phong trào xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Trên đây là Kế hoạch phát triển văn hóa đọc trong cộng đồng trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên Huế đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, căn cứ nội dung của Kế hoạch, các sở, ban, ngành, đoàn thể cấp tỉnh, UBND các huyện, thị xã và thành phố Huế xây dựng kế hoạch cụ thể để triển khai thực hiện. Hằng năm báo cáo UBND tỉnh kết quả thực hiện (qua Sở Văn hóa và Thể thao) trước ngày 15 tháng 11 để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ và Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch./.