Nhằm thúc đẩy các cơ sở kinh doanh (CSKD) tuân thủ đúng pháp luật thuế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của cơ quan Thuế, Hải quan và Kho bạc Nhà nước trong công tác quản lý thu thuế và các khoản thu NSNN, Bộ trưởng Bộ Tài chính đã ban hành Quy chế phối hợp giữa hệ thống Thuế, Hải quan và Kho bạc Nhà nước trong quản lý thu thuế và các khoản thu NSNN ban hành kèm theo Quyết định số 1081/QĐ-BTC ngày 06/04/2004 của Bộ trưởng Bộ Tài chính. Cơ quan Thuế, cơ quan Hải quan và Kho bạc Nhà nước đã có chương trình và biện pháp phối hợp trong tổ chức thực hiện Quy chế này và đạt được một số kết quả tốt trong trao đổi thông tin về quản lý và nắm số thu, nhưng sự phối hợp giữa các cơ quan nói chung, cũng như của cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan trong công tác phối hợp quản lý, kiểm tra giám sát CSKD trong việc kê khai nộp thuế chưa tốt; vì vậy, nhiều trường hợp gian lận thuế, nợ đọng thuế không được phát hiện xử lý kịp thời.

Thời gian gần đây, nổi lên tình trạng nhiều CSKD xe ôtô, xe hai bánh gắn máy nhất là loại xe nhập khẩu thường kê khai giá tính thuế hàng hóa nhập khẩu thấp hơn giá thực thanh toán, khi bán hàng ghi giá bán trên hóa đơn thấp hơn giá bán thực tế vừa gây thất thu NSNN vừa tạo môi trường kinh doanh không lành mạnh, ảnh hưởng đến quyền lợi của các CSKD tuân thủ đúng pháp luật.

Để ngăn chặn tình trạng trên, phát hiện và xử lý kịp thời các trường hợp vi phạm, Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan yêu cầu Cục thuế và Cục Hải quan các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện nghiêm túc Quy chế phối hợp đã ban hành; tập trung chỉ đạo phối hợp trong công tác kiểm tra các CSKD xe ôtô, xe hai bánh gắn máy nhập khẩu, kịp thời phát hiện và xử lý nghiêm đối với các CSKD có hành vi gian lận trong kê khai giá và lập hóa đơn chứng từ để trốn thuế, cụ thể như sau:

1/ Phối hợp trong việc kiểm tra kê khai giá và kê khai thuế

1.1/ Cơ quan Hải quan qua kiểm tra kê khai tính thuế đối với hàng hóa nhập khẩu, nếu phát hiện CSKD có dấu hiệu kê khai không đúng loại phương tiện, số lượng nhập khẩu, giá tính thuế để trốn thuế khâu nhập khẩu phải áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để kiểm tra, phát hiện và xử lý theo đúng quy định. Đồng thời thông báo ngay cho cơ quan Thuế nơi CSKD có trụ sở chính biết tên, mã số thuế của CSKD nhập khẩu, mặt hàng và giá tính thuế CSKD đã kê khai với cơ quan Hải quan, các quyết định xử lý vi phạm (nếu có) để cơ quan Thuế phối hợp kiểm tra, giám sát kê khai thuế trong nội địa.

Trong trường hợp cơ quan Thuế yêu cầu cung cấp các thông tin về hồ sơ kê khai hàng nhập khẩu hoặc xác minh giá nhập khẩu, cơ quan Hải quan có trách nhiệm cung cấp và phối hợp kiểm tra xác minh. Trong trường hợp cần thiết sẽ tổ chức lực lượng phối hợp kiểm tra.

Hàng quý, Cục Hải quan các địa phương tổng hợp báo cáo của các Chi cục về các trường hợp CSKD có hành vi gian lận trốn lậu thuế đối với hàng hóa nhập khẩu nói chung và xe ôtô, xe hai bánh gắn máy nói riêng cung cấp cho Cục thuế các địa phương nơi CSKD đóng trụ sở chính biết, đồng thời báo cáo về Tổng cục Hải quan. Hình thức trao đổi, cung cấp thông tin được thực hiện theo hướng dẫn tại Quy chế ban hành kèm theo Quyết định số 1081/QĐ-BTC của Bộ Tài chính.

1.2/ Cơ quan Thuế quản lý CSKD có nhập khẩu xe ôtô, xe hai bánh gắn máy phải kiểm tra, giám sát chặt chẽ tình hình kê khai nộp thuế đối với hàng hóa nhập khẩu bán ra; xử lý nghiêm các cơ sở vi phạm bằng các biện pháp sau:

Kiểm tra việc lập hóa đơn, chứng từ đối với hàng hóa bán ra của CSKD, nếu phát hiện CSKD bán hàng hóa ghi hóa đơn không đúng giá thị trường, giá thực tế thanh toán phải thực hiện ấn định giá tính thuế để truy thu thuế và phạt trốn lậu thuế theo các văn bản hướng dẫn hiện hành.

Đối với những xe ôtô, xe hai bánh gắn máy (có nguồn gốc nhập khẩu) có giá bán ghi trên hóa đơn thấp hơn so với số tiền người mua thực tế thanh toán hoặc so với giá thị trường, khi kiểm tra thấy giá đầu vào (giá kê khai nhập khẩu hoặc mua của cơ sở nhập khẩu khác) cũng thấp tương xứng với giá bán ghi trên hóa đơn thì cơ quan Thuế kiểm tra, xác minh và ấn định giá để tính thuế GTGT đầu ra, đồng thời thông báo cho Tổng cục Hải quan để Tổng cục Hải quan chỉ đạo cơ quan Hải quan nơi CSKD kê khai nhập khẩu và cơ quan Hải quan các địa phương thực hiện việc kiểm tra xác định giá khai báo tính thuế nhập khẩu để xử lý theo chế độ quy định.

Kiểm tra việc hạch toán kế toán hàng hóa nhập khẩu và kê khai chi phí tính thuế TNDN của CSKD. Nếu phát hiện có sự chênh lệch giữa giá hạch toán hàng nhập khẩu tính vào chi phí với giá kê khai trên tờ khai hàng hóa nhập khẩu khi làm thủ tục hải quan thì yêu cầu CSKD giải trình về sự chênh lệch, nếu giá hạch toán cao hơn giá kê khai nhập khẩu thì loại khỏi chi phí khi tính thuế TNDN phần chênh lệch cao hơn.

Đối với những trường hợp này, cơ quan Thuế thông báo cho Tổng cục Hải quan biết những thông tin cần thiết về đơn vị và kết quả kiểm tra phát hiện của cơ quan Thuế để Tổng cục Hải quan xem xét và chỉ đạo cơ quan Hải quan nơi CSKD kê khai hàng nhập khẩu ….. quy định. Kết quả xử lý của cơ quan Hải quan được thông báo cho cơ quan Thuế biết.

Kiểm tra việc kê khai khấu trừ (hoặc hoàn thuế) GTGT đầu vào khâu nhập khẩu:

CSKD chỉ được khấu trừ (hoặc hoàn) thuế GTGT đầu vào theo đúng số thuế đã nộp được xác định theo chứng từ nộp thuế GTGT hàng nhập khẩu. Số thuế GTGT bị truy thu, phạt do kê khai không đúng sẽ không được khấu trừ hoặc hoàn thuế.

Đối với những lô hàng CSKD nhập khẩu bán cho CSKD khác có dấu hiệu ghi hóa đơn thấp hơn giá thị trường, giá thực tế thanh toán thì cơ quan Thuế quản lý CSKD nhập khẩu phải thông báo cho cơ quan Thuế quản lý CSKD mua (hoặc thực hiện kiểm tra đối chiếu hóa đơn) về giá ghi trên hóa đơn của CSKD bán để cơ quan Thuế quản lý CSKD mua tiếp tục kiểm tra, giám sát việc bán ra và kê khai nộp thuế của CSKD mua.

Cơ quan Thuế quản lý CSKD mua, căn cứ thông báo của cơ quan Thuế quản lý CSKD bán, kiểm tra đối chiếu việc hạch toán kế toán giá mua, lập hóa đơn bán hàng và kê khai thuế, nếu phát hiện có dấu hiệu thông đồng lập hóa đơn ghi giá không đúng để trốn lậu thuế cần kiểm tra xác định rõ hành vi và mức độ sai phạm để xử lý kịp thời.

2/ Tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành giữa Cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan:

Qua công tác quản lý và nắm tình hình kinh doanh của cơ sở, phân tích đối chiếu với số liệu kê khai thuế ở khâu nhập khẩu và kinh doanh nội địa; nếu thấy nghi vấn về khai man trốn thuế, sau khi trao đổi thông tin và đánh giá, nếu thấy cần phối hợp kiểm tra tại cơ sở từ khâu kê khai hàng hóa nhập khẩu đến khâu bán nội địa thì cơ quan Thuế hoặc cơ quan Hải quan đề xuất việc phối hợp lực lượng kiểm tra.

Cơ quan đề xuất kiểm tra đề xuất nội dung, biện pháp kiểm tra. Trên cơ sở ý kiến thống nhất của hai bên, một bên đại diện ra quyết định thành lập đoàn kiểm tra, cử trưởng đoàn là cán bộ của đơn vị mình và chủ trì tổ chức kiểm tra.

Trong quá trình kiểm tra, phải xác định và kết luận cụ thể nội dung kiểm tra ở từng khâu kê khai tính thuế; căn cứ vào sai phạm được xác định mỗi cơ quan sẽ xử lý vi phạm theo chức năng, quyền hạn của mình, thông báo kết quả xử lý cho cơ quan kia biết; đồng thời báo cáo kết quả kiểm tra, xử lý về Tổng cục Thuế va Tổng cục Hải quan.

Trường hợp kiểm tra phát hiện thấy có dấu hiệu trốn thuế có liên quan đến nhiều đối tượng kinh doanh hoặc thủ đoạn trốn thuế có tính chất tinh vi, phức tạp cần phải có sự phối hợp với nhiều đơn vị trong ngành Thuế, Hải quan hoặc lực lượng khác để kiểm tra, xác minh thì cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan phải đề xuất phương án phối hợp để Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan chỉ đạo các đơn vị trong hệ thống cùng phối hợp tổ chức kiểm tra đối chiếu, xác minh hồ sơ, số liệu để có cơ sở kết luận. Đối với những vụ việc phức tạp cần điều tra hoặc xử lý về hình sự, cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan đề nghị chuyển hồ sơ sang cơ quan Công an điều tra hoặc Viện kiểm sát để thực hiện điều tra, xử lý theo Pháp luật.

3/ Phối hợp trong công tác tuyên truyền hướng dẫn chính sách thuế và tuân thủ pháp luật thuế:

Cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan căn cứ theo chức năng nhiệm vụ của mình cần tổ chức tốt công tác tuyên truyền và hướng dẫn các CSKD về chính sách thuế và thủ tục nghiệp vụ về kê khai thuế, thực hiện tốt việc công khai các quy trình nghiệp vụ để CSKD, người kinh doanh biết, thực hiện và kiểm tra giám sát.

Thông qua công tác kiểm tra, thông báo kịp thời cho cán bộ trong đơn vị biết các hành vi, thủ đoạn gian lận trong kê khai để trốn thuế, các CSKD vi phạm và quyết định xử lý vi phạm để phân loại trong quá trình theo dõi kiểm tra.

Nhằm nâng cao ý thức trách nhiệm của người kinh doanh và tăng cường sự kiểm tra giám sát của người dân đối với các CSKD trong việc thực hiện pháp luật thuế; cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan cần thông báo công khai để mọi người dân biết về trách nhiệm của CSKD và người mua hàng trong việc lập và nhận hóa đơn khi mua hàng hóa, thông báo về những thủ đoạn và sai phạm xảy ra ở những CSKD bị kiểm tra phát hiện. Mở kênh thông tin để mọi người cung cấp thông tin phản ánh kịp thời các đơn vị và hiện tượng gian lận trong kinh doanh, lập hóa đơn, chứng từ không đúng để trốn thuế.

4/ Tổ chức thực hiện:

Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan đề nghị cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan các cấp, theo chức năng của mình và căn cứ vào quy chế phối hợp do Bộ Tài chính ban hành và nội dung hướng dẫn trên đây có biện pháp cụ thể để tổ chức phối hợp trong công tác kiểm tra phát hiện và xử lý vi phạm trốn lậu thuế đối với hoạt động kinh doanh xe ôtô, xe hai bánh gắn máy nhập khẩu đạt được hiệu quả cao. Trên cơ sở kết quả và kinh nghiệm phối hợp kiểm tra đối với mặt hàng xe ôtô, xe hai bánh gắn máy, tùy tình hình cụ thể ở địa phương, cơ quan Thuế và cơ quan Hải quan phối hợp tổ chức kiểm tra đối với nhóm mặt hàng nhập khẩu khác có hiện tượng kê khai giá và thuế không đúng, đang bị thất thu lớn.

Trong quá trình phối hợp thực hiện, nếu có vướng mắc đề nghị các đơn vị phản ánh kịp thời về Tổng cục Thuế và Tổng cục Hải quan để nghiên cứu hướng dẫn cụ thể thêm./.

Nơi nhận:
- Như trên;
- Văn phòng Bộ Tài chính;z
- Vụ Chính sách thuế - Bộ Tài chính;
- Thanh tra Tài chính;
- Tổng cục Thuế;
- Các đơn vị thuộc Tổng cục Thuế;
- Tổng cục Hải quan;
- Các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan;
- Lưu: TCT (VT, DNK 2b), TCHQ (VT-KTTT-03b).