Kính gửi: Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải

Cục Hàng không Việt Nam (Cục HKVN) xin báo cáo Bộ trưởng việc thực hiện Kế hoạch khôi phục lại các chuyến bay thương mại quốc tế thường lệ của Bộ Giao thông vận tải (Kế hoạch) như sau:

1. Tình hình triển khai đàm phán với các đối tác

1.1. Tình hình chung

Trên cơ sở công văn số 10688/BYT-MT ngày 16/12/2021 của Bộ Y tế ban hành hướng dẫn thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 đối với người nhập cảnh Việt Nam, ngày 17/12/2021, Cục HKVN đã gửi văn bản chính thức tới Nhà chức trách hàng không các quốc gia/vùng lãnh thổ: Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Bắc (Trung Quốc), Trung Quốc, Singapore, Thái Lan, Căm-pu-chia, Lào là các quốc gia/vùng lãnh thổ đã được Thủ tướng Chính phủ đồng ý nối lại chuyến bay thương mại chở khách và có hãng hàng không cả hai bên cùng khai thác giai đoạn trước dịch Covid-19. Riêng Hoa Kỳ do chỉ có Vietnam Airlines đang khai thác và đã được Nhà chức trách hàng không hai nước cấp phép khai thác thường lệ nên việc trao đổi là không cần thiết, hãng có thể triển khai ngay chuyến bay như kế hoạch.

Các nội dung đã trao đổi với đối tác:

- Tần suất chở khách vào Việt Nam: 04 chuyến/tuần/chiều đối với mỗi bên; Chiều từ Việt Nam theo quy định hiện tại;

- Đường bay: Việt Nam (Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh) và Nhật Bản (Tokyo), Hàn Quốc (Seoul), Trung Quốc (Bắc Kinh/Quảng Châu), Đài Bắc (Trung Quốc), Singapore, Thái Lan (Băng-cốc), Căm-pu-chia (Phnom Pênh), Lào (Viên Chăn), Hoa Kỳ (San Francisco/Los Angeles);

- Thời gian dự kiến áp dụng: từ 01/01/2022 và sẽ tiếp tục xem xét tùy thuộc tình hình kiểm soát dịch Covid-19;

- Đề nghị mỗi bên chỉ định/thông báo hãng hàng không thực hiện chuyến bay theo nội dung trên.

Ngày 23/12/2021, để kịp thực hiện kế hoạch, Cục HKVN đã tổ chức họp các hãng hàng không Việt Nam để phân bổ tần suất khai thác cho giai đoạn ban đầu để các hãng có thể triển khai với nguyên tắc chính là dựa vào tình hình khai thác của các hãng hàng không tại từng thị trường giai đoạn trước dịch Covid-19. Phương án phân bổ của Cục HKVN đã đạt được sự đồng thuận chung của cả 4 hãng hàng không Việt Nam là Vietnam Airlines, Vietjet Air, Pacific Airlines và Bamboo Airways. Với kết quả đã phân bổ, trong các ngày 23 và 24/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản chính thức tiếp tục gửi Nhà chức trách hàng không các đối tác với nội dung chính:

- Thông báo kế hoạch của Việt Nam (hãng hàng không, tần suất khai thác) tổ chức chuyến bay quốc tế thường lệ chở khách chiều vào Việt Nam với tần suất tổng cộng là 04 chuyến/tuần đối với mỗi cặp quốc gia/vùng lãnh thổ;

- Đề nghị đối tác hỗ trợ hãng hàng không Việt Nam khi tổ chức khai thác các chuyến bay như phân bổ và đề nghị đối tác sớm thông báo hãng hàng không tham gia khai thác cùng các điều kiện để chở khách nhập cảnh để triển khai các hãng hàng không Việt Nam, các cảng hàng không, các địa phương.

Trong ngày 24/12/2021, Cục HKVN cũng đã ban hành công văn số 6086/CHK-VTHK gửi các hãng HKVN, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Cảng vụ hàng không để triển khai công tác chuẩn bị tổ chức đón chuyến bay quốc tế thường lệ chở khách.

1.2. Kết quả cụ thể

1.2.1. Việt Nam - Nhật Bản

- Ngày 22/12/2021, phía Nhật Bản đã có thư trả lời với các nội dung: đồng ý với đề nghị của Việt Nam; chỉ định Japan Airlines và All Nippons Airways khai thác; đề nghị làm rõ quy trình để hãng HK kiểm tra, nhận khách.

- Ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có công văn gửi các hãng hàng không Việt Nam và Nhật Bản đang có hoạt động khác tại Việt Nam, các đơn vị ngành hàng không Việt Nam triển khai việc tổ chức hoạt động khai thác chuyến bay quốc tế thường lệ giữa Việt Nam và Nhật Bản; đồng thời, có văn bản gửi Cục HK Nhật Bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 3 chuyến/tuần và Vietjet Air khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần.

- Theo đề nghị của các hàng, Cục HKVN đã cấp phép bay cho Vietnam Airlines, Vietjet Air và All Nippons Airways. Theo phép bay được cấp, chuyến bay đầu tiên của Vietnam Airlines là ngày 05/01/2022, Vietjet Air và All Nippons Airways là ngày 06/01/2022.

- Các chuyến bay từ Nhật Bản chưa thể triển khai sớm hơn do các cơ quan Nhật Bản nghỉ lễ đầu năm mới, hành khách chưa thể thực hiện xét nghiệm Covid-19 theo quy định.

1.2.2. Việt Nam - Đài Bắc (Trung Quốc)

- Theo kế hoạch ban đầu, ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần, Vietjet Air khai thác với tần suất 2 chuyến/tuần và Bamboo Airways khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần.

- Ngày 24/12/2021, phía Đài Bắc (Trung Quốc) đã có thư trả lời nhất trí nối lại chuyến bay nhưng đề nghị tăng tần suất cho mỗi bên lên tối thiểu 5 chuyến/tuần.

- Theo đề nghị của hãng, Cục HKVN đã cấp phép bay cho Vietnam Airlines, Vietjet Air và Bamboo Airways.

1.2.3. Việt Nam - Singapore

- Theo kế hoạch ban đầu, ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 2 chuyến/tuần, Vietjet Air khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần và Pacific Airlines khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần.

- Ngày 27/12/2021, Singapore có văn bản trả lời nhất trí như đề nghị và sẽ thông báo việc phân bổ tải cho hãng hàng không Singapore sau.

- Theo đề nghị của hãng, Cục HKVN đã cấp phép bay cho Vietnam Airlines và Vietjet Air.

1.2.4. Việt Nam - Căm-pu-chia

- Ngày 21/12/2021, Căm-pu-chia có văn bản hỏi rõ thêm thông tin về các đề nghị của Việt Nam.

- Ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có thư trả lời, làm rõ các ý kiến của Căm-pu-chia và thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 4 chuyến/tuần.

- Ngày 28/12/2021, Cục HK Căm-pu-chia đã có văn bản trả lời, nhất trí với đề nghị của Việt Nam. Theo đề nghị của hãng, Cục HKVN đã cấp phép bay cho Vietnam Airlines khai thác 4 chuyến/tuần Tp Hồ Chí Minh-Phnom Penh và ngược lại.

1.2.5. Việt Nam - Hàn Quốc

- Theo kế hoạch ban đầu, ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 2 chuyến/tuần, Vietjet Air khai thác với tần suất 2 chuyến/tuần.

- Cục HKVN chưa nhận được ý kiến chính thức từ phía Hàn Quốc.

1.2.6. Việt Nam - Thái Lan

- Theo kế hoạch ban đầu, ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 2 chuyến/tuần, Vietjet Air khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần và Pacific Airlines khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần.

- Ngày 27/12/2021, Thái Lan có văn bản đề nghị hai bên trao đổi trực tuyến về các nội dung Việt Nam đưa ra. Cục HKVN đã xác nhận tổ chức trao đổi với phía Thái Lan trong ngày 28/12/2021.

1.2.7. Việt Nam - Lào

- Cho đến nay, Cục HKVN chưa nhận bất kỳ ý kiến từ phía Lào.

- Theo kế hoạch ban đầu, ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 4 chuyến/tuần.

1.2.8. Việt Nam - Trung Quốc

- Cho đến nay, Cục HKVN chưa nhận bất kỳ ý kiến từ phía Trung Quốc.

- Theo kế hoạch ban đầu, ngày 23/12/2021, Cục HKVN đã có văn bản thông báo chỉ định Vietnam Airlines khai thác với tần suất 3 chuyến/tuần và Pacific Airlines khai thác với tần suất 1 chuyến/tuần.

2. Kiến nghị

2.1. Tần suất khai thác

Theo báo cáo Thủ tướng Chính phủ của Bộ Ngoại giao tại công văn số 5524/BC-BNG-LS ngày 23/12/2021, nhu cầu về nước của người Việt Nam ở nước ngoài còn rất lớn, ước tính là hơn 140 nghìn người. Nhằm đáp ứng nhu cầu hành khách, tránh các bức xúc có thể xảy ra do tải cung ứng chuyến bay thương mại thường lệ quá hạn chế, các hãng hàng không đều đánh giá cần bổ sung thêm tần suất đối với một số thị trường có dung lượng lớn như Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan để hành khách có thêm cơ hội lựa chọn các mức giá hợp lý hơn.

Trên cơ sở báo cáo Thủ tướng Chính phủ của Bộ Giao thông vận tải tại các công văn số 11818/BGTVT-HTQT ngày 08/11/2021 và 12994/BGTVT-HTQT ngày 07/12/2021, theo đó giai đoạn từ tháng 01/2022 có thể xem xét tăng tần suất khai thác mỗi cặp thị trường, trong thực tế là nhiều thị trường không khai thác hết lượng phân bổ như Hoa Kỳ, Cam-pu-chia, Lào, việc sử dụng một phần lượng tải không sử dụng tại các thị trường này để dành cho các thị trường có nhu cầu thực sự của công dân cũng như đáp ứng đề xuất của đối tác là phù hợp.

Cục HKVN kiến nghị Bộ GTVT xem xét đồng ý:

- Cho phép triển khai thực hiện như đề nghị của Đài Bắc (Trung Quốc) là 5 chuyến/tuần (chuyến thứ 5 phân bổ cho Pacific Airlines).

- Cho phép nới lỏng biên độ đàm phán với Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Bắc (Trung Quốc) với tần suất mỗi thị trường không vượt quá 10 chuyến/tuần/chiều.

2.2. Các yêu cầu bổ sung về kiểm soát y tế, đặc biệt là biến chủng mới Omicron

Theo thông tin qua phương tiện thông tin đại chúng, cả 9 thị trường kết nối hàng không với Việt Nam giai đoạn đầu đều đã xuất hiện chủng Omicron, do vậy, các quy định mới về kiểm soát biến chủng mới này đều ảnh hưởng đến tất cả các chuyến bay đã và đang triển khai, cụ thể:

2.2.1. Yêu cầu về test nhanh trước chuyến bay nêu tại công điện 9406/CĐ-VPCP của Văn phòng Chính phủ ngày 23/12/2021:

Cục HKVN đã tìm hiểu thông tin về việc tổ chức test nhanh tại sân bay, theo đó, các sân bay tại Nhật Bản, Hoa Kỳ đã có hoạt động test trực tiếp tại sân bay với khung thời gian có kết quả và chi phí ở các mức khác nhau (sân bay Narita, Tokyo sẽ có kết quả sau 2 giờ và chi phí xét nghiệm là 30.000 yên, tương đương 270 USD). Do đây là yêu cầu mới phát sinh (ngoài hướng dẫn của Bộ Y tế tại văn bản 10688), Cục HKVN sẽ tiếp tục đàm phán với các đối tác còn lại để bổ sung quy định về test nhanh trước khi lên tàu bay.

Tại sân bay Việt Nam, Cục HKVN sẽ giao Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) để phối hợp cơ quan y tế địa phương tổ chức triển khai thực hiện trên cơ sở hành khách tự chịu chi phí. Tuy nhiên, việc tổ chức test khi nhập cảnh sẽ mất thời gian chờ đợi của hành khách và gây ùn tắc. Đặc biệt, việc test nhanh này chưa có hướng dẫn về quy trình xử lý khi phát hiện trường hợp dương tính.

Như vậy, trong giai đoạn trước mắt, để đảm bảo tuân thủ theo Công điện, các hãng hàng không chỉ có thể tổ chức chuyến bay từ Nhật Bản và Hoa Kỳ.

2.2.2. Yêu cầu cách ly tập trung toàn hộ hành khách của chuyến hay đến từ quốc gia có biến thể Omicron của UBND thành phố Hà Nội

Tại văn bản số 310/KH-UBND ngày 27/12/2021, UBND Tp. Hà Nội yêu cầu “đối với chuyến bay xuất phát hoặc có hành khách đến từ các quốc gia đang có sự xuất hiện của biến thể Omicron thì bắt buộc cách ly tập trung đối với người nhập cảnh từ các quốc gia này bất kể tiền sử đã tiêm vắc-xin hoặc đã mắc Covid-19 trước đó” tuy nhiên chưa có bất kỳ phương án nào liên quan đến việc triển khai cách ly như địa điểm, quy trình tiếp nhận cách ly...

Nội dung này không phù hợp với hướng dẫn của Bộ Y tế tại văn bản 10688/BYT-MT ngày 16/12/2021, khác biệt với các nội dung đã được Cục HKVN thông báo với các đối tác nên để áp dụng sẽ cần tiếp tục trao đổi lại với toàn bộ các quốc gia/vùng lãnh thổ, cũng như thống nhất với Tp. Hà Nội về tổ chức triển khai cách ly như địa điểm, quy trình tiếp nhận cách ly..., ảnh hưởng tới kế hoạch khôi phục hoạt động bay quốc tế thường lệ về Thủ đô Hà Nội như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

2.2.3. Yêu cầu về thông báo thông tin hành khách 24 giờ trước chuyến bay của Sở Y tế Tp. Hồ Chí Minh

Tại công văn số 9713/SYT-NVY ngày 24/12/2021 của Sở Y tế Tp. Hồ Chí Minh triển khai hướng dẫn phòng, chống dịch Covid-19 đối với người nhập cảnh, Sở Y tế đề nghị Cảng vụ hàng không yêu cầu các hãng hàng không cung cấp danh sách người nhập cảnh theo từng chuyến bay cho CDC ít nhất 24 giờ trước khi nhập cảnh, có đủ thông tin địa chỉ nơi lưu trú, cư trú tại Việt Nam.

Hiện tại, hành khách nhập cảnh đã phải thực hiện khai báo điện tử tại các ứng dụng PC-COVID và IGOVN theo quy định, bao gồm cả thông tin cư lưu trú sau nhập cảnh; đồng thời, Cục HKVN cũng đã có hướng dẫn cho các hãng hàng không (văn bản số 6086/CHK-VTHK ngày 24/12/2021), cụ thể; Đối với mỗi chuyến bay được cấp phép khai thác theo kế hoạch này, các hãng hàng không có trách nhiệm tổ chức kiểm tra nhằm đảm bảo hành khách trước khi lên tàu bay vào Việt Nam đã hoàn thành các yêu cầu phòng chống dịch, cụ thể phải có Giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2 trước khi nhập cảnh vào Việt Nam; Giấy chứng nhận tiêm chủng/Hộ chiếu vắc xin hoặc Giấy chứng nhận đã khỏi bệnh Covid-19, đối với hành khách chưa tiêm đủ hoặc chưa được chứng nhận khỏi bệnh sẽ phải có Giấy xác nhận đủ điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị đảm bảo cách ly y tế tại nhà hoặc xác nhận đã đặt chỗ khách sạn (tối thiểu 07 ngày) tại các khách sạn theo danh sách được địa phương công bố đủ điều kiện cách ly. Do vậy, yêu cầu của Sở Y tế Tp HCM sẽ gây khó khăn và không khả thi trong việc triển khai Kế hoạch khai thác chuyến bay quốc tế thường lệ.

Cục HKVN kiến nghị Bộ GTVT làm việc với Bộ Y tế và UBND Tp. Hà Nội, Tp. Hồ Chí Minh thống nhất các quy định và hướng dẫn, báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

2.3. Vấn đề chở khách nối chuyến

Trong công văn do Bộ GTVT báo cáo Thủ tướng Chính phủ và kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh nêu tại Thông báo 334/TB-VPCP ngày 10/12/2021 của Văn phòng Chính phủ, toàn bộ nội dung đều không yêu cầu hạn chế việc chở khách nối chuyến. Các hàng hàng không Việt Nam cũng kiến nghị ủng hộ cho thực hiện hoạt động này vì sẽ có thêm cơ hội hợp tác với các hãng hàng không khác để tiếp nhận khách từ nhiều nơi, đặc biệt là người Việt Nam trên toàn thế giới có nhu cầu về nước.

Cục HKVN kiến nghị Bộ GTVT không hạn chế việc vận chuyển khách nối chuyến trên các chuyến bay trong giai đoạn thí điểm.

2.4. Mở lại khai thác chuyến bay chở khách quốc tế thường lệ tới các quốc gia châu Âu và Úc

Trong điều kiện kiều bào ta ở châu Âu và Úc rất mong muốn có chuyến bay thẳng để về Việt Nam ăn Tết, trong khuôn khổ kế hoạch giai đoạn 2 đã báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Cục HKVN kiến nghị Bộ GTVT cho phép Cục HKVN tiếp tục đàm phán với các đối tác để triển khai ngay kế hoạch chở khách vào Việt Nam từ các thị trường đã báo cáo là Pháp, Đức, Nga và Úc với tần suất 7 chuyến/tuần đối với mỗi thị trường.

2.5. Chưa có Hướng dẫn tiếp nhận hành khách bị từ chối nhập cảnh nước ngoài

Nhiều trường hợp hành khách quốc tịch Việt Nam đủ điều kiện để nhập cảnh nước ngoài (có visa và các giấy tờ hợp lệ, đã được hãng hàng không gửi thông tin kiểm tra trước khi xuất phát tại Việt Nam) nhưng khi phỏng vấn trực tiếp tại sân bay đến thì bị từ chối nhập cảnh, phải nằm trong khu vực quá cảnh tại các sân bay nước ngoài trong thời gian dài mà chưa được hồi hương do chưa có quy trình cụ thể đối với đối tượng này.

Cục HKVN kiến nghị Bộ GTVT đề nghị Bộ Ngoại giao với vai trò cơ quan chủ trì công tác bảo hộ công dân cần sớm có hướng dẫn đối với vấn đề này.

Như vậy, Cục HKVN đã phối hợp chặt chẽ với các đối tác, các hãng hàng không để đảm bảo triển khai kế hoạch khôi phục chuyến bay quốc tế thường lệ như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, với các vấn đề phát sinh về kiểm soát y tế nêu trên, khả năng thực hiện các chuyến bay quốc tế thường lệ sẽ không đảm bảo theo Kế hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Cục HKVN trân trọng báo cáo Bộ trưởng./.