CHỈ THỊ

VỀ VIỆC PHÁT HUY VAI TRÒ, TRÍ TUỆ CỦA ĐỘI NGŨ TRÍ THỨC THAM GIA TƯ VẤN, PHẢN BIỆN VÀ GIÁM ĐỊNH XÃ HỘI CÁC CHỦ TRƯƠNG, CHÍNH SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI

Hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của đội ngũ trí thức là những hoạt động mang tính khoa học và thực tiễn, độc lập khách quan, trung thực, không vì mục đích lợi nhuận; thể hiện tính dân chủ xã hội, quần chúng rộng rãi nhằm góp phần xây dựng và thực hiện đúng đắn các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước; các chương trình kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh và đối ngoại. Đồng thời kịp thời phát hiện những sai sót, khuyết điểm và kiến nghị sửa đổi, bổ sung các chủ trương, chính sách cho phù hợp nhằm mục tiêu phát triển bền vững.

Những năm qua, hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của đội ngũ trí thức trên địa bàn tỉnh do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Lào Cai tổ chức thực hiện theo Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ về “hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam” đạt được những kết quả nhất định. Một số chủ trương, chính sách của tỉnh về khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo, xây dựng và phát triển đội ngũ trí thức; về giao thông vận tải, quy hoạch và xây dựng, nông nghiệp và phát triển nông thôn, công nghệ thông tin và viễn thông, ... đã được đội ngũ trí thức quan tâm cho ý kiến tư vấn, phản biện kịp thời. Hầu hết các ý kiến tư vấn, phản biện của đội ngũ trí thức do Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, các Hội thành viên tổng hợp, đề xuất đã được Tỉnh ủy, UBND tỉnh và các cơ quan liên quan ghi nhận, đánh giá cao; góp phần quan trọng giúp cho lãnh đạo tỉnh và các cơ quan liên quan trong việc đưa ra quyết định đúng đắn, hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội trên địa bàn tỉnh nói chung, hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội của đội ngũ trí thức tỉnh Lào Cai nói riêng trong những năm qua còn bộc lộ một số tồn tại, hạn chế như: một số cấp ủy, chính quyền chưa thực sự quan tâm sâu sắc đến hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội, do đó chưa chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền giao hoặc đặt hàng đội ngũ trí thức và Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh thực hiện tư vấn, phản biện, giám định xã hội đối với các chủ trương, chính sách, chương trình kinh tế - xã hội do cơ quan, đơn vị, địa phương mình chủ trì tham mưu, triển khai thực hiện, đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và một số chương trình, dự án khi triển khai ra thực tế chưa đem lại hiệu quả, thậm chí lãng phí và có những tác động gây hệ quả xấu cho xã hội. Bên cạnh đó, hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội trên địa bàn tỉnh còn thiếu những cơ chế, quy định cụ thể; chưa có nhiều chủ trương, chính sách trên địa bàn được đội ngũ trí thức quan tâm đóng góp ý kiến tư vấn, phản biện, giám định xã hội; Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật với vai trò nòng cốt trong tập hợp, đoàn kết, phát huy vai trò, trí tuệ của đội ngũ và là đầu mối trong triển khai thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội trên địa bàn hoạt động chưa hiệu quả. Vì vậy, chưa phát huy được vai trò, trí tuệ và sức mạnh của đội ngũ trí thức trong việc tư vấn, phản biện, giám định xã hội nhằm cung cấp cho các cấp ủy, chính quyền những cơ sở khoa học và thực tiễn để ra quyết định triển khai hoặc kịp thời điều chỉnh, bổ sung các chủ trương, chính sách; các chương trình kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh và đối ngoại trên địa bàn.

Để khắc phục những tồn tại, hạn chế nêu trên và phát huy tốt vai trò, trí tuệ của đội ngũ trí thức tham gia tư vấn, phản biện, giám định xã hội các chủ trương, chính sách trên địa bàn tỉnh Lào Cai, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố; các cơ quan, đơn vị thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Nghiêm túc quán triệt, triển khai, thực hiện hiệu quả các chỉ thị, nghị quyết của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về vai trò của đội ngũ trí thức, về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội như:

- Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 06/8/2008 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về “xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”; Chỉ thị số 42-CT/TW, ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị (khoá X) về “tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”; Kết luận số 52-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư về “xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”; Kết luận số 93-KL/TW ngày 20/11/2020 của Ban Bí thư về “tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 16/4/2010 của Bộ Chính trị (khoá X) về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”; Chỉ thị 19-CT/TU ngày 28/9/2016 của Tỉnh ủy Lào Cai về nâng cao nhận thức chính trị, phát huy trí tuệ, khuyến khích sáng tạo, cống hiến của đội ngũ trí thức và doanh nhân trên địa bàn tỉnh Lào Cai; ...

- Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ về “hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam”; Thông tư số 11/2015/TT-BTC ngày 29/01/2015 của Bộ Tài chính “hướng dẫn cơ chế tài chính cho hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam”; Quyết định số 142/QĐ-TTg ngày 21/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành “Kế hoạch thực hiện Kết luận số 52-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”; Quyết định số 31/2015/QĐ-UBND ngày 15/7/2015 của UBND tỉnh Lào Cai ban hành “Quy chế phối hợp hoạt động giữa Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh với các Hội thành viên; các sở, ban, ngành, đoàn thể và UBND các huyện, thành phố trên địa bàn tỉnh Lào Cai”; Kế hoạch 124/KH-UBND ngày 08/4/2020 của UBND tỉnh Lào Cai về việc “Triển khai thực hiện Quyết định số 142/QĐ-TTg ngày 21/01/2020 của Thủ tướng Chính phủ thực hiện Kết luận số 52-KL/TW ngày 30/5/2019 của Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ trí thức trong thời kỳ đẩy mạnh CNH, HĐH đất nước”; …

2. Quán triệt và khẳng định rõ: tư vấn là hoạt động cung cấp tri thức, kinh nghiệm, thông tin, tư liệu cùng với sự phân tích, đánh giá, kiến nghị cho cá nhân hoặc tổ chức có thẩm quyền; phản biện là hoạt động đưa ra nhận xét, đánh giá, phê bình và các khuyến nghị về sự phù hợp của nội dung đề án với mục tiêu và các điều kiện đã quy định hoặc thực trạng đặt ra; giám định là hoạt động xác định tính khoa học, tính thực tiễn, tính khả thi của đề án hoặc một số vấn đề, một sự việc cụ thể. Hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội của đội ngũ trí thức nhằm mục đích cung cấp cho cấp ủy, chính quyền các cấp, các cơ quan quản lý nhà nước, các tổ chức khác có liên quan có thêm cơ sở khoa học và thực tiễn để nghiên cứu trong chỉ đạo, điều hành thực hiện nhiệm vụ; đồng thời, nhằm phát huy vai trò, trí tuệ của đội ngũ trí thức khoa học công nghệ trong việc tham gia đóng góp ý kiến xây dựng và hoàn thiện các chủ trương, chính sách, chương trình, đề án, dự án kinh tế xã hội vì mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh.

3. Chủ động, nghiêm túc thực hiện việc lấy ý kiến tư vấn, phản biện, giám định xã hội của đội ngũ trí thức đối với các chủ trương, chính sách, chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội trong phạm vi ngành, lĩnh vực, địa phương mình quản lý; nhất là đối với các vấn đề có tính chất phức tạp, đa ngành, đa lĩnh vực hoặc còn nhiều ý kiến chưa thống nhất, … thông qua việc đặt hàng hoặc báo cáo UBND tỉnh giao cho Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Lào Cai tổ chức thực hiện hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

4. Tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để đội ngũ trí thức tiếp cận thông tin, đóng góp ý kiến tư vấn, phản biện, giám định xã hội đối với các chủ trương, chính sách, các chương trình phát triển kinh tế - văn hóa - xã hội, … trong phạm vi ngành, lĩnh vực, địa phương mình quản lý. Tôn trọng và phát huy vai trò, trí tuệ của đội ngũ trí thức trong thực hiện hoạt động này. Nghiêm túc tiếp thu, xử lý kịp thời những ý kiến đề xuất, kiến nghị của đội ngũ trí thức.

5. Trách nhiệm của các sở, ngành và UBND các huyện, thị xã, thành phố:

- Các sở, ban, ngành; UBND các huyện, thị xã, thành phố khi xây dựng và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách; các chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế - xã hội có tính chất phức tạp, ưu tiên, trọng điểm hoặc đa ngành bằng nguồn Ngân sách Nhà nước cần có ý kiến tư vấn, phản biện xã hội của đội ngũ trí thức thông qua tổ chức Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh để làm cơ sở khoa học báo cáo cấp có thẩm quyền phê duyệt.

- Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh; các sở, ngành, địa phương liên quan tham mưu cho UBND tỉnh ban hành quy định về hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Lào Cai nhằm cụ thể hóa Quyết định số 14/2014/QĐ-TTg ngày 14/02/2014 của Thủ tướng Chính phủ và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Hướng dẫn, tạo điều kiện để Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, đội ngũ trí thức Lào Cai tham gia đóng góp ý kiến cho các đề tài, dự án KHCN trong các khâu xét duyệt đề cương, tuyển chọn tổ chức cá nhân chủ trì và nghiệm thu đề tài, dự án KHCN để nâng cao hiệu quả, tính khả thi của đề tài, dự án KHCN trong thực tiễn.

- Hàng năm, Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ thẩm định, bố trí kinh phí từ nguồn ngân sách sự nghiệp khoa học của địa phương theo quy định tại Thông tư số 11/2015/TT-BTC ngày 29/01/2015 của Bộ Tài Chính để trình UBND tỉnh quyết định giao dự toán Ngân sách cho Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Lào Cai trên cơ sở danh mục nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội đã được UBND tỉnh phê duyệt hoặc giao bổ sung, đột xuất. Chủ trì, phối hợp với Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật, Sở Khoa học và Công nghệ, các sở, ban, ngành và các địa phương có liên quan tham mưu cho HĐND, UBND tỉnh cụ thể hóa cơ chế tài chính cho hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội theo Thông tư số 11/2015/TT-BTC ngày 29/01/2015 của Bộ Tài chính (nếu cần).

6. Trách nhiệm của Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Lào Cai:

- Phối hợp chặt chẽ với các Hội thành viên tập hợp, đoàn kết, huy động đội ngũ trí thức KHCN trong tỉnh; kết nối chuyên gia chuyên ngành ngoài tỉnh tham gia thực hiện tư vấn, phản biện, giám định xã hội nhằm đóng góp trí tuệ vào việc ra quyết định và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật Nhà nước và các chương trình, đề án, dự án kinh tế, xã hội trên địa bàn tỉnh.

- Hằng năm, chủ động phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư và các sở, ban, ngành, địa phương rà soát các chương trình, đề án, dự án kinh tế - xã hội có tính chất phức tạp, ưu tiên, trọng điểm hoặc đa ngành cần lấy ý kiến tư vấn, phản biện, giám định xã hội của đội ngũ trí thức để xây dựng kế hoạch, trình UBND tỉnh phê duyệt danh mục nhiệm vụ tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Tổ chức thực hiện nhiệm vụ tư vấn, phản biện, giám định xã hội đúng quy định của pháp luật, nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của việc xây dựng, triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách, các chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế, xã hội trên địa bàn tỉnh.

- Chủ động đề xuất UBND tỉnh cho phép thực hiện tư vấn, phản biện, giám định xã hội đối với các chủ trương, chính sách, chương trình, đề án, dự án kinh tế, xã hội có tính cấp thiết, bức xúc, được dư luận quan tâm nhiều. Tổ chức thực hiện nhiệm vụ và gửi đề xuất kiến nghị đến các cơ quan có liên quan và các cấp có thẩm quyền xem xét.

- Chủ động phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Tài chính Lào Cai và các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan nghiên cứu tham mưu cho tỉnh ban hành, điều chỉnh bổ sung các quy định bảo đảm hành lang pháp lý cho hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội của đội ngũ trí thức được thực hiện đúng quy định của pháp luật, đạt hiệu quả cao.

- Định kỳ báo cáo UBND tỉnh kết quả hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội của đội ngũ trí thức theo quy định. Kịp thời báo cáo, kiến nghị UBND tỉnh giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức triển khai hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành; Chủ tịch Ủy ban Nhân dân các huyện, thị xã, thành phố; Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh; các tổ chức, cá nhân có liên quan trên địa bàn tỉnh nghiêm túc tổ chức triển khai, thực hiện có hiệu quả nội dung Chỉ thị này. Trong quá trình thực hiện có khó khăn, vướng mắc kịp thời báo cáo về UBND tỉnh (qua Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật) để xem xét giải quyết.