BÁO CÁO

CÔNG TÁC THEO DÕI TÌNH HÌNH THI HÀNH PHÁP LUẬT NĂM 2020

Thực hiện Quyết định số 5342/QĐ-UBND ngày 19 tháng 12 năm 2019 của Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2020, Công văn số 4854/STP-THPL ngày 19 tháng 10 năm 2020 của Sở Tư pháp về thực hiện báo cáo theo dõi tình hình pháp luật năm 2020 và thực hiện “Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật giai đoạn 2018-2020”, Sở Xây dựng báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2020 như sau:

I. Công tác chỉ đạo, triển khai thực hiện theo dõi tình hình thi hành pháp luật

1. Những ưu điểm và kết quả đạt được

1.1. Về việc xây dựng và tổ chức thực hiện Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật

- Sở Xây dựng đã ban hành Kế hoạch số 2436/KH-SXD-PC ngày 09 tháng 3 năm 2020 về theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2020; Triển khai Thông tư số 16/2018/TT-BTP ngày 14 tháng 12 năm 2018 của Bộ Tư pháp quy định chế độ báo cáo trong quản lý công tác thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính và theo dõi thi hành pháp luật, đến toàn thể cán bộ, công chức và người lao động của Sở Xây dựng nhằm xem xét đánh giá thực trạng thi hành pháp luật, kiến nghị các giải pháp đảm bảo cho pháp luật được thi hành nghiêm minh, thống nhất; kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc, bất cập, hạn chế trong việc thi hành pháp luật và những kiến nghị các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật; bảo đảm các điều kiện về nhân lực, kinh phí cho công tác tổ chức thi hành pháp luật và theo dõi thi hành pháp luật.

- Tiếp tục triển khai thực hiện “Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật giai đoạn 2018-2022” lồng ghép trong Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2019 của Sở, cụ thể hóa trong công tác xây dựng văn bản; thực hiện các hoạt động đổi mới, ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật; App mobile Sở Xây dựng 247, App mobile công chức Sở Xây dựng 711 phục vụ cho công tác quản lý, kiểm soát, xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức người lao động Sở Xây dựng, trọng tâm là kiểm soát về “Nâng cao văn hóa công sở, văn hóa công vụ, nâng cao ý thức thái độ phục vụ người dân, doanh nghiệp”. Sử dụng hiệu quả các phương tiện truyền thông trong công tác thi hành pháp luật qua Trang thông tin điện tử của Sở Xây dựng.

- Triển khai thực hiện Kế hoạch theo dõi tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực quản lý nhà nước về xây dựng nhằm kiểm tra tình hình thi hành pháp luật của tổ chức và cá nhân. Qua thực hiện công tác theo dõi và tổng hợp tình hình tuân thủ pháp luật trong lĩnh vực xây dựng, nhà ở của các cơ quan, đơn vị, cá nhân trên địa bàn thành phố, Sở Xây dựng nhận thấy đã có những chuyển biến tích cực, ý thức tuân thủ pháp luật của tổ chức, cá nhân được nâng lên; khi thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn, cán bộ, công chức đều tuân thủ quy định pháp luật, đồng thời nêu cao tinh thần trách nhiệm của mình trong quá trình giải quyết công việc.

Do tình hình dịch bệnh Covid-19 ảnh hưởng và gây thiệt hại đến nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội trên cả nước, nhất là hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, một số đơn vị phải tạm ngừng hoạt động do giãn cách xã hội, ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các Đoàn thanh tra, kiểm tra theo Kế hoạch.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng thường xuyên thực hiện lồng ghép công tác kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật thông qua việc ban hành, triển khai các kế hoạch thanh tra, kiểm tra chuyên đề, cụ thể:

Kiểm tra tình hình quản lý, bố trí và sử dụng nhà ở công vụ tại các khu nhà ở công vụ do Ủy ban nhân dân thành phố làm chủ sở hữu.

Kiểm tra tiến độ đầu tư xây dựng chung cư mới thay thế chung cư cũ

Kiểm tra các công trình chung cư tái định cư, nhà ở xã hội có nguồn vốn từ ngân sách đã đưa vào sử dụng, công trình trọng điểm của thành phố

Kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng trong quá trình sản xuất, kinh doanh và sử dụng trong công trình xây dựng trên địa bàn thành phố năm 2020.

Kiểm tra các tổ chức chứng nhận hợp quy sản phẩm hàng hóa vật liệu xây dựng và phòng thí nghiệm chuyên ngành xây dựng trên địa bàn thành phố năm 2020.

Kiểm tra việc xử lý lấn chiếm hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố (hệ thống cống, hầm ga, cửa xả; sông, suối, kênh rạch, mương và hồ công cộng có chức năng tiêu thoát nước)...

Qua kết quả kiểm tra việc chấp hành pháp luật về xây dựng trên địa bàn thành phố, đã kịp thời khắc phục những hạn chế, thiếu sót để chấn chỉnh hoặc xử lý các hành vi vi phạm hành chính; tập hợp các nội dung chưa phù hợp trong việc thực hiện các quy định pháp luật của chủ đầu tư và các đơn vị tham gia khảo sát, thiết kế, thi công, giám sát, quản lý dự án; đồng thời triển khai hướng dẫn các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành liên quan đến lĩnh vực xây dựng nhằm tiếp tục nâng cao ý thức của các chủ thể tham gia đầu tư xây dựng. Trên cơ sở kết quả kiểm tra, giao Thanh tra Sở xem xét, xử lý vi phạm đối với các đơn vị thuộc đối tượng kiểm tra và đơn vị liên quan đến nay chưa thực hiện khắc phục theo quy định; tham mưu chuyển hồ sơ cho cơ quan quản lý Nhà nước liên quan tiến hành xử lý vi phạm các hành vi khác theo thẩm quyền (nếu có).

- Việc thực hiện chế độ báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật: Sở Xây dựng đã thực hiện báo cáo đầy đủ, kịp thời, đúng thời hạn quy định gồm có: báo cáo về thi hành pháp luật xử lý vi phạm hành chính, báo cáo thực hiện chính sách pháp luật về xây dựng các công trình tín ngưỡng tôn giáo năm 2020 của Bộ Xây dựng.

Công tác kiểm tra tình hình thi hành pháp luật là công việc thường xuyên nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý nhà nước về lĩnh vực xây dựng. Việc điều hành giám sát của các Đoàn kiểm tra luôn được thực hiện sâu sát, cụ thể, phân công trách nhiệm rõ ràng, triển khai đúng theo kế hoạch được phê duyệt; các nội dung được kiểm tra có trọng tâm, trọng điểm, đáp ứng yêu cầu và đạt được mục đích kiểm tra.

1.2. Về các điều kiện bảo đảm cho công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật

- Sở Xây dựng luôn xác định công tác theo dõi thi hành pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm. Thường xuyên quan tâm xây dựng tổ chức bộ máy, kinh phí để đảm bảo cho hoạt động thi hành pháp luật, đã phân công Phòng Pháp chế chủ trì thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật của Sở, phối hợp với Thanh tra Sở thực hiện công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính, xây dựng chương trình, kế hoạch triển khai các Đoàn kiểm tra tình hình thi hành pháp luật thuộc phạm vi quản lý nhà nước của Sở Xây dựng. Bên cạnh đó, Sở trang bị cơ sở vật chất đảm bảo đáp ứng yêu cầu phục vụ công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật theo quy định hiện hành.

- Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sâu sát của cấp ủy Đảng, Lãnh đạo Sở. Việc tổ chức triển khai các văn bản quy phạm pháp luật do Trung ương và Ủy ban nhân dân thành phố ban hành liên quan đến xây dựng (dân dụng và công nghiệp), vật liệu xây dựng, nhà ở và công sở; phát triển đô thị; kinh doanh bất động sản; hạ tầng kỹ thuật, ban hành các văn bản chỉ đạo, đôn đốc thực hiện công tác theo dõi thi hành pháp luật luôn được đảm bảo kịp thời, góp phần hoàn thành tốt nhiệm vụ của Sở. Qua đó, tăng cường các giải pháp để công tác theo dõi thi hành pháp luật đạt hiệu quả thiết thực, nâng cao ý thức, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân tránh vi phạm pháp luật.

II. Kết quả theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2020

1. Đánh giá chung về tình hình thi hành pháp luật

1.1. Tình hình ban hành văn bản quy định chi tiết thuộc thẩm quyền

Trong năm 2020, Sở Xây dựng đã tiếp tục tổ chức triển khai thực hiện các quy định của Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các luật, nghị định, thông tư có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của Sở đạt hiệu quả; tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố ký ban hành Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND ngày 02 tháng 12 năm 2019 về việc ban hành Quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (thay thế Quyết định số 58/2013/QĐ-UBND ngày 18 tháng 12 năm 2013 của Ủy ban nhân dân thành phố về Ban hành Quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh). Trình Ủy ban nhân dân thành phố 15 văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực xây dựng và nhà ở, gồm có: Quyết định ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, Nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố quy định diện tích nhà ở bình quân để đăng ký thường trú vào chỗ ở do thuê, mượn, ở nhờ của tổ chức, cá nhân tại Thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định ban hành quy định bồi thường, hỗ trợ, tạm cư và tái định cư của các dự án cải tạo xây dựng lại nhà chung cư trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh (thay thế Quyết định số 73/2008/QĐ-UBND ngày 22/10/2008), Nghị quyết của Hội đồng nhân dân thành phố quy định về mức hỗ trợ cho chủ sở hữu nhà ở riêng lẻ bị ảnh hưởng bởi các dự án đầu tư xây dựng nâng cấp đường giao thông có cao độ chênh lệch so với cao độ hiện trạng của nhà ở trên địa bàn Thành phố, Quyết định của Ủy ban nhân dân thành phố về ban hành Quy định cụ thể về tiêu chí ưu tiên để lựa chọn các đối tượng được mua, thuê, thuê mua nhà ở xã hội trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định về phân bổ diện tích đất khi bán nhà biệt thự có nhiều hộ ở theo Nghị định số 99/2015/NĐ-CP ngày 20 tháng 10 năm 2015 của Chính phủ trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định quy định cụ thể về phân bổ phần diện tích đất khi bán nhà biệt thự thuộc nhà ở cũ thuộc sở hữu nhà nước, Quyết định thay thế Quyết định số 16/2007/QĐ-UBND ngày 05/02/2007 của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quy chế về quản lý và sử dụng nhà ở công vụ trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định số 05/2011/QĐ-UBND ngày 25 tháng 01 năm 2011 của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quy chế phối hợp trong công tác quản lý Nhà nước về vật liệu xây dựng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Quyết định ban hành Quy trình tiếp nhận, cho thuê, thuê mua và bán nhà ở thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh; Quyết định ban hành biểu giá thu tiền thuê nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước sử dụng vào mục đích sản xuất, kinh doanh; Quyết định của Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quy định về ưu đãi, hỗ trợ thúc đẩy công trình xanh trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh; Quyết định của Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành quy định về sử dụng cần trục tháp tại các công trình xây dựng trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh; Quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều Quyết định số 20/2007/QĐ-UBND ngày 9/2/2007 của Ủy ban nhân dân thành phố về ban hành Quy định về cung cấp, sử dụng nước và bảo vệ công trình cấp nước trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh; Quyết định Ban hành Quy chế phối hợp đảm bảo liên thông trong công tác quản lý Nhà nước về quy hoạch, đất đai, xây dựng và cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu công trình trên địa bàn Thành phố.

Lập danh mục văn bản quy phạm pháp luật của Ủy ban nhân dân thành phố quy định chi tiết các nội dung của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xây dựng năm 2020. Triển khai đến các phòng chuyên môn, đơn vị về thực hiện Chỉ thị số 11/CT-UBND ngày 31/12/2019 của Ủy ban nhân dân Thành phố về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công năm 2020.

- Sở Xây dựng đã triển khai thực hiện tốt các chương trình, kế hoạch, nhiệm vụ do Ủy ban nhân dân thành phố phân công theo chức năng, nhiệm vụ của Sở. Trong thực hiện nhiệm vụ, các phòng chuyên môn, đơn vị, Ban Giám đốc đã tổ chức các cuộc họp với các sở - ngành quận, huyện xử lý, giải quyết công tác chuyên môn, hồ sơ, công việc, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho người dân và doanh nghiệp, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực xây dựng, nhà ở và kinh doanh bất động sản.

- Ban hành Kế hoạch số 311/KH-SXD-PC ngày 09 tháng 01 năm 2020 về công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật năm 2020 tại Sở Xây dựng; triển khai đến Thủ trưởng các phòng chuyên môn, đơn vị sự nghiệp trực thuộc, thực hiện công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân thành phố, Ủy ban nhân dân thành phố đã ban hành thuộc lĩnh vực xây dựng và nhà ở nhằm kịp thời phát hiện và chủ động tham mưu sửa đổi bổ sung, khắc phục những sai sót, hạn chế.

- Kết quả công tác kiểm tra, rà soát, hệ thống hóa văn bản quy phạm pháp luật năm 2020:

Văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân thành phố, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành còn hiệu lực liên quan đến các lĩnh vực chuyên môn của Sở Xây dựng: 45 văn bản

Văn bản quy phạm pháp luật do Hội đồng nhân dân thành phố, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành còn hiệu lực liên quan đến các lĩnh vực chuyên môn của Sở Xây dựng đề xuất sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ hoặc thay thế, ban hành mới: 28 văn bản.

Ngoài ra, liên quan đến việc Ủy ban nhân dân thành phố đã có điều chỉnh chức năng giữa Sở Xây dựng và Sở Giao thông vận tải cho phù hợp với Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2014 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (Quyết định số 5305/QĐ-UBND ngày 27 tháng 11 năm 2018 của Ủy ban nhân dân thành phố về chuyển giao một số chức năng, nhiệm vụ từ Sở Giao thông vận tải Thành phố Hồ Chí Minh sang Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh), Sở Xây dựng tiến hành rà soát và lập danh mục các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến chức năng quản lý nhà nước về cấp nước, thoát nước đô thị; chiếu sáng đô thị; công viên, cây xanh đô thị (chức năng chuyển từ Sở Giao thông vận tải sang Sở Xây dựng): 10 văn bản.

1.2. Tình hình bảo đảm các điều kiện cho thi hành pháp luật

- Công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật đa dạng và phức tạp, do vậy đòi hỏi phải có sự quan tâm, phối hợp chặt chẽ của nhiều phòng chuyên môn, đơn vị của Sở. Hiện nay, đội ngũ công chức tham gia vào công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa được tập huấn về nghiệp vụ theo dõi tình hình thi hành pháp luật nên còn một số vướng mắc, lúng túng trong triển khai thực hiện.

- Sở Xây dựng có trang bị những phương tiện, trang thiết bị, cơ sở vật chất để phục vụ công tác thi hành pháp luật. Kinh phí triển khai hoạt động thi hành pháp luật năm 2020 được lấy từ nguồn kinh phí tự chủ của cơ quan.

- Sở Xây dựng đã cải tiến Trang thông tin điện tử có giao diện thân thiện với các chuyên mục đa dạng, thông tin thiết thực; nâng cao hiệu lực và hiệu quả hoạt động của Sở Xây dựng, thu hút lượng truy cập. Bên cạnh đó, Sở tăng cường thiết lập môi trường cung cấp dịch vụ công thuận lợi, hỗ trợ và đẩy mạnh phát triển chính phủ điện tử, người dân, doanh nghiệp “trực tuyến” nộp và nhận hồ sơ, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, đảm bảo an toàn thông tin.

- Nhằm tăng cường các giải pháp thực hiện công tác tuyên truyền pháp luật, Sở đã đề ra những biện pháp để tổ chức thực hiện cụ thể: xây dựng “Sổ tay hướng dẫn hộ gia đình, cá nhân về trình tự đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân, người lao động thuê để ở trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh”. Biên soạn “Sổ tay trồng và chăm sóc cây xanh trong khuôn viên tổ chức, cá nhân” triển khai đến Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Y tế, Ủy ban nhân dân 24 quận, huyện trên địa bàn thành phố và đăng tải trên Trang thông tin điện tử của Sở; phim tư liệu về “Tuyên truyền, bảo vệ hạ tầng kỹ thuật” đăng tải Trang thông tin điện tử của Sở tuyên truyền ý thức bảo vệ hệ thống hạ tầng kỹ thuật; đẩy mạnh tuyên truyền phổ biến văn bản pháp luật trong năm 2020, chủ yếu thông qua văn bản, internet, các ứng dụng trên điện thoại thông minh; lồng ghép việc phổ biến văn bản pháp luật với việc tổ chức nội dung sinh hoạt khác tại từng phòng chuyên môn và đơn vị trực thuộc Sở.

1.3. Công tác thông tin tuyên truyền về việc cải cách hành chính

Sở Xây dựng đặc biệt quan tâm đến công tác cải cách hành chính của Sở, cụ thể: các thủ tục hành chính được công bố đảm bảo theo quy định trên Trang thông tin điện tử của Sở, tại địa điểm nhận trả hồ sơ, các hồ sơ, biểu mẫu luôn được cập nhật công khai trên Trang thông tin điện tử, đặc biệt Sở đã xây dựng và triển khai app SXD 247 thông tin đầy đủ các hồ sơ chuyên môn trên các lĩnh vực xây dựng và nhà ở để tổ chức và cá nhân tra cứu, theo dõi việc thực hiện thủ tục hành chính của Sở. Tổ chức biên soạn, phát hành các tài liệu tuyên truyền pháp luật; tổ chức các lớp tập huấn nghiệp vụ, giới thiệu văn bản quy phạm pháp luật mới cho các đối tượng là cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Sở Xây dựng, của quận - huyện, phường - xã và đến cả các khu phố, tổ dân phố; tổ chức giao lưu trực tuyến với báo đài, trả lời thắc mắc của người dân, tổ chức, doanh nghiệp gửi qua website... Qua đó, góp phần tuyên truyền rộng rãi về quy trình, thủ tục hồ sơ, để người dân, tổ chức, doanh nghiệp thực hiện cũng như tham gia đóng góp ý kiến, từ đó nghiên cứu thực hiện, đơn giản hóa các quy trình thủ tục hành chính.

1.4. Tình hình tuân thủ pháp luật

1.4.1. Tình hình tuân thủ pháp luật của cơ quan nhà nước và người có thẩm quyền

Năm 2020, thông qua các hội nghị tuyên truyền pháp luật, các cuộc họp giao ban, Giám đốc Sở thường xuyên chỉ đạo tăng cường tuyên truyền phổ biến văn bản Thành ủy và Ủy ban nhân dân Thành phố về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, bồi thường nhà nước để quán triệt cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của Sở nêu cao tinh thần trách nhiệm phục vụ nhân dân, thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Thực hiện đăng tải, tuyên truyền phổ biến, niêm yết các văn bản pháp luật về công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng trên Trang Thông tin điện tử và Phòng Tiếp công dân của Sở Xây dựng.

Sở Xây dựng đã tiến hành kiểm tra, rà soát và tham mưu giải quyết các vụ việc khiếu nại, tố cáo đúng trình tự, thủ tục; nắm chắc tình hình các vụ việc, nâng cao trách nhiệm của công chức, Thanh tra viên trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Xử lý nhanh, đúng quy trình Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo đối với những đơn thư không đúng thẩm quyền; cử công chức tham gia các đoàn thanh tra, kiểm tra liên quan đến công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo của Trung ương và Thành phố khi có yêu cầu.

Trên cơ sở Kế hoạch số 2728/KH-UBND ngày 09 tháng 5 năm 2017 của Ủy ban nhân dân thành phố về triển khai các văn bản chỉ đạo về công tác phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh, Sở Xây dựng đã chủ trì phối hợp với các sở, ngành, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thành phố và Ủy ban nhân dân 24 quận, huyện tham mưu trình Ủy ban nhân dân thành phố ban hành Quyết định số 2120/QĐ-UBND ngày 17 tháng 5 năm 2018 về ban hành Kế hoạch phòng ngừa tội phạm và phòng, chống vi phạm pháp luật trong lĩnh vực xây dựng cơ bản giai đoạn 2016 - 2025, định hướng đến năm 2030 để triển khai thực hiện trên địa bàn thành phố. Sở Xây dựng đã tổ chức triển khai thực hiện tốt các giải pháp phòng ngừa tội phạm và phòng, chống vi phạm pháp luật trong xây dựng cơ bản và tổ chức thực hiện tốt nhiệm vụ do Ủy ban nhân dân thành phố phân công. Cụ thể: Tiếp tục chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng thông qua Quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Thành phố và Kế hoạch liên tịch tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn quận, huyện đã được ký kết giữa Sở Xây dựng và Ủy ban nhân dân các quận, huyện; kiên quyết không để xảy ra tình trạng vi phạm trật tự xây dựng trên địa bàn mà không được kiểm tra, phát hiện, xử lý nghiêm. Rà soát, tổ chức thực hiện dứt điểm các quyết định xử phạt vi phạm hành chính còn chậm thực hiện; thực hiện có hiệu quả Kế hoạch liên tịch giữa Sở Xây dựng với Ủy ban nhân dân quận, huyện về tăng cường công tác quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn quận, huyện và Quyết định số 30/2019/QĐ-UBND ngày 02 tháng 12 năm 2019 về ban hành Quy chế phối hợp quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Thành phố; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiên quyết xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân được giao nhiệm vụ quản lý trật tự xây dựng nhưng thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ, buông lỏng quản lý hoặc có dấu hiệu bao che, tiếp tay cho các vi phạm trật tự xây dựng.

Trong thực hiện chức năng nhiệm vụ của Sở, việc tham mưu xử lý hồ sơ của các phòng chuyên môn, đơn vị ngày càng đi vào nề nếp. Có thể nói chất lượng công tác chuyên môn của Sở ngày càng nâng cao, đảm bảo đúng quy trình thủ tục, đúng quy định pháp luật, không có khiếu kiện, khiếu nại đông người tại Sở; hồ sơ giải quyết khiếu nại của cá nhân, tổ chức giảm so với các năm trước.

1.4.2. Tình hình tuân thủ pháp luật của tổ chức, cá nhân

Trong năm 2020, Thanh tra Sở Xây dựng đã tổ chức 20 đoàn kiểm tra việc tuân thủ pháp luật của tổ chức và cá nhân trên các lĩnh vực quản lý trật tự xây dựng, quản lý nhà và công sở, phát triển nhà, quản lý chất lượng công trình xây dựng, quản lý vật liệu xây dựng; kiểm tra chuyên đề quản lý hồ sơ lưu trữ, hoạt động chống rửa tiền; quản lý sử dụng hành lang trên bờ kè. Qua kết quả kiểm tra việc tuân thủ pháp luật, đoàn kiểm tra, tổ công tác đã chỉ ra những hạn chế, thiếu sót, để chấn chỉnh hoặc xử lý các hành vi vi phạm hành chính, góp phần nâng cao năng lực quản lý nhà nước trong hoạt động xây dựng trên địa bàn thành phố.

Sở Xây dựng đã tổ chức nhiều hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, phối hợp với Trung tâm xúc tiến Thương mại và Đầu tư, tổ chức hội nghị đối thoại giữa Doanh nghiệp hoạt động xây dựng và kinh doanh bất động sản với lãnh đạo Sở Xây dựng năm 2020, nhằm tháo gỡ những khó khăn của doanh nghiệp trong việc thực hiện các thủ tục hành chính và hoạt động kinh doanh, sản xuất, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp thực hiện tốt hoạt động sản xuất kinh doanh; Sở Xây dựng tổ chức giao lưu trực tuyến theo Kế hoạch số 8874/KH-SXD-PC với Báo Tuổi trẻ năm 2020 với chủ đề “Đảm bảo chất lượng xây dựng nhà ở và phòng ngừa hư hỏng công trình lân cận; Quản lý hệ thống cây xanh công cộng trên địa bàn thành phố hướng đến an toàn, mỹ quan và phát triển bền vững”.

Sở đã ban hành Kế hoạch số 8874/KH-SXD-PC ngày 06 tháng 8 năm 2020 tổ chức giao lưu trực tuyến của Sở Xây dựng năm 2020 với chuyên đề: Đảm bảo chất lượng xây dựng nhà ở và phòng ngừa hư hỏng công trình lân cận; Quản lý hệ thống cây xanh công cộng trên địa bàn thành phố hướng đến an toàn, mỹ quan và phát triển bền vững.

Thông qua các hội nghị, tọa đàm, đối thoại doanh nghiệp xây dựng trên địa bàn thành phố, hộp thư điện tử, công tác tiếp công dân, thụ lý giải quyết hồ sơ; cán bộ, công chức của Sở Xây dựng đã tiếp tục phổ biến, hướng dẫn các quy định của Luật Xây dựng, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản và các nghị định, thông tư cho cá nhân, tổ chức nắm vững thủ tục hành chính trong lĩnh vực xây dựng, qua đó các quy định pháp luật được hiểu rõ hơn, các phương pháp, giải pháp đảm bảo chất lượng công trình nhằm triển khai thực hiện tốt hoạt động của doanh nghiệp, tuân thủ, thi hành đúng các quy định pháp luật trong xây dựng cơ bản.

2. Tình hình thi hành pháp luật trong lĩnh vực trọng tâm về bảo vệ môi trường năm 2020

Sở Xây dựng có Báo cáo số 12801/BC-SXD-PC ngày 09/11/2020 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường về công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường năm 2020.

3. Về việc thực hiện “Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật giai đoạn 2018-2020”

a) Về các nội dung phân công tại mục II Kế hoạch số 3110/KH-UBND ngày 11 tháng 7 năm 2018 của Ủy ban nhân dân thành phố triển khai thực hiện “Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật giai đoạn 2018-2020” trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh

Sở Xây dựng chỉ là cơ quan phối hợp thực hiện khi cơ quan chủ trì đề nghị yêu cầu phối hợp thực hiện các nội dung được phân công tại Kế hoạch này. Do đó, đã thực hiện đầy đủ các nội dung theo đề nghị của Bộ Tư pháp, Bộ Xây dựng, Bộ Nội vụ, Sở Tư pháp, Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Tài chính về công tác liên quan đến công tác tổ chức thi hành pháp luật, như: tham gia các tập huấn nghiệp vụ, hội thảo chuyên đề về xây dựng Luật Thi hành pháp luật, văn bản triển khai các nội dung liên quan đến công tác tổ chức thi hành pháp luật, kinh phí thực hiện thi hành pháp luật, các báo cáo công tác thi hành pháp luật liên quan đến công trình tín ngưỡng, tôn giáo...

b) Thực hiện khoản 5 mục IV Kế hoạch theo dõi thi hành pháp luật năm 2020 trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh về chủ động tổ chức triển khai thi hành các văn bản quy phạm pháp luật của Trung ương liên quan đến lĩnh vực, phạm vi quản lý của ngành, đơn vị mình

Sở Xây dựng đã xây dựng Kế hoạch số 11919/KH-SXD-PC ngày 16 tháng 10 năm 2020 nhằm tuyên truyền, phổ biến kịp thời, đầy đủ các Luật, Nghị quyết được thông qua tại kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIV và triển khai các nhiệm vụ công tác phổ biến, giáo dục pháp luật để tiếp tục giáo dục ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật trong công chức, viên chức, người lao động, bảo đảm quyền được thông tin về pháp luật của công dân, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong ngành xây dựng. Xác định rõ nhiệm vụ của các đơn vị trong tổ chức triển khai thực hiện, phát huy vai trò của công chức, viên chức và người lao động trong việc gương mẫu chấp hành pháp luật, nắm và thực hiện tốt các quy định của pháp luật có liên quan đến chuyên môn nghiệp vụ, đề cao ý thức phục vụ nhân dân.

III. TỒN TẠI, HẠN CHẾ

Trong quá trình áp dụng các văn bản quy phạm pháp luật, Sở Xây dựng có một số vướng mắc sau:

1. Về tình hình thi hành pháp luật về bảo vệ môi trường

Ngày 08 tháng 7 năm 2019, Sở Xây dựng có Công văn số 8225/SXD-VLXD báo cáo Bộ Xây dựng về khó khăn, vướng mắc khi thực hiện Thông tư số 02/2018/TT-BXD, cụ thể:

Thông tư số 02/2018/TT-BXD có 02 nội dung chính:

- Quy định trách nhiệm bảo vệ môi trường của chủ dự án và nhà thầu thi công trong thi công các công trình xây dựng. Tuy nhiên, Thông tư không quy định về trách nhiệm về quản lý nhà nước trong công tác bảo vệ môi trường trong thi công xây dựng môi trường; đồng thời không quy định trách nhiệm bảo vệ môi trường của các cơ sở sản xuất ngành Xây dựng.

- Về quy định trách nhiệm báo cáo công tác bảo vệ môi trường lại giao cho 04 chủ thể khác là cơ sở sản xuất ngành Xây dựng, nhà thầu tư vấn quản lý dự án, nhà thầu giám sát thi công xây dựng, Sở Xây dựng các tỉnh, thành phố. Theo đó, Thông tư chưa có sự thống nhất trong quy định về các chủ thể có trách nhiệm triển khai thực hiện và các chủ thể thực hiện báo cáo kết quả triển khai.

- Thông tư có quy định trách nhiệm của 02 chủ thể (chủ dự án và nhà thầu thi công) phải bảo vệ môi trường trong thi công xây dựng, nhưng hiện nay không có quy định về xử lý vi phạm hành chính tại Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và Nghị định số 139/2017/NĐ-CP ngày 17 tháng 11 năm 2017 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng; khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản làm VLXD, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; kinh doanh bất động sản, phát triển nhà ở, quản lý sử dụng nhà và công sở. Ngoài ra, chưa có quy định chế tài nếu các chủ thể không thực hiện báo cáo theo yêu cầu, nên Sở Xây dựng cũng không thể yêu cầu và xử lý các đơn vị không chấp hành.

- Nếu vận dụng các hành vi “Không công bố, cung cấp, công khai thông tin, dữ liệu về môi trường trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo quy định” được quy định xử lý vi phạm tại Điểm b Khoản 2 Điều 36; “Không thống kê, lưu trữ số liệu về các tác động đối với môi trường, về các nguồn thải từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ theo quy định” được quy định xử lý vi phạm tại Điểm a Khoản 4 Điều 36; “Không thực hiện việc kê khai, khai báo hoặc kê khai, khai báo không trung thực, không đúng thời hạn theo yêu cầu của người thi hành công vụ, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền” được quy định xử lý vi phạm tại Khoản 2 Điều 47 của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường, thì Thanh tra Sở Xây dựng cũng không có thẩm quyền xử lý.

- Do đó, trong năm 2018, mặc dù có triển khai văn bản, nhưng Sở Xây dựng cũng chỉ nhận được 68/656 báo cáo và 04 cơ sở cập nhật và lưu trữ các thông tin, dữ liệu của báo cáo công tác bảo vệ môi trường trên phần mềm quản lý trực tuyến cơ sở dữ liệu môi trường ngành xây dựng tại địa chỉ trang thông tin điện tử http://dulieumoitruong.xaydung.gov.vn theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 - Thông tư số 02/2018/TT-BXD.

- Bên cạnh đó, Thông tư chỉ giao trách nhiệm cho các Sở Xây dựng là thực hiện việc tổng hợp báo cáo. Tuy nhiên, theo Luật Xây dựng, Luật Bảo vệ môi trường và các Nghị định hướng dẫn hiện nay thì công tác bảo vệ môi trường tại địa phương thuộc thẩm quyền của Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân quận - huyện theo quy định tại Khoản 6 Điều 3 - Quyết định số 25/2016/QĐ-UBND ngày 11 tháng 7 năm 2016 của Ủy ban nhân dân Thành phố ban hành Quy chế tổ chức và hoạt động của Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh. Các doanh nghiệp khi bắt đầu hoạt động cũng đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường hoặc báo cáo đánh giá tác động môi trường tại Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân quận - huyện xác nhận, phê duyệt (tùy theo quy mô sản xuất), kiểm tra, xác nhận các công trình bảo vệ môi trường phục vụ giai đoạn vận hành dự án. Do đó, kiến nghị Bộ Xây dựng xem xét, điều chỉnh, bổ sung Thông tư số 02/2018/TT-BXD để giải quyết các vấn đề bất cập nêu trên và có cơ sở pháp lý để Sở Xây dựng phối hợp với các cơ quan liên quan chịu trách nhiệm quản lý Nhà nước về môi trường thuận lợi hơn.

Đồng thời, hiện nay theo Nghị định số 107/2020/NĐ-CP ngày 14 tháng 9 năm 2020 của Chính phủ về sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 24/2014/NĐ-CP ngày 04 tháng 4 năm 2014 của Chính phủ quy định tổ chức các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương; Sở Xây dựng không có nhiệm vụ liên quan đến quản lý chất thải và bảo vệ môi trường.

2. Về lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật

a) Tồn tại, hạn chế

- Chưa có quy định cụ thể về tiêu chí xây dựng kế hoạch công tác duy tu, bảo dưỡng hệ thống thoát nước, từ đó việc giải trình đối với cơ quan chức năng còn mất nhiều thời gian; mặt khác sẽ không chủ động được trong việc thực hiện những hạng mục hỗ trợ cho công tác xóa, giảm ngập trên địa bàn thành phố.

- Tình trạng xây dựng lấn chiếm, xâm hại hệ thống thoát nước; công viên cây xanh và chiếu sáng đô thị còn phổ biến nhưng trong thời gian qua, công tác phối hợp giữa các phòng chức năng và đơn vị chuyên ngành đã phối hợp tốt trong công tác kiểm tra, đề xuất giải pháp xử lý đối với những trường hợp xây dựng lấn chiếm, xâm hại hệ thống hạ tầng kỹ thuật, tuy nhiên, kết quả khắc phục còn chậm nhiều nguyên nhân khách quan, chủ quan làm ảnh hưởng đến tiến độ xử lý. Trong thời gian tới, cần tiếp tục đeo bám và đôn đốc đơn vị vi phạm đẩy nhanh tiến độ xử lý; tổ chức kiểm tra sau xử lý nhằm đảm bảo hoạt động của hệ thống như ban đầu.

- Công tác tuyên truyền những quy định về bảo vệ hệ thống hạ tầng kỹ thuật vẫn còn hạn chế. Tình trạng xâm hại hạ tầng kỹ thuật vẫn còn diễn ra phổ biến như: xây dựng bên trên hệ thống cống, hầm ga, cửa xả; lấn chiếm hành lang, lòng các tuyến kênh, rạch phục vụ thoát nước; xâm hại cây xanh, chiếu sáng...

- Văn bản xử lý các hành vi vi phạm làm ảnh hưởng đến hệ thống thoát nước được quy định tại Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 01 tháng 02 năm 2017, tuy nhiên việc thực hiện chưa được đầy đủ do lực lượng kiểm tra, xử lý và chế tài còn mỏng. Do đó, việc phát hiện xử lý kịp thời trong thời gian qua vẫn chưa được thực hiện nghiêm, tình trạng xả rác gây cản trở dòng chảy vẫn diễn ra.

b) Kiến nghị

- Ban hành quy định đối với lĩnh vực quản lý, vận hành bảo dưỡng hệ thống hạ tầng kỹ thuật, trong đó có hệ thống thoát nước.

- Thường xuyên rà soát các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan để đề xuất cơ quan có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung, thay thế hoặc ban hành mới các văn bản nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế cho phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.

- Phát hiện, xử lý kịp thời các trường hợp xâm hại, lấn chiếm hệ thống thoát nước mới; xây dựng lộ trình xử lý đối với những trường hợp xâm hại, lấn chiếm cũ nhằm giải quyết triệt để tình trạng này, hoàn trả lại hiện trạng thông thoáng cho hệ thống.

- Thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền pháp luật về bảo vệ hạ tầng kỹ thuật; các quy định, chế tài khi có các hành vi xâm hại hạ tầng kỹ thuật đến mỗi người dân.

3. Về cấp chứng chỉ hành nghề hoạt động xây dựng, chứng chỉ hoạt động xây dựng và quản lý nhà thầu nước ngoài hoạt động xây dựng tại Việt Nam

Sở Xây dựng có Công văn số 07/SXD-QLNGĐXD ngày 02 tháng 01 năm 2020 gửi Bộ Xây dựng về một số vướng mắc khi triển khai Nghị định số 100/2018/NĐ-CP ngày 16/7/2018 của Chính phủ và Thông tư số 08/2018/TT-BXD ngày 05/10/2018 của Bộ Xây dựng.

4. Nghiên cứu, rà soát các quy định pháp luật hiện hành về xây dựng

Sở Xây dựng có Công văn số 12208/SXD-PC ngày 26/10/2020 đề xuất việc sửa đổi, bổ sung, thay thế các quy định hiện hành để góp phần hoàn thiện pháp luật (đính kèm Công văn số 12208/SXD-PC ngày 26/10/2020 của Sở Xây dựng).

Sở Xây dựng kính chuyển Sở Tư pháp báo cáo công tác theo dõi tình hình thi hành pháp luật năm 2020 để tổng hợp, tham mưu Ủy ban nhân dân Thành phố báo cáo Bộ Tư pháp theo quy định./.

Mẫu số 1

BẢNG TỔNG HỢP SỐ LIỆU BÁO CÁO VỀ TÌNH HÌNH BAN HÀNH VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT QUY ĐỊNH CHI TIẾT THUỘC THẨM QUYỀN

(Kèm theo Báo cáo số: 13445/BC-SXD ngày 20/11/2020 của Sở Xây dựng)

Mẫu số 2

BẢNG TỔNG HỢP SỐ LIỆU BÁO CÁO VỀ TÌNH HÌNH TUÂN THỦ PHÁP LUẬT CỦA CƠ QUAN NHÀ NƯỚC, NGƯỜI CÓ THẨM QUYỀN VÀ CÁ NHÂN, TỔ CHỨC

(Kèm theo Báo cáo số: 13445/BC-SXD ngày 20/11/2020 của Sở Xây dựng)