TIÊU CHUẨN QUỐC GIA

TCVN 10757:2016

ISO 13162:2011

CHẤT LƯỢNG NƯỚC - XÁC ĐỊNH NỒNG ĐỘ HOẠT ĐỘ CACBON 14 - PHƯƠNG PHÁP ĐẾM NHẤP NHÁY LỎNG

Water quality - Determination of carbon 14 activity - Liquid scintillation counting method

Lời nói đầu

TCVN 10757:2016 hoàn toàn tương đương với ISO 13162:2011.

TCVN 10757:2016 do Ban kỹ thuật tiêu chuẩn quốc gia TCVN/TC 147 Chất lượng nước biên soạn, Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng đề nghị, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố.

Lời giới thiệu

Cacbon 14 (¹⁴C) trong môi trường có cả từ nguồn gốc tự nhiên và nhân tạo. Từ kết quả của các vụ thử vũ khí hạt nhân, phát thải từ các công trình hạt nhân và việc ứng dụng và xử lý đồng vị, một lượng tương đối lớn ¹⁴C được phát thải vào môi trường. Do tỉ lệ đóng góp đáng kể của ¹⁴C trong liều phóng xạ bên trong của con người, việc quan trắc nồng độ hoạt độ ¹⁴C trong môi trường là cần thiết để theo dõi việc phát tán chúng trong thủy quyển và sinh quyển. ¹⁴C là nhân phóng xạ thứ cấp (~3500 Bq) đóng góp vào hoạt độ phóng xạ tự nhiên của cơ thể con người, sau ⁴⁰K (~6000 Bq).

CHẤT LƯỢNG NƯỚC - XÁC ĐỊNH NỒNG ĐỘ HOẠT ĐỘ CACBON 14 - PHƯƠNG PHÁP ĐẾM NHẤP NHÁY LỎNG

Water quality - Determination of carbon 14 activity - Liquid scintillation counting method

CẢNH BÁO - Tiêu chuẩn này không đề cập tới mọi vấn đề an toàn liên quan đến người sử dụng. Trách nhiệm của người sử dụng là phải thiết lập thực hành về an toàn, bảo đảm sức khỏe phù hợp với các quy định của quốc gia.

QUAN TRỌNG - Chỉ những nhân viên đã qua đào tạo thích hợp mới được phép tiến hành phép thử theo tiêu chuẩn này.

1. Phạm vi áp dụng

Tiêu chuẩn này quy định các điều kiện cho phép xác định nồng độ hoạt độ ¹⁴C trong mẫu nước môi trường hoặc nước có chứa ¹⁴C bằng phương pháp đếm nhấp nháy lỏng.

Phương pháp này áp dụng cho phân tích mọi phân tử hữu cơ hòa tan trong nước trộn đều với hỗn hợp chất nhấp nháy. Tiêu chuẩn này không áp dụng cho các vi hạt hoặc hạt “lớn” (lipit, axit fulvic, axit humic,...) do trộn không tương ứng với hỗn hợp chất nhấp nháy và nước. Một phần năng lượng beta bị mất mà không gây ra bất kỳ kích thích nào đến hỗn hợp chất nhấp nháy và kết quả đo được sẽ bị ước tính thấp. Phương pháp này không áp dụng cho phân tích ¹⁴C liên kết hữu cơ, phép xác định này cần xử hóa lý học bổ sung (như oxy hóa, đốt cháy).

Tiêu chuẩn này có thể xác định nồng độ hoạt độ ¹⁴C dưới 10⁶ Bq l^-1 mà không cần pha loãng mẫu.

2. Tài liệu viện dẫn

Các tài liệu viện dẫn sau rất cần thiết cho việc áp dụng tiêu chuẩn này. Đối với các tài liệu viện dẫn ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản được nêu. Đối với các tài liệu viện dẫn không ghi năm công bố thì áp dụng phiên bản mới nhất, bao gồm cả các sửa đổi, bổ sung (nếu có).

TCVN 6663-1 (ISO 5667-1), Chất lượng nước - Lấy mẫu - Phần 1: Huớng dẫn thiết kế và kỹ thuật lấy mẫu.

TCVN 6663-3 (ISO 5667-3), Chất lượng nước - Lấy mẫu - Phần 3: Hướng dẫn bảo quản và xử lý mẫu.

TCVN 7870-10 (ISO 80000-10), Đại lượng và đơn vị - Phần 10: Nguyên tử và vật lý hạt nhân.

TCVN ISO/IEC 17025 (ISO/IEC17025), Yêu cầu chung về năng lực của phòng thử nghiệm và hiệu chuẩn.

TCVN 9595-3:2012 (ISO/IEC Guide 98-3:2008), Độ không đảm bảo đo - Phần 3: Hướng dẫn trình bày độ không đảm bảo đo (GUM:1995).

ISO 11929, Determination of the characteristic limits (decision threshold, detection limit and limits of the confidence interval) for measurements of ionizing radiation - Fundamentals and application (Xác định giới hạn đặc tín