THÔNG BÁO

Ý KIẾN KẾT LUẬN CỦA PHÓ THỦ TƯỚNG THƯỜNG TRỰC TRƯƠNG HÒA BÌNH TẠI HỘI NGHỊ CHUYÊN ĐỀ VỀ TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG, CHỐNG BUÔN LẬU THUỐC LÁ TẠI NHỮNG ĐỊA BÀN TRỌNG ĐIỂM

Ngày 18 tháng 10 năm 2016, tại Hội trường Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình đã chủ trì Hội nghị chuyên đề về tăng cường công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu thuốc lá tại những địa bàn trọng điểm. Tham dự Hội nghị có các đồng chí: Phạm Dũng, Thứ trưởng Bộ Công an; Nguyễn Hữu Chí, Thứ trưởng Bộ Tài chính; Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương; Lê Tiến Châu, Thứ trưởng Bộ Tư pháp; Lê Mạnh Hà, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; Lê Hồng Sơn, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội; Nguyễn Thị Thu, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh; Phạm Văn Tân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh; Lê Văn Nưng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang; Phạm Văn Cảnh, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Long An; Châu Hồng Phúc, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp; Trương Quang Hoài Nam, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố Cần Thơ; Đàm Thanh Thế, Chánh Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia; đại diện các cơ quan: Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Quốc phòng, Bộ Y tế, Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Trị, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng, Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển, Tổng cục Cảnh sát, Tổng cục Hải quan, Cục Quản lý thị trường, Báo Nhân dân, Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam. Sau khi nghe Bộ Tài chính (Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia) báo cáo kết quả kiểm tra công tác chống buôn lậu thuốc lá tại 6 địa bàn trọng điểm và ý kiến của các đại biểu dự họp, Phó Thủ tướng thường trực Trương Hòa Bình có ý kiến kết luận như sau:

1. Đánh giá chung

- Những năm qua, Đảng, Nhà nước rất quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, trong đó có đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá. Các Bộ, ngành, địa phương, các lực lượng chức năng và quần chúng nhân dân đã tích cực tham gia và thu được những kết quả quan trọng, góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tăng thu ngân sách và bảo đảm an ninh, trật tự.

- Tuy nhiên, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, chống buôn lậu thuốc lá chưa đạt được chuyển biến căn bản; tình trạng buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại và hàng giả vẫn diễn biến phức tạp, tinh vi, gây thất thu ngân sách, thất thoát tài nguyên, tác động xấu đến môi trường đầu tư và sản xuất, kinh doanh trong nước; nạn hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc với nhiều chủng loại được bày bán công khai, đặc biệt là thuốc lá nhập lậu.

- Về thuốc lá nhập lậu, các lực lượng chức năng đã triệt phá nhiều đường dây ổ nhóm buôn lậu, nhưng tình hình buôn lậu vẫn gia tăng, nhất là ở các tỉnh biên giới phía Bắc, Tây Nam Bộ và Miền Trung. Trong nội địa, thuốc lá nhập lậu đang được bày bán công khai, nhất là ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, Buôn lậu thuốc lá làm thất thu ngân sách lớn, tác động xấu đến sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp thuốc lá, đến đời sống, công ăn việc làm của người lao động. Các đối tượng buôn lậu ngày càng manh động, sẵn sàng chống trả quyết liệt khi bị phát hiện để chạy trốn hoặc để cướp tang vật phạm tội.

- Kết quả kiểm tra 2 năm thực hiện Chỉ thị 30/CT-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ, công tác chống buôn lậu thuốc lá tại 6 địa bàn trọng điểm đã đạt được một số kết quả tích cực. Từ ngày 01 tháng 10 năm 2014 đến 30 tháng 6 năm 2016, các lực lượng chức năng tại các địa bàn ở phía Nam đã phát hiện, bắt giữ và xử lý: 15.363 vụ buôn lậu thuốc lá với số lượng hơn 11,3 triệu bao; khởi tố hình sự 372 vụ với 471 đối tượng (Long An bắt giữ được hơn 4 triệu bao, TP Hồ Chí Minh bắt giữ được hơn 2,4 triệu bao, An Giang bắt giữ được hơn 1,8 triệu bao, Tây Ninh bắt giữ được hơn 1,5 triệu bao, Đồng Tháp bắt giữ được hơn 1,2 triệu bao).

- Tuy nhiên, kết quả trên chưa phản ánh đúng thực chất tình trạng buôn lậu thuốc lá hiện nay. Buôn bán, vận chuyển thuốc lá ngoại nhập lậu vẫn diễn ra công khai, ngang nhiên, gây bức xúc trong nhân dân.

2. Nguyên nhân của tình trạng buôn lậu thuốc lá

- Người đứng đầu cấp ủy, chính quyền địa phương chưa thực sự quan tâm chỉ đạo công tác chống buôn lậu nói chung, trong đó có buôn lậu thuốc lá. Sự phối hợp giữa các lực lượng chức năng chưa chặt chẽ, kịp thời.

- Việc thanh tra, kiểm tra về trách nhiệm của người đứng đầu ở địa phương và các lực lượng chức năng chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả chưa thường xuyên, quyết liệt. Có những cán bộ, công chức thiếu tinh thần trách nhiệm trong thực thi công vụ, thậm chí có những trường hợp bao che, tiếp tay cho buôn lậu.

- Lợi nhuận thu được từ việc buôn lậu thuốc lá rất cao (thuốc lá nhập lậu rẻ hơn thuốc lá trong nước từ 5.000 đến 15.000 đồng/bao), đã thu hút nhiều người dân tham gia buôn lậu hoặc tiếp tay cho buôn lậu.

- Sản phẩm thuốc lá trong nước chưa đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng về giá và gu của người hút thuốc lá, là miếng đất tốt cho tình trạng buôn lậu và tiêu thụ thuốc lá lậu.

- Hiệu quả tuyên truyền, phổ biến pháp luật còn nhiều hạn chế, hình thức tuyên truyền chưa phong phú và thiết thực.

- Trang thiết bị, phương tiện phục vụ cho công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại còn thiếu, hạn chế; chưa đáp ứng nhu cầu trong tình hình hiện nay.

- Đời sống nhân dân khu vực biên giới, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn, nhận thức pháp luật còn hạn chế nên bị lôi cuốn vào buôn lậu và tham gia vận chuyển thuốc lá lậu.

3. Các giải pháp trong thời gian tới

Yêu cầu cấp bách phải ngăn chặn và đẩy lùi được tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả nói chung và buôn lậu thuốc lá nói riêng, đòi hỏi các Bộ, ngành và địa phương cần tập trung làm tốt một số việc sau đây:

a) Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, Công an, Quốc phòng, Công Thương và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phải quán triệt và trực tiếp chỉ đạo việc thực hiện nghiêm túc Nghị quyết số 41/NQ-CP ngày 09 tháng 6 năm 2015 của Chính phủ về đẩy mạnh công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong tình hình mới và Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá; không được để tình trạng buôn lậu phức tạp, diễn ra công khai.

b) Cấp ủy, chính quyền, Ban chỉ đạo 389 địa phương các cấp phải xác định đây là nhiệm vụ trọng tâm, chủ động, tích cực, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo để phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, chống buôn lậu thuốc lá nói riêng;

- Thường xuyên giao ban, xây dựng quy chế phối hợp công tác, tăng cường trao đổi thông tin giữa các lực lượng chức năng nhằm kịp thời phát hiện cho đúng, cho trúng đầu sỏ, triệt phá các đường dây, ổ nhóm, tụ điểm buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn; xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức vi phạm. Địa phương để nào xảy ra tình trạng buôn lậu phức tạp, kéo dài, nhức nhối, xảy ra sự việc nghiêm trọng thì người đứng đầu chính quyền địa phương và người đứng đầu các lực lượng chức năng trên địa bàn phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ;

- Cấp ủy, chính quyền địa phương địa bàn trọng điểm khu vực biên giới phải chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng của Trung ương xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế, chuyển đổi nghề, xây dựng nông thôn mới, tạo công ăn việc làm cải thiện đời sống của người dân khu vực biên giới. Đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền với nội dung, hình thức phong phú, thiết thực, có sức lan tỏa sâu rộng để cư dân khu vực biên giới không tiếp tay vận chuyển, mua bán thuốc lá nhập lậu, thấy rõ quyền lợi, nghĩa vụ tham gia công tác này, kết hợp với xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc, góp phần tăng cường đấu tranh ngăn chặn buôn lậu, đảm bảo ổn định tình hình an ninh trật tự khu vực biên giới, xây dựng khu vực biên giới hòa bình, hữu nghị.

- Bộ Tài chính nghiên cứu, đề xuất cơ chế, chính sách hỗ trợ cho các địa phương, địa bàn trọng điểm khu vực biên giới. Thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là 2 địa bàn tiêu thụ thuốc lá nhập lậu lớn và Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam có trách nhiệm phối hợp với chính quyền địa phương các địa bàn trọng điểm về buôn lậu thuốc lá khu vực biên giới có hình thức hỗ trợ cụ thể, thiết thực để người dân ổn định và cải thiện đời sống, không tham gia buôn lậu;

c) Bộ Quốc phòng chỉ đạo lực lượng Bộ đội Biên phòng tăng cường tuần tra, kiểm soát ở khu vực biên giới, các đường mòn, lối mở để kịp thời phát hiện và xử lý các đối tượng buôn lậu, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá nhập lậu; có biện pháp quản lý các đối tượng thường xuyên qua lại khu vực biên giới tham gia vận chuyển thuốc lá nhập lậu. Đồng thời chỉ đạo lực lượng Cảnh sát biển tăng cường tuần tra để phát hiện, bắt giữ các cá nhân, triệt phá các đường dây, ổ nhóm vận chuyển thuốc lá nhập lậu trên biển, đặc biệt là những vùng biển trọng điểm.

d) Bộ Công an chỉ đạo lực lượng công an trong cả nước đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, chống buôn lậu thuốc lá; đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ án buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, đặc biệt là buôn lậu thuốc lá để kịp thời truy tố, xét xử.

đ) Đề nghị Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao chỉ đạo truy tố, xét xử kịp thời các vụ buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, buôn lậu thuốc lá, góp phần ngăn chặn tình trạng buôn lậu và răn đe người có ý định tham gia vào buôn lậu.

e) Bộ Tài chính rà soát, xem xét giải quyết đề nghị bổ sung phương tiện, thiết bị làm việc cho các lực lượng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

g) Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan soạn thảo, trình Chính phủ Đề án kiểm soát thị trường bán lẻ thuốc lá nhằm thiết lập trật tự kỷ cương trong lĩnh vực này, góp phần chống buôn lậu thuốc lá và phòng, chống tác hại của thuốc lá.

h) Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam chủ động phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương và các lực lượng chức năng trong việc cung cấp thông tin về buôn lậu thuốc lá, nâng cao hiệu quả đấu tranh chống buôn lậu, bảo vệ sản xuất trong nước; tiếp tục nghiên cứu sản xuất các loại thuốc lá phù hợp với gu của người tiêu dùng trong nước với giá thành hợp lý.

i) Báo Nhân dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông Tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tin báo chí cần tăng cường tuyên truyền về chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, chống buôn lậu thuốc lá và tác hại của thuốc lá, nhất là thuốc lá nhập lậu đối với sức khỏe cộng đồng, lên án những vi phạm, biểu dương các tập thể, cá nhân làm tốt công tác chống buôn lậu.

k) Yêu cầu lực lượng Công an, Hải quan, Bộ đội Biên phòng, Cảnh sát biển, Quản lý thị trường mở đợt cao điểm từ nay đến Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017 về chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, trong đó có buôn lậu thuốc lá. Quyết liệt triệt phá các đường dây, ổ nhóm, các đầu nậu lớn trên các tuyến biên giới, đường biển, đường hàng không, các cửa khẩu, khu vực biên giới địa bàn trọng điểm và tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh thuốc lá ngoại nhập lậu trên thị trường nội địa (nhất là tại thành phố Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh).

l) Bộ Tài chính (Cơ quan Thường trực Ban chỉ đạo 389 quốc gia) chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan thường xuyên đôn đốc, kiểm tra các Bộ, ngành, địa phương và các lực lượng chức năng trong thực hiện Chỉ thị số 30/CT-TTg ngày 30 tháng 9 năm 2014 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường công tác đấu tranh chống buôn lậu thuốc lá.

m) Về xử lý các vướng mắc giữa Luật Thương mại, Luật Đầu tư và Bộ luật Hình sự trong truy tố, xét xử hành vi buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, kinh doanh sản phẩm thuốc lá nhập lậu: Bộ Tư pháp chủ trì, chuẩn bị báo cáo Thủ tướng Chính phủ chủ trì họp với lãnh đạo Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Ủy ban Tư pháp và Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Bộ Công an để thống nhất quan điểm áp dụng pháp luật.

n) Về xử lý thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu:

- Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp Bộ Tư pháp, Bộ Công Thương, Bộ Y tế, Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Văn phòng Chính phủ nghiên cứu đánh giá đầy đủ căn cứ pháp lý của việc tái xuất thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng, đảm bảo phù hợp với Công ước Khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới; báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định trong tháng 11 năm 2016.

- Các địa phương tiếp tục thực hiện chủ trương tiêu hủy thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu; trường hợp địa phương nào có đủ điều kiện và đề xuất tái xuất thuốc lá ngoại nhập lậu bị tịch thu còn chất lượng cần chủ động xây dựng Đề án về việc này, báo cáo xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định; trong đó nêu rõ các biện pháp tổ chức thực hiện, đảm bảo chặt chẽ, không để xảy ra tình trạng thẩm lậu quay trở lại thị trường nội địa, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 11 năm 2016.

Văn phòng Chính phủ thông báo để các cơ quan liên quan biết, thực hiện./.