Cục trưởng Cục khoa học công nghệ và đào tạo

Theo đề nghị của trưởng phòng Quản lý đào tạo sau đại học và đào tạo liên tục,

QUYẾT ĐỊNH

CHƯƠNG TRÌNH

ĐÀO TẠO CHĂM SÓC NGƯỜI BỆNH TOÀN DIỆN

1. GIỚI THIỆU CHƯƠNG TRÌNH

Cụm từ “Chăm sóc toàn diện” xuất hiện từ năm 1993 tại Quyết định số 526/QĐ-BYT quy định về chế độ trách nhiệm của y tá trong chăm sóc người bệnh trong bệnh viện. Sau đó cụm từ trên được nhắc lại nhiều lần trong các văn bản của Bội Y tế. Đó là: Thông tư 11/TT-BYT năm 1996 hướng dẫn thực hiện chăm sóc người bệnh toàn diện và củng cố hệ thống y tá trưởng; Quy chế chăm sóc người bệnh toàn diện trong Quy chế bệnh viện tại Quyết định số 1895/1997/QĐ-BYT; Chỉ thị 05/2003/CT-BYT về tăng cường công tác chăm sóc người bệnh toàn diện trong bệnh viện; và Thông tư 07/2011/TT-BYT Hướng dẫn công tác điều dưỡng chăm sóc người bệnh trong bệnh viện. Đăc biệt, Thông tư 07/2011/TT-BYT đã chỉ rõ Thông tư này thay thế tất các các quy chế liên quan đến công tác điều dưỡng, hộ sinh, chăm sóc người bệnh toàn diện được quy định trong quy chế bệnh viện năm 1997.

Để tăng cường công tác chăm sóc người bệnh toàn diện trong các bệnh viện, Bộ Y tế, được sự hỗ trợ của JICA đã xây dựng “Chương trình đào tạo chăm sóc người bệnh toàn diện” nhằm bổ sung và cập nhật kiến thức, kỹ năng, thái độ cho người hành nghề trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh về chăm sóc người bệnh toàn diện. Nội dung chương trình được xây dựng trên cơ sở những nhiệm vụ chăm sóc người bệnh theo quy định tại Thông tư 07/2011/TT-BYT nói trên với 8 chủ đề, bao gồm: Tổng quan về công tác điều dưỡng và chăm sóc người bệnh toàn diện theo quy định tại Thông tư 07/2011/TT-BYT về Hướng dẫn công tác điều dưỡng về chăm sóc người bệnh trong bệnh viện; Kế hoạch tổ chức thực hiện chăm sóc người bệnh toàn diện theo Thông tư 07/2011/TT-BYT của bệnh viện/khoa; Chuẩn đạo đức nghề nghiệp điều dưỡng và giao tiếp, ứng xử trong chăm sóc người bệnh; Tổ chức phân cấp chăm sóc và hỗ trợ, chăm sóc vệ sinh cá nhân, vận động cho người bệnh; Tổ chức chăm sóc phục hồi chức năng phòng ngừa biến chứng; Tổ chức ghi phiếu theo dõi, chăm sóc người bệnh và bình phiếu chăm sóc; và Tổ chức tư vấn-giáo dục sức khỏe.

Tổng số thời gian đào tạo toàn khóa là 24 tiết, các đơn vị đào tạo có thể tổ chức học tập trung 3 ngày hoặc chia làm 6 buổi học, mỗi buổi học 4 tiết, mỗi tiết 50 phút. Đối tượng đào tạo là toàn thể cán bộ, nhân viên y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Những học viên tham dự đầy đủ và đạt được các yêu cầu của Chương trình đào tạo sẽ được cấp giấy chứng nhận “Hoàn thành chương trình đào tạo liên tục chăm sóc người bệnh toàn diện cho cán bộ, nhân viên y tế trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Người có giấy chứng nhận sẽ được tính vào thời gian đào tạo liên tục theo hướng dẫn của Bộ Y tế tại Thông tư 07/2008/TT-BYT ngày 28/5/2008.

Bộ Y tế ban hành chương trình này mong muốn sẽ được thực hiện rộng rãi ở các bệnh viện và các trung tâm đào tạo y tế trong toàn quốc. Chương trình được biên soạn lần đầu nên không tránh được thiếu sót. Bộ Y tế mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp, các thầy cô giáo và học viên để Chương trình đào tạo được hoàn chỉnh hơn cho lần xuất bản sau.

Bộ Y tế trân trọng cảm ơn JICA hỗ trợ tài chính và cử các chuyên gia Nhật Bản phối hợp với các chuyên gia của Việt nam soạn thảo chương trình đào tạo này.

2. MỤC TIÊU ĐÀO TẠO

Bổ sung và cập nhật kiến thức, kỹ năng, thái độ cho người hành nghề khám bệnh, chữa bệnh trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh về Chăm sóc người bệnh toàn diện.

Kiến thức:

1. Trình bày được khái niệm về chăm sóc người bệnh toàn diện trên cơ sở khái niệm về chăm sóc người bệnh trong viện tại Thông tư 07/2011/TT-BYT.

2. Trình bày được các khái niệm quy trình điều dưỡng, phiếu chăm sóc, người bệnh chăm sóc cấp I, cấp II và cấp III.

3. Phân tích đủ và đúng các nguyên tắc chăm sóc người bệnh trong bệnh viện

4. Kể đủ, đúng 12 nhiệm vụ chuyên môn của Thông tư 07/2011/TT- BYT

5. Liệt kê được trách nhiệm của giám đốc, trưởng khoa, trưởng phòng, điều dưỡng trưởng, bác sĩ điều trị, điều dưỡng viên-hộ sinh viên, giáo viên và học sinh, sinh viên thực tập, người bệnh, người nhà người bệnh.

6. Vẽ được sơ đồ mô hình tổ chức chăm sóc người bệnh trong bệnh viện

7. Trình bày được quy định nhân lực theo Thông tư 08/2007/TTLT- BYT-BNV

8. Mô tả được 4 mô hình phân công chăm sóc và ưu, nhược điểm của từng mô hình, khả năng áp dụng trong điều kiện thực trạng của bệnh viện.

9. Chỉ ra những điều kiện và giải pháp để thực hiện thành công chăm sóc toàn diện theo Thông tư 07/2011/TT-BYT.

Kỹ năng: Thực hiện được các hoạt động sau đây:

1. Chỉ ra được những nhiệm vụ chuyên môn nào đã thực hiện được, những nhiệm vụ nào chưa thực hiện được theo quy định tại Thông tư 07/2011/TT-BYT, nguyên nhân và giải pháp khắc phục những nhiệm vụ chưa đạt.

2. Lựa chọn được mô hình chăm sóc thích hợp cho khoa/phòng nơi học viên công tác.

3. Đề xuất được giải pháp tăng cường và đảm bảo chất lượng, an toàn cho người bệnh trong thực hành chăm sóc:

- Tư vấn, giáo dục sức khỏe cho người bệnh

- Chăm sóc tinh thần

- Hỗ trợ chăm sóc vệ sinh cá nhân người bệnh

- Hỗ trợ, chăm sóc phục hồi chức năng người bệnh

- Theo dõi, đánh giá người bệnh và ghi chép hồ sơ bệnh án của điều dưỡng.

- Chăm sóc dinh dưỡng cho người bệnh

- Bảo đảm an toàn, phòng sai sót chuyên môn

- Thực hiện các kỹ thuật chăm sóc điều dưỡng,

- Sử dụng thuốc cho người bệnh

- Chăm sóc người bệnh có chỉ định phẫu thuật, thủ thuật

Thái độ:

1. Tự giác, nghiêm túc thực hiện trách nhiệm, nhiệm vụ được giao theo đúng quy định tại Thông tư 07/2011/TT-BYT;

2. Tôn trọng, hợp tác và chia sẻ với các cán bộ, nhân viên trong đơn vị để thực hiện tốt công tác chăm sóc người bệnh trong bệnh viện.

3. Tôn trọng, cẩn trọng và thông cảm với người bệnh, người nhà người bệnh để tạo nên sự an tâm, hài lòng khi người bệnh đến khám, chữa bệnh.

3. ĐỐI TƯỢNG HỌC VIÊN:

Tất cả cán bộ, viên chức và nhân viên của các bệnh viện và cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để họ có đủ kiến thức, kỹ năng, thái độ trong chăm sóc, phục vụ người bệnh.

4. THỜI GIAN ĐÀO TẠO:

Thời gian đào tạo 3 ngày liên tục, mỗi ngày 8 tiết hoặc 6 buổi, mỗi buổi 4 tiết, (tương đương 24 tiết học) mỗi tiết 50 phút.

5. NỘI DUNG CHƯƠNG TRÌNH:

5.1. Chương trình tổng quát

5.2 Chương trình chi tiết

6. PHƯƠNG PHÁP GIẢNG DẠY

- Cung cấp đủ tài liệu học tập để học viên đọc và nghiên cứu trước, trong và sau học;

- Hướng dẫn học viên sử dụng tài liệu có hiệu quả;

- Lựa chọn phương pháp dạy học tích cực phù hợp với mục tiêu học tập và đối tượng người học.

- Sử dụng các phương tiện trực quan phù hợp với từng nội dung để minh họa có hiệu quả (mô hình, các phương tiện phòng hộ, tranh, ảnh, áp phích, băng, đĩa hình, qui trình kỹ thuật, tình huống….)

- Kết hợp chặt chẽ và song hành giữa giảng dạy lý thuyết và thực hành, học lý thuyết nội dung gì thì học viên được hướng dẫn thực hành về nội dung đó.

- Chuẩn bị đầy đủ các phương tiện, dụng cụ, bảng kiểm, thang điểm, bố trí địa điểm thích hợp để giảng dạy các bài thực hành đạt mục tiêu, hiệu quả. Ưu tiên giành thời gian để học viên được thực hành kỹ năng, thái độ.

7. TIÊU CHUẨN GIẢNG VIÊN

- Giảng viên lớp TOT Trung ương:

+ Có khả năng dạy học.

8. TÀI LIỆU:

- Tài liệu giảng dạy và học tập: Tài liệu học tập và giảng dạy được sử dụng chính là Bộ tài liệu học tập kèm theo chương trình đào tạo được nhóm chuyên gia soạn thảo với sự hỗ trợ của JICA.

- Tài liệu đọc thêm và tài liệu tham khảo: bên cạnh tài liệu giảng dạy, học tập, giảng viên nên giới thiệu:

+ Tài liệu đọc thêm: bao gồm các văn bản hiện hành có liên quan đến Chăm sóc người bệnh, Luật KBCB, Quy định giao tiếp và Thông tư 07/2011/TT-BYT về Hướng dẫn điều dưỡng về chăm sóc người bệnh trong bệnh viện.

9. ĐỒ DÙNG VÀ TRANG THIẾT BỊ DẠY HỌC CẦN THIẾT:

Các phương tiện cơ bản phục vụ giảng dạy:

- Bảng - phấn, hoặc bảng trắng, bút dạ, bảng lật, giấy A0.

- Máy tính có kết nối máy chiếu đa năng + màn chiếu

- Phòng học đủ rộng, bố trí bàn ghế linh hoạt để chia làm việc nhóm

- Băng Video, hình ảnh

10. TỔ CHỨC KHÓA HỌC:

- Học viên: bố trí mỗi lớp khoảng 25 người, tối đa 30 người

- Giảng viên: có giảng viên chính, 2 trợ giảng.

- Cán bộ tổ chức và phục vụ lớp học

- Thông tin trước khoá học: Giấy thông báo gửi tới các đơn vị trước 1 tháng để các đơn vị đăng ký học viên. Gửi giấy mời trước mỗi đợt học tập bằng đường Bưu điện và Email.

11. CHỨNG CHỈ:

- Những học viên đạt ≥ 70% tổng số điểm kiểm tra kết thúc khóa học sẽ được Giám đốc bệnh viện hoặc cơ sở đào tạo cấp chứng nhận hoàn thành khoá đào tạo Chăm sóc người bệnh toàn diện cho cán bộ, nhân viên y tế tại các cơ sở KBCB.

- Nhưng học viên không đạt yêu cầu hoặc vắng mặt trên 2 buổi, cần tiếp tục học và làm bài kiểm tra cho đến khi đạt điểm hoàn thành khóa học

TÀI LIỆU THAM KHẢO

1. Thông tư 07/2008/TT-BYT ngày 28/5/2008 về Hướng dẫn công tác đào tạo liên tục đối với cán bộ y tế.

2. Thông tư 07/2011/TT-BYT ngày 26/01/2011 về Hướng dẫn điều dưỡng về chăm sóc người bệnh trong các bệnh viện.

3. Chuẩn đạo đức nghề nghiệp của Hội Điều dưỡng Việt Nam

PHỤ LỤC