1. Mục tiêu chung

- Góp phần thúc đẩy nhanh quá trình công nghiệp hóa - hiện đại hóa nông thôn để chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng giảm nhanh tỷ trọng giá trị sản xuất nông nghiệp, tăng giá trị sản xuất công nghiệp và dịch vụ. Tạo việc làm và tăng thu nhập cho lao động nông thôn, góp phần làm thay đổi bộ mặt văn hóa - xã hội của các địa phương theo hướng bền vững, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc gắn với xây dựng nông thôn mới.

- Phát triển các nghề và làng nghề các địa phương trên cơ sở ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để đa dạng hóa sản phẩm về mẫu mã, kiểu dáng, nâng cao năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh; đồng thời chọn lọc, lựa chọn phát triển các ngành nghề và làng nghề của các địa phương có hiệu quả kinh tế cao phù hợp với điều kiện của mỗi địa phương và gắn với việc bảo vệ môi trường, đồng thời quan tâm bảo tồn một số làng nghề gắn với phát triển dịch vụ du lịch.

2. Mục tiêu cụ thể

- Bảo tồn và phát triển các nghề và làng nghề truyền thống; đồng thời du nhập phát triển làng nghề mới gắn với phát triển du lịch, dịch vụ.

- Nâng tỷ trọng kinh tế nghề truyền thống và làng nghề đến năm 2020 đạt 20 - 30% và đến năm 2025 đạt 30 - 35% trong cơ cấu kinh tế nông thôn.

- Tổng giá trị sản xuất nghề, làng nghề đến năm 2020 đạt 1.300 - 1.400 tỷ đồng và đến năm 2025 đạt 1.600 - 1.700 tỷ đồng. Tốc độ tăng bình quân của giai đoạn đạt 17%/năm. Đóng góp cho xuất khẩu hàng năm đạt khoảng 200 tỷ đồng.

- Đến năm 2020 tạo việc làm cho trên 15.000 lao động nông thôn, tỷ lệ lao động qua đào tạo phấn đấu đạt 70%; tương ứng đến năm 2025 tạo việc làm khoảng 20.000 lao động, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 80%.

- Đẩy mạnh sử dụng máy móc, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, ưu tiên sử dụng máy móc thiết bị tiên tiến, hiện đại; phấn đấu đến năm 2020 tỷ lệ cơ giới hóa đạt 30 - 40% và năm 2025 đạt 50%.

- Xử lý cơ bản ô nhiễm môi trường ở các làng nghề, cơ sở sản xuất: 100% các cơ sở, cụm - điểm công nghiệp làng nghề có hệ thống xử lý chất thải tập trung đạt chuẩn (đặc biệt là các ngành nghề chế biến nông lâm thủy sản và thực phẩm).

- Đến năm 2020 có 15 - 25 nghề và làng nghề, năm 2025 có 25 - 30 nghề và làng nghề được công nhận nghề, làng nghề và làng nghề truyền thống.

III. QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN NGHỀ TRUYỀN THỐNG VÀ LÀNG NGHỀ

1. Quy hoạch bảo tồn, khôi phục và phát triển theo Quyết định 2636/QĐ-BNNPTNT ngày 31/10/2011 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc phê duyệt Chương trình Bảo tồn và Phát triển làng nghề và theo các nhóm nghề, ngành nghề truyền thống gồm:

a) Khôi phục và bảo tồn các làng nghề truyền thống từ lâu đời đang có nguy cơ bị mai một, thất truyền

Nhóm nghề và làng nghề thủ công mỹ nghệ

- Nghề truyền thống tranh giấy làng Sình, xã Phú Mậu, huyện Phú Vang.

- Nghề truyền thống làm diều Huế.

- Nghề và Làng nghề truyền thống gốm Phước Tích, xã Phong Hòa, huyện Phong Điền.

Nhóm nghề cơ khí

- Nghề rèn Hiền Lương, xã Phong Hiền, huyện Phong Điền và Nghề rèn Cầu Vực, phường Thủy Phương, thị xã Hương Thủy.

b) Khôi phục để phát triển một số nghề và làng nghề phát triển cầm chừng, không ổn định sản xuất

Nhóm ngành nghề chế biến nông, lâm, thủy sản

- Nghề chế biến tương măng.

Nhóm nghề và làng nghề thủ công mỹ nghệ

- Nghề hoa giấy Thanh Tiên.

- Nghề Đệm bàng Phò Trạch.

- Nghề Nón lá.

- Nghề may áo dài Huế.

- Nghề Sơn mài, Khảm trai, Khảm xương.

Nhóm nghề khác

- Nghề đan lưới.

- Nghề làm chổi đót, tăm hương.

c) Nghề và làng nghề phát triển hoặc phát triển tốt có khả năng lan tỏa sang các khu vực khác

Nhóm ngành nghề chế biến nông, lâm, thủy sản

- Nghề làm bún, bánh.

- Làng nghề chế biến thủy hải sản.

- Nghề nấu rượu.

- Các nghề: Làm nem chả, bánh kẹo, ớt dầm, mứt.

- Nghề nấu dầu tràm.

Nhóm nghề và làng nghề thủ công mỹ nghệ

- Làng nghề đan lát mây tre Bao La, xã Quảng Phú và Thủy Lập, xã Quảng Lợi, huyện Quảng Điền.

- Nhóm nghề và các làng nghề sản xuất đồ gỗ cao cấp và đồ gỗ mỹ nghệ.

- Nhóm nghề thêu và thêu ren.

- Nghề gia công chế tác kim hoàn.

- Nghề Pháp lam, Sơn mài, Khảm trai, Khảm xương.

Nhóm nghề cơ khí

- Nghề sửa chữa gia công cơ khí nhỏ.

Nhóm nghề khác

- Làng nghề sản xuất nấm (linh chi, nấm rơm, nấm sò).

- Nghề sinh vật cảnh.

d) Nghề và làng nghề ảnh hưởng lớn đến môi trường cần chuyển đổi nghề

Nhóm ngành nghề chế biến nông, lâm, thủy sản

- Nghề chế biến tinh bột sắn Xuân Lai, xã Lộc An, huyện Phú Lộc và tại Thủy An, thành phố Huế.

Nhóm nghề khác

- Nghề gạch ngói Thủy Phú.

đ) Bảo tồn và phát triển nghề thủ công truyền thống của các vùng đồng bào dân tộc

Từ nay đến năm 2020 ở địa bàn A Lưới và Nam Đông cần tập trung khôi phục các làng nghề dệt Zèng ở A Roàng, Nhâm, A Đớt, Hương Hữu và một số xã có nghề dệt zèng gắn liền tạo sản phẩm, dịch vụ phát triển du lịch cộng đồng.

2. Quy hoạch các làng nghề; phát triển làng nghề gắn với du lịch theo từng địa bàn huyện, thị xã, thành phố

a) Quy hoạch các nghề và làng nghề gắn với du lịch

Tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

- Gắn kết chương trình phát triển làng nghề với chương trình phát triển du lịch, tăng các tour du lịch làng quê, làng nghề, phố nghề vừa phục vụ du lịch, vừa trình diễn nghề và bán sản phẩm làng nghề.

- Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền về vai trò, ý nghĩa của việc phát triển làng nghề gắn với phát triển du lịch; đồng thời kết hợp nâng cấp cải tạo hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch hợp lý mặt bằng khuôn viên của cơ sở sản xuất trong làng nghề vừa phục vụ phát triển sản xuất, đảm bảo mỹ quan và thuận lợi cho khách du lịch khi đến tham quan và mua sắm tại làng nghề.

+ Đẩy mạnh xây dựng, phát triển và hoàn thiện hạ tầng thông tin cho các làng nghề để kết hợp phát triển du lịch.

+ Tranh thủ các nguồn vốn của các dự án đầu tư nước ngoài của các tổ chức phi chính phủ để hỗ trợ cho các làng nghề.

+ Trước mắt, các làng nghề truyền thống có điều kiện thuận lợi trong việc phát triển các hình thức du lịch (như tour du lịch tham quan làng nghề, tour du lịch tham quan làng di sản, làng đồng quê,…) cần nghiên cứu thành lập Ban xúc tiến thương mại và Du lịch của làng nghề để nghiên cứu cơ chế, chính sách làm việc với các tổ chức, cơ quan du lịch nhằm sớm đưa được các tour du lịch đến làng nghề truyền thống.

+ Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm làng nghề.

+ Xây dựng địa điểm trình diễn sản phẩm, giới thiệu và bán hàng lưu niệm cho du khách, đồng thời nghiên cứu bảo tồn các di tích lịch sử của làng nghề như Đền thờ Tổ nghề, các lễ hội văn hóa truyền thống của làng; xây dựng các điểm sản xuất thử nghiệm cho du khách tham gia,…

- Việc quy hoạch các nghề và làng nghề gắn với du lịch tại các làng nghề sau:

+ Làng nghề Đúc đồng Huế (phường Phường Đúc và Thủy Xuân, thành Phố Huế).

+ Làng nghề Gốm Phước Tích (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền).

+ Làng nghề Điêu khắc gỗ Mỹ Xuyên (xã Phong Hòa, huyện Phong Điền).

+ Làng nghề Tranh dân gian làng Sình và Hoa giấy Thanh Tiên (xã Phú Mậu, huyện Phú Vang).

+ Làng nghề Nón lá Thủy Thanh (xã Thủy Thanh, thị xã Hương Thủy).

+ Làng nghề Nón lá Mỹ Lam (xã Phú Mỹ, huyện Phú Vang).

+ Làng nghề Dệt Zèng tại các xã A Roàng, A Đớt, Thị trấn A Lưới, huyện A Lưới.

+ Làng nghề đan lát mây tre Bao La, xã Quảng Phú và Thủy Lập, xã Quảng Lợi, huyện Quảng Điền.

Ngoài ra, đối với các nhóm nghề trong Quy hoạch trên cần thực hiện các giải pháp và dự án theo Quyết định số 1746/QĐ-UBND ngày 06/9/2013 của UBND tỉnh Thừa Thiên Huế về việc phê duyệt Chiến lược phát triển thương hiệu các đặc sản tỉnh đến năm 2020.

b) Quy hoạch làng nghề và nghề gắn với địa bàn cấp huyện (Phụ lục 4)

3. Kế hoạch du nhập nghề, làng nghề mới đến năm 2020, định hướng đến năm 2025

4. Đề xuất một số dự án thực hiện

5. Giải pháp nguồn nguyên liệu cho sản xuất

Mục tiêu mà vùng nguyên liệu cần đạt là:

- Chất liệu nguyên liệu phù hợp, chất lượng cao, đồng đều.

- Quy mô cung ứng tương xứng với nhu cầu nguyên liệu của địa phương.

- Quãng đường vận chuyển cho phép tối ưu hoá chi phí (gần và thuận lợi giao thông, vận chuyển).

6. Giải pháp phát triển sản phẩm tiêu biểu và phát triển thị trường

- Hỗ trợ kinh phí phát triển nghề, chuyển giao ứng dụng kỹ thuật sản xuất sản phẩm mới, các sản phẩm tiêu biểu của địa phương như nước mắm, mộc mỹ nghệ, mộc cao cấp…; đẩy mạnh xây dựng mô hình trình diễn để nhân rộng và phát triển nghề, tổ chức bình chọn sản phẩm tiêu biểu hàng năm.

- Thường xuyên cải tiến mẫu mã, kiểu dáng sản phẩm cho các làng nghề, gắn làng nghề với điểm thăm quan du lịch, nhằm thu hút du khách đến với làng nghề và sử dụng sản phẩm của làng nghề.

- Tăng cường các biện pháp nghiên cứu thị trường, liên kết liên doanh giữa đơn vị sản xuất và đơn vị tiêu thụ, tạo thành cầu nối vững chắc, chuỗi liên kết từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ.

- Hỗ trợ, tạo mọi điều kiện có các cơ sở sản xuất truyền thống, làng nghề về các thủ tục tham gia hội chợ triển lãm, tổ chức đoàn tham gia hội chợ trong và ngoài nước.

7. Giải pháp về tổ chức sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh

- Tổ chức lại sản xuất, tạo điều kiện các hộ làng nghề đăng ký sản xuất, hỗ trợ phát triển, mở rộng sản xuất và chuyển đổi thành các doanh nghiệp tư nhân, Công ty TTHH hoặc thành lập các hợp tác xã; phát triển mạnh các loại hình kinh tế HTX chú trọng xây dựng các HTX kinh doanh tổng hợp gắn với làng nghề ở nông thôn.

- Khuyến khích các đơn vị sản xuất áp dụng công nghệ tiên tiến, công nghệ sản xuất sạch phù hợp với điều kiện của từng đơn vị.

- Thực hiện liên doanh, liên kết nhằm tranh thủ tối đa công nghệ tiên tiến, công nghệ sạch từ các doanh nghiệp đã đầu tư trong và ngoài nước.

- Xây dựng đề án ứng dụng công nghệ mới cho các đơn vị sản xuất theo đề án nâng cao năng suất chất lượng cạnh tranh cho các cơ sở sản xuất.

8. Giải pháp về khoa học công nghệ

- Thường xuyên tổ chức các cuộc hội thảo về khoa học công nghệ phục vụ kinh tế làng nghề của tỉnh, tổ chức tham quan học tập và rút kinh nghiệm về ứng dụng công nghệ từ các địa phương khác trong cả nước.

- Xây dựng đề tài, Đề án nghiên cứu về khoa học công nghệ, kỹ thuật sản xuất kinh tế cho các làng nghề.

- Hỗ trợ, động viên, khuyến khích và tạo điều kiện cho cơ sở, đơn vị trong làng nghề đi tiên phong trong việc ứng dụng khoa học kỹ thuật hiện đại vào sản xuất.

- Phối hợp với các Trường Đại học, Viện và Trung tâm nghiên cứu để nghiên cứu cải tiến mẫu mã, cập nhật thông tin công nghệ, thiết bị mới, nghiên cứu hoàn thiện máy móc phục vụ cho các nghề và làng nghề.

9. Giải pháp bảo vệ môi trường

- Có chính sách đồng bộ từ quy hoạch, đầu tư xây dựng nhà xưởng đến môi trường. Vì phát triển làng nghề không chỉ nhằm mục tiêu kinh tế xã hội mà phải quan tâm tới bảo vệ môi trường, bảo tồn, duy trì những di sản văn hoá của các địa phương.

- Tăng cường công tác phổ biến, giáo dục, tuyên truyền vận động về vệ sinh môi trường, an toàn lao động, an toàn vệ sinh thực phẩm đến từng hộ sản xuất cá thể, các tổ chức, làng nghề và tuân thủ các quy định về vệ sinh môi trường một cách chặt chẽ.

- Sắp xếp lại cơ sở sản xuất, chế biến trong lĩnh vực nông lâm thủy sản, khuyến khích đầu tư xử lý và ứng dụng công nghệ Biogas trong xử lý nước thải.

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Phân kỳ thực hiện: phân kỳ giai đoạn đến 2020 và giai đoạn 2020 - 2025 (cụ thể theo nội dung Đề án Quy hoạch).

2. Phân công trách nhiệm thực hiện:

a) Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Tổ chức công bố quy hoạch theo quy định; chịu trách nhiệm tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng Đề án, kế hoạch tổ chức triển khai, thực hiện các nội dung theo quy hoạch đã được phê duyệt.

- Chủ trì, phối hợp với các sở ban ngành liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố theo dõi quá trình tổ chức thực hiện quy hoạch ở các địa phương.

- Định kỳ hàng năm, tổ chức đánh giá định kỳ việc thực hiện Quy hoạch, tổng hợp báo cáo UBND tỉnh tình hình và kết quả thực hiện quy hoạch; chủ trì phối hợp với các Sở, ngành liên quan trình UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh đề xuất điều chỉnh trong trường hợp cần thiết.

b) Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với các Sở: Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Tài chính, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường, UBND các huyện và thành phố Huế và các ngành liên quan khác xem xét thống nhất các đề xuất về cân đối, hỗ trợ vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước cho các công trình hạ tầng kỹ thuật ở các làng nghề và các cụm công nghiệp - Tiểu thủ công nghiệp, cụm làng nghề tập trung.

c) Sở Tài chính

Chủ trì cân đối các nguồn vốn, nhất là vốn ngân sách hàng năm của tỉnh đầu tư hỗ trợ cho khôi phục, phát triển làng nghề, ngành nghề và công tác xét công nhận làng nghề, làng nghề truyền thống hàng năm.

d) Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch

- Xây dựng dự án bảo tồn giá trị văn hóa làng nghề truyền thống.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các địa phương thực hiện dự án làng nghề truyền thống kết hợp với du lịch.

đ) Sở Công Thương

- Phối hợp cùng với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và UBND các huyện, thị xã, thành phố xây dựng kế hoạch phát triển nghề và làng nghề, quy hoạch vùng nguyên liệu tập trung phục vụ công nghiệp chế biến.

- Đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại cho các làng nghề, cơ sở sản xuất trong làng nghề.

e) Sở Lao động, Thương binh và Xã hội

- Xây dựng kế hoạch đào tạo nghề ở khu vực nông thôn.

- Phối hợp với các Sở, ban, ngành, các địa phương thực hiện Quy hoạch.

g) Sở Khoa học và Công nghệ

Đề xuất các giải pháp khuyến khích chuyển giao công nghệ và ứng dụng tiến bộ khoa học trong lĩnh vực phát triển làng nghề, ngành nghề; xây dựng và bảo hộ các thương hiệu đặc sản, sản phẩm nghề và làng nghề truyền thống.

h) UBND các huyện, thị xã và thành phố Huế

- Tăng cường sự chỉ đạo về công tác quản lý nhà nước đối với làng nghề để củng cố tăng cường và phân công đội ngũ cán bộ phụ trách quản lý nghề nông thôn cấp huyện, thị xã, thành phố và các cấp xã, phường, thị trấn.

- Xây dựng các quy hoạch, kế hoạch cụ thể trên địa bàn để thực hiện tốt Quy hoạch phát triển nghề và làng nghề tại địa phương.

i) Các Sở, Ban ngành liên quan

Theo chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo các địa phương triển khai thực hiện quy hoạch.