KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN PHONG TRÀO “CHỐNG RÁC THẢI NHỰA” GIAI ĐOẠN 2019-2020, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2025 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH QUẢNG NGÃI

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, nội dung Công văn số 5539/BTNMT-TCMT ngày 10/10/2018 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về việc phát động Phong trào “Chống rác thải nhựa” và Công văn số 76/TTTNMT-DV&TCSK ngày 12/3/2019 của Trung tâm Truyền thông Tài nguyên và Môi trường về việc phối hợp triển khai thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa”, UBND tỉnh Quảng Ngãi ban hành Kế hoạch thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” giai đoạn 2019-2020, định hướng đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh, với các nội dung cụ thể như sau:

I. MỤC TIÊU VÀ CÁC CHỈ TIÊU CHỦ YẾU

1. Mục tiêu tổng quát

a) Nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành, các tổ chức và tầng lớp Nhân dân về tác hại của rác thải nhựa đối với môi trường và sức khỏe con người; tuyên truyền, vận động, kêu gọi cộng đồng cùng nhau thay đổi hành vi, biến nhận thức thành hành động cụ thể để hạn chế dần việc sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni lông khó phân hủy và thay thế bằng sản phẩm thân thiện với môi trường, góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường, bảo vệ sức khỏe con người và hệ sinh thái.

b) Phong trào “Chống rác thải nhựa” phải huy động sức mạnh tổng hợp của mọi tầng lớp Nhân dân, trước hết là sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng; sự phối hợp chặt chẽ của các cấp, các ngành; sự tham gia tích cực của Mặt trận Tổ quốc cũng như các đoàn thể chính trị - xã hội và sự hưởng ứng nhiệt tình của cộng đồng dân cư nhằm tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, tích cực trong ý thức của mỗi người dân về chống rác thải nhựa, bảo vệ môi trường.

c) Việc tuyên truyền, phát động phong trào “Chống rác thải nhựa” phải được thực hiện có hiệu quả và duy trì thường xuyên, sâu rộng đến mọi tầng lớp Nhân dân. Tổ chức các hoạt động hưởng ứng phong trào phải thiết thực, hiệu quả, tránh lãng phí, hình thức.

2. Mục tiêu và các chỉ tiêu cụ thể

a) Giai đoạn 2019-2020:

Thu gom và tái sử dụng tối thiểu 50% tổng lượng chất thải túi ni lông khó phân hủy phát sinh trên địa bàn mỗi huyện, thành phố.

b) Giai đoạn 2021-2025:

Thu gom và tái sử dụng tối thiểu 80% tổng lượng chất thải túi ni lông khó phân hủy phát sinh trên địa bàn mỗi huyện, thành phố.

II. NHIỆM VỤ VÀ GIẢI PHÁP

1. Rà soát, thống kê khối lượng, đánh giá tình hình sản xuất, sử dụng, đặc biệt là tình hình phát sinh chất thải nhựa và túi ni lông khó phân hủy phát sinh (tại các siêu thị, trung tâm thương mại, chợ dân sinh, trong ngành nông nghiệp) trên địa bàn tỉnh; tình hình sản xuất, thu gom và tái sử dụng lượng chất thải túi ni lông khó phân hủy phát sinh trên địa bàn các huyện, thành phố hàng năm. Từ đó, đề xuất các giải pháp cụ thể để đạt các chỉ tiêu kế hoạch đề ra đến năm 2025.

2. Xây dựng kế hoạch cụ thể thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” và đăng ký tham gia thực hiện phong trào

Các cấp, các ngành, đoàn thể, các địa phương, tổ chức, doanh nghiệp đóng trên địa bàn tỉnh theo chức năng, nhiệm vụ được giao, căn cứ tình hình thực tiễn để chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể cho ngành, địa phương, đơn vị mình; đăng ký tham gia thực hiện phong trào, đề ra các giải pháp cụ thể, trong đó nêu rõ lộ trình giảm thiểu các sản phẩm nhựa, túi ni lông trong các cơ quan, đơn vị để tham gia hưởng ứng phong trào “Chống rác thải nhựa” đạt hiệu quả và chất lượng cao.

Thời gian thực hiện: Trong tháng 6/2019.

3. Tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cộng đồng về tác hại rác thải nhựa, túi ni lông khó phân hủy đối với môi trường và sức khỏe con người , cụ thể:

a) Đăng tải các hình ảnh, nội dung liên quan về phong trào “Chống rác thải nhựa” trên các website và tạp chí chuyên ngành của các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể, các địa phương, đơn vị.

b) Mở các chuyên mục, diễn đàn trên đài phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử, tạp chí. Xây dựng chương trình, phim tư liệu, phóng sự về phong trào “Chống rác thải nhựa” trên truyền hình.

c) In ấn và phổ biến các tài liệu, tờ rơi, tranh cổ động. Xây dựng các cụm pano, áp phích; xây dựng tiểu phẩm, hài kịch, tổ chức các buổi tuyên truyền lưu động để tuyên truyền về phân loại rác, tác hại và cách xử lý rác thải nhựa.

d) Tổ chức các hội thảo truyền thông, lớp tập huấn; cuộc thi tìm hiểu về tác hại của rác thải nhựa và đề xuất các giải pháp chống rác thải nhựa.

4. Tổ chức các đợt ra quân làm vệ sinh môi trường, thu gom phân loại rác thải nhựa

a) Tổ chức ra quân làm vệ sinh môi trường, thu gom, phân loại rác thải nhựa mỗi tháng 01 lần; ngoài ra lồng ghép vào các đợt ra quân cao điểm nhân các ngày lễ lớn về môi trường như Tháng hành động vì môi trường, Ngày môi trường thế giới, Chiến dịch làm cho thế giới sạch hơn,…

b) Khi huy động lực lượng làm tổng vệ sinh, đặc biệt với những khu vực rác tích tụ lâu ngày cần đặt ra yêu cầu với đơn vị phụ trách địa phương là phải có sự tham gia và đồng tình của người dân ở ngay tại khu vực dọn vệ sinh. Người dân cũng đồng thời là người giám sát và giữ gìn thành quả sau khi dọn rác xong, tránh để xảy ra tình trạng tái ô nhiễm.

c) Các tổ chức ra quân dọn vệ sinh cần huy động nguồn kinh phí để tạo ra các hình ảnh đẹp thay thế hình ảnh ô nhiễm cũ như: Vẽ tranh trên tường, làm luống trồng hoa, trồng cây, làm công viên, đặt ghế đá hoặc bộ dụng cụ thể dục thể thao tại khu vực vừa dọn vệ sinh xong.

5. Thực hiện các hoạt động cụ thể tại cơ quan, đơn vị để giảm thiểu rác thải nhựa

a) Các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp phát động phong trào và xây dựng mô hình điểm không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần khó phân hủy như ống hút, chai nước khoáng, hộp xốp, hộp nhựa đựng cơm, thức ăn, chén, đĩa nhựa,… trong các hoạt động của cơ quan, đơn vị. Thay vào đó, hãy sử dụng các bình nước có thể tích lớn hoặc nước tự đun nấu; các loại cốc thủy tinh, cốc sứ, phích hoặc bình đựng nước dùng nhiều lần khi hội họp, tiếp khách hoặc dùng trong phòng làm việc.

b) Hạn chế đến mức tối đa và tích cực tái sử dụng các loại bì nhựa, hộp nhựa đựng tài liệu.

c) Cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các các cơ quan, đơn vị, trường học, doanh nghiệp tiên phong, gương mẫu trong việc hạn chế sử dụng túi ni lông và sản phẩm nhựa dùng một lần (chẳng hạn mang giỏ xách đi chợ, mang hộp hoặc cặp lồng để đựng thức ăn chế biến sẵn,…).

d) Vận động gia đình, người thân, bạn bè cùng thực hiện ngăn ngừa, giảm thiểu sản phẩm nhựa sử dụng một lần.

Từ nay đến cuối năm 2019, tăng cường phổ biến trong nội bộ cơ quan, đơn vị về việc hạn chế sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần khó phân hủy. Kể từ ngày 01/01/2020, xem xét việc không thanh toán các khoản chi cho các loại nước uống đóng chai có thể tích từ 500ml trở xuống sử dụng trong cơ quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp.

6. Ứng dụng khoa học công nghệ trong giảm thiểu rác thải nhựa

Tăng cường công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học, chuyển giao công nghệ sản xuất các sản phẩm bao bì, túi xách thân thiện với môi trường; chuyển giao công nghệ tái chế chất thải đồ nhựa và túi ni lông khó phân hủy thành các sản phẩm hữu ích, thân thiện với môi trường.

7. Báo cáo kết quả thực hiện hàng năm và đề xuất khen thưởng

- Hàng năm, căn cứ nhiệm vụ được giao, các đơn vị có trách nhiệm báo cáo kết quả thực hiện các hoạt động, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 15/7 để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh trước ngày 30/7 và gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường trước 20/8.

- Trên cơ sở kết quả thực hiện của các sở, ban, ngành, địa phương, đơn vị, Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, tham mưu UBND tỉnh lựa chọn tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc để xét khen thưởng và đề xuất Bộ Tài nguyên và Môi trường khen thưởng.

8. Nhân rộng các mô hình điển hình

Trên cơ sở đánh giá kết quả thực hiện phong trào, lựa chọn ra các mô hình điểm, đạt hiệu quả cao để nhân rộng.

III. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Tài nguyên và Môi trường

- Là cơ quan đầu mối, tham mưu giúp UBND tỉnh trong việc phát động phong trào, triển khai tổ chức phong trào và sơ kết, tổng kết việc thực hiện phong trào trên địa bàn tỉnh; kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ môi trường.

- Lồng ghép nội dung tuyên truyền về phong trào “Chống rác thải nhựa” vào các chương trình tập huấn, hội nghị về môi trường triển khai trên địa bàn tỉnh.

- Theo dõi, kiểm tra, giám sát, đôn đốc việc thực hiện kế hoạch của các đơn vị, địa phương; thực hiện chế độ báo cáo định kỳ hàng năm và theo yêu cầu của UBND tỉnh, Bộ Tài nguyên và Môi trường.

2. Sở Tài chính

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ban, ngành, địa phương nghiên cứu xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển các sản phẩm dễ phân hủy, thân thiện với môi trường thay thế túi ni lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần.

- Cân đối, bố trí kinh phí đảm bảo thực hiện các nhiệm vụ nêu trong Kế hoạch theo đề xuất của các cơ quan, đơn vị (do Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp); hướng dẫn các Sở, ngành, các địa phương, đơn vị liên quan lập dự toán kinh phí thực hiện Kế hoạch, trình cấp thẩm quyền phê duyệt và hướng dẫn thực hiện thanh, quyết toán kinh phí theo quy định.

- Nghiên cứu, đề xuất việc không thanh toán các khoản chi cho các loại nước uống đóng chai có thể tích từ 500ml trở xuống sử dụng trong cơ quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn tỉnh kể từ ngày 01/01/2020,

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Lồng ghép nội dung tuyên truyền về bảo vệ môi trường nói chung và phong trào chống rác thải nhựa nói riêng vào chương trình giảng dạy ở các cấp học.

- Phát động phong trào “Học sinh, sinh viên nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần”; tổ chức các hoạt động ngoại khóa; các cuộc thi tì m hiểu trong học sinh, sinh viên về tác hại của việc sử dụng túi ni lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa sử dụng một lần, các giải pháp về chống rác thải nhựa.

- Triển khai các cuộc vận động thiết thực, có kết quả cụ thể cho học sinh, sinh viên tham gia trực tiếp vào việc giảm thiểu rác thải nhựa. Hình thức các cuộc thi cần được tổ chức đổi mới theo hướng hiện đại, trực quan, sinh động để thu hút sự tham gia tìm hiểu của đa số các em học sinh, sinh viên. Yêu cầu tần suất thực hiện tối thiểu 01 lần/năm học.

4. Sở Công Thương

- Tuyên truyền, hướng dẫn, vận động các siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn tỉnh hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy trong việc bao gói hàng hóa cho người tiêu dùng; tăng tỷ lệ sử dụng túi ni lông dễ phân hủy, thân thiện môi trường hoặc túi xách sử dụng nhiều lần.

- Vận động các doanh nghiệp sản xuất hay tiêu thụ sản phẩm đóng hộp trên địa bàn tỉnh tích cực nghiên cứu, thay đổi việc sử dụng ống hút nhựa đi kèm bằng loại ống hút làm từ vật liệu khác thân thiện với môi trường.

- Thực hiện báo cáo rà soát, thống kê khối lượng sử dụng túi ni lông khó phân hủy sử dụng hàng năm tại các siêu thị, trung tâm thương mại, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 25/02 năm sau để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, định hướng chỉ đạo nhằm đạt các chỉ tiêu Kế hoạch đã đề ra.

5. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Trong quá trình xây dựng cơ chế chính sách cần chú trọng lồng ghép các tiêu chí bảo vệ môi trường; thẩm định chủ trương đầu tư các dự án cần tạo điều kiện thuận lợi, khuyến khích các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh phát triển các sản phẩm dễ phân hủy hay tái sử dụng, thân thiện với môi trường thay thế túi ni lông, sản phẩm nhựa khó phân hủy, sử dụng một lần.

6. Sở Y tế

Tổ chức tuyên truyền, vận động đăng ký tham gia phong trào “Chống rác thải nhựa” tại các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm theo lĩnh vực được phân công quản lý; tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ ăn uống, giải khát (các nhà hàng, quán giải khát, quán cà phê, đồ ăn nhanh,…) gắn với các đợt kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm.

7. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Chỉ đạo Ban quản lý các khu du lịch, khu di tích, các đền, chùa,… treo các biển hiệu tuyên truyền “Chống rác thải nhựa”, “Nói không với sản phẩm nhựa sử dụng một lần”, “Hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy” hay những quy tắc ứng xử thân thiện với môi trường ở những khu vực thích hợp,… nhằm tuyên truyền về việc hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy và các sản phẩm nhựa sử dụng một lần.

- Yêu cầu các tổ chức, cá nhân quản lý, khai thác khu di tích, điểm di tích, khu du lịch, điểm du lịch, cơ sở lưu trú phải niêm yết quy định về bảo vệ môi trường; bố trí các thùng khác nhau để phân loại chất thải vô cơ và hữu cơ.

8. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn: Hướng dẫn, tuyên truyền các tổ chức, cá nhân về việc:

- Thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải nhựa từ bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng theo Thông tư liên tịch số 05/2016/TTLT-BNNPTNT- BTNMT ngày 16/05/2016 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn việc thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng.

- Thu gom chất thải nhựa từ phân bón, thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y sau sử dụng theo đúng quy định của pháp luật hiện hành.

9. Sở Khoa học và Công nghệ

Ưu tiên đưa các đề tài nghiên cứu khoa học, ứng dụng và chuyển giao công nghệ sản xuất các sản phẩm bao gói, túi xách thân thiện môi trường thay thế túi ni lông, đồ nhựa khó phân hủy vào đề tài cấp tỉnh có hỗ trợ kinh phí.

Tăng cường công tác nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ khoa học, chuyển giao công nghệ sản xuất các sản phẩm bao bì, túi xách thân thiện với môi trường; chuyển giao công nghệ tái chế chất thải đồ nhựa và túi ni lông khó phân hủy thành các sản phẩm hữu ích, thân thiện với môi trường.

10. Sở Thông tin và Truyền thông

Chỉ đạo cơ quan thông tin truyền thông tăng cường công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức thích hợp, mở các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về phong trào “Chống rác thải nhựa” trên các phương tiện thông tin đại chúng.

11. Ban quản lý Khu kinh tế Dung Quất và các Khu Công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi

Tổ chức tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp hoạt động trong khu kinh tế Dung Quất và các khu công nghiệp đăng ký tham gia, thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” bằng các hành động cụ thể, thiết thực.

12. Các Sở, ban, ngành, tổ chức có liên quan

Căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ được giao tổ chức triển khai thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” tại cơ quan, đơn vị đảm bảo thiết thực, hiệu quả.

13. Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Báo Quảng Ngãi và các cơ quan thông tin đại chúng trên địa bàn tỉnh

- Kịp thời phản ánh tình hình triển khai thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” trên địa bàn tỉnh; phát hiện các tổ chức, cá nhân, mô hình hay, điển hình và thiết thực để phổ biến, tuyên truyền nhân rộng.

- Đăng tin, mở các chuyên mục, diễn đàn trên đài phát thanh, truyền hình, báo in, báo điện tử, tạp chí. Xây dựng chương trình, phim tư liệu, phóng sự về phong trào “Chống rác thải nhựa” trên truyền hình.

14. Đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Quảng Ngãi và các tổ chức chính trị - xã hội cấp tỉnh

- Tăng cường phối hợp chặt chẽ với các Sở, ban, ngành, chính quyền các cấp thực hiện công tác tuyên truyền, vận động hội viên, đoàn viên và nhân dân nâng cao nhận thức về tác hại của việc sử dụng túi ni lông và sản phẩm nhựa dùng một lần; tham gia tích cực các phong trào vì môi trường và các đợt tổ chức ra quân vệ sinh môi trường, thu gom rác thải, phân loại rác thải nhựa và túi nilon tại các khu dân cư và các cơ quan, đơn vị đóng trên địa bàn; vận động gia đình, người thân, bạn bè cùng thực hiện ngăn ngừa, giảm thiểu sản phẩm nhựa sử dụng một lần.

- Đặc biệt, tăng cường hơn nữa vai trò của Tỉnh đoàn, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Hội Nông dân tỉnh, Hiệp hội doanh nghiệp tỉnh trong việc kiên quyết thực hiện phong trào không sử dụng các sản phẩm dùng một lần như ống hút, chai nước khoáng, hộp xốp, hộp nhựa đựng cơm, thức ăn, chén, đĩa nhựa; mang giỏ xách đi chợ, mang hộp hoặc cặp lồng để đựng thức ăn chế biến sẵn,….

- Các tổ chức, đơn vị chủ động xây dựng kế hoạch cụ thể, chi tiết và phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường để triển khai thực hiện có hiệu quả Kế hoạch. Hàng năm, xây dựng dự toán thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” nói riêng và các nhiệm vụ bảo vệ môi trường nói chung bằng nguồn kinh phí sự nghiệp môi trường, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường để tổng hợp, gửi Sở Tài chính xem xét, bố trí kinh phí.

15. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Chủ động thực hiện và phối hợp với các sở ngành, đơn vị liên quan tổ chức các hoạt động để giảm lượng túi ni lông khó phân hủy sử dụng tại các chợ dân sinh.

- Tuyên truyền, hướng dẫn, vận động các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh, hộ kinh doanh, hộ gia đình, các chợ dân sinh ở địa phương đăng ký, tham gia thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa”; hạn chế sử dụng túi ni lông khó phân hủy trong việc bao gói hàng hóa; tăng tỷ lệ sử dụng túi ni lông dễ phân hủy, thân thiện môi trường hoặc túi xách sử dụng nhiều lần.

- Chịu trách nhiệm đảm bảo đến năm 2020, thu gom và tái sử dụng tối thiểu 50%; đến năm 2025 thu gom và tái sử dụng tối thiểu 80% tổng lượng chất thải túi ni lông khó phân hủy phát sinh trên địa bàn huyện, thành phố .

- Thực hiện báo cáo rà soát, thống kê khối lượng sử dụng túi ni lông khó phân hủy; tình hình phát sinh chất thải nhựa; tình hình phát sinh, thu gom, xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng trên địa bàn các huyện, thành phố hàng năm, gửi Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 25/02 năm sau để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, định hướng chỉ đạo nhằm đạt các chỉ tiêu Kế hoạch đã đề ra.

- Tùy vào tình hình thực tiễn, xây dựng lộ trình phân loại rác thải tại nguồn, đảm bảo đến năm 2025 thực hiện đồng loạt việc phân loại tại nguồn theo hướng tách riêng các loại rác có thể tái sử dụng, tái chế trên địa bàn toàn huyện, thành phố.

- Phân công rõ trách nhiệm cho các tổ chức, đoàn thể, cá nhân chịu trách nhiệm trực tiếp chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện phong trào “Chống rác thải nhựa” và quản lý lượng rác thải phát sinh trên địa bàn huyện, thành phố.

- Kể từ ngày 01/01/2020, nghiên cứu thực hiện việc không thanh toán các khoản chi cho các loại nước uống đóng chai có thể tích từ 500ml trở xuống sử dụng trong cơ quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp trên địa bàn mình quản lý.

Yêu cầu các Sở, ban, ngành, các địa phương, đơn vị liên quan triển khai thực hiện nghiêm túc các nội dung nêu trên. Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc phát sinh, các cơ quan, đơn vị báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh (thông qua Sở Tài nguyên và Môi trường) để xem xét, điều chỉnh cho phù hợp./.