KẾ HOẠCH

TRIỂN KHAI THỰC HIỆN QUYẾT ĐỊNH SỐ 498/QĐ-TTG NGÀY 14/4/2015 CỦA THỦ TƯỚNG CHÍNH PHỦ PHÊ DUYỆT ĐỀ ÁN “GIẢM THIỂU TÌNH TRẠNG TẢO HÔN VÀ HÔN NHÂN CẬN HUYẾT THỐNG TRONG VÙNG DÂN TỘC THIỂU SỐ GIAI ĐOẠN 2015 - 2025 ” GẮN VỚI THỰC HIỆN CHỈ THỊ SỐ 33-CT/TU NGÀY 30/10/2017 CỦA TỈNH ỦY LÀO CAI TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LÀO CAI NĂM 2020

Thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025” (gọi tắt là Đề án 498); Chỉ thị số 33-CT/TU ngày 30/10/2017 của Tỉnh ủy Lào Cai về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai và triển khai Kế hoạch số 187/KH-UBND ngày 06/7/2016 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai về thực hiện Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2016 - 2020” trên địa bàn tỉnh Lào Cai, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án 498 trên địa bàn tỉnh năm 2020 như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Thực hiện có hiệu quả các nội dung, nhiệm vụ của Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025” do Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015; Chỉ thị số 33-CT/TU ngày 30/10/2017 của Tỉnh ủy Lào Cai về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Lào Cai.

- Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của xã hội, cộng đồng và người dân trong vùng dân tộc thiểu số trong việc thực hiện các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình.

- Tạo sự đồng thuận trong xã hội nhằm phòng, chống có hiệu quả tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho vùng dân tộc thiểu số của tỉnh và của cả nước.

2. Yêu cầu

- Các hoạt động thực hiện nội dung, nhiệm vụ của Đề án 498 phải bám sát chủ trương, đường lối của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước về hôn nhân và gia đình.

- Tăng cường các hoạt động tuyên truyền, cung cấp thông tin, phổ biến pháp luật, truyền thông, vận động, tư vấn, can thiệp, hỗ trợ,… nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, tăng cường khả năng tiếp cận thông tin và huy động sự tham gia của cộng đồng, nhất là địa bàn vùng dân tộc thiểu số có tỷ lệ hoặc nguy cơ tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống cao; giúp người dân hiểu tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Đề cao trách nhiệm và huy động sức mạnh tổng hợp của các cấp, các ngành và địa phương; phát huy vai trò của trưởng thôn, người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số tham gia công tác tuyên truyền, vận động xóa bỏ những hủ tục lạc hậu trong hôn nhân còn tồn tại ở một số dân tộc thiểu số.

- Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kịp thời ngăn ngừa các trường hợp vi phạm pháp luật có liên quan về Luật Hôn nhân và gia đình.

- Phân công nhiệm vụ cụ thể, đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, các ngành và địa phương có liên quan trong tổ chức, triển khai thực hiện Đề án trên địa bàn vùng dân tộc thiểu số của tỉnh.

II. NỘI DUNG

1. Tăng cường đẩy mạnh công tác thông tin, phổ biến pháp luật về hôn nhân và gia đình, các văn bản xử phạt hành chính liên quan đến tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống qua phương tiện thông tin đại chúng

- Hình thức: Duy trì, xây dựng chương trình, chuyên trang, chuyên mục thông tin, phổ biến pháp luật về phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống,… trên Báo Lào Cai, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, hệ thống Cổng thông tin điện tử tỉnh, Đài Truyền thanh - Truyền hình cấp huyện, Đài Truyền thanh cấp xã,… Tăng cường tin, bài, chương trình bằng ngôn ngữ dân tộc thiểu số (tiếng Mông, tiếng Dao, tiếng Giáy) trên Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh Lào Cai.

- Thời gian thực hiện: Năm 2020.

- Cơ quan thực hiện: Báo Lào Cai, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, Cổng thông tin điện tử tỉnh, Ban Dân tộc tỉnh, UBND các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

2. Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về hôn nhân và gia đình, các hệ lụy của tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong các trường học

- Đối tượng: Tập trung vào đối tượng là học sinh tại các trường có mô hình bán trú, nội trú hoặc trường có nhiều học sinh dân tộc thiểu số học tập trên địa bàn toàn tỉnh.

- Hình thức thực hiện: Lồng ghép trong các giờ học, buổi sinh hoạt ngoại khoá tại trường học.

- Thời gian thực hiện: Năm 2020.

- Cơ quan thực hiện:

+ Cơ quan chủ trì: Sở Giáo dục và Đào tạo.

+ Cơ quan phối hợp: Ban Dân tộc tỉnh, các trường học trên địa bàn tỉnh và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

3. Tổ chức Hội nghị tuyên truyền về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống lồng ghép với Đề án “Đẩy mạnh công tác phổ biến, giáo dục pháp luật và tuyên truyền, vận động đồng bào vùng dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2017 - 2021” ban hành kèm theo Quyết định số 1163/QĐ-TTg ngày 08/7/2017 của Thủ tướng Chính phủ (gọi tắt là Đề án 1163)

- Quy mô, đối tượng: Tổ chức 09 hội nghị (100 người/01 hội nghị) tại 7 huyện, 1 thị xã, 1 thành phố cho các đối tượng Trưởng thôn, người có uy tín, Bí thư chi bộ thôn, thanh niên, phụ nữ thôn và người dân.

- Nội dung: Tuyên truyền về Đề án 498; Luật Hôn nhân và Gia đình, Luật Phòng, chống bạo lực gia đình, Luật Phòng chống mua bán người; Chỉ thị số 33- CT/TU ngày 30/10/2017 của Tỉnh ủy Lào Cai về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với cấp ủy, chính quyền các cấp trong việc phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trên địa bàn tỉnh Lào Cai; hướng dẫn, triển khai các hoạt động phù hợp với các yếu tố về văn hóa, giới, lứa tuổi và dân tộc để tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức, vận động xóa bỏ những hủ tục lạc hậu và phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Cơ quan thực hiện:

+ Cơ quan chủ trì: Ban Dân tộc tỉnh.

+ Cơ quan phối hợp: Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố.

- Thời gian thực hiện: Quý II, III, IV - năm 2020.

- Sản phẩm đạt được: Góp phần giúp đồng bào các dân tộc thiểu số nâng cao nhận thức về pháp luật, thay đổi hành vi về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống.

4. Duy trì 3 Mô hình thí điểm

Duy trì hoạt động 3 Mô hình thí điểm tại Phường Mường Hoa, thị xã Sa Pa;

xã Bản Già, huyện Bắc Hà và xã Mản Thẩn, huyện Si Ma Cai

a) Hoạt động 1: Tổ chức hội nghị tuyên truyền pháp luật trực tiếp cho người dân, ông mai, bà mối theo cụm thôn và các cháu học sinh tại 03 Mô hình thí điểm.

- Nội dung: Tuyên truyền Đề án 498; các văn bản Luật về hôn nhân và gia đình, Luật Bình đẳng giới, Luật Phòng chống bạo lực gia đình, Luật Phòng chống mua bán người; các hệ lụy của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Thành phần: Thanh niên, phụ nữ, cha, mẹ của nam, nữ trong độ tuổi vị thành niên tại các thôn trong xã và các cháu học sinh khối lớp 5, 6, 7, 8, 9 tại xã thực hiện Mô hình điểm.

- Số lượng: 06 hội nghị, trong đó 03 hội nghị tại 3 điểm trường THCS (100 học sinh/hội nghị); 03 hội nghị tại cụm thôn (100 người/hội nghị).

- Thời gian thực hiện: Quý II, III, IV - năm 2020.

- Sản phẩm đạt được: Tăng cường khả năng tiếp cận thông tin của thanh, thiếu niên, phụ huynh, các cháu học sinh và huy động sự tham gia của cộng đồng thực hiện ngăn ngừa, giảm thiểu tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số.

b) Hoạt động 2: Tổ chức tư vấn trực tiếp pháp luật về hôn nhân và gia đình, về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

- Cơ quan thực hiện: Ban Dân tộc tỉnh, Tổ tư vấn 3 xã có Mô hình điểm.

- Thời gian thực hiện: Năm 2020.

- Sản phẩm đạt được: Giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số 3 xã nâng cao nhận thức về hôn nhân và gia đình; tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần phòng, chống tảo hôn kịp thời ở địa bàn 3 xã triển khai thực hiện Mô hình thí điểm.

c) Hoạt động 3: Tổng kết đánh giá kết quả triển khai thực hiện các hoạt động tại Mô hình điểm.

- Quy mô, số lượng: Tổ chức 3 hội nghị tại 3 mô hình điểm (Phường Mường Hoa, thị xã Sa Pa; xã Bản Già, huyện Bắc Hà và xã Mản Thẩn, huyện Si Ma Cai). Mỗi hội nghị 30 người.

- Nội dung: Đánh giá kết quả triển khai thực hiện các hoạt động từ khi thành lập; khen thưởng; bàn giao cho xã để tiếp tục triển khai thực hiện các hoạt động trong những năm tiếp theo.

- Cơ quan thực hiện: Ban Dân tộc tỉnh, Ban Chỉ đạo xã thực hiện Mô hình điểm.

- Thời gian thực hiện: Quý IV năm 2020.

- Sản phẩm đạt được: Giúp cho đồng bào dân tộc thiểu số 3 xã nâng cao nhận thức về hôn nhân và gia đình; tác hại của tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, góp phần phòng, chống tảo hôn kịp thời ở địa bàn 3 xã triển khai thực hiện Mô hình thí điểm.

5. Hoạt động chỉ đạo, quản lý, kiểm tra, đánh giá và tổng kết thực hiện Đề án 498

- Nội dung:

+ Phối hợp chặt chẽ và tăng cường các hoạt động giao lưu giữa các địa phương lân cận về thực hiện phòng, chống nạn tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh; phối hợp với các ngành có liên quan tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn ngừa và xử lý các trường hợp vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình;

+ Tổ chức hội nghị tổng kết đánh giá kết quả 5 năm triển khai thực hiện Đề án.

- Cơ quan thực hiện: Ban Dân tộc tỉnh chủ trì, phối hợp với các ngành có liên quan hướng dẫn, chỉ đạo, kiểm tra, đôn đốc các địa phương triển khai thực hiện các nội dung, nhiệm vụ của Đề án trên địa bàn tỉnh và định kỳ báo cáo kết quả triển khai thực hiện về UBND tỉnh và Ủy ban Dân tộc.

- Thời gian thực hiện: Quý IV năm 2020.

- Sản phẩm đạt được: Báo cáo kết quả kiểm tra tại các địa phương, các hội nghị tổng kết thực hiện Đề án.

III. KINH PHÍ THỰC HIỆN

Kinh phí triển khai thực hiện Kế hoạch năm 2020 được bố trí theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước; từ nguồn ngân sách địa phương.

IV. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Ban Dân tộc tỉnh

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể liên quan; UBND các huyện, thị xã, thành phố tham mưu UBND tỉnh triển khai thực hiện các hoạt động theo Kế hoạch được phê duyệt.

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, địa phương có trách nhiệm tổng hợp, theo dõi, đôn đốc, kiểm tra đánh giá việc thực hiện Đề án; tham mưu UBND tỉnh đánh giá kết quả thực hiện Đề án năm 2020.

2. Sở Tài chính

Cân đối, bố trí nguồn kinh phí thực hiện Kế hoạch năm 2020 theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

3. Sở Tư pháp

Chủ trì, phối hợp với các sở, ngành và địa phương tăng cường triển khai chính sách hỗ trợ, trợ giúp pháp lý cho đồng bào dân tộc thiểu số.

4. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Phối hợp với các cơ quan, đơn vị trong thực hiện quy định về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống về Luật hôn nhân và gia đình, các văn bản pháp luật có liên quan; xây dựng hương ước, quy ước, tiêu chuẩn thôn văn hóa, gia đình văn hóa vùng dân tộc thiểu số để thực hiện các mục tiêu của Đề án.

5. Sở Thông tin và Truyền thông

Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh, các cơ quan thông tin đại chúng trên địa bàn tỉnh đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền, giáo dục nhằm nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi về tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

6. Báo Lào Cai, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh

Tăng cường các hoạt động xây dựng chuyên trang, chuyên mục, phóng sự, tư liệu có liên quan, các tin bài nêu gương người tốt, việc tốt; tuyên truyền, thay đổi nhận thức về các hủ tục lạc hậu trong đồng bào và những hạn chế, yếu kém trong công tác phòng, chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống để tuyên truyền rộng rãi trên các phương tiện thông tin đại chúng.

7. UBND các huyện, thị xã, thành phố

Xây dựng Kế hoạch cụ thể và triển khai thực hiện tốt các nội dung của Đề án nhằm đạt được mục tiêu về phòng, chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn huyện, thị xã, thành phố.

- Phối hợp với Ban Dân tộc tỉnh chỉ đạo các đơn vị có liên quan nghiên cứu, đề xuất, xây dựng mô hình phù hợp với tình hình, điều kiện cụ thể của địa phương.

- Giao Phòng Dân tộc là cơ quan chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan và UBND các xã, trường học trên địa bàn để triển khai thực hiện Mô hình và tổ chức thực hiện các hoạt động trên địa bàn.

8. Chế độ báo cáo

Thực hiện chế độ báo cáo về UBND tỉnh (qua Ban Dân tộc tỉnh tổng hợp): Báo tháng (trước ngày 15 hàng tháng), báo cáo 6 tháng (trước ngày 15/6 hàng năm), báo cáo năm (trước ngày 15/12 hàng năm).

Trên đây là Kế hoạch thực hiện Quyết định số 498/QĐ-TTg ngày 14/4/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống trong vùng dân tộc thiểu số giai đoạn 2015 - 2025” trên địa bàn tỉnh Lào Cai năm 2020”, yêu cầu các sở, ban, ngành tỉnh, các cơ quan, đơn vị liên quan và UBND các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện./.