KẾ HOẠCH

TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ, PHÂN LOẠI, THU GOM VÀ XỬ LÝ CHẤT THẢI NHỰA GIAI ĐOẠN 2021-2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG THÁP

I. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ THỰC HIỆN GIAI ĐOẠN 2018-2020

Hưởng ứng phong trào “Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống rác thải nhựa giai đoạn 2021-2025” của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài nguyên và Môi trường, ngày 13/12/2018, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp đã ban hành Kế hoạch số 280/KH-UBND về việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường, chống chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp. Qua đó, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh đã đồng loạt hưởng ứng, thay thế sử dụng chai nhựa dùng một lần bằng các dụng cụ chứa nước bằng thủy tinh trong các cuộc hội họp; thực hiện thu gom, phân loại rác thải tại cơ quan, trụ sở làm việc để phục vụ hoạt động thu gom, tái chế chất thải nói chung và chất thải nhựa nói riêng… nhằm thay đổi thói quen sử dụng nước uống đóng chai bằng nhựa trong các cuộc họp trước đây. Nhiều hoạt động hưởng ứng phong trào “Chống chất thải nhựa” của Ủy ban nhân dân Tỉnh phát động được các cấp, các ngành, các tổ chức đoàn thể, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ triển khai, lồng ghép trong các đợt tuyên truyền về bảo vệ môi trường, ra quân hưởng ứng các chiến dịch, ngày lễ về môi trường, lễ Tết hàng năm.

- Về tuyên truyền: đã tổ chức khoảng 200 đợt ra quân tuyên truyền kết hợp thu gom rác thải các loại, trong đó có trên 06 tấn rác thải nhựa, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường do rác thải sinh hoạt đặc biệt do túi ni-lông gây ra làm tắc nghẽn một số tuyến kênh, rạch1; tổ chức 875 đợt tuyên truyền cho người dân về tác hại của việc sử dụng các sản phẩm bằng nhựa dùng một lần, nhựa khó phân hủy với khoảng 46.087 người tham dự2; 415 buổi tuyên truyền cho khoảng 9.298 hội viên và nhân dân gắn với cuộc vận động xây dựng gia đình “5 không, 3 sạch”, tác hại của túi ni-lông, các sản phẩm nhựa khó phân hủy3; tuyên truyền đến khách du lịch, khách tham quan giữ ý thức vệ sinh môi trường; treo 500 băng rôn, lắp 230 pa-nô tuyên truyền tác hại của nhựa khó phân hủy, khuyến khích sử dụng các sản phẩm thay thế nhựa dùng một lần ở một số khu vực công cộng4.

- Xây dựng mô hình truyền thông: phát động mô hình quán ăn với văn hóa “Nói không với rác thải nhựa”5, đã thu hút 200 địa điểm kinh doanh cam kết thực hiện; thực hiện 10 mô hình Đổi chất thải nhựa (chai nhựa, túi ni-lông) lấy nhu yếu phẩm cần thiết (tập, viết, túi vải hoặc chai thủy tinh…) với trên 1.000 người hưởng ứng; có khoảng 187 tiểu thương các chợ cam kết thực hiện mô hình Tiểu thương hạn chế sử dụng túi ni-lông khó phân hủy6; tổ chức 31 sân chơi phân loại nhựa, làm túi môi trường bằng giấy, làm mô hình từ ống hút, ly, chai nhựa đã qua sử dụng,… với trên 2.700 học sinh, đoàn viên tham gia7. Trong môi trường học tập, các em học sinh đã thử nghiệm mô hình “Nói không với rác thải nhựa trong trường học”8; thu gom các sản phẩm từ nhựa, chai thủy tinh, hộp kim loại, giấy vụn, sách báo đã qua sử dụng để tái sử dụng hoặc bán phế liệu, kinh phí có được từ mô hình này có thể sử dụng làm quỹ hỗ trợ học sinh nghèo học giỏi; vận động hạn chế sử dụng chai, ly nhựa tại các trường tiểu học, hỗ trợ trang bị thùng rác và dụng cụ thu gom tại trường học.

- Nhiều công ty, doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh chấp hành tốt các quy định pháp luật về bảo vệ môi trường, tích cực tham gia cùng chính quyền, nhân dân địa phương tổ chức các hoạt động thiết thực nhằm hưởng ứng giảm thiểu chất thải nhựa, treo băng rôn, pa-nô, áp phích với các khẩu hiệu tuyên truyền về bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học, ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm chất thải nhựa tại cơ sở, xí nghiệp, nhà máy.

Bên cạnh những kết quả đạt được, phong trào “Chống chất thải nhựa” vẫn còn gặp nhiều hạn chế nhất định. Việc sử dụng các sản phẩm thay thế chai nhựa chứa nước trong các hội nghị ở một số nơi còn chưa được triển khai áp dụng đồng bộ và tích cực hưởng ứng. Công tác tuyên truyền các phong trào hạn chế sử dụng túi ni-lông, sản phẩm nhựa sử dụng một lần còn chưa đi vào chiều sâu và phát huy được hiệu quả do giá thành và chi phí các sản phẩm nhựa còn thấp so với các sản phẩm thân thiện với môi trường và túi ni-lông sinh học tự hủy. Do đó, túi ni-lông và các sản phẩm nhựa dùng một lần vẫn còn sử dụng nhiều trong các hoạt động kinh doanh, mua bán; đặc biệt là các khu vực chợ, cửa hàng tiện lợi dẫn đến việc chưa thay đổi được thói quen của người tiêu dùng, phong trào “Chống chất thải nhựa” còn gặp nhiều trở ngại và cần tiếp tục được duy trì, khuyến khích thực hiện trong thời gian tới.

Để tiếp nối và phát huy những kết quả đã đạt được trong công tác “Chống chất thải nhựa” trên địa bàn tỉnh, Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp ban hành Kế hoạch Tăng cường quản lý, phân loại, thu gom và xử lý chất thải nhựa giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030 trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp với các nội dung sau:

II. CĂN CỨ LẬP KẾ HOẠCH

- Luật Bảo vệ môi trường số 55/2014/QH13 ngày 13 tháng 11 năm 2014;

- Luật Bảo vệ môi trường số 72/2020/QH14 ngày 17 tháng 11 năm 2020 (có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/01/2022);

- Quyết định số 1746/QĐ-TTg ngày 04 tháng 12 năm 2019 của Thủ tướng Chính phủ về Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý chất thải nhựa đại dương;

- Chỉ thị số 33/CT-TTg ngày 20 tháng 8 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa;

- Chỉ thị số 41/CT-TTg ngày 01 tháng 12 năm 2020 của Thủ tướng Chính phủ ban hành giải pháp cấp bách tăng cường quản lý chất thải rắn;

- Quyết định số 175/QĐ-TTg ngày 05 tháng 02 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống chất thải nhựa giai đoạn 2021-2025;

- Quyết định số 1316/QĐ-TTg ngày 22 tháng 7 năm 2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam.

III. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

- Triển khai đồng bộ nhiệm vụ và thực hiện có hiệu quả các giải pháp trong quản lý, giảm thiểu chất thải nhựa, góp phần bảo vệ môi trường và phát triển bền vững trên địa bàn tỉnh.

- Tạo sự đột phá về nhận thức, ứng xử của cộng đồng bằng các sáng kiến và hành động cụ thể, thiết thực trong việc phân loại thu gom, tái sử dụng, tái chế các loại chất thải nhựa, tiến tới từ bỏ thói quen, từ chối sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni-lông, bao bì nhựa khó phân hủy và thay thế bằng các sản phẩm thân thiện với môi trường.

- Các tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh đều chấp hành và thực hiện tốt quy định của pháp luật về quản lý chất thải nhựa phát sinh hàng ngày trong mua sắm, sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh, dịch vụ; chất thải nhựa phát sinh phải được thu gom, phân loại để tái sử dụng, tái chế hoặc xử lý theo quy định và không được thải bỏ xuống sông rạch, ao, hồ.

2. Mục tiêu cụ thể

a) Đến năm 2025

- 100% cơ quan, đơn vị từ cấp tỉnh đến cơ sở không sử dụng chai nhựa dùng một lần và có biện pháp hạn chế hữu hiệu việc sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, thay thế bằng các sản phẩm thân thiện môi trường tại đơn vị.

- 100% các khu, điểm du lịch, cơ sở lưu trú du lịch, các khách sạn không sử dụng túi ni-lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần9.

- Sử dụng 100% túi ni-lông thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni-lông khó phân hủy10.

- Các khu đô thị trên địa bàn tỉnh11 triển khai việc phân loại, giảm thiểu chất thải nhựa tại nguồn theo phương châm: Tiết giảm → Tái sử dụng → Tái chế.

- 90% người lao động làm việc trong các doanh nghiệp, học sinh, sinh viên các cấp học trên địa bàn tỉnh được cung cấp kiến thức, thông tin thiết yếu về chất thải nhựa và biện pháp giảm thiểu, hạn chế sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, nhựa sử dụng một lần12.

- Giảm dần mức sản xuất, sử dụng túi ni-lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần trong sinh hoạt; phấn đấu đến năm 2025 giảm 50% việc tiêu thụ, sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần trong sinh hoạt.

- Thực hiện xã hội hóa việc thu gom, xử lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh, phấn đấu đến năm 2025 ít nhất 50% kinh phí xử lý được xã hội hóa.

b) Định hướng đến 2030

- Các tổ chức, cá nhân đều có ý thức và trách nhiệm trong công tác hạn chế sử dụng, giảm thiểu, phân loại, thải bỏ chất thải là sản phẩm nhựa sử dụng một lần và bao bì nhựa khó phân hủy sinh học theo quy định.

- Không còn tiêu thụ, sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần trong sinh hoạt; cơ bản phấn đấu đến năm 2030 tỉnh Đồng Tháp sẽ là một trong các tỉnh thành tiên phong trong cả nước bước đầu tiến tới thực hiện việc cấm sử dụng túi ni-lông, nhựa khó phân hủy.

- Đẩy mạnh thực hiện xã hội hóa việc thu gom, xử lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh; phấn đấu đến năm 2030 toàn bộ kinh phí xử lý được xã hội hóa.

IV. NỘI DUNG, NHIỆM VỤ CHỦ YẾU

1. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa

- Phổ biến các chính sách, quy định pháp luật về quản lý, giảm thiểu chất thải nhựa; tiếp tục tập trung tuyên truyền, phát động trong toàn thể đảng viên, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, người thân tham gia hưởng ứng phong trào “Chống chất thải nhựa” để nâng cao nhận thức về nguy cơ ô nhiễm chất thải nhựa, thay đổi dần thói quen sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, nhựa khó phân hủy và vận động người thân, dân cư địa bàn nơi cư trú cùng thực hiện việc cắt giảm sử dụng túi ni-lông, hộp nhựa, tái sử dụng các bao bì, tăng cường sử dụng các sản phẩm được sản xuất từ vật liệu thân thiện với môi trường (ống hút gạo, ống hút giấy, túi ni-lông tự hủy sinh học, ly tre, bình thủy tinh,…) để bảo vệ môi trường bằng nhiều hình thức và phù hợp về nội dung, đối tượng tuyên truyền, đặc thù của địa phương.

- Xây dựng sổ tay, video clip về tuyên truyền, hướng dẫn về phân loại, quản lý chất thải nhựa; thực hiện các chương trình phát sóng, tuyên truyền về tác hại của chất thải nhựa đối với sức khỏe con người, hệ sinh thái và phát triển bền vững.

- Tùy theo điều kiện và tình hình thực tế của mỗi đơn vị, địa phương, xây dựng và triển khai các mô hình hay về quản lý chất thải từ việc sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni-lông khó phân hủy; tổ chức các hoạt động phù hợp trong việc làm sạch, vệ sinh môi trường, thu gom túi ni-lông, chất thải nhựa trên đường phố, nơi công cộng, ven sông, cống rãnh thoát nước, tạo thành hoạt động thường xuyên để thu hút sự quan tâm, cùng tham gia của người dân; hạn chế tối đa việc sử dụng băng rôn, khẩu hiệu, chai, ly, ống hút nhựa.... dùng một lần tại công sở, nơi sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và trong các hội nghị, hội thảo, cuộc họp và ngày lễ, ngày kỷ niệm và các sự kiện khác diễn ra trên địa bàn tỉnh.

- Vận động, kêu gọi các tổ chức, cá nhân tăng cường tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa; khuyến khích các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng, chợ dân sinh, khách sạn, nhà hàng, quán nước, khu du lịch và các cơ sở sản xuất, kinh doanh, du lịch… trên địa bàn tỉnh cam kết giảm thiểu chất thải nhựa, không sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần và thay thế bằng các sản phẩm, vật dụng thân thiện môi trường.

2. Đánh giá và áp dụng các biện pháp giảm thiểu chất thải nhựa tại nguồn

- Tổ chức điều tra, đánh giá hiện trạng việc sử dụng và phát thải các sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni-lông khó phân hủy trên địa bàn để có biện pháp giảm thiểu phù hợp; hạn chế việc cung cấp (giảm nguồn cung) túi ni-lông, nhựa dùng một lần; quản lý dịch vụ giao hàng đồ ăn nhanh theo hướng giảm thiểu sử dụng bao bì bằng chất liệu nhựa; khuyến khích người tiêu dùng mang túi, bao gói, vật dụng có sẵn khi mua sắm; ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường,…

- Đối với các loại chất thải nhựa đã qua sử dụng: triển khai thực hiện mô hình phân loại chất thải nhựa tại nguồn, trong đó hướng dẫn cách nhận dạng, phân loại các loại chất thải nhựa phát sinh để có biện pháp xử lý phù hợp (tận dụng lại chất thải nhựa tạo thành sản phẩm mới khác hoặc tái sử dụng bao túi ni- lông trước khi thải bỏ và chuyển giao cho đơn vị có chức năng tái chế, xử lý theo quy định khi không còn tái sử dụng); bố trí các thùng thu gom, phân loại rác thải và hướng dẫn phân loại chất thải nhựa tại các công sở, trường học, cơ sở y tế và các khu vực công cộng như bến tàu, bến xe, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ dân sinh, công viên, quảng trường, khu du lịch, danh lam thắng cảnh... Trong đó 03 thành phố: Cao Lãnh, Sa Đéc, Hồng Ngự tiên phong đi đầu trong việc hoàn thành áp dụng mô hình trên địa bàn.

- Tổ chức triển khai đồng bộ Kế hoạch số 235/KH-UBND ngày 04/8/2021 của Ủy ban nhân dân Tỉnh về phân loại, thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải rắn sinh hoạt trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, phải nâng cao được tỷ lệ thu gom, phân loại, tái sử dụng và chuyển giao chất thải (bao gồm cả chất thải nhựa) cho đơn vị có chức năng thu gom để tái chế, xử lý riêng các loại chất thải theo đúng quy định; khuyến khích việc phân loại chất thải nhựa lẫn trong chất thải rắn sinh hoạt tại các bãi chôn lấp, nhà máy xử lý chất thải rắn sinh hoạt,…

- Riêng các loại bao bì, chai lọ bằng nhựa chứa thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng: tổ chức thực hiện có hiệu quả Kế hoạch số 160/KH-UBND ngày 17/5/2021 của Ủy ban nhân dân Tỉnh về thu gom, vận chuyển và xử lý bao gói thuốc bảo vệ thực vật sau sử dụng trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030.

- Triển khai các biện pháp kỹ thuật để thu gom chất thải nhựa trôi nổi trên các sông, rạch, kênh, mương,... có giải pháp xử lý phù hợp để hạn chế chất thải ra môi trường.

3. Quản lý việc đầu tư, xử lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh

- Xây dựng, thực hiện chính sách khuyến khích, ưu đãi, hỗ trợ cho các tổ chức, cá nhân có hoạt động thu gom, tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa và đối với các cơ sở sản xuất sản phẩm thân thiện môi trường thay thế bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm nhựa dùng một lần.

- Hạn chế việc đầu tư mới cơ sở sản xuất sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni-lông khó phân hủy phục vụ cho mục đích sinh hoạt.

- Huy động các thành phần kinh tế tham gia đầu tư trong lĩnh vực phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn (kể cả chất thải nhựa) tại địa phương.

4. Nghiên cứu giải pháp, ứng dụng công nghệ tiên tiến về tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa

- Tìm hiểu, tham khảo, tham quan, học tập, thông tin, chia sẻ các mô hình, giải pháp quản lý, tái chế chất thải nhựa tiêu biểu, hiệu quả trong nước và ngoài nước để đánh giá, thí điểm, áp dụng các mô hình, giải pháp phù hợp, khả thi đối với điều kiện kinh tế - xã hội của tỉnh Đồng Tháp.

- Tăng cường phát huy các sáng kiến về tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa trở thành các sản phẩm hữu ích, thân thiện môi trường.

- Nghiên cứu, ứng dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đối với chất thải nhựa; ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất các sản phẩm có thể phân hủy, tái sử dụng, thân thiện với môi trường thay thế bao bì, túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần.

5. Kiểm tra, giám sát và xử lý các vi phạm

- Tổ chức kiểm tra việc tuân thủ chính sách thuế bảo vệ môi trường, thu thuế bảo vệ môi trường đối với hoạt động nhập khẩu, sản xuất, phân phối, kinh doanh bao bì nhựa khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần; giám sát và xử lý các trung tâm thương mại, siêu thị, cửa hàng tiện ích cung cấp miễn phí túi ni-lông cho khách hàng trên địa bàn tỉnh nhằm hạn chế việc tiêu thụ và phát thải túi ni-lông khó phân hủy ra môi trường.

- Tăng cường thanh tra, kiểm tra, giám sát các đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh; xử lý các trường hợp vi phạm về quản lý chất thải, thải bỏ chất thải nhựa không đúng nơi quy định.

- Triển khai công tác quản lý, kiểm soát việc phát sinh chất thải nhựa đối với các khu đô thị, khu, cụm công nghiệp, cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ du lịch, siêu thị, chợ, bệnh viện, trường học, nơi công cộng trên địa bàn tỉnh.

- Không nhập khẩu phế liệu nhựa dùng một lần; không cấp phép cho các cơ sở nhập khẩu phế liệu chỉ để sơ chế, xử lý và bán lại phế liệu; tiến tới chấm dứt việc nhập khẩu, sản xuất và cung cấp các loại túi ni-lông khó phân hủy kể từ năm 2026 tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt.

6. Thi đua, khen thưởng

- Tuyên dương, khen thưởng kịp thời các tổ chức, cá nhân có thành tích tốt trong phong trào giảm thiểu, hạn chế chất thải nhựa hoặc sáng kiến có giá trị về quản lý chất thải nhựa.

- Nghiên cứu đưa tiêu chí giảm thiểu chất thải nhựa vào nội dung đánh giá, công nhận cơ sở xanh - sạch - đẹp, xét khen thưởng tại cơ quan, địa phương.

V. CÁC NHIỆM VỤ, DỰ ÁN ƯU TIÊN VÀ KINH PHÍ THỰC HIỆN

- Danh sách các nhiệm vụ, dự án ưu tiên thực hiện theo Phụ lục đính kèm.

- Kinh phí thực hiện từ các nguồn: Sự nghiệp môi trường, Sự nghiệp ngành Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sự nghiệp kinh tế, Sự nghiệp khoa học, Sự nghiệp đào tạo, Xã hội hóa và nguồn kinh phí hợp pháp khác. Tùy theo nhiệm vụ được giao, các Sở, Ngành, đơn vị chủ trì thực hiện có trách nhiệm phối hợp với Sở Tài chính đăng ký ghi vốn trước thời gian thực hiện để Sở Tài chính tổng hợp dự toán, tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh phân bổ, cấp kinh phí.

VI. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Tài nguyên và Môi trường

- Là cơ quan đầu mối cấp tỉnh chủ trì, phối hợp với các sở, ngành, đơn vị liên quan, Ủy ban nhân dân huyện, thành phố tổ chức triển khai Kế hoạch; tham mưu điều chỉnh, bổ sung Kế hoạch cho phù hợp với tình hình thực tế (nếu có).

- Tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh phối hợp với các bộ, ngành tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách, pháp luật, các giải pháp về quản lý chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh.

- Rà soát, đánh giá hiện trạng sản xuất, kinh doanh và sử dụng bao bì nhựa khó phân hủy sinh học và sản phẩm nhựa dùng một lần trên địa bàn tỉnh; đề xuất giải pháp phù hợp, hiệu quả để tăng cường quản lý, tái sử dụng, tái chế, xử lý và giảm thiểu chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh.

- Xây dựng, lồng ghép các tài liệu, sổ tay, video clip tuyên truyền về tác hại của chất thải nhựa đối với môi trường và con người, lợi ích của các hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa; đẩy mạnh công tác phối hợp với các sở, ban, ngành, đoàn thể và địa phương tổ chức đào tạo, xây dựng mô hình tuyên truyền, nâng cao năng lực, nhận thức và trách nhiệm của các đơn vị sản xuất, phân phối, tiêu thụ sản phẩm nhựa cũng như các tổ chức, cá nhân sử dụng, thải bỏ chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh.

- Theo dõi, kiểm tra tiến độ thực hiện các nội dung nhiệm vụ của kế hoạch. Tổng hợp kết quả của các sở, ngành, đơn vị, địa phương, báo cáo các hoạt động theo định kỳ (vào tháng 12 hàng năm) và đột xuất theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân Tỉnh.

2. Sở Công Thương

- Tổ chức tuyên truyền, vận động các doanh nghiệp sản xuất, các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, cửa hàng tiện ích thuộc thẩm quyền quản lý, hạn chế tối đa, tiến tới không sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần; không cung cấp miễn phí bao bì nhựa khó phân hủy sinh học cho người tiêu dùng; khuyến khích người tiêu dùng mang theo vật dụng sẵn có để chứa, đựng sản phẩm hàng hóa khi đi mua sắm… Có biện pháp giám sát và xử lý các trường hợp cung cấp miễn phí túi ni-lông cho khách hàng.

- Thường xuyên cập nhật, công bố thông tin các sản phẩm trong nước và nhập khẩu có chứa vi nhựa, nano nhựa để người tiêu dùng biết.

- Hỗ trợ, hướng dẫn các cơ sở sản xuất tăng dần tỷ lệ nguyên liệu nhựa tái chế trong các sản phẩm hàng hóa.

- Chủ động phối hợp với các ngành, viện, trường nghiên cứu giải pháp thay thế túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần bằng các nguyên vật liệu thân thiện với môi trường trong thu gom, tái chế và xử lý chất thải nhựa thành nhiên liệu và các sản phẩm nhựa khác.

3. Sở Giao thông Vận tải

- Vận động các doanh nghiệp, đơn vị vận tải trên địa bàn tỉnh hạn chế sử dụng, phân phối túi ni-lông, sản phẩm nhựa dùng một lần trong hoạt động giao thông, vận tải; tạo điều kiện và phối hợp với các địa phương tổ chức các hoạt động thu gom, làm sạch rác thải nhựa trên các tuyến đường bộ, đường thủy nội địa theo phân cấp quản lý.

- Phối hợp với các ngành, viện, trường nghiên cứu giải pháp thay thế túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần bằng các nguyên vật liệu thân thiện với môi trường trong lĩnh vực giao thông, vận tải.

4. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Nghiên cứu đưa nội dung giáo dục về quản lý chất thải nhựa, túi ni-lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần vào chương trình các cấp học với hình thức, nội dung phù hợp.

- Hướng dẫn, áp dụng các giải pháp giảm thiểu, phân loại, thu gom chất thải nhựa và chuyển giao cho đơn vị có chức năng tái chế, xử lý theo quy định trong trường học; chỉ đạo các cơ sở giáo dục đào tạo hạn chế tối đa việc sử dụng bao bì nhựa khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần trong các hoạt động tại nhà trường, tăng cường tổ chức và phát huy các sáng kiến tái sử dụng các sản phẩm nhựa đã qua sử dụng.

- Nghiên cứu việc đưa hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt (bao gồm cả chất thải nhựa) tại nguồn và giảm thiểu chất thải nhựa thành một tiêu chí đánh giá trường học xanh, sạch, đẹp, an toàn trên địa bàn tỉnh.

5. Sở Khoa học và Công nghệ

- Phối hợp triển khai nghiên cứu khoa học, ứng dụng công nghệ về tái chế, xử lý chất thải nhựa thành nguyên, nhiên liệu, sản xuất các sản phẩm có thể phân hủy sinh học, tái sử dụng, thân thiện với môi trường trên cơ sở đề xuất của các sở, ban, ngành và các doanh nghiệp sản xuất có liên quan.

- Phối hợp các Viện, Trường có liên quan đề xuất nghiên cứu, ứng dụng mô hình kinh tế tuần hoàn trong các hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ đối với chất thải nhựa, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất các sản phẩm có thể phân hủy, tái sử dụng, thân thiện với môi trường thay thế bao bì, túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần.

- Rà soát, nâng cao năng lực hệ thống phòng thí nghiệm thuộc thẩm quyền quản lý đáp ứng yêu cầu nghiên cứu, thử nghiệm, đánh giá sản phẩm thân thiện với môi trường được nghiên cứu sử dụng để thay thế túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần.

6. Sở Kế hoạch và Đầu tư

- Hướng dẫn các tổ chức, cá nhân thực hiện các thủ tục đầu tư dự án xã hội hóa trong lĩnh vực môi trường về phân loại, thu gom và xử lý chất thải nhựa theo quy định của pháp luật về đầu tư và các quy định khác có liên quan.

- Phối hợp với cơ quan liên quan thẩm định và tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh lựa chọn nhà đầu tư có dự án đầu tư sử dụng công nghệ thân thiện với môi trường, hạn chế sản xuất, sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và khó phân hủy khi đăng ký đầu tư trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp.

7. Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Tăng cường tuyên truyền hạn chế, giảm thiểu chất thải nhựa phát sinh từ các hoạt động sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi, khai thác thủy sản, nuôi trồng thủy sản, chế biến thủy sản,… trên địa bàn tỉnh.

- Nghiên cứu giải pháp hạn chế sử dụng phao xốp trong ngành thủy sản; giải pháp thu hồi ngư cụ trong khai thác đánh bắt thủy sản; bạt nhựa, bao bì đóng gói, bao bì chứa thuốc hóa chất trong quá trình nuôi trồng thủy sản; thu hồi bao bì, chai lọ thuốc bảo vệ thực vật, phân bón; việc thu gom, lưu giữ và chuyển giao chất thải nhựa phát sinh thực hiện đúng theo quy định, đặc biệt đối với các bao bì, chai lọ bằng nhựa chứa thuốc bảo vệ thực vật đã qua sử dụng.

- Chủ động phối hợp với các ngành, viện, trường nghiên cứu giải pháp thay thế túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần bằng các nguyên vật liệu thân thiện với môi trường trong lĩnh vực nông - lâm - ngư nghiệp.

8. Sở Tài chính

Tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh bố trí nguồn kinh phí để triển khai thực hiện Kế hoạch; định kỳ hàng năm phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường và các ngành, đơn vị có liên quan tổng hợp nhu cầu kinh phí và đề xuất Ủy ban nhân dân Tỉnh xem xét phân bổ kinh phí để hỗ trợ cho việc thu gom, xử lý chất thải nhựa theo quy định, trong đó cần lưu ý ưu tiên việc xã hội hóa kinh phí thu gom, xử lý chất thải nhựa để phấn đấu đến năm 2025 xã hội hóa 50% kinh phí theo chỉ tiêu kế hoạch đề ra.

9. Sở Thông tin Truyền thông

- Tham mưu Ủy ban nhân dân Tỉnh tổ chức triển khai Quyết định số 175/QĐ-TTg ngày 05/02/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Đề án “Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về phòng, chống chất thải nhựa giai đoạn 2021-2025” có hiệu quả.

- Bổ sung vào kế hoạch truyền thông trên màn hình LED tại công viên Văn Miếu nội dung phát tuyên truyền về bảo vệ môi trường, tác hại và các nguy cơ ô nhiễm do chất thải nhựa, hướng dẫn phân loại chất thải nhựa tại nguồn, biện pháp giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế các loại nhựa đã qua sử dụng.

10. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch

- Xây dựng kế hoạch và triển khai giảm thiểu chất thải nhựa phát sinh trong hoạt động văn hóa, thể thao và du lịch trên địa bàn tỉnh; yêu cầu các tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực văn hóa, thể thao, du lịch hạn chế tối đa và tiến tới không sử dụng bao bì, túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần trong các sự kiện văn hóa, thể thao, tham quan, du lịch,...; tăng cường tái sử dụng các sản phẩm nhựa đã qua sử dụng hoặc chuyển giao cho đơn vị có chức năng tái chế, xử lý theo quy định.

- Tăng cường lồng ghép vào phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” hoạt động tuyên truyền, thông tin cổ động về lợi ích việc thu gom, phân loại chất thải nhựa tại nguồn, chủ động xây dựng mô hình điểm về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa, nhân rộng trên địa bàn tỉnh.

11. Sở Xây dựng

- Nghiên cứu lồng ghép việc triển khai thực hiện Tiết giảm - Tái sử dụng - Tái chế chất thải nhựa vào chương trình phát triển đô thị của tỉnh.

- Phối hợp với các ngành, viện, trường nghiên cứu giải pháp thay thế túi ni-lông khó phân hủy, nhựa dùng một lần bằng các nguyên vật liệu thân thiện với môi trường trong lĩnh vực xây dựng.

12. Sở Y tế

- Tăng cường quản lý và chỉ đạo các cơ sở y tế, cơ sở sản xuất dược phẩm, nhà thuốc có biện pháp, lộ trình giảm thiểu chất thải nhựa; hướng dẫn việc phân loại triệt để tại nguồn các loại chất thải phát sinh tại bệnh viện, cơ sở y tế.

- Nghiên cứu giảm sử dụng một số vật dụng, vật tư y tế làm từ nhựa có thể thay thế được bằng các sản phẩm làm từ các vật liệu thân thiện môi trường; ứng dụng công nghệ số trong chụp X-quang, cắt lớp vi tính và cộng hưởng từ để hạn chế in phim làm bằng nhựa… Đưa nội dung giảm thiểu chất thải nhựa là một trong các tiêu chí đánh giá cơ sở y tế xanh, sạch, đẹp.

13. Cơ quan truyền thông (Báo Đồng Tháp, Đài Phát thanh - Truyền hình, Đài phát thanh địa phương)

Xây dựng các chuyên trang, chuyên mục, phóng sự tuyên truyền về giảm thiểu, giải quyết chất thải nhựa; tác hại của bao bì, túi ni-lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần đến môi trường và sức khỏe con người; lợi ích của hoạt động phân loại chất thải rắn tại nguồn; phổ biến các sáng kiến, mô hình sử dụng các sản phẩm thay thế túi ni-lông và sản phẩm nhựa sử dụng một lần; nêu gương các tổ chức, cá nhân có thành tích tốt, điển hình tiên tiến trong công tác quản lý, giảm thiểu chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh.

14. Cục Hải quan Tỉnh

- Rà soát, thống kê danh sách các tổ chức, cá nhân có hoạt động nhập khẩu bao bì nhựa khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần để tiêu thụ, sản xuất, phân phối trên địa bàn tỉnh.

- Kiểm tra, kiểm soát phế liệu nhập khẩu theo đúng danh mục nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất theo quy định của Thủ tướng Chính phủ; phối hợp với các cơ quan chức năng kiểm soát, ngăn chặn, xử lý hành vi buôn lậu phế liệu qua biên giới theo đúng quy định của pháp luật.

15. Cục Thuế Tỉnh

Rà soát, kiểm tra hoạt động thu thuế bảo vệ môi trường đối với hoạt động sản xuất sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni-lông khó phân hủy trên địa bàn tỉnh; kịp thời ngăn chặn, xử lý các hành vi trốn thuế bảo vệ môi trường, đặc biệt là đối với các sản phẩm túi ni-lông, nhựa khó phân hủy.

16. Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố

- Rà soát, bổ sung hoặc xây dựng mới các quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế, xử lý chất thải nhựa cho phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương theo thẩm quyền; thống kê, công bố danh sách các tổ chức, cá nhân sản xuất sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni-lông khó phân hủy trên địa bàn quản lý.

- Chủ động nghiên cứu, xây dựng tài liệu, nội dung và tổ chức các hoạt động truyền thông đa dạng, sinh động, phù hợp với tình hình thực tế địa phương; đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, năng lực cho lực lượng tuyên truyền viên ở các tổ chức đoàn thể tăng cường công tác tuyên truyền rộng rãi đến các tầng lớp nhân dân về tác hại của chất thải nhựa đối với môi trường và con người, lợi ích của các hoạt động phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn và giảm thiểu, phân loại, thu gom, tái sử dụng, tái chế chất thải nhựa trên địa bàn quản lý.

- Tổ chức thu gom, xử lý chất thải nhựa trôi nổi trong môi trường trên các sông, kênh, rạch; có giải pháp kiểm soát, thu gom chất thải nhựa và xử lý các hành vi xả thải chất thải nhựa trên sông rạch, đường phố, hệ thống thoát nước, nơi công cộng,…

- Rà soát, yêu cầu các khu du lịch, các cơ sở lưu trú du lịch theo thẩm quyền quản lý cam kết không sử dụng túi ni-lông khó phân hủy và sản phẩm nhựa dùng một lần; quản lý dịch vụ giao hàng đồ ăn nhanh theo hướng giảm thiểu sử dụng bao bì, vật dụng bằng chất liệu nhựa chỉ sử dụng một lần; khuyến khích người tiêu dùng mang túi, bao gói, vật dụng có sẵn khi mua sắm; ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.

- Chủ động tìm kiếm, huy động các thành phần kinh tế tham gia đầu tư trong lĩnh vực phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải tại địa phương; hướng dẫn và tổ chức thực hiện công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt, chất thải nhựa tại nguồn cho phù hợp với điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội cụ thể của mỗi địa phương.

- Nghiên cứu xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn trong các hoạt động sản xuất, tiêu dùng và dịch vụ nhằm giảm khai thác nguyên liệu, vật liệu, kéo dài vòng đời sản phẩm, hạn chế chất thải phát sinh và giảm thiểu tác động xấu đến môi trường.

- Kiểm tra, giám sát hoạt động thu thuế, phí bảo vệ môi trường đối với hoạt động sản xuất sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni-lông khó phân hủy trên địa bàn.

- Bố trí kinh phí sự nghiệp môi trường hàng năm của địa phương hỗ trợ việc thu gom, xử lý chất thải nhựa nhưng cần lưu ý ưu tiên việc huy động, xã hội hóa kinh phí thu gom, xử lý chất thải nhựa; xây dựng và triển khai các mô hình điểm về quản lý chất thải từ việc sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần và túi ni- lông khó phân hủy cho phù hợp với đặc thù của địa phương.

- Tổ chức tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện hàng năm, kịp thời khen thưởng các cá nhân, tổ chức có thành tích tốt trong phong trào chống chất thải nhựa hoặc sáng kiến có giá trị về quản lý chất thải nhựa.

17. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Tỉnh và các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp Tỉnh

- Có kế hoạch tuyên truyền sâu rộng và tổ chức các phong trào về bảo vệ môi trường, giảm thiểu chất thải nhựa để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các đơn vị sản xuất, phân phối tiêu thụ sản phẩm nhựa cũng như nâng cao nhận thức của người dân, cộng đồng dân cư về nguy cơ ô nhiễm từ nhựa và túi ni- lông khó phân hủy; dần thay đổi thói quen, từng bước hạn chế và tiến đến từ chối, không sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa sử dụng một lần.

- Xây dựng các quy chế quản lý, hương ước, quy ước nhằm huy động sự tham gia của cộng đồng trong quản lý chất thải nhựa và bảo vệ môi trường; vận động người dân cam kết tham gia, hành động để giảm thiểu sử dụng túi ni-lông khó phân hủy, sản phẩm nhựa dùng một lần.

Theo chức năng, nhiệm vụ được giao, các sở, ban, ngành, các tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp Tỉnh, Ủy ban nhân dân các huyện, thành phố chủ động xây dựng kế hoạch triển khai và thực hiện, định kỳ hàng năm (trước ngày 20/11) gửi báo cáo kết quả thực hiện về Ủy ban nhân dân Tỉnh (thông qua Sở Tài nguyên và Môi trường).

Ngoài các nhiệm vụ đã được phân công, Ủy ban nhân dân Tỉnh yêu cầu các cơ quan, đơn vị ưu tiên thực hiện các công việc như sau:

- Gương mẫu, tích cực và đi đầu trong việc giảm thiểu chất thải nhựa; hạn chế tối đa việc sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần (bao gồm túi ni-lông khó phân hủy, bao gói nhựa thực phẩm, chai lọ nhựa, ống hút, hộp xốp đựng thực phẩm, cốc và bộ đồ ăn...); không sử dụng băng rôn, khẩu hiệu, chai, cốc, ống hút, dụng cụ chưa thức ăn bằng nhựa dùng một lần tại công sở và trong các hội nghị, hội thảo, cuộc họp và ngày lễ, ngày kỷ niệm và các sự kiện khác; ưu tiên lựa chọn các sản phẩm tái chế, thân thiện với môi trường.

- Tiên phong, gương mẫu thực hiện phân loại rác thải tại nguồn ngay tại công sở, bố trí thùng rác để phân loại rác thải tại các cơ quan, đơn vị; chất thải nhựa và các chất thải khác có thể tái chế không được để lẫn với chất thải hữu cơ; khuyến khích xây dựng và thực hiện các mô hình kiểu mẫu để làm cơ sở nhân rộng cho các cơ quan, đơn vị trong lĩnh vực và địa bàn quản lý.

- Thường xuyên tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho công chức, viên chức, người lao động trong cơ quan, đơn vị về phân loại, thu gom, giảm thiểu chất thải nhựa; phối hợp các tổ chức, cá nhân có liên quan vận động người dân hạn chế hoặc không sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần để bảo vệ môi trường.

- Nghiên cứu xây dựng tiêu chí đánh giá để triển khai trong cơ quan và các đơn vị trực thuộc quản lý; lồng ghép kết quả thực hiện Kế hoạch này trong các chỉ tiêu thi đua, đánh giá xếp loại cuối năm.

Kế hoạch này thay thế Kế hoạch 280/KH-UBND ngày 13 tháng 12 năm 2018 của Ủy ban nhân dân Tỉnh về việc thực hiện công tác bảo vệ môi trường, chống chất thải nhựa trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp. Trong quá trình thực hiện nếu có khó khăn, vướng mắc đề nghị các cơ quan, đơn vị phản ánh về Sở Tài nguyên và Môi trường tổng hợp, báo cáo Ủy ban nhân dân Tỉnh xem xét, chỉ đạo kịp thời./.

PHỤ LỤC

CÁC NHIỆM VỤ, DỰ ÁN ƯU TIÊN THỰC HIỆN KẾ HOẠCH TĂNG CƯỜNG QUẢN LÝ, PHÂN LOẠI, THU GOM VÀ XỬ LÝ CHẤT THẢI NHỰA GIAI ĐOẠN 2021-2025, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2030 TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐỒNG THÁP
(Ban hành kèm theo Kế hoạch số   /KH-UBND ngày  tháng  năm 2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh Đồng Tháp)