KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHỈ THỊ TĂNG CƯỜNG THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG, CHỐNG NẮNG NÓNG, HẠN HÁN THIẾU NƯỚC TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH ĐẮK NÔNG

Thực hiện Công văn số 2605/BNN-TL ngày 10/4/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về việc tổ chức thực hiện Chỉ thị số 11/TTg ngày 01/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán thiếu nước, xâm nhập mặn. UBND tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Chỉ thị tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán thiếu nước trên địa bàn tỉnh như sau:

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU

1. Mục đích

- Hạn chế, giảm thiểu thiệt hại đối với sản xuất, kinh doanh, ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân trên địa bàn tỉnh.

- Chủ động theo dõi tình hình, tăng cường chỉ đạo triển khai các giải pháp ứng phó kịp thời, hiệu quả với thiên tai, thời tiết cực đoan, nhất là nắng nóng, hạn hán.

- Tăng cường tổ chức tuyên truyền thông tin về tình hình nguồn nước, hạn hán, thiếu nước trên các phương tiện thông tin đại chúng và phương tiện truyền thông khác đến chính quyền địa phương, người dân, tổ chức liên quan chủ động thực hiện giải pháp ứng phó với ảnh hưởng của nắng nóng, hạn hán; sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, tránh lãng phí nguồn nước.

2. Yêu cầu

Các Sở, Ban, ngành, UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa và các đơn vị có liên quan theo chức năng, nhiệm vụ được giao xây dựng, thực hiện kế hoạch cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tiễn tại đơn vị, địa phương về công tác phòng, chống hạn hán, thiếu nước phục vụ sản xuất và dân sinh mùa khô năm 2024 trên địa bàn tỉnh.

II. NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP VÀ TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Nhiệm vụ, giải pháp

Nội dung, nhiệm vụ, giải pháp thực hiện theo Chỉ thị số 11/TTg ngày 01/4/2024 của Thủ tướng Chính phủ về việc tăng cường thực hiện các biện pháp phòng, chống nắng nóng, hạn hán thiếu nước, xâm nhập mặn; Công văn số 2605/BNN-TL ngày 10/4/2024 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Kế hoạch số 769/KH-UBND ngày 22/11/2023 của UBND tỉnh về phòng, chống hạn hán, thiếu nước, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2024 trên địa bàn tỉnh.

2. Tổ chức thực hiện

2.1. Giao Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn

- Theo dõi chặt chẽ diễn biến và dự báo về thời tiết, khí tượng, thủy văn, nguồn nước; nắm chắc thông tin về nguồn nước trên địa bàn tỉnh để cập nhật phương án, kế hoạch phòng, chống hạn hán, thiếu nước phù hợp với các kịch bản của nguồn nước; nghiên cứu đề xuất các giải pháp phòng chống thiên tai bền vững, đi vào thực tiễn như: đầu tư, hoàn thiện hệ thống thủy lợi bao gồm thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng; nâng cao dung tích hồ chứa; điều tiết, vận hành liên hồ chứa; tăng độ che phủ rừng.... Giải pháp thực hiện phải phù hợp với từng khu vực hạn hán, sắp xếp theo thứ tự ưu tiên để thực hiện.

- Chỉ đạo, đôn đốc đẩy nhanh tiến độ đối với công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt nông thôn đang xây dựng để sớm đưa vào khai thác, phát huy hiệu quả.

- Chỉ đạo vận hành hiệu quả các hệ thống thủy lợi để điều phối nguồn nước, đáp ứng tốt nhất nhu cầu nước cho các đối tượng sử dụng nước theo khả năng nguồn nước; hiện đại hóa, vận hành tối ưu, khai thác hiệu quả công trình thủy lợi, chống thất thoát, lãng phí nguồn nước.

- Tham mưu UBND tỉnh thực hiện các nội dung theo chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành có liên quan để tổ chức triển khai thực hiện kịp thời, có hiệu quả giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước trên địa bàn tỉnh.

- Thường xuyên báo cáo tình hình hạn hán, thiếu nước trên địa bàn tỉnh, các đề xuất, kiến nghị về Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (qua Cục Thủy lợi).

- Đôn đốc UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa thống kê, tổng hợp thiệt hại do hạn hán gây ra (nếu có); phối hợp Sở Tài chính tham mưu UBND tỉnh hỗ trợ cho người dân theo quy định; hoàn thành trước ngày 20/5/2024.

- Chỉ đạo Chi cục Kiểm lâm tăng cường công tác kiểm tra, phòng, chống cháy rừng, đặc biệt trong việc đốt nương làm rẫy trong mùa khô, tuyên truyền, vận động người dân không để việc đốt thực bì gây cháy rừng.

- Đánh giá hiệu quả việc đầu tư các ao, hồ chứa nước nhỏ của dự án SACCR; chủ trì, phối hợp với UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa rà soát, đề xuất danh mục thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng theo Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND ngày 19/7/2019 của HĐND tỉnh và Quyết định số 27/2019/QĐ-UBND ngày 11/11/2019 của UBND tỉnh theo thứ tự ưu tiên, phân kỳ đầu tư gửi về Sở Kế hoạch và Đầu tư để cập nhập, đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030; hoàn thành trước ngày 30/10/2024.

- Chủ trì, phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh, UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa và các đơn vị có liên quan kiểm tra, đánh giá toàn diện các khu vực khan hiếm về nguồn nước; thực trạng công trình cấp nước sinh hoạt, đánh giá an toàn hồ, đập các công trình thủy lợi để làm cơ sở đề xuất danh mục công trình (ưu tiên các công trình cấp bách): (1) Sửa chữa, nâng cấp sửa chữa các công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung; (2) sửa chữa, nâng cấp đảm bảo an toàn hồ, đập; (3) nâng cao dung tích hồ chứa; (4) kiên cố hóa kênh mương để giảm thiểu tổn thất, nâng cao hiệu quả sử dụng nước; (5) đầu tư xây dựng mới các công trình hồ, đập; công trình trung chuyển nước; công trình cấp nước sinh hoạt đảm bảo phù hợp với Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1757/QĐ-TTg ngày 31/12/2023; hoàn thành trước ngày 30/10/2024.

- Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài chính: (1) cập nhập, đưa danh mục công trình vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030; (2) tham mưu UBND tỉnh xem xét, sử dụng các nguồn vốn kết dư, dự phòng các dự án ODA đang đầu tư trên địa bàn tỉnh để đầu tư các công trình thủy lợi, nước sạch nông thôn theo quy định; (3) bố trí nguồn kinh phí để hỗ trợ thiệt hại do hạn hán và triển khai thực hiện khẩn cấp các giải pháp phòng, chống hạn hán; trường hợp vượt khả năng cân đối ngân sách địa phương tham mưu UBND tỉnh đề xuất Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ kinh phí thực hiện theo quy định tại Quyết định số 305/QĐ-TTg ngày 05/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về Quy định phạm vi, đối tượng, nội dung chi và cơ chế hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương thực hiện phòng, chống, khắc phục hậu quả hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

2.2. Giao Đài Khí tượng và Thủy văn tỉnh theo dõi, dự báo sớm, đảm bảo độ tin cậy về tình hình thời tiết, khí tượng thủy văn, nắng nóng, hạn hán, kịp thời cung cấp thông tin cho các địa phương và cơ quan có liên quan để chủ động thực hiện các biện pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước trên địa địa bàn tỉnh.

2.3. Giao Sở Công Thương

- Chỉ đạo Công ty Điện lực Đắk Nông tổ chức quản lý, triển khai phương án vận hành lưới điện phân phối đảm bảo cung cấp điện an toàn, ổn định phục vụ sản xuất, kinh doanh và đời sống sinh hoạt của người dân trên địa bàn.

- Chỉ đạo các chủ hồ chứa thủy điện chủ động phối hợp với cơ quan chức năng của các Sở: Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương có liên quan xây dựng phương án vận hành các hồ chứa thủy điện và huy động điện phù hợp từ các nhà máy thủy điện để đảm bảo nước sinh hoạt, đáp ứng tốt nhất nhu cầu sử dụng nước khác, đồng thời sử dụng hiệu quả nguồn nước cho phát điện; vận hành theo quy trình vận hành hồ chứa đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt (trong đó lưu ý đến việc vận hành hồ chứa phù hợp với tình hình hạn hán đảm bảo yêu cầu sử dụng nước tối thiểu trong mùa kiệt theo quy định).

2.4. Giao Sở Y tế chỉ đạo cơ quan chức năng phối hợp với các cơ quan truyền thông và các địa phương tăng cường phổ biến, hướng dẫn cho người dân các biện pháp bảo vệ sức khỏe, nhất là trong những ngày nắng nóng gay gắt kéo dài.

2.5. Giao Sở Xây dựng phối hợp với các địa phương chỉ đạo triển khai các giải pháp ứng phó nguy cơ thiếu nước sinh hoạt theo lĩnh vực được phân công; chủ động phối hợp với các địa phương và cơ quan có liên quan nghiên cứu, triển khai phương án đế từng bước chủ động cấp nước sinh hoạt cho người dân tại khu vực thường xuyên xảy ra hạn hán, thiếu nước.

2.6. Giao Sở Tài chính

- Trên cơ sở đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xem xét, tham mưu UBND tỉnh bố trí nguồn kinh phí để hỗ trợ thiệt hại do hạn hán và thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán theo quy định tại Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 09/01/2017 của Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh và Nghị định số 66/2021/NĐ-CP ngày 06/7/2021 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều; Quyết định số 305/QĐ-TTg ngày 05/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về Quy định phạm vi, đối tượng, nội dung chi và cơ chế hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương thực hiện phòng, chống, khắc phục hậu quả hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

- Tham mưu UBND tỉnh hỗ trợ kinh phí dự phòng cho Ban Chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh để khắc phục hậu quả hạn hán, thiên tai trên địa bàn tỉnh.

2.7. Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư

Trên cơ sở đề xuất của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đối với các danh mục đầu tư xây dựng; nâng cấp, sửa chữa các công trình thủy lợi, cấp nước sinh hoạt và danh mục thủy lợi nhỏ, thủy lợi nội đồng cập nhập vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030 để đảm bảo thực hiện các chính sách hỗ trợ nhằm hỗ trợ thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao giá trị ngành nông nghiệp, chủ động thích ứng biến đổi khí hậu.

2.8. Giao UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa

- Tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả, chống thất thoát nguồn nước; thực hiện các biện pháp trữ nước, xử lý nước trong trường hợp không có nước sạch và sử dụng nước sạch tiết kiệm, an toàn, hiệu quả; trường hợp, xảy ra thiếu nước không bảo đảm cung cấp đủ cho các nhu cầu sử dụng, phải ưu tiên cấp đủ nước cho sinh hoạt, tưới cho cây lâu năm có giá trị kinh tế cao và các nhu cầu thiết yếu khác; chủ động sử dụng trang thiết bị phục vụ cấp và trữ nước cho các hộ gia đình tại những khu vực bị hạn hán, thiếu nước; đặc biệt trên địa bàn các huyện: Cư Jút, Krông Nô và Đắk Mil.

- Rà soát, khoanh vùng cụ thể các diện tích đã và có nguy cơ hạn hán, thiếu nước; hướng dẫn, hỗ trợ người dân giải pháp ứng phó phù hợp, đặc biệt các khu vực ngoài phạm vi phục vụ tưới các công trình thủy lợi; lưu ý thực hiện giải pháp tích trữ nước phân tán, trường hợp nguy cơ bị thiếu nước nghiêm trọng, chỉ thực hiện tưới để duy trì sức sống tối thiểu của cây trồng, kết hợp với việc sử dụng vật liệu sẵn có ở địa phương để giữ ẩm, hạn chế thất thoát nước do bốc hơi.

- Xây dựng kế hoạch bảo đảm cấp nước sinh hoạt trong dài hạn; tổ chức theo dõi trữ lượng và chất lượng nguồn nước cấp cho sinh hoạt, có kế hoạch phân phối nước cụ thể cho từng giai đoạn và điều chỉnh hợp lý khi nguồn nước bị thiếu hụt, báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh cho phép khai thác vượt hạn mức theo giấy phép khai thác để đảm bảo đủ nước cấp cho sinh hoạt trong thời kỳ xảy ra hạn hán, thiếu nước; thực hiện công tác khắc phục hạn hán, thiếu nước theo phương châm 4 tại chỗ.

- Xác định các khu vực có nguy cơ xảy ra thiếu nước sinh hoạt để chủ động tổ chức triển khai giải pháp bảo đảm cấp nước sinh hoạt cho nhân dân, không để người dân thiếu nước sinh hoạt, trường hợp cần thiết phải huy động lực lượng, trang thiết bị phục vụ cấp, trữ nước và xử lý nước cho các hộ gia đình bị ảnh hưởng, như thiết lập các điểm cấp nước tập trung, bồn trữ nước, máy lọc nước, hóa chất xử lý nước,... Trường hợp cấp bách, không còn nguồn cấp nước cho sinh hoạt, cần sử dụng các phương tiện lưu động, như xe cứu hỏa, xe quân đội chuyên chở nước cung cấp đến từng cụm dân cư.

- Chấn chỉnh các hoạt động dịch vụ cấp nước tự phát, xử lý nghiêm các hành vi lợi dụng điều kiện thiếu nước sinh hoạt để trục lợi thông qua cấp nước sinh hoạt với giá cao.

- Chỉ đạo các địa phương, tổ chức thủy lợi cơ sở bố trí đủ người để mở nước, nhận nước, điều tiết nước nội đồng kịp thời, tuyệt đối không để xảy ra tình trạng thất thoát, lãng phí nguồn nước.

- Chỉ đạo các phòng, ban liên quan, UBND xã, phường, thị trấn tổ chức kiểm tra, đánh giá thiệt hại do hạn hán gây ra trên địa bàn. Tổng hợp báo cáo, đề xuất kịp thời về UBND tỉnh (thông qua Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh) đảm bảo theo đúng quy định tại Quyết định 1383/QĐ-UBND ngày 23/8/2017 của UBND tỉnh về việc Quy định mức hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh trên địa bàn tỉnh Đắk Nông; hoàn thành trước ngày 15/5/2024.

- Chủ động bố trí kinh phí để triển khai thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán theo quy định tại Nghị định số 02/2017/NĐ-CP ngày 09/01/2017 của Chính phủ về cơ chế, chính sách hỗ trợ sản xuất nông nghiệp để khôi phục sản xuất vùng bị thiệt hại do thiên tai, dịch bệnh; Nghị định số 66/2021/NĐ-CP ngày 06/7/2021 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống thiên tai và Luật Đê điều và Quyết định số 305/QĐ-TTg ngày 05/3/2021 của Thủ tướng Chính phủ về Quy định phạm vi, đối tượng, nội dung chi và cơ chế hỗ trợ từ ngân sách Trung ương cho địa phương thực hiện phòng, chống, khắc phục hậu quả hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.

- Đối với công trình đã hoàn thành (thuộc dự án đang thi công), thực hiện bàn giao ngay cho đơn vị quản lý khai thác để vận hành, không chờ hoàn thành nghiệm thu toàn dự án mới bàn giao; tập trung đẩy nhanh tiến độ thi công các công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn đang được đầu tư xây dựng đối với vùng có nguồn nước bị ô nhiễm, vùng khan hiếm nước, vùng bị ảnh hưởng bởi hạn hán để kịp thời đưa vào khai thác, vận hành.

- Phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để định hướng cơ cấu cây trồng đảm bảo thích ứng biến đổi khí hậu để đưa vào quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội, quy hoạch ngành.

- Phối hợp với Đài khí tượng Thủy văn tỉnh thành lập các nhóm thông tin để chuyển các bản tin cảnh báo trực tiếp đến các thôn, Bon, Buôn (thông qua zalo, facebook...) kịp thời để chủ động ứng phó và phòng, tránh các hình thái thiên tai gây ra; hoàn thành trước ngày 05/5/2024.

2.9. Giao Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi tỉnh

- Tổ chức vận hành hiệu quả các hệ thống, công trình thủy lợi được giao quản lý, khai thác để lấy nước, chủ động trữ nước bảo đảm đáp ứng nhu cầu tối thiểu nước tưới cho cây trồng khi xảy ra thiếu nước, hạn chế thiệt hại; đặc biệt trên địa bàn các huyện: Cư Jút, Krông Nô và Đắk Mil.

- Chủ động nạo vét kênh mương, hồ chứa bị bồi lắng để khôi phục, tăng khả năng trừ nước; rà soát, đánh giá khả năng lấy nước của các công trình thủy lợi, nhất là các trạm bơm dọc tuyến sông Krông Nô thường xuyên xảy ra tình trạng hạ thấp nguồn nước để chủ động triển khai các giải pháp thích ứng phù hợp.

- Xây dựng kế hoạch bảo đảm cấp nước sinh hoạt trong dài hạn tại các công trình được giao quản lý, khai thác; thực hiện công tác khắc phục hạn hán, thiếu nước theo phương châm 4 tại chỗ.

- Rà soát, đề xuất Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn danh mục công trình cấp nước sạch nông thôn tập trung, công trình thủy lợi cần sửa chữa nâng cấp để Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn xem xét đề xuất Sở Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2026-2030; hoàn thành trước ngày 30/9/2024.

2.9. Báo Đắk Nông, Đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh tiếp tục làm tốt công tác truyền thông, đưa tin kịp thời, chính xác về tình hình nắng nóng, hạn hán, nâng cao nhận thức của người dân sử dụng tiết kiệm điện, nước và tạo ra sức mạnh của toàn dân trên địa bàn tỉnh trong phòng, chống nắng nóng, hạn hán, thiếu nước.

2.10. Yêu cầu Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng tỉnh khẩn trương triển khai thi công các dự án: Nâng cao hiệu quả sử dụng nước cho các tỉnh bị ảnh hưởng bởi hạn hán (WEIDAP/ADB8); Hệ thống kênh mương hồ Nam Xuân, huyện Krông Nô và dự án Hồ Đắk Gang, huyện Đắk Mil để phát huy hiệu quả của dự án, đảm bảo ổn định cung cấp nước cho sản xuất nông nghiệp, sinh hoạt; góp phần quan trọng trong việc phát triển bền vững kinh tế xã hội vùng dự án.

2.11. Các tổ chức Đoàn thể

Hội Nông dân tỉnh, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh, Tỉnh đoàn theo chức năng, nhiệm vụ chủ động bám sát địa bàn, vận động, hướng dẫn hội viên, đoàn viên thực hiện tốt các giải pháp sản xuất trong điều kiện hạn hán theo hướng dẫn của cơ quan chuyên môn để tổ chức sản xuất có hiệu quả, ổn định đời sống cho nhân dân.

Yêu cầu các Sở, Ban, ngành, Đoàn thể tỉnh, UBND các huyện, thành phố Gia Nghĩa và các đơn vị có liên quan nghiêm túc thực hiện; trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, báo cáo về UBND tỉnh (thông qua Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) để xử lý theo quy định./.