KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN CHƯƠNG TRÌNH TRỢ GIÚP XÃ HỘI VÀ PHỤC HỒI CHỨC NĂNG CHO NGƯỜI TÂM THẦN, TRẺ EM TỰ KỶ VÀ NGƯỜI RỐI NHIỄU TÂM TRÍ DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG NĂM 2023

Căn cứ Kế hoạch số 1000/KH-UBND ngày 26/3/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc triển khai thực hiện Chương trình trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bàn tỉnh Bình Thuận, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch thực hiện Chương trình trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng năm 2023, cụ thể như sau:

I. MỤC ĐÍCH

Tiếp tục huy động sự tham gia của xã hội nhất là gia đình, cộng đồng tăng cường trợ giúp về vật chất, tinh thần, chăm sóc, phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống; sàng lọc, phát hiện và hỗ trợ can thiệp, phòng ngừa người rối nhiễu tâm trí đặc biệt là trẻ tự kỷ bị tâm thần nặng, góp phần bảo đảm an sinh xã hội và nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp xã hội đối với người tâm thần và người rối nhiễu tâm trí từ tỉnh đến cơ sở.

II. CÁC CHỈ TIÊU CHỦ YẾU

1. 80% người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí được tiếp cận các dịch vụ y tế dưới các hình thức khác nhau; 70% trẻ em từ sơ sinh đến 6 tuổi được sàng lọc phát hiện sớm dạng khuyết tật phổ tự kỷ và được can thiệp sớm; trẻ em tự kỷ nặng được điều trị, giáo dục, phục hồi chức năng và trợ giúp phù hợp tại các cơ sở phục hồi chức năng và trợ giúp xã hội.

2. 50% trẻ khuyết tật phổ tự kỷ ở độ tuổi mầm non và phổ thông được tiếp cận giáo dục.

3. 20% người tâm thần, người rối nhiễu tâm trí được hỗ trợ hướng nghiệp, lao động trị liệu tại cơ sở trợ giúp xã hội. Hộ gia đình người rối nhiễu tâm trí tại cộng đồng có nhu cầu và đủ điều kiện được vay vốn với lãi suất ưu đãi theo quy định.

4. 80% người bệnh tâm thần, người rối nhiễu tâm trí có khó khăn về tài chính được cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí theo quy định của pháp luật về trợ giúp pháp lý khi có nhu cầu.

5. 80% người tâm thần nặng có hành vi nguy hiểm đến gia đình, cộng đồng và 100% người tâm thần lang thang được tiếp nhận, chăm sóc, phục hồi chức năng tại các cơ sở trợ giúp xã hội.

6. 50% cơ sở trợ giúp xã hội có chăm sóc người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí có câu lạc bộ thể dục, thể thao, văn hóa, văn nghệ của người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí; thu hút ít nhất 20% người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí tham gia văn hóa, văn nghệ và biểu diễn văn nghệ tại cơ sở.

7. 50% số người trầm cảm, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí khác có nguy cơ cao bị tâm thần và người tâm thần được tư vấn, trị liệu tâm lý, phục hồi chức năng xã hội và sử dụng các dịch vụ công tác xã hội khác tại cộng đồng và các cơ sở chăm sóc, phục hồi chức năng cho người tâm thần, cơ sở y tế.

8. 30% gia đình có người tâm thần, 30% gia đình có trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí có nguy cơ cao bị tâm thần được tập huấn nâng cao nhận thức, kỹ năng về chăm sóc, trợ giúp và phục hồi chức năng dựa vào cộng đồng.

9. 60% cán bộ, nhân viên công tác xã hội và cộng tác viên công tác xã hội trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần tại cơ sở và cộng đồng được nâng cao năng lực thông qua tập huấn, đào tạo, đào tạo lại, bồi dưỡng về chuyên môn, nghiệp vụ.

III. CÁC HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU

1. Công tác truyền thông nâng cao nhận thức, trách nhiệm về các vấn đề liên quan đến người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí

- Tổ chức tuyên truyền, phổ biến nội dung Luật Người khuyết tật số 51/2010/QH12 ngày 17/6/2010; Nghị định số 28/2012/NĐ-CP ngày 10/4/2012 của Chính phủ về quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số Điều của Luật Người Khuyết tật; Công ước của Liên hợp quốc về Quyền của người khuyết tật; Quyết định số 1929/QĐ-TTg ngày 25/11/2020 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng giai đoạn 2021 - 2030; Kế hoạch số 1000/KH-UBND ngày 26/3/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc triển khai thực hiện Chương trình trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bàn tỉnh Bình Thuận; Kế hoạch số 1516/KH-UBND ngày 05/05/2021 của Ủy ban nhân dân tỉnh về triển khai thực hiện Chương trình phát triển công tác xã hội giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bàn tỉnh; các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng.

- Đẩy mạnh công tác truyền thông trên các phương tiện thông tin đại chúng, xây dựng tin, bài, truyền thông trọng điểm lồng ghép nâng cao chất lượng dịch vụ trợ giúp xã hội đến người có vấn đề sức khỏe tâm thần, gia đình và cộng đồng xã hội về kỹ năng chăm sóc sức khỏe và phục hồi chức năng nhằm phòng ngừa, phát hiện, can thiệp sớm.

2. Các chính sách về trợ giúp xã hội

a) Trợ giúp về y tế

- Thực hiện các dịch vụ sàng lọc, phát hiện sớm, can thiệp, quản lý trẻ em tự kỷ, người tâm thần và người rối nhiễu tâm trí; tổ chức tuyên truyền, tư vấn về phục hồi chức năng đối với người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí.

- Phát triển mạng lưới cung cấp các dịch vụ can thiệp sớm, điều trị, trị liệu và phục hồi chức năng đối với người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí.

- Nâng cao nghiệp vụ đội ngũ cán bộ quản lý, nhân viên, cộng tác viên y tế về kỹ năng cung cấp dịch vụ công tác xã hội trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần tại các cơ sở y tế và cộng đồng; thông qua các lớp tập huấn, bồi dưỡng, đào tạo chuyên sâu nhằm nâng cao nguồn nhân lực về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần.

b) Trợ giúp giáo dục

- Triển khai thực hiện đầy đủ các chính sách hỗ trợ về giáo dục đối với trẻ tự kỷ và người chưa thành niên rối nhiễu tâm trí; từng bước phổ cập giáo dục đối với trẻ em tự kỷ, người chưa thành niên rối nhiễu tâm trí; thực hiện chính sách ưu đãi đối với giáo viên trực tiếp tham gia giáo dục đối với trẻ tự kỷ, người chưa thành niên rối nhiễu tâm trí.

- Triển khai giáo dục ở các cấp học thông qua việc xây dựng chương trình, tài liệu bồi dưỡng chuyên môn đối với cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí. Tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên trực tiếp giảng dạy, hỗ trợ gia đình về nghiệp vụ, kỹ năng nhận biết, kỹ thuật can thiệp cơ bản đối với trẻ em tự kỷ, người chưa thành niên rối nhiễu tâm trí trong trường học.

- Phát hiện và can thiệp sớm, giáo dục hòa nhập và giáo dục chuyên biệt, giáo dục trẻ em tự kỷ và người chưa thành niên rối nhiễu tâm trí tại cơ sở trợ giúp xã hội, trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập, gia đình và cộng đồng .

c) Trợ giúp hướng nghiệp, lao động trị liệu, hoạt động văn hóa, thể thao

- Tổ chức các hoạt động hướng nghiệp, lao động trị liệu, các hoạt động văn hóa, thể thao phù hợp từng nhóm đối tượng nhằm phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí tại các cơ sở trợ giúp xã hội.

- Vận động nguồn tài trợ từ các chương trình, dự án, đề án của các tổ chức phi chính phủ nhằm xây dựng và thí điểm các mô hình hướng nghiệp, tổ chức lao động trị liệu cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí; hỗ trợ mô hình sinh kế đối với gia đình có người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí. Ưu tiên gia đình có người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí được vay vốn ưu đãi để tạo việc làm và mở rộng việc làm.

3. Phát triển mạng lưới cơ sở trợ giúp xã hội làm nhiệm vụ chăm sóc, giáo dục phục hồi chức năng đối với người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí

- Phát triển mạng lưới các cơ sở trợ giúp xã hội chăm sóc, giáo dục và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí ngoài công lập đảm bảo các tiêu chuẩn theo quy định.

- Đầu tư trang thiết bị, cơ sở vật chất cho Khoa Tâm thần thuộc Bệnh viện đa khoa tỉnh để từng bước nâng cao chất lượng cung cấp dịch vụ về khám, tư vấn, điều trị cho những người có vấn đề về sức khỏe tâm thần và trẻ em tự kỷ.

- Chú trọng đầu tư cơ sở vật chất, kỹ thuật và trang thiết bị cho Trung tâm Bảo trợ xã hội tổng hợp tỉnh đủ năng lực, điều kiện thực hiện trị liệu tâm lý và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí khi được tiếp nhận vào Trung tâm.

- Nâng cao chất lượng phục vụ, chăm sóc trị liệu giáo dục, lao động trị liệu, vật lý trị liệu và phục hồi chức năng xã hội, công tác xã hội cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí phù hợp tại các cơ sở trợ giúp xã hội.

4. Nâng cao năng lực đội ngũ công chức, viên chức và cộng tác viên

- Phối hợp cử cán bộ, nhân viên, cộng tác viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần, công tác xã hội với trẻ em tự kỷ.

- Đào tạo các kỹ năng, sàng lọc phát hiện sớm đối với trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí; khảo sát đánh giá chuyên đề về sức khỏe tâm thần.

- Tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề, hội thảo, tập huấn, bồi dưỡng nâng cao năng lực, kỹ năng cho cán bộ, nhân viên, cộng tác viên và gia đình đối tượng về các kiến thức, kỹ năng chăm sóc, giáo dục và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí tại gia đình, đặc biệt quan tâm trẻ tự kỷ, phụ nữ trầm cảm.

- Xây dựng, đưa tin, bài, chia sẻ kinh nghiệm, nhân rộng các mô hình giáo dục, chăm sóc và phục hồi chức năng có hiệu quả.

IV. KINH PHÍ THỰC HIỆN

1. Kinh phí thực hiện từ ngân sách Nhà nước theo quy định của Luật Ngân sách Nhà nước; lồng ghép với các chính sách, chương trình, dự án khác.

2. Huy động nguồn lực từ các doanh nghiệp, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước để thực hiện.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch và các chương trình, kế hoạch có liên quan đã ban hành.

- Triển khai các hoạt động truyền thông, nâng cao nhận thức; các buổi tập huấn, hội thảo nâng cao năng lực cho đội ngũ công chức, viên chức, nhân viên làm công tác trợ giúp xã hội, phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí tại cơ sở trợ giúp xã hội và cộng đồng.

- Phối hợp cử cán bộ, nhân viên, cộng tác viên tham gia các khóa đào tạo, bồi dưỡng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần, công tác xã hội với trẻ em tự kỷ.

- Thực hiện việc chăm sóc, giáo dục và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí được tiếp nhận vào Trung tâm Bảo trợ xã hội tổng hợp trực thuộc Sở theo quy định.

- Tham mưu, tổng hợp báo cáo kết quả thực hiện Kế hoạch trên địa bàn tỉnh cho các cấp có thẩm quyền theo quy định.

2. Sở Y tế

- Thực hiện các hoạt động trợ giúp về y tế, hỗ trợ can thiệp, chăm sóc y tế, điều trị, phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng và các cơ sở y tế, các cơ sở trợ giúp xã hội; rà soát, khám sàng lọc, phát hiện, can thiệp sớm; tầm soát, ngăn ngừa nguy cơ về người có vấn đề sức khỏe tâm thần.

- Tổ chức đào tạo, tập huấn nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ, nhân viên y tế và cộng tác viên trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí; bồi dưỡng các kỹ năng, sàng lọc phát hiện sớm đối với trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí; hỗ trợ gia đình người bệnh về các kỹ năng phòng ngừa, phương pháp chăm sóc và phục hồi chức năng tại nhà; khảo sát đánh giá chuyên đề về sức khỏe tâm thần.

- Phối hợp với các cơ quan, đơn vị có liên quan tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về chăm sóc sức khỏe tâm thần cho các nhóm đối tượng có nguy cơ cao.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo: Triển khai các chương trình về phòng ngừa, can thiệp sớm, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh, học viên có biểu hiện tự kỷ và rối nhiễu tâm trí trong các cơ sở giáo dục; phối hợp triển khai chương trình, tài liệu; tham gia tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn đối với cán bộ quản lý, đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí trong cơ sở giáo dục hòa nhập

4. Sở Tài chính: Căn cứ vào quyết định giao dự toán của cơ quan có thẩm quyền về kinh phí chi trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng năm 2023 cho các cơ quan, đơn vị địa phương để thực hiện Kế hoạch Chương trình trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng, Sở Tài chính thực hiện nhập, phê duyệt phân bổ dự toán trong phạm vi quản lý theo quy định của chế độ kế toán Nhà nước áp dụng cho Tabmis và quy trình nghiệp vụ.

5. Sở Tư pháp: Tăng cường triển khai thực hiện có hiệu quả chính sách trợ giúp pháp lý cho người khuyết tật, trong đó có người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí có khó khăn về tài chính.

6. Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo các cơ quan thông tin và truyền thông đẩy mạnh công tác tuyên truyền về công tác trợ giúp xã hội, phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng.

7. Đài Phát thanh - Truyền hình Bình Thuận, Báo Bình Thuận: Chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành liên quan, Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố có kế hoạch tuyên truyền, đưa tin bài, phóng sự về các hoạt động trợ giúp xã hội, phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng.

8. Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố

- Xây dựng và tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch tại địa phương; chủ động bố trí ngân sách, nhân lực, lồng ghép kinh phí các chương trình, đề án có liên quan trên địa bàn để đảm bảo thực hiện hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch.

- Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn và Ủy ban nhân dân các xã, phường, thị trấn thực hiện tốt công tác tuyên truyền về trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng.

- Thực hiện tốt công tác thống kê, theo dõi danh sách người tâm thần, trẻ em tự kỷ và người rối nhiễu tâm trí trên địa bàn để làm căn cứ xây dựng kế hoạch, cơ chế chính sách, huy động nguồn lực thực hiện đầy đủ và kịp thời các chính sách trợ giúp xã hội đối với người tâm thần, trẻ em tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí trên địa bàn quản lý.

9. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên: Tích cực vận động các tổ chức, cộng đồng, các hội viên tham gia; giám sát việc tổ chức triển khai công tác trợ giúp xã hội và phục hồi chức năng cho người tâm thần, trẻ tự kỷ, người rối nhiễu tâm trí dựa vào cộng đồng.

Ủy ban nhân dân tỉnh đề nghị các sở, ban, ngành, Hội, đoàn thể và Ủy ban nhân dân các huyện, thị xã, thành phố triển khai thực hiện, báo cáo kết quả gửi về Sở Lao động - Thương binh và Xã hội trước ngày 15/11/2023 để tổng hợp báo cáo Ủy ban nhân dân tỉnh, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội theo quy định./.