KẾ HOẠCH

THỰC HIỆN ĐỀ ÁN “NÂNG CAO NHẬN THỨC CỘNG ĐỒNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG, TỈNH THÁI NGUYÊN, ĐẾN NĂM 2030”

Thực hiện Quyết định số 553/QĐ-TTg ngày 06/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, đến năm 2030”; sau khi xem xét đề nghị của Sở Nông nghiệp và PTNT tại Văn bản số 2159/SNN-KHTC ngày 14/7/2021, UBND tỉnh ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao nhận thức cộng đồng và Quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng, tỉnh Thái Nguyên, đến năm 2030” với các nội dung sau:

I. MỤC TIÊU

1. Mục tiêu chung

Nâng cao nhận thức về thiên tai, năng lực ứng phó thiên tai cho đội ngũ làm công tác phòng, chống thiên tai, cán bộ chính quyền cơ sở và người dân vùng thường xuyên chịu tác động của thiên tai, góp phần xây dựng cộng đồng cấp xã, cấp huyện an toàn trước thiên tai, có khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu; hình thành văn hóa phòng ngừa, chủ động và tích cực tham gia vào công tác phòng, chống thiên tai của đại đa số người dân nhằm góp phần thực hiện tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới, giảm thiểu đến mức thấp nhất thiệt hại về người, tài sản, môi trường do thiên tai.

2. Mục tiêu cụ thể

- Đến hết năm 2025, phấn đấu đạt được những mục tiêu sau:

Đội ngũ giảng viên, tập huấn viên các cấp được trang bị đầy đủ kiến thức về thiên tai và năng lực để tổ chức, triển khai thực hiện các hoạt động nâng cao nhận thức về thiên tai, kỹ năng ứng phó thiên tai tại cộng đồng;

Người dân ở các khu vực thường xuyên xảy ra lốc, sét, lũ quét, sạt lở đất, lũ, ngập lụt được phổ biến kiến thức, kỹ năng phòng, tránh, ứng phó thiên tai.

- Đến hết năm 2030, phấn đấu đạt được những mục tiêu sau:

100% cán bộ công chức, viên chức, cá nhân khi tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh thuộc đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư được phổ biến về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai;

100% người dân ở cấp xã thường xuyên xảy ra mưa lớn, lốc, sét, lũ quét, sạt lở đất, lũ, ngập lụt và ít nhất 50% người dân ở các khu vực khác được phổ biến kiến thức về thiên tai và kỹ năng phòng tránh thiên tai, nhất là các loại hình thiên tai thường xuyên xảy ra trên địa bàn;

100% các bậc đào tạo phổ thông đưa nội dung phòng, tránh giảm nhẹ rủi ro thiên tai vào một số môn học để giảng dạy;

100% số xã, phường, thị trấn xây dựng và phê duyệt kế hoạch phòng, chống thiên tai phải có sự tham gia của cộng đồng;

Phấn đấu 100% hộ gia đình được tiếp nhận đầy đủ thông tin về thiên tai và thông tin chỉ đạo phòng, tránh thiên tai.

II. THỜI GIAN VÀ PHẠM VI

1. Thời gian: Từ năm 2021 đến năm 2030.

2. Phạm vi: Triển khai thực hiện ở các xã, phường, thị trấn trên toàn tỉnh, trước hết tập trung tại các khu vực nguy cơ rủi ro cao thuộc các xã, phường, thị trấn thường xuyên chịu ảnh hưởng của thiên tai.

III. NỘI DUNG KẾ HOẠCH

1. Hợp phần 1: Hoàn thiện cơ chế, chính sách, tài liệu hướng dẫn tổ chức thực hiện nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng (triển khai thực hiện khi có hướng dẫn của các Bộ, ngành Trung ương).

2. Hợp phần 2: Nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng, chống thiên tai, cán bộ chính quyền các cấp về quản lý, triển khai các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.

a) Hoạt động 1: Tổ chức phổ biến nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai cho cán bộ công chức, viên chức, cá nhân (thuộc đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư) tham gia bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh hàng năm.

b) Hoạt động 2: Tổ chức đào tạo, tập huấn cho đội ngũ giảng viên, cán bộ, tổ chức, cá nhân trực tiếp thực hiện Đề án ở các cấp.

c) Hoạt động 3: Tổ chức phổ biến chính sách, cơ chế, Bộ chỉ số đánh giá giám sát thực hiện Đề án.

d) Hoạt động 4: Tập huấn nâng cao kiến thức về thiên tai, kỹ năng phòng, chống thiên tai, tăng cường năng lực thực hiện công tác tuyên truyền cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên, cán bộ cơ sở truyền thanh - truyền hình cấp huyện, cán bộ đài truyền thanh cấp xã, báo cáo viên, tuyên truyền viên, lực lượng xung kích cơ sở; tập huấn chuyên biệt cho các đối tượng dễ bị tổn thương tại cộng đồng.

đ) Hoạt động 5: Thực hiện đa dạng hóa các hình thức nâng cao năng lực cho lực lượng làm công tác phòng chống thiên tai; các cá nhân, tổ chức trực tiếp thực hiện Đề án.

e) Hoạt động 6: Trang bị dụng cụ hỗ trợ cho đội ngũ giảng viên, tuyên truyền viên, tình nguyện viên.

3. Hợp phần 3: Tăng cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức; tăng cường năng lực, kỹ năng cho cộng đồng về giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

a) Hoạt động 1: Tổ chức tuyên truyền, truyền thông phòng chống thiên tai đến mọi đối tượng trong cộng đồng; thực hiện đa dạng hóa tài liệu, các phương thức truyền thông tại cộng đồng, trong đó có việc xây dựng phòng triển lãm, trưng bày hình ảnh, mô hình, tư liệu về các trận thiên tai, bài học kinh nghiệm phục vụ tham quan, học tập nâng cao nhận thức.

b) Hoạt động 2: Hướng dẫn và huy động người dân trực tiếp tham gia vào các hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai trên địa bàn cấp xã như diễn tập phòng, tránh thiên tai, đánh giá rủi ro thiên tai, các sự kiện liên quan.

c) Hoạt động 3: Xây dựng và nhân rộng mô hình xã điển hình về thực hiện nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai.

d) Hoạt động 4: Xây dựng cơ sở dữ liệu về tài liệu, sản phẩm truyền thông trên quy mô toàn quốc; phổ biến chia sẻ rộng rãi đến các nhóm đối tượng trong xã hội (triển khai thực hiện khi có hướng dẫn của Bộ Nông nghiệp và PTNT).

đ) Hoạt động 5: Xây dựng các công trình quy mô nhỏ phục vụ công tác phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai tại cộng đồng.

e) Hoạt động 6: Lắp đặt hệ thống cảnh báo sớm phòng, chống thiên tai tại cộng đồng; thiết lập, cập nhật định kỳ thông tin bản đồ rủi ro thiên tai ở từng cộng đồng xã, thôn; phát triển cơ sở dữ liệu về quản lý rủi ro thiên tai, thông tin truyền thông; thực hiện lồng ghép kế hoạch phòng, chống thiên tai vào kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội.

f) Hoạt động 7: Tập huấn, huấn luyện kiến thức, kỹ năng sơ cấp cứu trong cộng đồng; tổ chức hội thi, diễn tập sơ cấp cứu, cứu hộ, cứu nạn phòng ngừa, ứng phó thiên tai, thảm họa xảy ra.

(Khung kế hoạch các hoạt động thực hiện tại Phụ lục kèm theo)

IV. NGUỒN VỐN THỰC HIỆN

Nguồn vốn thực hiện Đề án bao gồm: Ngân sách Nhà nước; Quỹ phòng, chống thiên tai các cấp; hỗ trợ, tài trợ từ các Chính phủ và các tổ chức quốc tế; huy động từ các tổ chức, cá nhân trong nước.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Sở Nông nghiệp và PTNT (Cơ quan Thường trực phòng, chống thiên tai - Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh)

Là cơ quan chủ trì tổ chức triển khai, hướng dẫn, theo dõi, đánh giá việc thực hiện Kế hoạch này tại các cấp và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ thuộc phạm vi trách nhiệm của Sở:

- Chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành, địa phương xây dựng các chương trình, kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng về nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; tổ chức các khóa tập huấn, bồi dưỡng; hỗ trợ tập huấn theo đề nghị của địa phương hoặc các cơ quan, tổ chức liên quan;

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan thông tấn, báo chí thực hiện phổ biến, tuyên truyền, tập huấn về các hoạt động trong phòng, chống thiên tai; nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng;

- Chỉ đạo tổng hợp, biên tập tài liệu, sản phẩm tuyên truyền từ các ngành, địa phương để xây dựng cơ sở dữ liệu chung, phổ biến, chia sẻ rộng rãi đến các nhóm đối tượng trong xã hội;

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan và địa phương nghiên cứu, xây dựng thí điểm, nhân rộng mô hình cộng đồng an toàn trước thiên tai; tổ chức các chiến dịch tuyên truyền và phổ biến mô hình về cộng đồng an toàn trước thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu; xây dựng công trình quy mô nhỏ phục vụ phòng chống thiên tai;

- Tham mưu UBND tỉnh ban hành hướng dẫn sử dụng Quỹ Phòng, chống thiên tai cho các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng tại địa phương;

- Sơ kết, tổng kết, đánh giá thực hiện Kế hoạch giai đoạn 05 năm và sau khi kết thúc Kế hoạch.

2. Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh (Cơ quan Thường trực tìm kiếm cứu nạn - Ban Chỉ huy PCTT và TKCN tỉnh)

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT và các đơn vị liên quan thực hiện đưa nội dung nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng trong phòng, chống thiên tai vào kế hoạch bồi dưỡng an ninh - quốc phòng cho đối tượng 4 và đối tượng là cá nhân tiêu biểu, người có uy tín trong cộng đồng dân cư.

3. Sở Giáo dục và Đào tạo

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT tổ chức đào tạo, tập huấn, nâng cao nhận thức cho đội ngũ giảng viên, giáo viên kiến thức về phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai;

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT, Đại học Thái Nguyên và các đơn vị liên quan đưa nội dung phòng, chống thiên tai vào chương trình giảng dạy ở các khoa thuộc trường sư phạm nhằm xây dựng đội ngũ giáo viên phổ thông có kiến thức về phòng, chống thiên tai;

- Chỉ đạo các địa phương lồng ghép một số nội dung phòng, chống thiên tai với một số môn học để đưa vào chương trình giáo dục thường xuyên, chương trình giảng dạy cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông;

- Chỉ đạo xây dựng phương án đảm bảo an toàn cho học sinh, trang bị thiết bị, dụng cụ học tập và cơ sở hạ tầng giáo dục khi xảy ra các tình huống thiên tai;

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan triển khai thực hiện tiêu chuẩn “Trường học an toàn trước thiên tai” trong các tiêu chuẩn Trường học an toàn theo hướng dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo;

- Phối hợp các sở, ngành liên quan xây dựng mô hình truyền thông về kiến thức phòng, chống thiên tai ngoại khóa cho các bậc học trên nền tảng các công trình quan trắc, giám sát thiên tai trên địa bàn tỉnh.

4. Sở Thông tin và Truyền thông

- Chỉ đạo nâng cao chất lượng công tác truyền thông, tuyên truyền, đưa tin trong phòng, tránh và giảm nhẹ rủi ro thiên tai; phối hợp, thực hiện các chương trình truyền thông về giảm nhẹ rủi ro thiên tai từ cộng đồng;

- Chỉ đạo các cơ quan, thông tấn, báo chí và hệ thống thông tin cơ sở các cấp xây dựng kế hoạch, dành thời lượng phát sóng tuyên truyền nội dung của Đề án, các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng; phổ biến kiến thức về thiên tai, những tác động của thiên tai và biện pháp phòng, chống;

- Ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý thiên tai dựa vào cộng đồng; thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu về quản lý rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng.

5. Sở Tài nguyên và Môi trường

Chủ trì, phối hợp với Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở Nông nghiệp và PTNT triển khai mô hình truyền thông về kiến thức phòng, chống thiên tai ngoại khóa cho các bậc học trên nền tảng các công trình quan trắc, giám sát thiên tai trên địa bàn tỉnh.

6. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT thực hiện các nội dung hoạt động có liên quan như:

- Nâng cao năng lực ứng phó thiên tai cho đối tượng là người khuyết tật và các đối tượng dễ bị tổn thương khác;

- Tập huấn chuyên môn, đẩy mạnh các hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức về lồng ghép hòa nhập người khuyết tật trong phòng, chống và giảm nhẹ thiên tai;

- Phối hợp hoạt động trong huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn lực để triển khai các hoạt động hòa nhập người khuyết tật, các đối tượng dễ bị tổn thương trong phòng, chống và giảm nhẹ rủi ro thiên tai.

7. Sở Tài chính

Cân đối, bố trí kinh phí thuộc nguồn vốn chi thường xuyên hàng năm để thực hiện Kế hoạch theo quy định của pháp luật về Ngân sách Nhà nước.

8. Sở Kế hoạch và Đầu tư

Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT theo hướng dẫn của Trung ương thực hiện cơ chế huy động và tiếp nhận nguồn vốn hợp pháp từ các nguồn khác nhau phục vụ cho hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, thông tin truyền thông về phòng, chống thiên tai.

9. Các Sở, ngành khác theo chức năng quản lý nhà nước được giao chủ động phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT, UBND cấp huyện trong việc tổ chức thực hiện Kế hoạch; chủ động bố trí kinh phí trong phạm vi dự toán được cấp có thẩm quyền giao hàng năm để thực hiện các nhiệm vụ được giao theo quy định của pháp luật về Ngân sách Nhà nước và các quy định pháp luật khác có liên quan.

10. UBND các huyện, thành phố, thị xã

Chủ động bố trí kinh phí từ nguồn vốn ngân sách địa phương trong kế hoạch hàng năm, đồng thời huy động các nguồn vốn hợp pháp khác theo quy định của pháp luật (bao gồm cả Quỹ phòng, chống thiên tai, nguồn vốn xã hội hoá, vốn hỗ trợ, tài trợ của các tổ chức, cá nhân) để triển khai thực hiện các nội dung của Kế hoạch trên địa bàn, trong đó tập trung một số nhiệm vụ cụ thể sau:

- Chịu trách nhiệm toàn diện trong việc tổ chức, triển khai các nội dung Kế hoạch tại địa phương;

- Tổ chức triển khai thực hiện Kế hoạch theo nhiệm vụ;

- Chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT rà soát, thống nhất danh sách các xã, phường, thị trấn theo thứ tự ưu tiên thực hiện;

- Chuẩn bị địa bàn thực hiện Kế hoạch, các điều kiện cần thiết đáp ứng tiến độ thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch trên địa bàn theo quy định;

- Chỉ đạo, thực hiện lồng ghép một số nội dung phòng, chống thiên tai với một số môn học để đưa vào chương trình giáo dục thường xuyên, chương trình giảng dạy cấp tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông;

- Chỉ đạo các cơ quan truyền thông và hệ thống thông tin cơ sở các cấp xây dựng kế hoạch, dành thời lượng phát sóng tuyên truyền nội dung của Kế hoạch, các hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng; phổ biến kiến thức về thiên tai, những tác động của thiên tai và biện pháp phòng, chống;

- Thực hiện lồng ghép nội dung của Kế hoạch với các hoạt động có liên quan của các chương trình, dự án khác trên địa bàn, trong đó có việc thiết lập các hệ thống tiếp nhận tin, truyền tin thông báo, cảnh báo thiên tai trên địa bàn một xã và liên xã;

- Tổ chức đánh giá, báo cáo định kỳ về tiến độ thực hiện, kiến nghị điều chỉnh nội dung Kế hoạch trên địa bàn theo quy định;

- Xây dựng kế hoạch phòng, chống thiên tai trên cơ sở kết quả đánh giá rủi ro thiên tai dựa vào cộng đồng; thực hiện lồng ghép phòng, chống thiên tai vào quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; xây dựng công trình quy mô nhỏ phục vụ phòng chống thiên tai.

11. Hội Chữ thập đỏ tỉnh Thái Nguyên, Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh Thái Nguyên, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tỉnh Thái Nguyên

Tăng cường sự tham gia của thành viên các cấp; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng và quản lý rủi ro thiên tai; tham gia tập huấn, huấn luyện kiến thức, kỹ năng sơ cấp cứu trong cộng đồng; phổ biến pháp luật về phòng, chống thiên tai và các quy định pháp luật có liên quan đến công tác phòng, chống thiên tai; vận động sự tham gia của cộng đồng vào các hoạt động của Kế hoạch.

UBND tỉnh yêu cầu Thủ trưởng các Sở, ngành, đơn vị; Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã và các cơ quan, đơn vị liên quan nghiêm túc thực hiện; trong quá trình tổ chức triển khai thực hiện, các cơ quan, đơn vị, địa phương kịp thời phản ảnh những vướng mắc, khó khăn, kiến nghị, đề xuất về Sở Nông nghiệp và PTNT để tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh xem xét, điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung cho phù hợp./.

PHỤ LỤC

KẾ HOẠCH THỰC HIỆN ĐỀ ÁN
“NÂNG CAO NHẬN THỨC CỘNG ĐỒNG VÀ QUẢN LÝ RỦI RO THIÊN TAI DỰA VÀO CỘNG ĐỒNG TỈNH THÁI NGUYÊN, ĐẾN NĂM 2030”
(Kèm theo Kế hoạch số 129/KH-UBND ngày 21 tháng 7 năm 2021 của UBND tỉnh Thái Nguyên)