Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ

Thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ tại công văn số 416/VPCP-QHQT ngày 23/01/2002 về việc tổ chức các đoàn liên ngành đi khảo sát thị trường và xúc tiến thương mại tại các thị trường trọng điểm. Bộ Thương mại đã tổ chức Đoàn liên ngành đi khảo sát thị trường và xúc tiến thương mại tại Trung Quốc từ ngày 15/4/2002 đến 28/4/2002. Đoàn do Thứ trưởng Bộ Thương mại Đỗ Như Đính làm trưởng đoàn; bao gồm đại diện các Bộ Thương mại, Bộ Công nghiệp, Bộ Nông nghiệp và PTNT, Hiệp hội dệt may và 12 doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu các mặt hàng cao su, thủy sản, thực phẩm chế biến, thủ công mỹ nghệ và xuất nhập khẩu tổng hợp (có danh sách kèm theo).

Thay mặt Đoàn liên ngành, Bộ Thương mại xin báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả làm việc của Đoàn tại Trung Quốc như sau:

I.- HOẠT ĐỘNG CỦA ĐOÀN TẠI TRUNG QUỐC:

Được sự phối hợp của Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc, Bộ Kinh mậu Trung Quốc, Hội xúc tiến mậu dịch Trung Quốc; Đoàn đã làm việc tại 4 tỉnh/thành phố phía tây nam của Trung Quốc là Côn Minh - Vân Nam, QUý Dương - Quý Châu, Thành Đô - Tứ Xuyên, Trùng Khánh và Bắc Kinh.

Chương trình làm việc của Đoàn tại 4 tỉnh, thành phố tây nam Trung Quốc bao gồm hội đàm với chính quyền tỉnh, thành phố (có ký kết biên bản hợp tác xút tiến thương mại), cùng với Hội xúc tiến thương mại Trung Quốc (phân hội địa phương) tổ chức thành công các cuộc hội thảo giữa các quan chức và doanh nghiệp Việt Nam với các doanh nghiệp Trung Quốc, trong đó có các cuộc gặp gỡ trực tiếp giữa các doanh nghiệp Việt Nam và các đối tác Trung Quốc (có gần 200 doanh nghiệp Trung Quốc tham gia).

Tại Bắc Kinh, Đoàn đã phối hợp với Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc tổ chức cuộc hội thảo và tiếp xúc với hơn 100 doanh nghiệp Trung Quốc và hội kiến với Bộ Mậu dịch và hợp tác kinh tế với nước ngoài của Trung Quốc do Thứ trưởng An Dân dẫn đầu để thông báo kết quả làm việc của Đoàn với 4 tỉnh, thành phố phía Tây Nam Trung Quốc và trao đổi với Bạn những vấn đề liên quan đến việc phát triển quan hệ thương mại Việt Nam - Trung Quốc trong đó có cuộc đi thăm và làm việc tại Việt Nam của Bộ trưởng Kinh mậu Trung Quốc Quảng Sinh vào tháng 5/2002.

II.- KẾT QUẢ THU ĐƯỢC:

1. Về Chính trị:

Trong bối cảnh quan hệ chính trị giữa hai nước liên tục được tăng cường thông qua các cuộc viếng thăm chính thức của Lãnh đạo cấp cao hai nước, đặc biệt là chuyến thăm Việt Nam rất thành công của Tổng bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc - Chủ tịch nước Cộng hoà Nhân dân Trung Hoa Giang Trạch Dân; Đoàn khảo sát và xúc tiến thương mại Việt Nam đi các tỉnh tây nam Trung Quốc lần này đã dành được sự chú ý đặc biệt của phía Trung Quốc.

Các tỉnh tây nam Trung Quốc là địa bàn có vị trí chiến lược, nơi tập trung nhiều ngành công nghiệp quốc phòng của Trung Quốc. Với chủ trương chuyển từ phục vụ quốc phòng sang phục vụ kinh tế đặc biệt là với chính sách “Đại phát triển miền tây” của Chính phủ Trung Quốc, tiềm lực của các tỉnh tây nam Trung Quốc đang được khơi dậy. Vấn đề tìm kiếm thị trường tiêu thụ sản phẩm đang trở thành vô cùng bức thiết đối với các doanh nghiệp thuộc các tỉnh tây nam Trung Quốc, trong đó có thị trường Việt Nam và các nước ASEAN là vùng trọng điểm quan tâm của họ.

Vì vậy việc Đoàn Việt Nam chủ động sang bàn bạc hợp tác xúc tiến thương mại đã được chính quyền các tỉnh này hết sức hoan nghênh, tiếp đón trọng thị và tuyên truyền rộng rãi.

2. Về kinh tế:

Do thời gian tiếp xúc bàn bạc quá ngắn nên các doanh nghiệp hai bên chưa đi đến thoả thuận ký kết hợp đồng mua bán. Tuy nhiên việc tiếp xúc với gần 300 doanh nghiệp của Trung Quốc trong đó phần lớn là các doanh nghiệp lớn, có thực lực, đã được Bộ Kinh mậu Trung Quốc cấp giấy phép kinh doanh xuất nhập khẩu đã tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Việt Nam tìm được dối tác để xuất khẩu hàng hóa của ta cũng như tìm kiếm những nguồn cung cấp đáng tin cậy. Đây thực sự là một kết quả có ý nghĩa trong tình hình các doanh nghiệp Việt Nam từ trước đến nay vẫn chủ yếu giao dịch mua bán thông qua các thương nhân buôn bán biên mậu của các tỉnh Vân Nam - Quảng Tây.

Việc ký kết biên bản thoả thuận hợp tác xúc tiến thương mại với 4 tỉnh tây nam Trung Quốc đã tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động xúc tiến thương mại của ta ở 4 tỉnh này thời gian tới có sự hỗ trợ của chính quyền các tỉnh này. Ngoài Vân Nam đã thoả thuận miễn phí cho ta 30 gian hàng tại hội chợ Côn Minh tháng 6/2002, các tỉnh khác cũng hứa xem xét hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tham gia triển lãm tại tỉnh của họ.

Ngoài ra chính quyền nhiều tỉnh như Quý Châu, Tứ Xuyên, Trùng Khánh còn tỏ ý muốn đổi hàng với Việt Nam (ví dụ Quý Châu muốn đổi phân lân lấy cao su Việt Nam). Đây là cơ sở để tiến tới một mối quan hệ thương mại vững chắc, lành mạnh, cân bằng xuất nhập.

Nhìn chung, theo đánh giá của Đại sứ Bùi Hồng Phúc: Đoàn khảo sát thị trường và xúc tiến thương mại lần này đã đạt được kết quả và thành công về nhiều mặt, thành công của đoàn còn mở ra một mô hình xúc tiến thương mại mới có hiệu quả, được các doanh nghiệp tham gia đoàn hết sức hoan nghênh.

III.- KIẾN NGHỊ CỦA ĐOÀN:

1. Để phát triển thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc, ngoài việc đẩy mạnh buôn bán biên mậu với các tỉnh có chung biên giới với Việt Nam là Quảng Tây, Vân Nam, cần hết sức chú ý phát triển quan hệ buôn bán với các tỉnh phía sau của Trung Quốc.

Buôn bán biên mậu với Trung Quốc có lợi thế là được Chính phủ Trung Quốc cho hưởng các ưu đãi về thuế, về thủ tục xuất nhập khẩu đơn giản vì vậy có lợi thế cạnh tranh hơn so với buôn bán chính ngạch. Chúng ta cần có chính sách thích hợp để tranh thủ lợi thế này của buôn bán biên mậu, đẩy mạnh xuất khẩu hàng hóa của ta sang Trung Quốc đặc biệt là những mặt hàng rau quả tươi, hàng nông sản... Mặt khác chúng ta cũng cần có chính sách thích hợp để hạn chế các mặt tiêu cực của buôn bán biên mậu như lậu thuế, không kiểm soát được chất lượng hàng hóa... để tạo điều kiện cho buôn bán chính ngạch phát triển.

2. Để đẩy mạnh buôn bán chính ngạch với các tỉnh phía sau của Trung Quốc cần tăng cường các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ, đặc biệt là công tác xúc tiến thương mại. Muốn vậy cần sửa đổi cơ chế chi hỗ trợ hoạt động phát triển thị trường, đẩy mạnh xúc tiến thương mại theo tinh thần Nghị quyết 05/2002/NQ-CP ngày 24/4/2002 của Chính phủ: dành toàn bộ nguồn ngân sách hỗ trợ phát triển thị trường và xúc tiến thương mại cho các chương trình trọng điểm nhất là chương trình khuyếch trương mặt hàng mới, chương trình thâm nhập thị trường mới, chú ý hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ.

3. Các Bộ, ngành và các tỉnh, nhất là các tỉnh có chung biên giới, cần thường xuyên cử đoàn (cấp Bộ, cấp Vụ, cấp tỉnh, cấp Sở...) sang làm việc với các Bộ, ngành và các tỉnh tương ứng của Trung Quốc để tăng cường quan hệ hợp tác. Bộ Thương mại tăng cường quan hệ với chính quyền các tỉnh Trung Quốc, Cục Xúc tiến Thương mại chủ động thiết lập quan hệ hợp tác với Hội xúc tiến mậu dịch Trung Quốc để tranh thủ sự hỗ trợ cao nhất của Bạn cho hoạt động xúc tiến thương mại của các doanh nghiệp Việt Nam.

4. Để đẩy mạnh buôn bán chính ngạch với Trung Quốc cần chú ý khai thác hình thức hợp đồng Chính phủ (G to G) hoặc các thoả thuận giữa Bộ Thương mại với Chính phủ các tỉnh Trung Quốc để tiến hành các hợp đồng đổi hàng đối với những mặt hàng ta và bạn có nhu cầu xuất khẩu (ví dụ đổi cao su, gạo, thủy sản của ta lấy phân lân, ô tô các loại của Trung Quốc).

5. Cần chỉ đạo các doanh nghiệp Việt Nam gắn kết giữa nhập khẩu từ Trung Quốc với xuất khẩu của Việt Nam để giảm dần chênh lệch cán cân thương mại giữa hai nước.

6. Cần chú ý thu hút đầu tư của Trung Quốc đặc biệt là đầu tư sản xuất hàng xuất khẩu, đầu tư vào lĩnh vực chế biến nông sản thực phẩm, hoặc cung cấp sản phẩm trả lại Trung Quốc.

Thị trường Trung Quốc trước mắt cũng như lâu dài là một thị trường rất quan trọng của ta.

Phát triển quan hệ thương mại với Trung Quốc không chỉ có ý nghĩa về mặt kinh tế mà còn góp phần củng cố quan hệ hợp tác toàn diện giữa hai Đảng, hai nhà nước, củng cố độc lập tự chủ của ta, xây dựng mối quan hệ hữu nghị ổn định lâu dài.

Trước mắt cần thực hiện cho được thoả thuận giữa 2 Thủ tướng đưa kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 5 tỷ USD vào năm 2005.

Bộ Thương mại kính trình Thủ tướng xem xét và cho chỉ thị.

DANH SÁCH

ĐOÀN CÔNG TÁC TRUNG QUỐC

Danh sách đoàn quan chức

1. Đ/c Đỗ Như Đính - Thứ trưởng Bộ Thương mại - Trưởng đoàn

2. Đ/c Ngô Văn Thoan, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại

3. Đ/c Đào Ngọc Vinh, Phó Vụ trưởng Vụ Châu á - Thái Bình Dương

4. Đ/c Trương Đức Quang, Phó Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu

5. Đ/c Phan Trọng Tiềm, Phó Vụ trưởng, Vụ QHQT - Bộ Công nghiệp

6. Đ/c Lê Văn Hiên, chuyên viên Vụ Kế hoạch - Bộ NN - PTNT

7. Đ/c Đào Ngọc Chương, Chuyên viên Vụ XNK

8. Đ/c Đặng Văn Mỹ, chuyên viên Vụ XNK

9. Đ/c Nguyễn Văn Phú, chuyên viên Vụ CA - TBD

10. Đ/c Nguyễn Xuân Hoà, Phó Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam

11. Đ/c Nguyễn Mạnh Hùng, chuyên viên Cục Xúc tiến thương mại

Danh sách đoàn doanh nghiệp:

1. Đinh Vạn Tiến - Trưởng ban XNK - Tổng công ty Cao su

2. Nguyễn Bá Tòng - Giám đốc Cao su Bảo Lộc

3. Bùi Thế Hoàng - XNK - Tổng công ty Cao su

4. Đinh Gia Hậu - Phó Giám đốc Công ty Thực phẩm Miền Bắc

5. Đặng Thị Trần Thu - Tổng công ty XNK Thủy sản

6. Võ Thị Thu Ba - Giám đốc Công ty Thái Vân

7. Vũ Thiên Hựu - Giám đốc Công ty Bánh đậu xanh Quê Hương

8. Bùi Quang Tâm - Cty Bánh đậu xanh Quê Hương

9. Ngô Nguyên Uy - Cty Bánh đậu xanh Quên Hương

10. Vũ Văn Phúc - Phó Giám đốc Artexport

11. Nguyễn Thị Phương - chuyên viên MACHINO

12. Phạm Tuấn Anh - Giám đốc chi nhánh PETEC

13. Dương Thị Tuyến Hằng - Trưởng phòng Cty Thuận Phước

14. Tạ Văn Thanh - Phó giám đốc Prosimex

15. Phạm Đình Toản - Kế toán trưởng Prosimex

16. Phạm Văn Hóa - Công ty Vinexad