Kính gửi: Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh

Tòa án nhân dân tối cao nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Hà Tĩnh do Ban Dân nguyện, Ủy ban Thường vụ Quốc hội chuyển đến theo Công văn số 742/BDN ngày 14/6/2023 với những nội dung như sau: (1) Đề nghị xem xét bổ sung biên chế Thẩm phán ở Tòa án nhân dân cấp huyện đáp ứng yêu cầu của công tác xét xử hiện nay; (2) Xem xét nâng chế độ của Hội thẩm Tòa án nhân dân các cấp theo Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg ngày 05/10/2012; (3) Quan tâm đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất phục vụ công tác xét xử.

Tòa án nhân dân tối cao trân trọng cảm ơn Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh đã quan tâm, phản ánh các ý kiến, kiến nghị của cử tri đối với hoạt động của Tòa án nhân dân. Về các nội dung kiến nghị, Tòa án nhân dân tối cao xin được trả lời như sau:

1. Về biên chế Thẩm phán.

Hằng năm, số lượng các loại vụ việc mà các Tòa án phải thụ lý, giải quyết tiếp tục tăng với tính chất, mức độ ngày càng phức tạp. Để đáp ứng yêu cầu công tác xét xử, Tòa án nhân dân tối cao đã chú trọng chỉ đạo, đề ra những giải pháp để giảm tải áp lực về công việc cho các Tòa án như: Hoàn thiện các quy trình nghiệp vụ; tăng cường kỷ luật công vụ; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của các Tòa án; thực hiện cải cách công tác hành chính tư pháp tại Tòa án; điều động, biệt phái Thẩm phán, công chức từ nơi có ít án đến nơi có nhiều án để phục vụ công tác xét xử, giải quyết án; điều chỉnh, sắp xếp biên chế phù hợp giữa các đơn vị, trong đó ưu tiên bổ sung biên chế cho nhóm vị trí việc làm chuyên môn (Thẩm phán, Thư ký Tòa án...).

Đồng thời, Tòa án nhân dân tối cao đã tổng kết việc thực hiện quản lý biên chế, báo cáo, đề xuất và được Bộ Chính trị nhất trí giao lại số biên chế đã tinh giản trong những năm qua. Ngày 28/9/2022, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 609/NQ-UBTVQH15, theo đó Tòa án nhân dân được giao 15.237 biên chế cho giai đoạn 2022-2026. Căn cứ Quyết định của Bộ Chính trị, Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Tòa án nhân dân tối cao đã rà soát số lượng công việc thực tế của mỗi đơn vị, cũng như căn cứ các đặc điểm đặc thù khác như quy mô dân số, diện tích tự nhiên, số lượng đơn vị hành chính cấp huyện và đặc điểm an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội... để thực hiện phân bổ biên chế, đảm bảo cho các Tòa án hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.

Năm 2023, hai cấp Tòa án nhân dân tỉnh Hà Tĩnh được giao tổng số 131 biên chế công chức; riêng Tòa án nhân dân cấp huyện tỉnh Hà Tĩnh được giao 89 biên chế công chức, trong đó có 41 biên chế Thẩm phán (tăng 02 biên chế Thẩm phán so với lần phân bổ biên chế trước đó). Hằng năm, căn cứ yêu cầu công tác, Tòa án nhân dân tối cao sẽ rà soát, thực hiện điều chỉnh, bổ sung biên chế, số lượng Thẩm phán đối với từng Tòa án.

2. Về việc nâng mức bồi dưỡng đối với Hội thẩm nhân dân tại Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg ngày 05/10/2012 của Thủ tướng Chính phủ về chế độ bồi dưỡng đối với người tham gia phiên tòa, phiên họp giải quyết việc dân sự.

Kể từ khi Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg có hiệu lực (từ ngày 01/01/2013), qua 10 năm với nhiều lần Nhà nước điều chỉnh tăng mức lương cơ sở (từ 1.050.000đ của năm 2012 lên 1.800.000đ như hiện nay, tăng 71,4%) nhưng mức chi bồi dưỡng đối với người tham gia phiên tòa, phiên họp giải quyết việc dân sự (trong đó có Hội thẩm nhân dân) không thay đổi. Tòa án nhân dân tối cao đã nhiều lần đề nghị các cơ quan có thẩm quyền tiến hành thủ tục sửa đổi, bổ sung Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg theo hướng mở rộng phạm vi áp dụng và nâng định mức bồi dưỡng cho Thẩm phán, Hội thẩm nhân dân, Thư ký Tòa án. Tuy nhiên, Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo: “Từ nay đến khi ban hành các văn bản quy định chế độ tiền lương mới để thực hiện Nghị quyết số 27-NQ/TW, không xem xét ban hành mới hoặc sửa đổi, bổ sung các chế độ, chính sách tiền lương hiện hành”. Vì vậy, việc sửa đổi Quyết định số 41/2012/QĐ-TTg chưa được xem xét, tiến hành trong thời gian qua.

Hiện nay, theo chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV, Tòa án nhân dân tối cao được giao chủ trì xây dựng Pháp lệnh về chi phí tố tụng. Tòa án nhân dân tối cao đang nghiên cứu để đưa vấn đề về chế độ bồi dưỡng của Hội thẩm nhân dân vào trong nội dung xây dựng Pháp lệnh trên. Theo kế hoạch, Pháp lệnh về chi phí tố tụng sẽ được trình Ủy ban thường vụ Quốc hội trong năm 2023.

3. Về cơ sở vật chất phục vụ công tác xét xử.

Trong thời gian qua, việc tăng cường điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, đảm bảo các điều kiện cho Tòa án thực hiện nhiệm vụ mặc dù đã được quan tâm và có những chuyển biến tích cực, nhưng chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xét xử, chưa thực sự tương xứng với vị trí, vai trò của Toà án với tư cách là “cơ quan xét xử của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, thực hiện quyền tư pháp”.

Trong điều kiện ngân sách Nhà nước còn nhiều khó khăn, kinh phí bố trí cho hoạt động của hệ thống Tòa án còn hạn chế, Tòa án nhân dân tối cao kính đề nghị Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh có những kiến nghị với Quốc hội để thể chế hóa các chủ trương, quan điểm của Đảng về cải cách tư pháp thành các quy định của pháp luật để bảo đảm kinh phí hoạt động phù hợp với đặc thù của Tòa án nhân dân; bảo đảm điều kiện cần thiết về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phương tiện làm việc, tăng cường xây dựng và nâng cấp các trụ sở làm việc của hệ thống Tòa án khang trang, hiện đại, đáp ứng yêu cầu công tác; đẩy nhanh việc áp dụng công nghệ thông tin, ưu tiên trang bị phương tiện phục vụ công tác xét xử trực tiếp và trực tuyến theo tinh thần Nghị quyết của Đại hội Đảng XIII.

Trên đây là nội dung trả lời của Tòa án nhân dân tối cao gửi tới Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh. Tòa án nhân dân tối cao trân trọng cảm ơn và mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của Đoàn Đại biểu Quốc hội đối với công tác Tòa án để nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động của mình./.