Kính gửi: Thủ tướng Chính phủ.

Căn cứ các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc giao nguồn ngân sách nhà nước năm 2025[1]; thực hiện Nghị quyết số 46/NQ-CP ngày 08/03/2025 của Chính phủ về Nghị quyết phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 02 năm 2025; Công điện số 47/CĐ-TTg ngày 23/4/2025 về một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm 2025; Công điện số 60/CĐ-TTg ngày 23/4/2025 về đôn đốc đẩy nhanh tiến độ phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, Bộ Tài chính báo cáo tình hình thanh toán vốn các chương trình mục tiêu quốc gia nguồn ngân sách nhà nước (NSNN) lũy kế tháng 04 và ước lũy kế tháng 5 năm 2025 như sau:

I. Tình hình giải ngân dự toán, kế hoạch vốn

1. Tình hình phân bổ vốn đầu tư công:

Tính đến hết ngày 23/5/2025, còn 10/50 đơn vị chưa phân bổ, phân bổ hết kế hoạch vốn được giao (Phụ lục 3), trong đó: 1/2 bộ, cơ quan trung ương và 09/48 địa phương chưa phân bổ hết kế hoạch vốn, cụ thể:

- Có 02 địa phương và 01 cơ quan Bộ có vốn phân bổ sau ngày 15/3: Hà Tĩnh là 2.469 triệu đồng, Điện Biên là 35.779 triệu đồng và Bộ Dân tộc và Tôn giáo là 143.118 triệu đồng.

- Số vốn còn lại chưa phân bổ là 157.107 triệu đồng (vốn trong nước là 142.927 triệu đồng, vốn nước ngoài là 14.180 triệu đồng) của 09 địa phương và 01 cơ quan Bộ, trong đó:

+ 05 địa phương và 01 cơ quan TW không còn nhu cầu (trả lại NSTW) là: 102.130 triệu đồng, gồm: Nghệ An (18.244 triệu đồng), Khánh Hòa (1.510 triệu đồng), Quảng Ngãi (13.167 triệu đồng), Quảng Nam (3.472 triệu đồng); Đắk Nông (700 triệu đồng) và Bộ Dân tộc và Tôn giáo là 65.037 triệu đồng.

+ 5 địa phương chưa phân bổ hết với tổng số vốn là: 54.977 triệu đồng, gồm: Lai Châu (20.742 triệu đồng), Điện Biện là 14.180 triệu đồng (vốn NN là 14.180 triệu đồng), Quảng Trị (7.213 triệu đồng), Đắc Lắc (10.000 triệu đồng), Đắc Nông (2.842 triệu đồng).

Riêng đối với vốn đã phân bổ của Bộ Dân tộc và Tôn giáo: Trong số vốn đã phân bổ là 743.579 triệu đồng thì có 143.118 triệu đồng chưa được Chính phủ cho phép giải ngân theo Nghị quyết số 124/NQ-CP ngày 08/5/2025 của Chính phủ.

2. Về tình hình giải ngân vốn đầu tư công

- Lũy kế giải ngân kế hoạch vốn đầu tư công ngân sách trung ương đến hết tháng 4 năm 2025 đạt 22% kế hoạch vốn giao trong năm 2025, trong đó vốn đầu tư các CTMTQG từ nguồn ngân sách trung ương đạt 22,5%, khoảng 4.935,15 tỷ đồng; Ước đến hết tháng 5 năm 2025 đạt 31%, trong đó nguồn ngân sách trung ương ước đạt 32,1%, khoảng 7.054,6 tỷ đồng).

(Chi tiết tại Phụ lục 1 kèm theo)

3. Về tình hình giải ngân vốn sự nghiệp

Giải ngân vốn sự nghiệp từ ngân sách trung ương thực hiện các CTMQG tính đến ngày 30/4/2025 còn thấp mới đạt 7,3% tổng dự toán thực hiện trong năm (bao gồm dự toán kéo dài từ các năm trước và dự toán giao trong năm 2025); trong đó: NSTW đã giải ngân 2.116,76 tỷ đồng, đạt 7,2% dự toán năm 2025.

(Chi tiết tại Phụ lục 3 kèm theo)

II. Một số khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân các dự án

Hiện nay, việc triển khai các khâu từ phân bổ, giao kế hoạch thực hiện và giải ngân vốn tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương vẫn còn vướng mắc do một số các nguyên nhân chủ yếu như sau:

1. Nguyên nhân chưa phân bổ theo báo cáo của các đơn vị cụ thể như sau:

+ Chậm hoàn thiện thủ tục đầu tư (Đắk Lắk, Lai Châu, Điện Biên,...)

+ Do năm 2023 các xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang, ven biển đã được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới nên không thuộc đối tượng tiếp tục hỗ trợ trong năm 2025 (Quảng Trị).

+ 05 địa phương và 01 cơ quan TW không còn nhu cầu (trả lại NSTW) là: 102.130 triệu đồng, gồm: Nghệ An (18.244 triệu đồng), Khánh Hòa (1.510 triệu đồng), Quảng Ngãi (13.167 triệu đồng), Quảng Nam (3.472 triệu đồng); Đắk Nông (700 triệu đồng) và Bộ Dân tộc và Tôn giáo là 65.037 triệu đồng.

2. Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đang tập trung cho công tác kiện toàn, sắp xếp bộ máy tổ chức tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương, do đó đã ảnh hưởng đến tiến độ triển khai các chương trình mục tiêu quốc gia.

3. Một số địa phương[2] chưa thực sự chủ động thực hiện công tác rà soát, chuẩn bị thủ tục đầu tư ngay từ khâu lập kế hoạch, gặp lúng túng khi áp dụng các quy định của Luật Đấu thầu mới, nên còn mất nhiều thời gian hoàn thiện thủ tục đầu tư phê duyệt dự án, không kịp thời hoàn thiện thủ tục để đủ điều kiện để phân bổ, giao kế hoạch.

4. Việc giải ngân vốn sự nghiệp còn thấp chủ yếu do các vướng mắc về đối tượng hỗ trợ. Một số nội dung hỗ trợ của của 02 chương trình mục tiêu quốc gia (gồm: phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; giảm nghèo bền vững) không còn đối tượng hỗ trợ (như: đối tượng đào tạo nghề, đối tượng tham gia các lớp tập huấn về hỗ trợ phát triển sản xuất,...) hoặc đối tượng theo dự tính ban đầu đã đủ điều kiện ra khỏi đối tượng hỗ trợ của chương trình (như: xã đạt chuẩn nông thôn mới, huyện thoát nghèo,...). Bên cạnh đó, định mức hỗ trợ thực hiện một số nội dung (như: mức hỗ trợ tiền ăn cho đối tượng đào tạo nghề; mức hỗ trợ phát triển sản xuất...) thuộc các chương trình mục tiêu quốc gia còn thấp, không tạo sự khuyến khích các đối tượng tham gia thực hiện chương trình; quỹ đất của một số địa phương để giải quyết đất ở, đất sản xuất cho người dân còn hạn chế; định mức hỗ trợ theo quy định để thực hiện hỗ trợ đất ở, đất sản xuất rất thấp so với chi phí thực tế.

III. Kiến nghị của Bộ Tài chính

Để đảm bảo thực hiện đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, phấn đấu giải ngân đạt 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao theo Công điện số 47/CĐ-TTg ngày 23/4/2025 và Công điện số 60/CĐ-TTg ngày 09/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ và nhằm góp phần thực hiện mục tiêu tăng trưởng năm 2025 đạt 8% trở lên theo Nghị quyết số 46/NQ-CP ngày 08/03/2025 của Chính phủ, Bộ Tài chính kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các Bộ, cơ quan trung ương, địa phương tiếp tục chủ động thực hiện một số nội dung sau:

(1) Ngày 14/5/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 920/QĐ-TTg về điều chỉnh Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 sửa đổi, bổ sung Quyết định số 1719/QĐ-TTg. Đề nghị Bộ Dân tộc và Tôn giáo khẩn trương thực hiện: (i) tham mưu sửa đổi Quyết định số 39/2021/QĐ-TTg về nguyên tắc, tiêu chí phân bổ vốn NSTW của CMMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS&MN, (ii) hoàn thiện Nghị quyết của Chính phủ về tiếp tục thụ hưởng chính sách của CTMTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 đối với xã khu vực II, khu vực III vùng đồng bào DTTS&MN được cấp có thẩm quyền công nhận đạt chuẩn nông thôn mới.

(2) Các cơ quan chủ chương trình (Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Dân tộc và Tôn giáo) khẩn trương thực hiện:

- Đôn đốc, kiểm tra, giám sát, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ vướng mắc khó khăn trong tổ chức thực hiện, đặc biệt trong bối cảnh sáp nhập, hợp nhất tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tại các cấp, đảm bảo quá trình triển khai thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia được liên tục, đồng bộ, hoàn thành mục tiêu 5 năm giai đoạn 2021-2025 đã được Quốc hội giao.

- Khẩn trương thực hiện đánh giá, tổng kết kết quả thực hiện từng chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021-2025 và đề xuất thực hiện các CTMTQG giai đoạn 2026-2030.

(3) Các bộ, cơ quan trung ương và địa phương

- Bộ trưởng, Thủ trưởng cơ quan Trung ương và Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố xác định rõ vướng mắc, nguyên nhân giải ngân chậm của từng chương trình, dự án cụ thể, đặc biệt là nguồn vốn sự nghiệp để trực tiếp chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời theo thẩm quyền, báo cáo cấp có thẩm quyền nếu vượt thẩm quyền; tập trung quyết liệt thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, tháo gỡ khó khăn; kịp thời điều chuyển vốn từ các dự án giải ngân chậm để bổ sung vốn cho các dự án giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn; chịu trách nhiệm toàn diện trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về kết quả giải ngân vốn đầu tư công chương trình mục tiêu quốc gia năm 2025 của bộ, cơ quan, địa phương mình.

- Khẩn trương tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia đảm bảo nguyên tắc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền và đi đôi với việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; tăng cường sự chủ động cho địa phương theo nguyên tắc “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”.

- Xử lý dứt điểm những khó khăn, vướng mắc về cơ chế, chính sách, về công tác tổ chức để đẩy nhanh tiến độ thực hiện và giải ngân vốn các chương trình mục tiêu quốc gia tại trung ương và địa phương, phấn đấu hoàn thành, hoàn thành vượt các mục tiêu Quốc hội giao trong giai đoạn 2021-2025. Đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện thủ tục đầu tư các dự án khởi công mới được bổ sung vào kế hoạch đầu tư công trung hạn các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2021 - 2025 để chuẩn bị phê duyệt dự án đảm bảo điều kiện phân bổ chi tiết theo quy định.

Bộ Tài chính báo cáo Thủ tướng Chính phủ./.