Sau khi Thủ tướng Chính phủ ban hành văn bàn số 1665/TTg-CN ngày 17/10/2006 về việc thực hiện quản lý công tác GPMB các dự án xây dựng giao thông, Bộ Giao thông vận tải đã có văn bản số 8161/BGTVT-CGĐ ngày 27/12/2006 hướng dẫn các chủ đầu tư các Ban QLDA để triển khai.

Hiện nay, Chính phủ đã ban hành Nghị định 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 và Bộ tài chính cũng đã có các Thông tư số 107/2007/TT-BTC ngày 7/9/2007, số 126/2007/TT-BTC ngày 30/10/2007 hướng dẫn công tác GPMB khi được tách thành dự án độc lập, dự án thành phần và chi phí tổ chức thực hiện GPMB đối với các dự án XDGT thuộc vùng khó khăn. Đặc biệt để tháo gỡ các vướng mắc nhằm đẩy nhanh tiến độ triển khai các dự án, Thủ tướng chính phủ cũng đã có Nghị quyết số 59/2007/NQ-CP ngày 30/11/2007, trong đó đã giải quyết một số nội dung liên quan đến công tác GPMB.

Để đảm bảo thực hiện tốt các văn bản nêu trên, đồng thời vẫn tuân thủ các quy định của Luật xây dựng, Nghị định 16/2005/NĐ-CP và Nghị định 197/2004/NĐ-CP của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải hướng dẫn các chủ đầu tư, các Ban QLDA trực thuộc Bộ thực hiện một số nội dung sau:

1. Đối với các dự án XDGT, công tác GPMB được thực hiện theo hình thức dự án GPMB là dự án thành phần được tách ra từ dự án đầu tư để giao cho UBND cấp tỉnh nơi có dự án tổ chức thực hiện (quy định tại khoản 3- mục I- Phần II Thông tư 107/2007/TT-BTC của Bộ Tài chính).

2. Trong bước lập, dự án đầu tư các dự án XDGT, Tư vấn dự án có trách nhiệm lập phương án chung về GPMB và đưa vào phần thuyết minh của dự án để cấp có thẩm quyền phê duyệt cùng với dự án đầu tư. Trong quá trình lập phương án chung GPMB, chủ đầu tư phải chỉ đạo Tư vấn xác định phạm vi cần GPMB, tiến hành khảo sát điều tra và phối hợp với địa phương trong việc dự kiến khối lượng, khai toán kinh phí GPMB (có tách riêng khối lượng, kinh phí theo từng địa phương). Đồng thời chủ đầu tư dự án cần thống nhất với các địa phương để xác định chủ đầu tư dự án thành phần GPMB (là tổ chức chuyên trách làm nhiệm vụ GPMB địa phương hoặc Sở GTVT) và đưa vào nội dung của dự án thành phần GPMB.

Đối với các dự án đã có quyết định đầu tư và chưa quy định rõ về dự án thành phần, GPMB trong nội dung dự án đầu tư, chủ đầu tư cần báo cáo Bộ ra quyết định tách phần công việc GPMB thành dự án thành phần thuộc dự án đầu tư (lưu ý dự án thành phần GPMB không bao gồm chi phí cho công tác rà phá bom mìn vật nổ phục vụ thi công dự án).

3. Chủ đầu tư dự án được phép căn cứ thiết kế cơ sở đã được thẩm định hoặc được cấp thẩm quyền thông qua ở giai đoạn báo cáo cuối kỳ để tiến hành cắm mốc chỉ giới GPMB, bàn giao cho chủ đầu tư dự án thành phần GPMB quản lý và tổ chức thực hiện các bước tiếp theo của công tác GPMB. Trong giai đoạn lập, duyệt thiết kế kỹ thuật (hoặc thiết kế bản vẽ thi công) nếu có sự điều chỉnh về phạm vi GPMB, chủ đầu tư kịp thời chuẩn xác lại và thông báo ngay cho địa phương về các nội dung đã điều chỉnh.

4. Sau khi dự án thành phần GPMB được phê duyệt, chủ đầu tư dự án thành phần GPMB và địa phương sẽ tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt phương án GPMB tổng thể và phương án GPMB cụ thể theo quy định:

a. Việc lập, thẩm định, xét duyệt phương án tổng thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (phương án GPMB tổng thể) thực hiện theo, quy định của Điều 51-NĐ 84/2007/NĐ-CP.

b. Việc lập, thẩm định, phê duyệt phương án cụ thể về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư (phương án cụ thể GPMB) thực hiện theo quy định của Điều 56-NĐ 84/2007/NĐ-CP và quy định của các NĐ 197/2004/NĐ-CP và NĐ 17/2006/NĐ-CP của Chính phủ.

5. Các thủ tục về quản lý, thanh toán, quyết toán vốn đầu tư dự án thành phần GPMB được thực hiện theo hướng dẫn tại Thông tư 107/2007/TT-BTC của Bộ Tài chính. Cụ thể:

a. Chủ đầu tư dự án thành phần GPMB lập yêu cầu, kế hoạch sử dụng vốn cho công tác GPMB gửi chủ đầu tư dự án XDGT để chủ đầu tư dự án XDGT báo cáo người quyết định đầu tư.

b. Căn cứ chỉ tiêu dự toán vốn đầu tư hàng năm, người quyết định đầu tư dự án XDGT có trách nhiệm phân bổ vốn và giao dự toán vốn đầu tư cho dự án thành phần GPMB gửi UBND cấp tỉnh, đồng thời gửi Kho bạc Nhà nước.

c. UBND cấp tỉnh nơi có dự án XDGT thông báo dự toán vốn cho chủ đầu tư dự án thành phần GPMB để thực hiện; đồng thời Kho bạc Nhà nước thông báo dự toán và chuyển nguồn vốn của dự án thành phần GPMB về Kho bạc cấp tỉnh (hoặc cấp huyện) để theo dõi, làm căn cứ kiểm soát, thanh toán vốn GPMB.

d. Chủ đầu tư dự án thành phần GPMB có trách nhiệm trực tiếp quản lý, thanh toán, quyết toán vốn GPMB theo quy định; Chủ đầu tư dự án đầu tư XDGT có trách nhiệm tổng hợp kết quả quyết toán vốn GPMB do chủ đầu tư dự án thành phần GPMB thực hiện đã được cấp thẩm quyền phê duyệt vào quyết toán toàn bộ dự án.

6. Trong quá trình địa phương và chủ đầu tư dự án thành phần GPMB tổ chức thực hiện công tác GPMB, chủ đầu tư dự án phải thực hiện đầy đủ trách nhiệm được quy định theo Thông tư 107/2007/TT-BTC của Bộ Tài chính; Đảm bảo cung cấp đủ, kịp thời các tài liệu cần thiết và kế hoạch về tiến độ xây dựng dự án cũng như phối hợp chặt chẽ với địa phương trong quá trình địa phương thực hiện các thủ tục xác định chủ trương thu hồi đất, thông báo, quyết định thu hồi và cấp đất cho dự án theo quy định của pháp luật đặc biệt cần chú trọng việc phối hợp khi có vướng mắc xảy ra để không làm ảnh hưởng đến tiến độ thực hiện dự án đầu tư XDGT (như báo cáo kịp thời về các tồn tại, vướng mắc về cơ chế chính sách GPMB để Bộ GTVT cùng phối hợp với UBND cấp Tỉnh báo cáo Thủ tướng Chính phủ, các Bộ ngành liên quan xem xét giải quyết...).

7. Chủ đầu tư dự án thành phần GPMB và chủ đầu tư dự án XDGT phối hợp chặt chẽ trong quá trình theo dõi tình hình thực hiện vốn đầu tư của dự án thành phần GPMB, báo cáo kịp thời cấp có thẩm quyền quyết định đầu tư dự án XDGT xem xét, xử lý đối với trường hợp chi phí GPMB, tái định cư phát sinh vượt phân kinh phí đã ghi trong tổng mức đầu tư dự án XDGT.

8. Bộ Giao thông, vận tải giao cho các cơ quan tham mưu thực hiện:

a. Vụ Kế hoạch đầu tư có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các chủ đầu tư, Ban QLDA thực hiện, các nội dung tại các mục 1; 2; 5(a,b) và 7 của văn bản này.

b. Cục Giám định & GLCL CTGT có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các chủ đầu tư, Ban QLDA thực hiện các nội dung tại các mục 3; 4; 6; của văn bản này.

c. Vụ Tài chính có trách nhiệm chỉ đạo, hướng dẫn các chủ đầu tư, Ban QLDA thực hiện các nội dung tại các mục 5(c,d) của văn bản này.

Các nội dung văn bản nêu trên được thay thế cho văn bản số 8161BGTVT-CGĐ ngày 27/12/2006 của Bộ GTVT. Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu phát hiện vướng mắc các chủ đầu tư, ban QLDA có văn bản báo cáo Bộ GTVT xem xét để điều chỉnh cho phù hợp.