Ngày 25/11/2015, Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 10 thông qua Luật Tố tụng hành chính số 93/2015/QH13 (thay thế Luật Tố tụng hành chính năm 2010, sau đây gọi là Luật năm 2015) và Nghị quyết số 104/2015/QH13 về việc thi hành Luật tố tụng hành chính; Luật năm 2015 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/7/2016. Các quy định mới của Luật năm 2015 có tác động trực tiếp đến hoạt động của cơ quan Hải quan các cấp khi thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong việc ban hành quyết định hành chính và thực hiện hành vi hành chính có thể dẫn đến bị khởi kiện vụ án hành chính, nếu các quyết định hành chính này “làm phát sinh, thay đổi, hạn chế, chấm dứt quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân hoặc có nội dung làm phát sinh nghĩa vụ, ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân” và “làm ảnh hưởng đến việc thực hiện quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân”.

Ngày 26/5/2016, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Nghị định số 45/2016/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 127/2013/NĐ-CP ngày 15/10/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính và cưỡng chế thi hành quyết định hành chính trong lĩnh vực hải quan, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/8/2016 (sau đây gọi là Nghị định 45/2016/NĐ-CP). Các quy định của Nghị định số 127/2013/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung mới có tác động trực tiếp đến quyền hạn, trách nhiệm của đơn vị, công chức hải quan thực hiện xử phạt vi phạm hành chính và tác động đến quyền, nghĩa vụ, lợi ích của người khai hải quan, người nộp thuế mà có hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan khi Nghị định 45/2016/NĐ-CP có hiệu lực thi hành.

Để triển khai thi hành có hiệu quả Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định 45/2016/NĐ-CP nhằm hạn chế tối đa phát sinh vụ việc khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án và góp phần đấu tranh, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan, Tổng cục Hải quan yêu cầu Thủ trưởng các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan và Cục trưởng Cục Hải quan các tỉnh, thành phố khẩn trương, tổ chức tiến hành các nhiệm vụ sau đây:

1. Chủ động tổ chức quán triệt đầy đủ tinh thần, nội dung cơ bản của Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định 45/2016/NĐ-CP đến lãnh đạo và đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong khi thi hành công vụ, qua đó hạn chế tối đa thiếu sót trong việc ban hành các quyết định hành chính, thực hiện các hành vi hành chính có thể dẫn đến bị khiếu nại hoặc khởi kiện vụ án hành chính ra Tòa án; góp phần tăng cường đấu tranh, phòng ngừa có hiệu quả các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực hải quan và pháp luật khác có liên quan.

2. Chủ động xây dựng kế hoạch và thực hiện phối hợp với các cơ quan tư pháp để tổ chức tuyên truyền, phổ biến sâu rộng bằng nhiều hình thức khác nhau các quy định của Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định 45/2016/NĐ-CP đến cộng đồng doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân liên quan tham gia hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa trong phạm vi địa bàn quản lý của đơn vị.

Dự kiến trong tháng 7/2016, Tổng cục Hải quan tổ chức Hội nghị tập huấn các quy định của Luật Tố tụng hành chính năm 2015 và Nghị định 45/2016/NĐ-CP cho cán bộ, công chức các đơn vị trong Ngành.

Quá trình triển khai, thực hiện nội dung nêu trên, nếu phát sinh vướng mắc thì báo cáo về Tổng cục Hải quan (Vụ Pháp chế) để được hỗ trợ, hướng dẫn kịp thời./.