b) Về hệ thống đô thị - nông thôn của Vùng:

- Làm rõ cơ sở lý luận xác định hệ thống đô thị của Vùng quản lý đến loại đô thị nào (hiện nay Quy hoạch hệ thống đô thị - nông thôn quốc gia đang đề xuất hệ thống đô thị cấp quốc gia được quản lý đến đô thị loại III, do vậy cụ thể hóa cho các đề xuất này có thể nghiên cứu hệ thống đô thị của vùng xác định đến đô thị loại IV, vì đây là trung tâm để hình thành thị xã trong tương lai). Đề nghị phối hợp với đơn vị thực hiện lập Quy hoạch hệ thống đô thị - nông thôn quốc gia thời kỳ 2021- 2030, tầm nhìn 2050 hiện đang trình thẩm định, để đảm bảo có đề xuất về định hướng phát triển hệ thống đô thị của Vùng hợp lý với định hướng quy hoạch hệ thống đô thị cấp quốc gia (về vùng đô thị, chuỗi, chùm đô thị...).

- Định hướng phát triển nông thôn cần bám sát các Nghị quyết của Đảng, Chính phủ liên quan đến phát triển nông thôn (xây dựng nông thôn mới văn minh, hiện đại gắn với đô thị hóa; chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo việc làm; nâng cao khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường nông thôn; chính sách đối với các xã đặc biệt khó khăn, khu vực gắn với an ninh quốc phòng...), nhằm đảm bảo tính khả thi, bám sát hướng dẫn theo bộ tiêu chí quốc gia về nông thôn mới các cấp (có các mức độ đạt chuẩn, nâng cao, kiểu mẫu).

c) Về các tiểu vùng:

d) Về phát triển các đô thị trung tâm:

- Theo thuyết minh, Hà Nội và Hải Phòng là 2 thành phố trực thuộc Trung ương được xác định là cực tăng trưởng Quốc gia; các thành phố Hạ Long, Hải Dương, Nam Định được xác định là các đô thị trung tâm vùng; không đề cập đến thành phố Bắc Ninh hiện là đô thị loại I. Đề nghị nghiên cứu làm rõ luận cứ xác định các đô thị cực tăng trưởng Quốc gia, đô thị trung tâm vùng, cũng như cụ thể hơn về vai trò, trách nhiệm của các đô thị trung tâm này đối với sự phát triển của vùng nói chung và các đô thị khác trong vùng nói riêng.

- Nghị quyết 06-NQ/TW của Bộ Chính trị xác định tầm nhìn phát triển hệ thống đô thị Việt Nam đến năm 2030 và năm 2045 như sau: “Đến năm 2030, hình thành một số trung tâm đô thị cấp quốc gia, cấp vùng đạt các chỉ tiêu về y tế, giáo dục và đào tạo, văn hóa cấp đô thị, tương đương mức bình quân của các đô thị thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN”; “Xây dựng được mạng lưới đô thị  thông minh trung tâm cấp quốc gia và cấp vùng kết nối quốc tế và 3 - 5 đô thị có thương hiệu được công nhận tầm khu vực và quốc tế vào năm 2030”; “Xây dựng được ít nhất 5 đô thị đạt tầm cỡ quốc tế, giữ vai trò là đầu mối kết nối và phát triển với mạng lưới khu vực và quốc tế. Cơ cấu kinh tế khu vực đô thị phát triển theo hướng hiện đại với các ngành kinh tế xanh, kinh tế số chiếm tỷ trọng lớn”. Với vai trò địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh và đối ngoại của cả nước, vùng ĐBSH có ý nghĩa đặc biệt đối với sự phát triển chung của cả nước, do đó đề nghị nghiên cứu đề xuất cụ thể phương hướng phát triển các đô thị trong vùng ĐBSH có lợi thế, tiềm năng để đảm nhận và thực hiện vai trò là đô thị trung tâm cấp Quốc gia, cấp vùng đạt các chỉ tiêu và định hướng tại Nghị quyết 06-NQ/TW.

4.3. Về mô hình phát triển đô thị:

- Làm rõ hơn quy mô phát triển của các chuỗi, chùm đô thị, đô thị, mô hình phát triển đô thị phù hợp với chức năng, lợi thế của đô thị, đặc biệt là đô thị được xác định, định hướng có vai trò cực tăng trưởng quốc gia, đô thị trung tâm vùng, đô thị trung tâm tiểu vùng, trung tâm của chuỗi đô thị của vùng; mô hình đô thị đặc trưng của vùng như mô hình đô thị - công nghiệp - dịch vụ, đô thị thông minh, đô thị tăng trưởng xanh, đô thị trung tâm công nghiệp, đô thị trung tâm tri thức, đào tạo, khoa học công nghệ quốc gia (Hòa Lạc), đô thị trung tâm du lịch (Hạ Long...)...

- Làm rõ hơn mô hình phát triển TOD để phát huy vai trò đầu tàu dẫn dắt của đô thị trung tâm vùng, trung tâm đô thị cấp quốc gia.

4.4. Về số lượng đô thị và các chỉ tiêu:

- Nghị quyết số 06-NQ/TW của Bộ Chính trị đã xác định chỉ tiêu về số lượng đô thị toàn quốc đến năm 2025 khoảng 950 - 1.000 đô thị, đến năm 2030 khoảng 1.000 - 1.200 đô thị. Các nghiên cứu Quy hoạch vùng cần có sự phối hợp để cụ thể hóa số lượng đô thị trong hệ thống đô thị của vùng, đảm bảo phù hợp chỉ tiêu của cả nước.

- Ngoài ra, Nghị quyết số 06-NQ/TW cũng đưa ra các chỉ tiêu cơ bản về hạ tầng kỹ thuật và xã hội của quốc gia như: tỷ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị đạt khoảng 11 - 16% vào năm 2025, 16 - 26% vào năm 2030; diện tích cây xanh bình quân trên mỗi người dân đô thị đạt khoảng 6-8 m² vào năm 2025, khoảng 8 - 10 m² vào năm 2030; diện tích sàn nhà ở bình quân đầu người tại khu vực đô thị đạt tối thiểu 28 m² vào năm 2025, đến năm 2030 đạt tối thiểu 32 m². Do vậy, đề nghị cần nghiên cứu để đảm bảo đề xuất và định hướng phân bổ các chỉ tiêu phát triển đô thị của vùng.

4.5. Về phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật:

- Bổ sung, làm rõ đánh giá tác động của biến đổi khí hậu, nước biển dâng đối với việc lựa chọn các khu vực phát triển, làm cơ sở cho đề xuất phương án phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật bảo đảm thích ứng với biến đổi khí hậu, nước biển dâng.

- Xem xét nghiên cứu phương án xây dựng các tuyến đường sắt vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn liên kết giữa các đô thị lớn trong vùng.

- Bổ sung cơ sở khoa học đề xuất phương án xây dựng hệ thống cảng hàng không, đặc biệt là đối với phương án xây dựng cảng hàng không tại khu vực phía Nam (Thủ đô Hà Nội) và Tiên Lãng (Hải Phòng).

- Bổ sung phương án phát triển mạng lưới cấp nước sinh hoạt; hạ tầng thu gom, xử lý nước thải đô thị, khu công nghiệp; hạ tầng xử lý chất thải rắn sinh hoạt; nghĩa trang và cơ sở hỏa táng.

- Hệ thống bản đồ quy hoạch cần phải rà soát để bảo đảm thể hiện đầy đủ, chính xác các công trình hạ tầng kỹ thuật đầu mối.

4.6. Về khoáng sản làm vật liệu xây dựng:

- Về phương hướng phát triển các ngành có lợi thế: Đề nghị rà soát các dự án, làm rõ vị trí, vai trò, đóng góp tỷ trọng tăng trưởng GDP trong Quy hoạch vùng, lựa chọn dự án có quy mô phù hợp phát triển kinh tế vùng như dự án cơ sở hạ tầng, cảng biển, năng lượng, giáo dục, y tế... làm động lực phát triển quy hoạch từng tỉnh trong vùng, tạo tính liên kết giữa các tỉnh trong vùng, với vùng khác và cả nước, phát huy thế mạnh của từng địa phương. Trong quy hoạch, đề nghị khoanh vùng các khu vực tài nguyên khoáng sản làm vật liệu xây dựng để phân bổ cung cấp cho các dự án, công trình trọng điểm.

- Vùng Đồng bằng sông Hồng là khu vực có tỷ lệ đô thị hóa và tốc độ phát triển cao, dẫn đến nhu cầu sử dụng vật liệu xây dựng ngày càng tăng. Do đó, trong Quy hoạch vùng cần chú ý liên kết các vùng nhằm cung cấp nguồn vật liệu cho các tỉnh trong vùng; đồng thời, vùng Đồng bằng sông Hồng có vị trí giáp biển, cần đánh giá trong quy hoạch nguồn cát biển tiềm năng làm cơ sở thăm dò, khai thác và sử dụng trong thời gian tới. Ngoài ra, đề nghị bổ sung tổng hợp báo cáo cân đối cung cầu, kế hoạch phát triển vật liệu xây dựng trong vùng, định hướng bảo vệ thăm dò, khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050.

Trên đây là ý kiến của Bộ Xây dựng đối với Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp, hoàn thiện hồ sơ trình thẩm định./.