HƯỚNG DẪN

THỰC HIỆN “QUY CHẾ CHO VAY CỦA TỔ CHỨC TÍN DỤNG ĐỐI VỚI KHÁCH HÀNG” BAN HÀNH KÈM THEO QUYẾT ĐỊNH SỐ 1627/2001/QĐ-NHNN NGÀY 31/12/2001 CỦA THỐNG ĐỐC NGÂN HÀNGNHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI CÁC QUỸ TÍN DỤNG NHÂN DÂN CƠ SỞ

Ngày 31/12/2001 Thống đốc Ngân hàng Nhà nước ban hành Quy chế cho vay của Tổ chức tín dụng đối với khách hàng kèm theo Quyết định số 1627/2001/QĐ-NHNN, với đặc thù của hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân mỗi Quỹ tín dụng nhân dân là một pháp nhân độc lập, trong khi hệ thống Quỹ tín dụng nhân dân chưa có tổ chức đầu mối hướng dẫn nghiệp vụ, để có sự thống nhất trong quá trình triển khai thực hiện, Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn thực hiện “Quy chế cho vay của tổ chức tín dụng đối với khách hàng” áp dụng đối với các Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở như sau:

1. Phạm vi điều chỉnh:

Văn bản này hướng dẫn việc cho vay bằng đồng Việt Nam của Quỹ tín dụng nhân dân cơ sở (sau đây gọi tắt là Quỹ tín dụng) đối với khách hàng nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và đời sống.

2. Khách hàng vay tại Quỹ tín dụng:

Quỹ tín dụng cho vay chủ yếu đối với những khách hàng là thành viên của mình. Ngoài ra còn được cho vay đối với các khách hàng không phải là thành viên bao gồm:

- Khách hàng có gửi tiền tại Quỹ tín dụng;

- Hộ nghèo cư trú trên địa bàn hoạt động của Quỹ tín dụng.

3. Giải thích từ ngữ:

Trong văn bản này các từ ngữ dưới đây được hiểu như sau:

a) Cho vay là một hình thức cấp tín dụng, theo đó Quỹ tín dụng giao cho khách hàng sử dụng một khoản tiền để sử dụng vào mục đích và thời gian nhất định theo thoả thuận với nguyên tắc có hoàn trả cả gốc và lãi.

b) Thời hạn cho vay là khoảng thời gian được tính từ khi khách hàng bắt đầu nhận vốn vay cho đến thời điểm trả hết nợ gốc và lãi vốn vay đã được thoả thuận trong hợp đồng tín dụng giữa Quỹ tín dụng và khách hàng.

c) Kỳ hạn trả nợ là các khoảng thời gian trong thời hạn cho vay đã được thoả thuận giữa Quỹ tín dụng và khách hàng mà tại cuối mỗi khoảng thời gian đó khách hàng phải trả một phần hoặc toàn bộ vốn vay cho Quỹ tín dụng.

d) Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ là việc Quỹ tín dụng và khách hàng thoả thuận về việc thay đổi các kỳ hạn trả nợ đã thoả thuận trước đó trong hợp đồng tín dụng.

đ) Gia hạn nợ vay là việc Quỹ tín dụng chấp thuận kéo dài thêm một khoảng thời gian ngoài thời hạn cho vay đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng.

e) Dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống là một tập hợp những đề xuất về nhu cầu vốn, cách thức sử dụng vốn, kết quả tương ứng thu được trong một khoảng thời gian xác định đối với hoạt động cụ thể để sản xuất, kinh doanh dịch vụ, đầu tư phát triển hoặc phục vụ đời sống.

g) Hạn mức tín dụng là mức dư nợ vay tối đa được duy trì trong một thời hạn nhất định mà Quỹ tín dụng và khách hàng đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng.

h) Khả năng tài chính của khách hàng vay là khả năng về vốn, tài sản của khách hàng vay để bảo đảm hoạt động thường xuyên và thực hiện các nghĩa vụ thanh toán.

4. Quyền tự chủ của Quỹ tín dụng:

Quỹ tín dụng tự chịu trách nhiệm về quyết định trong cho vay của mình. Không một tổ chức, cá nhân nào được can thiệp trái pháp luật vào quyền tự chủ trong quá trình cho vay và thu hồi nợ của Quỹ tín dụng.

5. Nguyên tắc vay vốn:

Khách hàng vay vốn của Quỹ tín dụng phải đảm bảo:

a) Sử dụng vốn vay đúng mục đích đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng;

b) Hoàn trả nợ gốc và lãi vốn vay đúng thời hạn đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng.

6. Điều kiện vay vốn:

Quỹ tín dụng xem xét và quyết định cho vay khi khách hàng có đủ các điều kiện sau:

a) Đối với thành viên Quỹ tín dụng:

- Có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự và chịu trách nhiệm dân sự theo quy định của pháp luật, cụ thể:

+ Pháp nhân phải có đủ điều kiện được công nhận là pháp nhân theo quy định của pháp luật và có năng lực pháp luật dân sự;

+ Doanh nghiệp tư nhân phải được thành lập và hoạt động theo Luật doanh nghiệp; chủ doanh nghiệp tư nhân phải có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự;

+ Cá nhân: Là những cá nhân có tài sản, có khả năng độc lập sản xuất, kinh doanh, phải có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự;

+ Hộ gia đình: Cử người đại diện để vay vốn của Quỹ tín dụng, phải là chủ hộ hoặc đại diện của chủ hộ; người đại diện phải có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự;

+ Tổ hợp tác phải có hợp đồng hợp tác theo quy định của pháp luật; đại diện của tổ hợp tác phải có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự.

- Có mục đích sử dụng vốn vay hợp pháp phù hợp với các chương trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương; phù hợp với điều lệ, kế hoạch kinh doanh, giấy phép kinh doanh; phù hợp với mục đích được giao thuê, khoán quyền sử dụng đất, mặt nước.

- Có khả năng tài chính đảm bảo trả nợ trong thời hạn cam kết:

+ Có vốn tự có tham gia vào dự án, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống;

+ Sản xuất, kinh doanh có hiệu quả; đối với dự án, phương án phục vụ đời sống phải tính toán được nguồn đảm bảo trả nợ;

+ Tại thời điểm vay vốn không có nợ quá hạn.

- Có dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ khả thi và có hiệu quả; hoặc có dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống khả thi và phù hợp với quy định của pháp luật (đối với những món vay yêu cầu phải có).

- Thực hiện các quy định về bảo đảm tiền vay theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.

b) Đối với khách hàng gửi tiền tại Quỹ tín dụng:

Được Quỹ tín dụng cho vay vốn dưới hình thức cầm cố bằng sổ tiền gửi do chính Quỹ tín dụng đó phát hành.

c) Đối với hộ nghèo không phải là thành viên Quỹ tín dụng:

- Cho vay hộ nghèo có sức lao động nhưng thiếu vốn sản xuất, kinh doanh;

- Hộ nghèo vay vốn phải có sổ hộ nghèo, có tên trong danh sách hộ nghèo do Ban xoá đói giảm nghèo ở xã, phường, thị trấn (sau đây gọi tắt là cấp xã) đề nghị, được Uỷ ban nhân dân cấp xã sở tại xét duyệt;

- Hộ nghèo phải có hộ khẩu thường trú tại địa bàn Quỹ tín dụng hoạt động;

- Phải được một tổ chức chính trị – xã hội cơ sở bảo lãnh bằng tín chấp;

- Người vay (là chủ hộ hoặc người đại diện hợp pháp) và người thừa kế phải chịu trách nhiệm trong việc vay và trả nợ Quỹ tín dụng;

- Hộ nghèo trả hết nợ lần trước mới được xét cho vay lần sau. Trừ trường hợp do thiên tai, dịch bệnh và nguyên nhân khách quan khác đã được Quỹ tín dụng kiểm tra xác nhận, nếu có đơn xin gia hạn nợ thì tuỳ từng trường hợp cụ thể Quỹ tín dụng có thể cho gia hạn nợ và cho vay vốn bổ sung để khôi phục lại sản xuất, kinh doanh;

- Hộ nghèo không còn nợ vay các tổ chức tài chính, tín dụng, các tổ chức Chính trị – Xã hội và các ngân hàng khác;

- Hộ nghèo chấp nhận quy định nghiệp vụ cho vay của Quỹ tín dụng và chịu sự kiểm soát của Quỹ tín dụng từ khi nhận tiền vay cho đến khi trả hết nợ vay.

7. Thể loại cho vay:

Quỹ tín dụng xem xét quyết định cho khách hàng vay theo các thể loại ngắn hạn, trung hạn, dài hạn nhằm đáp ứng nhu cầu vốn cho sản xuất, kinh doanh, dịch vụ, đời sống và các dự án đầu tư phát triển:

a) Cho vay ngắn hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay đến 12 tháng;

b) Cho vay trung hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 12 tháng đến 60 tháng;

c) Cho vay dài hạn là các khoản vay có thời hạn cho vay từ trên 60 tháng trở lên.

8. Những nhu cầu vốn không được cho vay

Quỹ tín dụng không được cho vay các nhu cầu vốn sau đây:

- Để mua sắm các tài sản và các chi phí hình thành nên tài sản mà pháp luật cấm mua bán, chuyển nhượng, chuyển đổi;

- Để thanh toán các chi phí cho việc thực hiện các giao dịch mà pháp luật cấm;

- Để đáp ứng các nhu cầu tài chính của các giao dịch mà pháp luật cấm;

- Số tiền thuế phải nộp Ngân sách Nhà nước;

- Số tiền để trả gốc hoặc lãi vay của tổ chức tín dụng khác;

- Số tiền để trả gốc hoặc lãi vay cho chính Quỹ tín dụng cho vay vốn;

- Số tiền để góp vốn vào Quỹ tín dụng;

- Các khoản chi phí thuộc nguồn ngân sách cấp;

- Các công trình xây dựng cơ bản, các công trình phúc lợi công cộng của địa phương (Xây dựng đường xá, trụ sở Uỷ ban nhân dân, trường học, đường dây tải điện, trạm xá, ...).

9. Thời hạn cho vay:

Quỹ tín dụng và khách hàng căn cứ vào chu kỳ sản xuất, kinh doanh, thời hạn thu hồi vốn của dự án đầu tư, khả năng trả nợ của khách hàng và nguồn vốn cho vay của Quỹ tín dụng để thỏa thuận về thời hạn cho vay.

10. Lãi suất cho vay

a) Lãi suất cho vay do Quỹ tín dụng và khách hàng thoả thuận trên cơ sở mức lãi suất do Hội đồng quản trị Quỹ tín dụng quy định phù hợp với quy định của Ngân hàng Nhà nước tại thời điểm ký hợp đồng tín dụng;

b) Mức lãi suất áp dụng đối với khoản nợ gốc quá hạn do Quỹ tín dụng ấn định và thoả thuận với khách hàng trong hợp đồng tín dụng, nhưng không vượt quá 150% lãi suất cho vay áp dụng trong thời hạn cho vay đã được ký kết hoặc điều chỉnh trong hợp đồng tín dụng;

c) Quỹ tín dụng có trách nhiệm niêm yết công khai các mức lãi suất cho vay tại trụ sở làm việc và nơi giao dịch theo quy định để khách hàng biết.

11. Mức cho vay

a) Khi xác định mức cho vay đối với một khách hàng, Quỹ tín dụng căn cứ vào:

- Khả năng nguồn vốn của Quỹ tín dụng;

- Khả năng quản lý của Quỹ tín dụng;

- Nhu cầu vay vốn và khả năng hoàn trả nợ của khách hàng;

- Mức cho vay tối đa so với giá trị tài sản làm bảo đảm tiền vay theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước (nếu món vay có tài sản làm bảo đảm);

- Riêng đối với trường hợp cho vay khách hàng dưới hình thức cầm cố sổ tiền gửi do chính Quỹ tín dụng đó phát hành (sau đây gọi tắt là cho vay cầm cố bằng sổ tiền gửi) thì mức cho vay tối đa cộng tiền lãi phải trả khi đến hạn trả nợ không vượt quá số dư còn lại của sổ tiền gửi tại thời điểm quyết định cho vay.

b) Việc xác định mức cho vay tối đa đối với một khách hàng do Hội đồng quản trị Quỹ tín dụng nhân dân quy định, nhưng tổng dư nợ cho vay đối với một khách hàng không được vượt quá giới hạn cho phép quy định tại điểm a khoản 17 văn bản này.

c) Quyền phán quyết cho vay: Căn cứ vào tình hình thực tế tại Quỹ tín dụng, Hội đồng quản trị Quỹ tín dụng giao mức phán quyết cho vay cho Giám đốc, Ban tín dụng (nếu có), mức cho vay vượt quyền phán quyết của Giám đốc, Ban tín dụng do Hội đồng quản trị quyết định bằng văn bản.

12. Trả nợ gốc và lãi vốn vay

a) Quỹ tín dụng và khách hàng thỏa thuận về việc trả nợ gốc và lãi vốn vay theo một trong hai cách sau:

- Chia ra nhiều kỳ hạn trả nợ gốc và lãi vốn vay;

- Trả nợ gốc và lãi một lần khi đến hạn.

b) Khi đến kỳ hạn trả nợ gốc hoặc lãi, nếu khách hàng không trả nợ đúng hạn và không được điều chỉnh kỳ hạn nợ gốc hoặc lãi, hoặc không được gia hạn nợ gốc hoặc lãi, thì Quỹ tín dụng chuyển nợ quá hạn theo quy định và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước về chuyển nợ quá hạn;

c) Quỹ tín dụng và khách hàng có thể thoả thuận về điều kiện, số lãi vốn vay, phí phải trả trong trường hợp khách hàng trả nợ trước hạn.

13. Hồ sơ vay vốn:

Khi có nhu cầu vay vốn, khách hàng vay vốn gửi cho Quỹ tín dụng Giấy đề nghị vay vốn và các tài liệu chứng minh đủ điều kiện vay vốn như quy định tại điểm 6 văn bản này. Khách hàng phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác và hợp pháp của các tài liệu gửi cho Quỹ tín dụng. Cụ thể hồ sơ vay vốn bao gồm:

a) Giấy đề nghị vay vốn (Quỹ tín dụng lưu hồ sơ cho vay):

- Việc xác nhận của Uỷ ban nhân dân xã (phường) trên Giấy đề nghị vay vốn (theo mẫu số 01/TD) do Hội đồng quản trị quy định cho phù hợp với tình hình thực tế của mỗi địa phương;

- Đối với cho vay cầm cố bằng sổ tiền gửi thì trên Giấy đề nghị vay vốn không phải xác nhận của Uỷ ban nhân dân xã (phường);

- Đối với cho vay hộ nghèo phải được Uỷ ban nhân dân cấp xã xác nhận hộ gia đình đó có nằm trong danh sách hộ nghèo của xã (phường); được Ban xoá đói giảm nghèo xã và Uỷ ban nhân dân xã có ý kiến đề nghị cho vay và được tổ chức Chính trị - Xã hội bảo lãnh bằng tín chấp trên Giấy đề nghị vay vốn.

b) Dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc phương án phục vụ đời sống. (đối với những món vay yêu cầu phải có);

c) Các tài liệu chứng minh tính hợp pháp và giá trị các tài sản làm bảo đảm nợ vay (đối với những món vay có bảo đảm bằng tài sản);

d) Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh đến thời điểm xin vay (đối với khách hàng là pháp nhân, doanh nghiệp tư nhân).

14. Thẩm định và quyết định cho vay

a) Căn cứ vào tình hình thực tế của Quỹ tín dụng nhân dân, Hội đồng quản trị có thể thành lập Ban tín dụng để giúp Hội đồng quản trị, Giám đốc trong việc thẩm định và quyết định cho vay những món tiền lớn. Hội đồng quản trị Quỹ tín dụng quy định quyền phán quyết của Ban tín dụng (nếu có), của Giám đốc và quy trình xét duyệt cho vay theo nguyên tắc bảo đảm tính độc lập và phân định rõ ràng trách nhiệm cá nhân, trách nhiệm giữa khâu thẩm định và quyết định cho vay;

b) Nhiệm vụ và trách nhiệm của các bộ phận có liên quan đến quá trình cho vay:

- Cán bộ tín dụng:

+ Thu thập tài liệu, thông tin; kiểm tra tính hợp lệ, hợp pháp của các tài liệu do khách hàng cung cấp;

+ Phân tích tính khả thi, hiệu quả của dự án đầu tư, phương án sản xuất kinh doanh, dịch vụ, dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống hoặc nhu cầu vay vốn của khách hàng và khả năng hoàn trả nợ vay của khách hàng;

+ Lập Báo cáo thẩm định (theo mẫu số 02/TD), trong đó nêu rõ đề xuất về việc cho vay hay không cho vay và chịu trách nhiệm về kết quả thẩm định.

Việc thẩm định đối với khoản cho vay có bảo đảm bằng tài sản thực hiện theo quy định của Chính phủ và hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước.

+ Thông báo cho khách hàng về quyết định cho vay hay không cho vay của Quỹ tín dụng sau khi có quyết định của Giám đốc;

+ Theo dõi, kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn vay; đôn đốc khách hàng trong việc hoàn trả nợ vay.

- Giám đốc:

+ Có trách nhiệm xem xét Báo cáo thẩm định và toàn bộ hồ sơ do cán bộ tín dụng trình lên. Trường hợp cần thiết, Giám đốc có thể thẩm định lại hoặc giao cho cán bộ tín dụng thẩm định tiếp những nội dung cần bổ sung;

+ Quyết định cho vay hay không cho vay đối với những món vay thuộc quyền phán quyết của mình. Đối với những món vay vượt quyền phán quyết thì ghi rõ ý kiến của mình và trình Ban tín dụng hoặc Hội đồng quản trị xem xét, quyết định;

+ Ký duyệt hồ sơ cho vay và chuyển toàn bộ hồ sơ lại cho cán bộ tín dụng;

+ Chịu trách nhiệm về quyết định của mình trong trường hợp khách hàng không trả được nợ cho Quỹ tín dụng.

- Ban tín dụng (đối với những Quỹ tín dụng có Ban tín dụng); Hội đồng Quản trị (đối với những Quỹ tín dụng không có Ban tín dụng):

+ Có trách nhiệm xem xét báo cáo thẩm định và toàn bộ hồ sơ do Giám đốc trình lên. Trong trường hợp cần thiết Ban tín dụng (hoặc Hội đồng quản trị) có thể thẩm định lại hoặc giao cho cán bộ tín dụng thẩm định lại;

+ Ban tín dụng (hoặc Hội đồng quản trị) chỉ được quyết định cho vay khi có tối thiểu 2/3 số thành viên Ban tín dụng (hoặc Hội đồng quản trị) nhất trí cho vay trong đó có trưởng ban tín dụng (hoặc chủ tịch Hội đồng quản trị); thành viên không đồng ý cho vay có quyền bảo lưu ý kiến của mình;

+ Có biên bản ghi rõ quyết định cho vay hay không cho vay và chuyển toàn bộ hồ sơ cho Giám đốc xử lý.

c) Quỹ tín dụng quy định cụ thể và niêm yết công khai thời hạn tối đa phải thông báo quyết định cho vay hoặc không cho vay đối với khách hàng, kể từ khi nhận được đầy đủ hồ sơ vay vốn và thông tin cần thiết của khách hàng. Trường hợp quyết định không cho vay, Quỹ tín dụng phải thông báo cho khách hàng bằng văn bản, trong đó nêu rõ lý do từ chối cho vay.

15. Phương thức cho vay:

Quỹ tín dụng thỏa thuận với khách hàng vay việc áp dụng các phương thức cho vay:

a) Cho vay từng lần: Mỗi lần vay vốn khách hàng và Quỹ tín dụng thực hiện thủ tục vay vốn cần thiết và ký kết hợp đồng tín dụng;

b) Cho vay trả góp: Khi vay vốn, Quỹ tín dụng và khách hàng xác định và thoả thuận số lãi vốn vay phải trả cộng với số nợ gốc được chia ra để trả nợ theo nhiều kỳ hạn trong thời hạn cho vay;

c) Cho vay theo hạn mức tín dụng: Phương thức cho vay này áp dụng với khách hàng vay ngắn hạn có nhu cầu vay vốn thường xuyên, sản xuất, kinh doanh ổn định.

- Xác định hạn mức tín dụng: Sau khi nhận đủ các tài liệu của khách hàng, Quỹ tín dụng tiến hành xác định hạn mức tín dụng. Đối với khách hàng sản xuất, kinh doanh tổng hợp thì phương án sản xuất, kinh doanh của khách hàng là tổng hợp phương án sản xuất, kinh doanh của từng đối tượng, theo đó Quỹ tín dụng xác định hạn mức tín dụng cho cả phương án sản xuất kinh doanh tổng hợp;

- Phát tiền vay: Trong phạm vi hạn mức tín dụng, thời hạn hiệu lực của hợp đồng tín dụng, mỗi lần rút vốn vay khách hàng và Quỹ tín dụng lập giấy nhận nợ kèm theo các chứng từ phù hợp với mục đích sử dụng vốn trong hợp đồng tín dụng;

- Lãi suất cho vay: Căn cứ vào quy định về lãi suất của Quỹ tín dụng tại thời điểm phát tiền vay, Quỹ tín dụng ghi vào Hợp đồng tín dụng hoặc giấy nhận nợ kèm theo hợp đồng tín dụng;

- Quản lý hạn mức tín dụng: Quỹ tín dụng phải quản lý chặt chẽ hạn mức tín dụng, bảo đảm mức dư nợ không vượt quá hạn mức tín dụng đã ký kết. Trong quá trình vay vốn, trả nợ, nếu việc sản xuất, kinh doanh có thay đổi và khách hàng có nhu cầu điều chỉnh hạn mức, khách hàng phải làm giấy đề nghị xác định lại hạn mức tín dụng: Quỹ tín dụng xem xét, nếu thấy hợp lý thì cùng khách hàng thoả thuận điều chỉnh hạn mức tín dụng và bổ sung hợp đồng tín dụng. Trước 10 ngày khi hạn mức tín dụng cũ hết hiệu lực khách hàng phải gửi cho Quỹ tín dụng phương án sản xuất, kinh doanh kỳ tiếp theo. Căn cứ vào nhu cầu vay vốn cả khách hàng, Quỹ tín dụng thẩm định để xác định hạn mức tín dụng và thời hạn của hạn mức tín dụng mới;

- Xác định thời hạn cho vay: Thời hạn cho vay được xác định trên hợp đồng tín dụng hoặc trên từng giấy nhận nợ phù hợp với chu kỳ sản xuất, kinh doanh, khả năng trả nợ của khách hàng và nguồn vốn của Quỹ tín dụng nhưng tối đa không quá 12 tháng; nếu khách hàng kinh doanh tổng hợp thì lựa chọn sản phẩm có chu kỳ kinh doanh dài nhất hoặc chiếm tỷ trọng chủ yếu để xác định thời hạn cho vay. Thời hạn cho vay trên từng giấy nhận nợ có thể không phù hợp với thời hạn hiệu lực của hạn mức tín dụng.

d) Các phương thức cho vay khác mà pháp luật không cấm, phù hợp với quy định của Ngân hàng Nhà nước, điều kiện hoạt động kinh doanh của Quỹ tín dụng và đặc điểm của khách hàng vay.

16. Hợp đồng tín dụng

Sau khi quyết định cho vay, Quỹ tín dụng và khách hàng ký kết hợp đồng tín dụng (theo mẫu số 03/TD). Hợp đồng tín dụng được lập thành 02 liên: Quỹ tín dụng giữ 01 liên; khách hàng giữ 01 liên. Trường hợp cho vay thế chấp, cầm cố thì ngoài Hợp đồng tín dụng, Quỹ tín dụng và khách hàng còn phải lập Hợp đồng thế chấp, Hợp đồng cầm cố (theo mẫu số 04/TD; mẫu số 05a/TD) và phải đăng ký tại Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn.

Trường hợp Quỹ tín dụng cho vay tín chấp, cho vay hộ nghèo thì chỉ phải ký hợp đồng tín dụng;

Trường hợp cho vay cầm cố sổ tiền gửi thì phải ký Hợp đồng tín dụng kiêm cầm cố sổ tiền gửi (theo mẫu số 05b/TD);

Trường hợp cho vay thế chấp, cho vay cầm cố bằng tài sản thì phải ký Hợp đồng thế chấp, Hợp đồng cầm cố. Hợp đồng thế chấp tài sản là giá trị quyền sử dụng đất phải có xác nhận của Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Hợp đồng thế chấp, cầm cố các tài sản khác phải có xác nhận của công chứng nhà nước hoặc uỷ ban nhân dân huyện (quận);

Mỗi lần nhận tiền vay, thành viên phải lập giấy nhận nợ theo mẫu của Ngân hàng Nhà nước (Quỹ tín dụng đính kèm chứng từ chi).

17. Giới hạn cho vay

a) Tổng dư nợ cho vay đối với một khách hàng không được vượt quá 15% vốn tự có của Quỹ tín dụng, trừ trường hợp đối với những khoản cho vay từ các nguồn vốn uỷ thác của Chính phủ, của các tổ chức, cá nhân khác và các khoản cho vay cầm cố bằng sổ tiền gửi do chính Quỹ tín dụng đó phát hành.

Trường hợp trong một hộ gia đình có nhiều thành viên đủ điều kiện vay vốn thì tổng dư nợ cho vay các thành viên cũng không được vượt quá 15% vốn tự có của Quỹ tín dụng.

b) Tổng dư nợ cho vay các hộ nghèo không phải là thành viên tại thời điểm cho vay không vượt quá 10% tổng dư nợ cho vay của Quỹ tín dụng;

c) Việc xác định vốn tự có của Quỹ tín dụng để làm căn cứ tính toán giới hạn cho vay thực hiện theo quy định của Ngân hàng Nhà nước.

18. Hạn chế cho vay:

Quỹ tín dụng không được cho vay ưu đãi đối với thành viên Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát, Giám đốc, Phó Giám đốc, các nhân viên làm việc tại Quỹ tín dụng và những khách hàng là bố, mẹ, vợ, chồng, con của họ.

19. Kiểm tra, giám sát vốn vay

a) Nội dung và các bước kiểm tra:

Quỹ tín dụng có trách nhiệm kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng nhằm đôn đốc khách hàng thực hiện đúng các cam kết đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng theo nội dung và các bước sau:

- Kiểm tra trước khi cho vay: là việc kiểm tra hồ sơ vay vốn, thẩm định các điều kiện vay vốn của khách hàng theo quy định;

- Kiểm tra trong khi cho vay: là kiểm tra việc giải ngân theo tiến độ thực hiện của dự án đầu tư, phương án, mục đích sử dụng tiền vay, việc sử dụng vốn vay của khách hàng;

- Kiểm tra sau khi cho vay: là kiểm tra việc sử dụng tiền vay có đúng mục đích xin vay hay không, hiệu quả sử dụng vốn vay, hiện trạng tài sản bảo đảm tiền vay (đối với món vay có tài sản bảo đảm).

b) Mỗi lần kiểm tra việc sử dụng vốn vay phải lập biên bản (theo mẫu số 07/TD) để làm căn cứ xử lý và lưu hồ sơ cho vay (Biên bản kiểm tra sử dụng vốn vay – lập 2 liên: 1 liên Quỹ tín dụng lưu hồ sơ cho vay, 1 liên khách hàng giữ).

c) Xử lý vi phạm: Quỹ tín dụng căn cứ vào kết quả kiểm tra nêu tại điểm a nêu trên, tuỳ theo mức độ vi phạm để quyết định biện pháp xử lý cho phù hợp:

- Tạm dừng cho vay trong các trường hợp: Khách hàng sử dụng vốn vay sai mục đích, cung cấp thông tin sai sự thật, nhưng đã chấp nhận khắc phục;

- Chấm dứt cho vay, thu hồi nợ trước hạn trong các trường hợp: Khách hàng vi phạm hợp đồng tín dụng đã cam kết nhưng không khắc phục, sửa chữa; Khách hàng ngừng sản xuất có thể dẫn đến phá sản; Quá trình tổ chức lại sản xuất không xác định được người chịu trách nhiệm chính trước pháp luật về quan hệ vay vốn và trả nợ tổ chức tín dụng;

- Khởi kiện trước pháp luật: Quỹ tín dụng có quyền khởi kiện trước pháp luật khi khách hàng vi phạm một trong các điểm sau:

+ Vi phạm hợp đồng tín dụng, đã được Quỹ tín dụng thông báo bằng văn bản nhưng không khắc phục, sửa chữa;

+ Có nợ quá hạn do nguyên nhân chủ quan nhưng không có biện pháp tích cực để trả nợ cho Quỹ tín dụng;

+ Có năng lực tài chính để trả nợ nhưng cố tình trốn tránh trả nợ Quỹ tín dụng theo thoả thuận;

+ Có hành vi lừa đảo, gian lận.

Thủ tục khởi kiện theo quy định của pháp luật.

20. Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc và lãi, gia hạn trả nợ gốc và lãi

a) Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ gốc, gia hạn trả nợ gốc:

- Đối với món vay chia làm nhiều kỳ hạn trả nợ gốc, trường hợp khách hàng không trả được nợ gốc đúng kỳ hạn đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng và có văn bản đề nghị điều chỉnh kỳ hạn trả nợ thì Quỹ tín dụng xem xét cho điều chỉnh kỳ hạn trả nợ.

- Trường hợp khách hàng không trả hết nợ gốc trong thời hạn cho vay và có văn bản đề nghị gia hạn nợ, thì Quỹ tín dụng xem xét gia hạn nợ. Thời hạn gia hạn nợ đối với cho vay ngắn hạn tối đa bằng 12 tháng, đối với cho vay trung hạn, dài hạn tối đa bằng 1/2 thời hạn cho vay đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng.

Trường hợp khách hàng đề nghị gia hạn nợ quá các thời hạn này do nguyên nhân khách quan và tạo điều kiện cho khách hàng có khả năng trả nợ, thì Chủ tịch Hội đồng quản trị hoặc Giám đốc xem xét quyết định và báo cáo ngay Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố sau khi thực hiện.

Văn bản đề nghị điều chỉnh kỳ hạn trả nợ hoặc gia hạn nợ lập 1 liên (theo mẫu số 08/TD), Quỹ tín dụng lưu hồ sơ cho vay.

b) Điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lãi, gia hạn trả nợ lãi:

- Đối với món vay chia làm nhiều kỳ hạn trả nợ lãi, trường hợp khách hàng không trả nợ lãi đúng kỳ hạn đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng và có văn bản đề nghị điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lãi thì Quỹ tín dụng xem xét quyết định điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lãi;

- Trường hợp khách hàng không trả hết nợ lãi trong thời hạn cho vay đã thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng và có văn bản đề nghị gia hạn nợ lãi, thì Quỹ tín dụng xem xét quyết định thời hạn gia hạn nợ lãi. Thời hạn gia hạn nợ lãi áp dụng theo thời hạn gia hạn nợ gốc quy định tại điểm a nêu trên.

Văn bản đề nghị điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lãi hoặc gia hạn nợ lãi lập 1 liên theo theo mẫu của Ngân hàng Nhà nước, Quỹ tín dụng lưu hồ sơ cho vay.

21. Miễn, giảm lãi:

Quỹ tín dụng được quyết định miễn, giảm lãi vốn vay phải trả đối với khách hàng theo các nguyên tắc sau đây:

a) Khách hàng bị tổn thất về tài sản có liên quan đến vốn vay dẫn đến bị khó khăn về tài chính;

b) Mức độ miễn, giảm lãi vốn vay phù hợp với khả năng tài chính của Quỹ tín dụng;

c) Quỹ tín dụng không được ưu đãi miễn, giảm lãi vốn vay đối với khách hàng thuộc các đối tượng quy định tại khoản 18 văn bản hướng dẫn này;

d) Quỹ tín dụng phải ban hành Quy chế miễn, giảm lãi vốn vay do Hội đồng quản trị phê duyệt. Việc miễn, giảm lãi vốn vay đối với khách hàng chỉ được thực hiện khi Quỹ tín dụng có Quy chế miễn, giảm lãi vốn vay.

22. Quyền và nghĩa vụ của khách hàng

a) Khách hàng vay có quyền:

- Từ chối các yêu cầu của Quỹ tín dụng không đúng với các thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng;

- Khiếu nại, khởi kiện việc vi phạm hợp đồng tín dụng theo quy định của pháp luật;

b) Khách hàng vay có nghĩa vụ:

- Cung cấp đầy đủ, trung thực các thông tin, tài liệu liên quan đến việc vay vốn và chịu trách nhiệm về tính chính xác của các thông tin, tài liệu đã cung cấp;

- Sử dụng vốn vay đúng mục đích, thực hiện đúng các nội dung đã thoả thuận trong hợp đồng tín dụng và các cam kết khác;

- Trả nợ gốc và lãi vốn vay theo thoả thuận trong hợp đồng tín dụng;

- Chịu trách nhiệm trước pháp luật khi không thực hiện đúng những thỏa thuận về việc trả nợ vay và thực hiện các nghĩa vụ bảo đảm nợ vay đã cam kết trong hợp đồng tín dụng.

23. Quyền và nghĩa vụ của Quỹ tín dụng

a) Quỹ tín dụng có quyền:

- Yêu cầu khách hàng cung cấp tài liệu chứng minh dự án đầu tư, phương án sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc dự án đầu tư, phương án phục vụ đời sống khả thi, khả năng tài chính của mình trước khi quyết định cho vay;

- Từ chối yêu cầu vay vốn của khách hàng nếu thấy không đủ điều kiện vay vốn, dự án vay vốn hoặc phương án vay vốn không có hiệu quả, không phù hợp với quy định của pháp luật hoặc Quỹ tín dụng không có đủ nguồn vốn để cho vay;

- Kiểm tra, giám sát quá trình vay vốn, sử dụng vốn vay và trả nợ của khách hàng;

- Chấm dứt việc cho vay, thu hồi nợ trước hạn khi phát hiện khách hàng cung cấp thông tin sai sự thật, vi phạm hợp đồng tín dụng;

- Khởi kiện khách hàng vi phạm hợp đồng tín dụng theo quy định của pháp luật;

- Khi đến hạn trả nợ mà khách hàng không trả nợ, nếu các bên không có thoả thuận khác, thì Quỹ tín dụng có quyền xử lý tài sản bảo đảm vốn vay theo sự thoả thuận trong hợp đồng để thu hồi nợ theo quy định của pháp luật;

- Miễn, giảm lãi vốn vay, gia hạn nợ, điều chỉnh kỳ hạn nợ thực hiện theo khoản 20, 21 văn bản này.

b) Quỹ tín dụng có nghĩa vụ:

- Thực hiện đúng thoả thuận trong hợp đồng tín dụng;

- Lưu giữ hồ sơ tín dụng phù hợp với quy định của pháp luật.

24. Cho vay theo ủy thác

a) Quỹ tín dụng cho vay theo ủy thác của Chính phủ, của tổ chức, cá nhân ở trong nước và ngoài nước theo hợp đồng nhận ủy thác cho vay đã ký kết với cơ quan đại diện của Chính phủ hoặc tổ chức, cá nhân ở trong nước và ngoài nước. Việc cho vay ủy thác phải được Ngân hàng Nhà nước cho phép, phù hợp với quy định hiện hành của pháp luật về tín dụng ngân hàng và hợp đồng ủy thác;

b) Quỹ tín dụng cho vay theo ủy thác được hưởng phí ủy thác và các khoản hưởng lợi khác đã thoả thuận trong hợp đồng nhận ủy thác cho vay phù hợp với quy định của pháp luật và thông lệ quốc tế, đảm bảo bù đắp đủ chi phí, rủi ro và có lãi.

25. Tổ chức thực hiện

a) Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước tỉnh, thành phố tổ chức triển khai nội dung văn bản này đến các Quỹ tín dụng trên địa bàn; kiểm tra, giám sát các Quỹ tín dụng cơ sở trong quá trình thực hiện;

b) Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc Quỹ tín dụng có trách nhiệm tổ chức cho cán bộ, nhân viên nghiên cứu nội dung văn bản này để thực hiện. Căn cứ vào văn bản này và các văn bản khác có liên quan từng Quỹ tín dụng tự xây dựng Quy chế cho vay, Quy chế miễn, giảm lãi tiền vay và có thể quy định chi tiết thêm những nội dung cụ thể phù hợp với điều kiện của từng Quỹ tín dụng nếu thấy cần thiết để làm căn cứ tổ chức thực hiện.

Trong quá trình thực hiện, nếu có vướng mắc cần phản ánh kịp thời về Ngân hàng Nhà nước Trung ương để xử lý.