Kính gửi: Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh

Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam nhận được kiến nghị của cử tri thành phố Hồ Chí Minh do Ban Dân nguyện chuyển tới trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV theo Công văn số 499/BDN ngày 14/6/2024, nội dung kiến nghị như sau: “Nhiều cử tri cho rằng để thuyết phục người lao động (NLĐ) tham gia BHXH lâu dài thì cần tăng cường việc tuyên truyền Luật BHXH để NLĐ tham gia BHXH không chỉ là nghĩa vụ mà còn là quyền lợi.”

BHXH Việt Nam xin trả lời như sau:

1. Về kết quả công tác tuyên truyền chính sách BHXH

Để đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động NLĐ tham gia BHXH, thời gian qua BHXH Việt Nam đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để triển khai hiệu quả công tác tuyên truyền chính sách BHXH. BHXH Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện công tác thông tin, tuyên truyền trong toàn Ngành, đảm bảo tính kịp thời, chủ động, gắn với phát triển hiệu quả người tham gia BHXH. Nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền chính sách BHXH tiếp tục được đổi mới theo hướng đảm bảo thiết thực, đúng trọng tâm, trọng điểm, đa dạng, linh hoạt phù hợp với đặc điểm từng vùng miền, phong tục tập quán, truyền thống văn hóa, tâm lý từng nhóm dân cư, NLĐ. Về nội dung, BHXH Việt Nam đã chú trọng đổi mới nội dung tuyên truyền theo hướng ngắn gọn, xúc tích (gắn với các thông điệp tuyên truyền gần gũi, dễ nhớ); bên cạnh nội dung phổ biến kiến thức, chính sách, pháp luật BHXH, đẩy mạnh truyền thông chuyên sâu về ý nghĩa, vai trò, lợi ích, tính nhân văn của chính sách BHXH, nhất là BHXH tự nguyện. Về hình thức, BHXH Việt Nam đã tập trung triển khai các hình thức tuyên truyền ngày càng đa dạng, linh hoạt, sáng tạo và liên tục được đổi mới theo hướng phù hợp với tình hình thực tiễn; kết hợp giữa hình thức tuyên truyền trực tiếp và trực tuyến; chú trọng phát huy ưu thế của các hình thức, phương pháp truyền thông hiện đại, đa phương tiện, trên môi trường Internet, bảo đảm người dân có thể tiếp cận tốt nhất mọi thông tin về chính sách BHXH.

Nhiều mô hình hay, sáng tạo trong tuyên truyền, vận động người tham gia BHXH tự nguyện đã được BHXH các tỉnh triển khai thực hiện đáp ứng yêu cầu đổi mới theo đúng tinh thần Quyết định số 1676/QĐ-TTg ngày 21/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ[1]. Bên cạnh đó, trên cơ sở đặc thù vùng miền, nhiều BHXH tỉnh đã linh hoạt, đa dạng các hình thức tuyên truyền đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi như: tuyên truyền nhóm nhỏ đến từng thôn bản, hộ gia đình vùng đồng bào dân tộc; phát huy vai trò của già làng, trưởng bản, ng ười có uy tín và mời những ng ười biết tiếng dân tộc tham gia tuyên truyền trực tiếp tại các hội nghị, các cuộc tuyên truyền nhóm nhỏ; biên tập, sản xuất các sản phẩm truyền thông (file phát thanh, tờ rơi, tờ gấp,…) bằng tiếng dân tộc; phối hợp với đài Phát thanh và Truyền hình tỉnh thực hiện tin, bài, phóng sự,… bằng tiếng dân tộc để tổ chức tuyên truyền hiệu quả tới đồng bào.

Thông qua việc triển khai công tác tuyên truyền bài bản, chuyên nghiệp, hiệu quả, ngành BHXH Việt Nam đã chủ động, kịp thời truyền tải chính xác, đầy đủ thông tin về chính sách BHXH tới các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân, NLĐ; góp phần để các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân, NLĐ hiểu đúng, đầy đủ hơn về chính sách BHXH. Qua quá trình kiên trì, bền bỉ triển khai công tác tuyên truyền, đến nay chính sách BHXH đã thực sự đi vào cuộc sống, có sức lan tỏa mạnh mẽ để “dân biết, dân tin và dân tham gia BHXH”. Toàn quốc đã có 18,306 triệu người tham gia BHXH, đạt tỷ lệ 39,05% LLLĐ; trong đó, có 16,678 triệu người tham gia BHXH bắt buộc, đạt tỷ lệ 35,58% LLLĐ và 1,628 triệu người tham gia BHXH tự nguyện, đạt tỷ lệ 3,47% LLLĐ trong độ tuổi.

Việc tuyên truyền chính sách BHXH sâu rộng trong toàn xã hội đã: (1) Góp phần tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp trong thực hiện chính sách BHXH. Đến nay, hầu hết cấp ủy đảng, chính quyền các cấp từ Trung ương đến địa phương đã vào cuộc chỉ đạo công tác tuyên truyền BHXH; (2) Công tác tuyên truyền đã trở thành cầu nối để truyền tải, đưa các thông tin về chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước về BHXH đến các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân; nâng cao nhận thức và sự chủ động của người dân, doanh nghiệp trong việc tham gia, thụ hưởng chính sách; củng cố niềm tin của Nhân dân đối với chính sách; (3) Thông qua công tác tuyên truyền đã góp phần nâng cao ý thức tuân thủ, chấp hành pháp luật BHXH của người dân, doanh nghiệp; nhiều doanh nghiệp đã nhận thức rõ việc đóng BHXH không chỉ là nghĩa vụ, mà còn là yếu tố quan trọng để nâng cao uy tín, thương hiệu của doanh nghiệp; (4) Công tác tuyên truyền đã góp phần tạo sự đồng thuận trong việc xây dựng, hoàn thiện và thực hiện chính sách BHXH; (5) Công tác tuyên truyền đã góp phần lan tỏa, truyền cảm hứng những tấm gương người tốt, việc tốt, cách làm hay sáng tạo trong thực hiện chính sách BHXH; nhân rộng các điển hình tiên tiến; vận động, thu hút sự quan tâm của các tổ chức, cá nhân làm công tác thiện nguyện giúp đỡ những người yếu thế, khó khăn được tham gia BHXH; cùng chung tay xây dựng hệ thống an sinh xã hội bao phủ tới từng người dân, “không để ai bị bỏ lại phía sau”.

2. Về nội dung tăng cường tuyên truyền nghĩa vụ, quyền lợi của NLĐ trong việc tham gia BHXH

Trong thời gian qua, thực hiện Nghị quyết số 28-NQ/TW ngày 23/5/2018 về cải cách chính sách BHXH, Luật BHXH năm 2014, Quyết định số 1676/QĐ-TTg ngày 21/11/2019 của Thủ tướng Chính phủ về đổi mới toàn diện, nội dung, hình thức, phương pháp tuyên truyền BHXH,… BHXH Việt Nam luôn chủ động, tích cực đẩy mạnh các hoạt động tuyên truyền chính sách BHXH đến tất cả các cấp, các ngành, các tầng lớp Nhân dân. Bên cạnh việc tăng cường tuyên truyền nghĩa vụ, trách nhiệm của NLĐ trong việc tham gia BHXH, BHXH Việt Nam còn chú trọng tuyên truyền sâu rộng, kỹ lưỡng về các nội dung: Ý nghĩa, vai trò, lợi ích, tính nhân văn của chính sách BHXH, nhất là BHXH tự nguyện trong đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân; Tuyên truyền giúp người NLĐ nhận thức đầy đủ sự cần thiết, ý nghĩa, quyền, lợi ích của việc tham gia BHXH đối với bản thân và gia đình từ đó tự giác tham gia như một nhu cầu tất yếu; Trách nhiệm, nghĩa vụ, ý thức chấp hành pháp luật BHXH của NLĐ, của người sử dụng lao động, các cơ quan, đơn vị, tổ chức trong việc đóng BHXH đủ, kịp thời theo quy định của pháp luật, nhằm đảm bảo quyền lợi cho NLĐ; Tuyên truyền nâng cao hiểu biết về chính sách BHXH cho NLĐ để họ có khả năng tự bảo vệ quyền lợi của mình khi bị xâm hại; Những rủi ro khi không tham gia, sự thuận tiện trong thủ tục tham gia giúp người NLĐ hình thành thói quen tham gia BHXH để tích lũy cho tuổi già;...

Đồng thời, tùy theo từng thời điểm, BHXH Việt Nam đã tổ chức các đợt tuyên truyền chuyên đề, cao điểm về chính sách BHXH một lần. Theo đó, BHXH Việt Nam đã tăng cường tuyên truyền về những thiệt thòi khi lựa chọn nhận BHXH một lần; những lợi ích khi không nhận BHXH một lần, bảo lưu thời gian đóng để khi có điều kiện tiếp tục tham gia BHXH hưởng các chế độ BHXH (ngắn hạn và lương hưu khi về già) hoặc tiếp tục tham gia BHXH tự nguyện; ý nghĩa, giá trị của việc hưởng lương hưu hằng tháng để đảm bảo cuộc sống và được cấp thẻ BHYT miễn phí trong suốt thời gian hưởng lương hưu để chăm sóc sức khỏe.

Thông qua việc tuyên truyền sâu rộng tới NLĐ về chính sách, pháp luật BHXH đã góp phần lan tỏa, nâng cao nhận thức của NLĐ về quyền lợi, nghĩa vụ khi tham gia BHXH; giúp NLĐ ngày càng yên tâm, tin tưởng vào chính sách BHXH cũng như việc tổ chức thực hiện chính sách của Ngành BHXH Việt Nam; từ đó chủ động, tích cực tham gia BHXH lâu dài, không rời khỏi lưới an sinh.

3. Ngày 29/6/2024 tại Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật BHXH số 41/2024/QH15 (Luật BHXH năm 2024) với nhiều nội dung sửa đổi quan trọng. Nhằm góp phần tạo sự đồng thuận, thống nhất trong quá trình tổ chức triển khai Luật BHXH năm 2024 đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội lâu dài, bền vững cho người dân, NLĐ, kịp thời đưa chính sách BHXH tiếp tục đi sâu vào cuộc sống, thời gian tới, ngành BHXH Việt Nam sẽ quan tâm tăng cường công tác tuyên truyền chính sách, cụ thể:

- Tiếp tục chủ động, kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai hiệu quả các hoạt tuyên truyền chính sách BHXH trong toàn Ngành gắn với tình hình phát triển kinh tế - xã hội và đặc thù văn hóa, con người của từng địa phương; chú trọng hướng dẫn tuyên truyền chuyên đề về Luật BHXH năm 2024 để nâng cao nhận thức, ý thức của NLĐ trong việc không chỉ tuân thủ các quy định của chính sách BHXH mà còn hướng tới mục tiêu đảm bảo quyền lợi an sinh xã hội lâu dài của người tham gia, thụ hưởng chính sách.

- Phối hợp chặt chẽ với các cấp ủy, chính quyền; các Bộ, ngành, tổ chức chính trị - xã hội; các cơ quan thông tấn, báo chí kịp thời tổ chức, thực hiện công tác tuyên truyền những điểm mới của Luật BHXH năm 2024 đảm bảo phù hợp với từng nhóm chủ thể tham gia (quan tâm tuyên truyền gắn với những câu chuyện, nhân vật thực tế để làm nổi bật giá trị, lợi ích khi tham gia BHXH).

- Tăng cường công tác tuyên truyền chính sách BHXH trên Cổng TTĐT BHXH Việt Nam, Tạp chí BHXH và các kênh truyền thông mạng xã hội của Ngành. Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền chính sách, pháp luật BHXH, trên môi trường Internet, mạng xã hội theo hướng thân thiện, dễ tiếp cận với người dân, NLĐ.

- Tiếp tục sản xuất các sản phẩm tuyên truyền chính sách BHXH bảo đảm ngắn gọn, dễ hiểu, phù hợp với nhận thức của các nhóm người dân (trong đó, tiếp tục chú trọng đến các sản phẩm tuyên truyền, vận động người tham gia BHXH tự nguyện và BHXH bắt buộc cho NLĐ).

Trên đây là trả lời của BHXH Việt Nam đối với kiến nghị của cử tri thành phố Hồ Chí Minh, xin được gửi tới Đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hồ Chí Minh để trả lời cử tri.

BHXH Việt Nam xin trân trọng cảm ơn và kính mong tiếp tục nhận được sự quan tâm của Đoàn đại biểu Quốc hội, cử tri thành phố Hồ Chí Minh về tình hình tổ chức thực hiện chính sách BHXH, để chính sách pháp luật về BHXH ngày càng được hoàn thiện, công tác tổ chức thực hiện chính sách đáp ứng được sự hài lòng của đông đảo Nhân dân, NLĐ./.