Kính gửi: Bộ Kế hoạch và Đầu tư

Bộ Xây dựng nhận được văn bản số 3529/BKH-HTX ngày 21/5/2009 của Quý Bộ về việc báo cáo tình hình thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2003. Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng báo cáo như sau.

1. Đánh giá tình hình tổ chức thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2003.

- Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Chỉ thị số 04/2003/CT-BXD ngày 18/11/2003 về việc tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể và kinh tế tư nhân của ngành Xây dựng. Chỉ thị đã được triển khai thực hiện ở tất cả các đơn vị trong ngành, cơ quan quản lý xây dựng trên 64 tỉnh, thành của cả nước.

- Bộ Xây dựng đã chủ trì soạn thảo Luật Xây dựng và nhiều văn bản hướng dẫn thực hiện. Luật Xây dựng ra đời có nhiều ý nghĩa, phù hợp với phát triển kinh tế thị trường theo định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo ra sự cạnh tranh bình đẳng của tất cả các thành phần kinh tế khi tham gia hoạt động xây dựng, trong đó có kinh tế tập thể.

- Tham gia với các bộ, ngành soạn thảo Luật Hợp tác xã 2003, các Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật; các Thông tư của các Bộ, ngành có liên quan đến lĩnh vực kinh tế tập thể…

- Bộ Xây dựng chủ trì soạn thảo Luật Nhà ở và Nghị định của Chính phủ hướng dẫn thi hành Luật Nhà ở đã được Quốc hội và Chính phủ ban hành. Theo quy định của các văn bản trên, hợp tác xã là đối tượng được khuyến khích tham gia đầu tư xây dựng và kinh doanh nhà ở, được cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở (nếu có) theo quy định của pháp luật.

- Bộ Xây dựng đã xây dựng Kế hoạch phát triển khu vực kinh tế tập thể 5 năm 2006-2010; đã cử thành viên tham gia vào Tổ soạn thảo, đóng góp nhiều ý kiến vào Kế hoạch phát triển kinh tế tập thể 5 năm đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; tham gia xây dựng định hướng phát triển của kinh tế tập thể đến năm 2020 theo hướng dẫn của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

- Về chức năng quản lý nhà nước: Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định số 463/QĐ-BXD ngày 02/4/2008 về việc thành lập và quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức của Vụ Quản lý hoạt động xây dựng, trong đó có nhiệm vụ phối hợp với các đơn vị, tổ chức liên quan, các địa phương để thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các hoạt động xây dựng, quản lý nhà nước đối với các doanh nghiệp và hợp tác xã hoạt động trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ.

- Bộ Xây dựng- Bộ Nội vụ phối hợp ban hành Thông tư Liên tịch số 20/2008/TTLT/BXD-BNV ngày 16/12/2008 Hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh, cấp huyện và nhiệm vụ, quyền hạn UBND cấp xã về các lĩnh vực quản lý Nhà nước thuộc ngành Xây dựng. Theo đó, một trong những nhiệm vụ của Sở Xây dựng là giúp UBND cấp tỉnh quản lý Nhà nước đối với các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế tập thể, kinh tế tư nhân hoạt động trong các lĩnh vực quản lý nhà nước của Sở trên địa bàn tỉnh theo quy định của pháp luật.

- Đến nay, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và Đô thị (trước đây Trường Đào tạo bồi dưỡng cán bộ ngành Xây dựng) phối hợp với các địa phương đã mở 119 lớp học bồi dưỡng quản lý xây dựng cho cán bộ cấp xã, phường, quận huyện, cán bộ chủ chốt của hợp tác xã với 13.544 học viên nhằm tuyên truyền, phổ biến những nội dung cơ bản của Luật Xây dựng, Luật Hợp tác xã, các chủ trương chính sách mới của Đảng và Nhà nước về kinh tế tập thể và hợp tác xã với phương pháp truyền đạt và nội dung chương trình phù hợp với trình độ quản lý của cơ sở.

2. Đánh giá tình hình phát triển hợp tác xã đến 31/12/2008

Tình hình hoạt động của hợp tác xã ngành Xây dựng nhìn chung không có những biến động nhiều về số lượng và lĩnh vực hoạt động.

- Hiện nay, có khoảng 700 hợp tác xã đang hoạt động trong các lĩnh vực của Ngành Xây dựng, chiếm hơn 1,9% tổng số các loại hình doanh nghiệp của thành phần kinh tế tập thể và tư nhân của ngành. Hàng năm các hợp tác xã xây dựng đã giải quyết công việc cho khoảng 21000 lao động, thu nhập bình quận của xã viên và người lao động bình quân khoảng từ 1,0 triệu đên 1,5 triệu đồng.

- Các hợp tác xã đăng ký hoạt động đa ngành nghề, có thể hoạt động chuyên sâu hoặc tổng hợp của các lĩnh vực sản xuất vật liệu xây dựng, dịch vụ đô thị, sản xuất và cung cấp nước sạch, tư vấn xây dựng, thi công xây dựng công trình,… tuy nhiên lĩnh vực thi công xây dựng công trình vẫn chiếm đa số (khoảng 80%).

- Quy mô và năng lực của hợp tác xã nhìn chung vẫn còn nhỏ bé, hạn chế, nhiều tiêu chí chưa đáp ứng điều kiện năng lực theo quy định để tham gia hoạt động xây dựng nên chưa khẳng định vai trò, vị trí của mình trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh khốc liệt.

- Trình độ, năng lực quản lý cũng như năng lực về chuyên môn của các thành viên chủ chốt cuả hợp tác xã tuy đã được bồi dưỡng, nâng cao nhưng vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu hoạt động, chưa có cơ chế ưu đãi để thu hút lực lượng trí thức trẻ, có trí tuệ đến với hợp tác xã.

- Máy móc, thiết bị phục vụ thi công xây dựng công trình hoặc đã lạc hậu hoặc chưa có điều kiện để đầu tư đổi mới nên chưa đủ năng lực để tham gia đấu thầu thi công công trình lớn.

- Vốn điều lệ hợp tác xã thấp, khả năng huy động các nguồn vốn hoặc vay vốn ở các tổ chức tín dụng, nhất là ở vùng nông thôn rất khó khăn. Tính liên kết trong nội bộ hợp tác xã thấp, chủ yếu là những người nghèo, thiếu công nghệ sản xuất và thị trường hạn hẹp; tính liên kết kinh tế trên phạm vi vùng và toàn quốc yếu.

3. Các ý kiến đề nghị sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp quy về hợp tác xã

Bộ Xây dựng đã cử cán bộ cấp Vụ tham gia Ban soạn thảo Đề án bổ sung, hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, đã có ý kiến đóng góp trực tiếp tại các kỳ họp của Ban; đồng thời tại các công văn số 865/BXD-HĐXD ngày 09/5/2008 về Báo cáo kết quả rà soát đánh giá và đề xuất sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách về kinh tế tập thể; công văn số 2303/BXD-HĐXD ngày 17/11/2008 về việc góp ý Đề cương Đề án hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách khuyến khích hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể; công văn số 51/BXD-HĐXD ngày 25/12/2008 về việc góp ý Dự thảo Đề án hoàn thiện luật pháp, cơ chế, chính sách khuyến khích hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể; văn bản số 599/BXD-HĐXD ngày 10/4/2009 về việc tiếp tục triển khai Đề án sửa đổi, bổ sung nội dung chính sách khuyến khích, hỗ trợ phát triển hợp tác xã gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp.

Trên đây là báo cáo tình hình thực hiện Luật Hợp tác xã năm 2003 của Bộ Xây dựng, đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổng hợp.