CHỈ THỊ

VỀ PHÒNG NGỪA, NGĂN CHẶN TỘI PHẠM VÀ VI PHẠM PHÁP LUẬT TRONG LỨA TUỔI THANH, THIẾU NIÊN

Thời gian qua, trên địa bàn tỉnh nổi lên tình trạng các đối tượng, chủ yếu là thanh, thiếu niên sử dụng vũ khí, hung khí nguy hiểm tụ tập gây rối, truy sát, thanh toán, trả thù lẫn nhau với nhiều diễn biến phức tạp, diễn ra công khai trên đường phố, khu vực đông dân cư, có vụ gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, có hàng chục đối tượng tham gia, gây bức xúc trong Nhân dân, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự (ANTT) trên địa bàn tỉnh. Lực lượng Công an toàn tỉnh cơ bản đã ngăn chặn ngay từ đầu một số vụ việc, phát hiện và xử lý kịp thời các đối tượng thuê người chế tạo hung khí để chuẩn bị đánh nhau.

Qua các vụ việc xảy ra trên địa bàn tỉnh cho thấy, đây không phải là băng, nhóm tội phạm có tổ chức mà phần lớn được hình thành thông qua các mối quan hệ xã hội, chưa có quy mô, tổ chức rõ ràng, mục đích chủ yếu tụ tập giải quyết mâu thuẫn bộc phát. Tình trạng thanh, thiếu niên tụ tập gây rối, truy sát, thanh toán, trả thù lẫn nhau phần lớn được hình thành ngẫu nhiên, các đối tượng tập hợp lực lượng rất nhanh thông qua các trang mạng xã hội (facebook, zalo...); tính chất, mức độ ngày càng nghiêm trọng; sử dụng hung khí nguy hiểm (đao, kiếm, mác, mã tấu, vỏ chai bên trong có xăng (bom xăng)...), có trường hợp đối tượng sử dụng súng bắn gây thương tích.

Thực trạng tình hình trên đáng báo động, phản ánh các biện pháp quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên còn nhiều sơ hở, thiếu sót; trong đó, có vai trò của cấp ủy, chính quyền, hội, đoàn thể, nhà trường, gia đình chưa được phát huy tối đa trong phòng ngừa, ngăn chặn thanh, thiếu niên phạm tội và vi phạm pháp luật tại địa bàn cơ sở.

Để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn tội phạm và vi phạm pháp luật trong lứa tuổi thanh, thiếu niên trên địa bàn tỉnh trong thời gian đến, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu:

1. Công an tỉnh

- Chỉ đạo các phòng nghiệp vụ và Công an huyện, thị xã, thành phố tăng cường thực hiện có hiệu quả các mặt công tác nghiệp vụ để chủ động nắm tình hình, kiểm soát diễn biến hoạt động của các đối tượng tại địa bàn cơ sở, nhất là thanh, thiếu niên hư, côn đồ, càn quấy, có nguy cơ phạm tội và vi phạm pháp luật; không để các đối tượng lợi dụng cấu kết, tụ tập gây rối trật tự công cộng, truy sát, trả thù lẫn nhau để giải quyết mâu thuẫn tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT; trong đó, cần tập trung vào công tác nắm tình hình, lập hồ sơ nghiệp vụ để thu thập, tích lũy tài liệu theo dõi các đối tượng cầm đầu, chủ mưu, lôi kéo gây rối trật tự công cộng, phục vụ cho công tác lập hồ sơ giáo dục tại xã, phường, thị trấn, đưa vào cơ sở giáo dục bắt buộc, trường giáo dưỡng, trung tâm cai nghiện bắt buộc.

- Thông qua công tác nắm tình hình trên các trang mạng xã hội facebook, zalo... để kịp thời phát hiện, ngăn chặn các vụ việc thanh, thiếu niên chuẩn bị tụ tập đánh nhau, gây rối trật tự công cộng. Thường xuyên thực hiện công tác tuyên truyền, phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, vận động Nhân dân giao nộp vũ khí, công cụ hỗ trợ, vũ khí thô sơ (dao găm, kiếm, giáo, mác, đao, mã tấu...).

- Tập trung lực lượng điều tra làm rõ các vụ việc phạm tội do thanh, thiếu niên gây ra, nhất là những đối tượng hoạt động có tổ chức, chuyên nghiệp, phạm tội cướp, cướp giật, cưỡng đoạt, trộm cắp tài sản, cố ý gây thương tích, gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ.

- Kịp thời phát hiện, ngăn chặn các hành vi phạm tội và vi phạm pháp luật của các đối tượng thanh, thiếu niên khi đối tượng mới manh nha hoạt động, không để tội phạm hoạt động lộng hành, manh động gây phức tạp về ANTT; đồng thời, có kế hoạch răn đe, cảm hóa, giáo dục các đối tượng hoặc áp dụng các biện pháp nghiệp vụ để quản lý, đấu tranh.

- Thường xuyên bố trí các lực lượng Cảnh sát hình sự, Cảnh sát giao thông, trật tự, cơ động, phản ứng nhanh tổ chức tuần tra, kiểm soát, chốt chặn trên các tuyến, địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, trấn áp, giải quyết khi có vụ việc vi phạm pháp luật xảy ra.

- Tiếp tục thực hiện nghiêm túc Nghị định số 100/2019/NĐ-CP ngày 30/12/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, đường sắt nhằm hạn chế vi phạm pháp luật do thanh, thiếu niên gây ra.

- Phát huy vai trò của Công an xã, phường, thị trấn trong công tác nắm tình hình, ngăn chặn kịp thời các đối tượng chuẩn bị hung khí để đánh nhau tại địa bàn cơ sở; không để xảy ra thực trạng chế tạo vũ khí thô sơ (đao, kiếm, mác...).

- Phối hợp trao đổi thông tin với các cơ sở giáo dục trong công tác quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên có biểu hiện phạm tội và vi phạm pháp luật để kịp thời có biện pháp quản lý giáo dục, răn đe phù hợp.

2. Sở Giáo dục và Đào tạo: Tăng cường mối quan hệ phối hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội trong công tác quản lý, giáo dục học sinh, sinh viên. Tuyên truyền, vận động các bậc phụ huynh thường xuyên quan tâm giáo dục đạo đức, nhân cách sống cho con, em. Xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, an toàn, không có bạo lực, tệ nạn xã hội; tạo môi trường thân thiện để học sinh rèn luyện tiến bộ; chú trọng việc giáo dục đạo đức, pháp luật, rèn luyện các kỹ năng sống, giao tiếp ứng xử, tự bảo vệ bản thân, ý thức tập thể cho học sinh trong nhà trường; đồng thời, tiếp tục chỉ đạo thực hiện nghiêm túc kế hoạch liên ngành về đẩy mạnh phòng, chống ma túy và phong trào “An toàn trường học” trong các nhà trường trên địa bàn tỉnh.

3. Sở Thông tin và Truyền thông: Chỉ đạo các cơ quan thông tin truyền thông thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền về giáo dục, quản lý, phòng ngừa vi phạm trong thanh, thiếu niên. Tăng cường thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm các vi phạm liên quan đến các hoạt động kinh doanh dịch vụ internet, trò chơi trực tuyến, ấn phẩm, sản phẩm thông tin có tác động tiêu cực đến tâm lý, hoạt động của thanh, thiếu niên.

4. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch: Chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống, cách ứng xử trong gia đình để gia đình thực sự là chỗ dựa tin cậy, vững chắc cho thanh, thiếu niên. Tạo điều kiện để thanh, thiếu niên tham gia hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật; hỗ trợ và tạo điều kiện cho thanh niên tham gia giữ gìn, phát huy, thụ hưởng bản sắc văn hóa dân tộc; xây dựng nếp sống văn minh, đấu tranh chống các hủ tục, tập quán lạc hậu, lối sống không lành mạnh; đồng thời, tăng cường kiểm tra việc thực hiện các quy định của pháp luật và phòng chống bạo lực trong gia đình, làm giảm thấp nhất những nguyên nhân dẫn đến trẻ em hư, trẻ em vi phạm pháp luật xuất phát từ các vụ bạo lực gia đình.

5. Sở Lao động - Thương binh và Xã hội: Phối hợp với các ngành liên quan tổ chức tư vấn, giới thiệu việc làm, đào tạo, dạy nghề, hướng nghiệp cho thanh niên, giảm tỷ lệ thất nghiệp; đặc biệt quan tâm đến thanh, thiếu niên ở các địa bàn trọng điểm, phức tạp về ANTT, vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa và số thanh, thiếu niên có quá khứ lầm lỗi. Chủ trì, phối hợp với các ngành chức năng chỉ đạo, hướng dẫn cấp cơ sở triển khai thực hiện công tác cai nghiện tại gia đình và cộng đồng; vận động người nghiện cai nghiện tự nguyện; xây dựng mô hình cai nghiện, quản lý sau cai hoạt động hiệu quả, góp phần hạn chế tội phạm trong thanh, thiếu niên.

6. Sở Tài chính: Phối hợp với Công an tỉnh tham mưu UBND tỉnh bố trí kinh phí theo khả năng cân đối và phân cấp ngân sách.

7. Đề nghị Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và các tổ chức thành viên

- Phối hợp với các cấp ủy đảng, chính quyền đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật, tích cực vận động Nhân dân tham gia phòng ngừa, phát hiện, tố giác tội phạm và quản lý con, em trong gia đình không phạm tội, mắc tệ nạn xã hội. Xây dựng, duy trì có hiệu quả các mô hình về phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc nói chung, mô hình quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật nói riêng.

- Các tổ chức cơ sở đoàn, hội trong tỉnh thường xuyên tổ chức các chương trình hoạt động bổ ích, lành mạnh để thu hút thanh, thiếu niên, học sinh tham gia nhằm nâng cao nhận thức chính trị và kỹ năng xã hội cho thanh, thiếu niên. Tăng cường công tác giáo dục lý tưởng cách mạng; nâng cao ý thức, trách nhiệm trong việc quản lý, giáo dục thanh, thiếu niên. Tiếp tục phối hợp thực hiện có hiệu quả công tác tuyên truyền, vận động toàn dân tham gia phòng ngừa, phát hiện tố giác tội phạm, cảm hóa, giáo dục, cải tạo người phạm tội tại gia đình và cộng đồng dân cư.

8. Đề nghị Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Tòa án nhân dân tỉnh

- Chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ với cơ quan tiến hành tố tụng ở hai cấp nâng cao chất lượng công tác điều tra, truy tố, xét xử những vụ án do thanh, thiếu niên thực hiện, chống oan, sai và bỏ lọt tội phạm. Đảm bảo mọi vụ việc, vụ án do thanh, thiếu niên thực hiện phải được phát hiện, xử lý kịp thời, nhanh chóng, hiệu quả, bảo đảm ANTT, phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương. Tổ chức phiên tòa xét xử lưu động tại nơi đối tượng gây án hoặc cư trú đe răn đe, giáo dục và phòng ngừa chung. Trong quá trình giải quyết các vụ việc có liên quan đến thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật phải coi trọng giáo dục để tạo điều kiện cho họ sửa chữa lỗi lầm, tái hòa nhập cộng đồng.

- Phối hợp với các cơ quan chức năng ngang cấp tổ chức các phiên tòa giả định tại các trường học, các địa bàn trọng điểm phức tạp về ANTT.

9. Các sở, ban, ngành, hội, đoàn thể của tỉnh chủ động rà soát, phối hợp với gia đình và các cơ quan chức năng quản lý, phòng ngừa sai phạm đối với thanh, thiếu niên hư, chậm tiến thuộc cơ quan, đơn vị mình.

10. UBND huyện, thị xã, thành phố

- Tiếp tục quan tâm chỉ đạo giải quyết những vấn đề về bảo đảm an sinh xã hội có liên quan đến thanh, thiếu niên nhằm hạn chế triệt để các nguyên nhân, điều kiện làm phát sinh tội phạm, vi phạm pháp luật, xây dựng môi trường lành mạnh, tạo việc làm, hướng nghiệp để thanh, thiếu niên lập thân, lập nghiệp.

- Tổ chức tuyên truyền sâu rộng các quy định của pháp luật để thanh, thiếu niên hiểu, tránh xa tội phạm, tệ nạn xã hội, không vi phạm pháp luật. Hình thức, nội dung tuyên truyền phải đa dạng, phong phú như thông qua các hội thi, hội diễn, tuyên truyền trực quan, qua các phương tiện thông tin đại chúng, ứng dụng mạng xã hội để thanh, thiếu niên dễ nhớ, dễ hiểu, dễ thực hiện. Tập trung tuyên truyền tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp và quan tâm tới các đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, lang thang, cơ nhỡ, có quá khứ vi phạm pháp luật. Tạo việc làm và thu hút thanh, thiếu niên tham gia vào các hoạt động xã hội; cần kết hợp chặt chẽ giữa tuyên truyền, vận động với quản lý, răn đe, giáo dục cá biệt thanh, thiếu niên hư, chậm tiến tại địa bàn cơ sở.

- Chỉ đạo các ngành chức năng và chính quyền cơ sở tích cực phối hợp với lực lượng Công an trong công tác phòng ngừa, đấu tranh với các loại tội phạm, nhất là phòng ngừa thanh, thiếu niên vi phạm pháp luật. Thường xuyên phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, trong đó chú trọng phát huy vai trò của các ngành, hội, đoàn thể và Tổ trưởng tổ dân phố, Trưởng thôn, xóm, các chức sắc tôn giáo, người có uy tín và sức mạnh tổng hợp của toàn thể Nhân dân trong công tác bảo đảm ANTT ở các thôn, xóm, khu phố.

- Chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể phối hợp chặt chẽ với lực lượng Công an làm tốt công tác nắm tình hình; tiến hành khảo sát, lập danh sách thanh, thiếu niên hư có nguy cơ vi phạm pháp luật trên địa bàn để triển khai các biện pháp quản lý, giáo dục, phòng ngừa, đấu tranh phù hợp.

- Phát triển mô hình camera giám sát ANTT tại địa bàn cơ sở theo cơ chế “Nhà nước và Nhân dân cùng làm” đạt hiệu quả; kịp thời truy cập, trích xuất dữ liệu phục vụ công tác phòng ngừa, truy xét nhanh các vụ việc phạm tội và vi phạm pháp luật xảy ra.

- Đẩy mạnh phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh; xây dựng xã, phường, thị trấn, cơ quan, doanh nghiệp, trường học an toàn về ANTT gắn với phát triển kinh tế, xã hội, tạo môi trường lành mạnh, làm giảm tỷ lệ tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật trong thanh, thiếu niên.

- Chịu trách nhiệm trước Chủ tịch UBND tỉnh nếu để thực trạng thanh, thiếu niên tụ tập gây rối, đánh nhau phức tạp, kéo dài, gây dư luận xấu trong Nhân dân.

Yêu cầu Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, địa phương chỉ đạo triển khai thực hiện nghiêm túc Chỉ thị này; định kỳ hằng năm trước ngày 15/12, báo cáo kết quả cho Chủ tịch UBND tỉnh (qua Công an tỉnh) để theo dõi, chỉ đạo./.