CHỈ THỊ

V/V THỰC HIỆN MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU PHÁT TRIỂN MẠNG LƯỚI BÁN BUÔN, BÁN LẺ VÀ HẠ TẦNG THƯƠNG MẠI GIAI ĐOẠN 2022-2025

Trong bối cảnh kinh tế thế giới phục hồi chậm, không đồng đều; trong nước dịch bệnh COVID-19 với biến chủng mới lây lan nhanh, diễn biến hết sức phức tạp kéo dài từ đầu năm 2021 đã tác động mạnh đến sức chịu đựng của các doanh nghiệp; cả nước đối diện với những mất mát to lớn về sinh mạng của Nhân dân, suy giảm sản xuất kinh doanh, nhiều doanh nghiệp bị thua lỗ buộc phải đóng cửa, ảnh hưởng đến việc làm và thu nhập của người lao động. Các ngành dịch vụ doanh thu bị giảm mạnh (du lịch, nhà hàng, khách sạn, vận chuyển hành khách, vận chuyển hàng hóa,....giảm từ 70-80%), không đủ bù đắp chi phí vận hành. Logistics tăng giá do doanh nghiệp vận chuyển hàng hóa buộc phải tìm kiếm nguồn thu để bù lỗ và trả chi phí lãi ngân hàng định kỳ, gây tăng chi phí đầu vào sản xuất và giá cả hàng hóa khi đưa ra thị trường.

Để hoàn thành nhiệm vụ phát triển kinh tế xã hội được giao cho giai đoạn 2021-2025; thực hiện Nghị quyết số 31/2021/QH15 ngày 24 tháng 11 năm 2021 của Quốc hội về Kế hoạch cơ cấu lại nền kinh tế giai đoạn 2021-2025; Chủ tịch UBND thành phố yêu cầu các sở, ban ngành, UBND quận, huyện, các cơ quan, đơn vị, Hiệp hội doanh nghiệp, Hiệp hội có liên quan và doanh nghiệp tập trung thực hiện một số giải pháp chủ yếu, trong đó trọng tâm là công tác tổ chức phát triển mạnh thị trường nội địa trong những năm tới như sau:

I. MỤC TIÊU

1. Phát triển hệ thống phân phối bán buôn, bán lẻ trên địa bàn 2022-2025

- Đối với chợ: Có tổng số 67 chợ cần đầu tư xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp, sửa chữa. Trong đó, có 12 chợ quy hoạch xây mới có kết hợp khu dân cư từ nguồn vốn doanh nghiệp, Hợp tác xã và 14 chợ có nhu cầu mở rộng, cải tạo, nâng cấp, sửa chữa cần thiết có sự hỗ trợ từ ngân sách thành phố, ngân sách quận, huyện để đầu tư một số hạng mục hạ tầng thiết yếu.

- Đối với siêu thị, trung tâm thương mại: đầu tư xây dựng mới 09 dự án, tập trung chủ yếu ở trung tâm địa bàn quận, huyện.

- Đối với hệ thống cửa hàng tiện lợi, siêu thị mini: phấn đấu từ năm 2021-2025 trên địa bàn thành phố phát triển thêm từ 150-200 cửa hàng, phân bố rộng rãi trên địa bàn quận, huyện. Đây là xu thế mới trong thương mại tiêu dùng, đang phát triển mạnh do có nhiều ưu điểm như chi phí đầu tư thấp (không cần thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất), thủ tục đơn giản (doanh nghiệp tự lựa chọn vị trí, thỏa thuận thuê địa điểm), nhu cầu diện tích nhỏ, nhân viên ít, hoạt động mua bán nhanh gọn, hàng hóa đa dạng, chất lượng tốt, giá cả phù hợp lại tiết kiệm thời gian mua sắm của người tiêu dùng,... nên ngày càng được ưa chuộng. Tuy nhiên, hiện nay kênh bán lẻ hiện đại này chỉ tập trung chủ yếu ở các quận trung tâm của thành phố như quận Ninh Kiều, Bình Thủy, Cái Răng, Ở vùng nông thôn chưa phát triển, số lượng còn rất hạn chế. Do đó, trong thời gian tới tiềm năng để phát triển hệ thống bán hàng hiện đại này còn rất lớn, đặc biệt là ở vùng nông thôn.

2. Liên kết, xúc tiến thương mại hàng hóa vào hệ thống phân phối bán buôn, bán lẻ hiện đại

- Triển khai các hoạt động kết nối cung cầu; hình thành các chuỗi liên kết dọc và liên kết ngang giữa nhà sản xuất, nhà phân phối, cung ứng. Tổ chức hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất kinh doanh lĩnh vực nông nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác nông nghiệp và nông dân có sản phẩm đạt chuẩn kết nối vào các chuỗi cung ứng hiện đại đã có trên địa bàn như Vinmart, Bách hóa xanh, GO, Satra, Coopmart, Coopfood,... Phối hợp với Bộ Công Thương để hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã có năng lực và sản phẩm tốt kết nối vào chuỗi phân phối của các tập đoàn nước ngoài có hệ thống phân phối ở các tỉnh, thành khác và ở nước ngoài.

- Triển khai hiệu quả các Đề án của Trung ương như đổi mới phương thức kinh doanh, tiêu thụ nông sản; phát triển thị trường trong nước gắn với Cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.

- Đẩy mạnh các hoạt động hướng dẫn, hỗ trợ doanh nghiệp tham gia chuỗi phân phối sản phẩm, cụm liên kết ngành, chuỗi giá trị.

- Đổi mới phương thức, lồng ghép các hoạt động xúc tiến thương mại phát triển thị trường vào các chương trình kích cầu tiêu dùng (khuyến mại tập trung), các sáng kiến kết nối cung cầu hàng hóa.

- Triển khai phát triển hệ thống phân phối xanh và tiêu dùng xanh, liên kết bền vững giữa sản xuất - phân phối - tiêu dùng.

II. NGUYÊN TẮC

1. Phát huy vai trò chủ thể, huy động mọi nguồn lực từ doanh nghiệp, tiểu thương, hợp tác xã, tổ hợp tác, nông dân tham gia xây dựng hệ thống phân phối bán buôn, bán lẻ hiện đại, phát triển ổn định, bền vững, đảm bảo an toàn phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội.

2. Phát triển thương mại và hệ thống phân phối phải phù hợp với quy luật khách quan và cam kết hội nhập kinh tế quốc tế; đi vào chiều sâu, đi đối với hiệu quả đầu tư, gắn với quy mô, trình độ phát triển sản xuất và tiêu dùng ở từng giai đoạn; chú trọng xây dựng uy tín về sản phẩm và phát triển thương hiệu Việt, bảo vệ lợi ích của người tiêu dùng, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, bảo vệ môi trường sinh thái, ứng phó với biến đổi khí hậu và nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng, an ninh của thành phố.

3. Có sự hài hòa, đồng bộ và từng bước hiện đại hóa cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ hoạt động thương mại, nhất là cần phải phát triển được các hình thức thương mại dựa trên nền tảng công nghệ mới, nền tảng số hóa, xem thương mại điện tử là công cụ quan trọng để hiện đại hóa lĩnh vực thương mại trong tình hình mới; đặc biệt phải tăng cường quản lý nhà nước, nâng cao các biện pháp bảo vệ hiệu quả thị trường trong nước, tạo động lực cho các doanh nghiệp tham gia ổn định giá cả thị trường..

4. Phát huy hiệu quả giữa lãnh đạo, chỉ đạo tập trung và phân cấp mạnh mẽ đối với các ngành, các cấp, quận, huyện, và phường, xã nhằm đề cao trách nhiệm, phát huy sự chủ động, tích cực, sáng tạo trong phòng, chống dịch, phục hồi kinh tế và thực hiện an sinh xã hội.

III. CÁC GIẢI PHÁP THỰC HIỆN

1. Xây dựng và phát triển các mô hình tổ chức thị trường nội địa về cả chiều rộng và chiều sâu phù hợp với từng địa bàn và từng mặt hàng

- Hình thành và phát triển các kết cấu hạ tầng thương mại tạo điều kiện thuận lợi cho trao đổi mua bán hàng hóa, bao gồm chợ, trung tâm thương mại (bán buôn, bán lẻ hàng hóa), siêu thị và mạng lưới các cửa hàng phù hợp với sự phát triển của sản xuất và tiêu dùng trên từng địa bàn.

- Tạo lập mối liên kết trong hệ thống các thương nhân gắn với quá trình lưu thông hàng hóa và mối liên kết giữa lưu thông với sản xuất, đặc biệt là với sản xuất nông nghiệp. Phát triển các phương thức đại lý mua bán và mua bán theo hợp đồng ổn định và lâu dài về hàng nông sản, vật tư sản xuất nông nghiệp và hàng công nghiệp tiêu dùng giữa thương nhân với nông dân.

2. Xúc tiến đầu tư của các tập đoàn, các tổng công ty kinh doanh thương mại lớn trên cơ sở thúc đẩy quá trình tích tụ và tập trung, phát triển theo hướng văn minh và hiện đại nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế

Phân công trách nhiệm các sở, ban ngành phối hợp với UBND quận, huyện lựa chọn một số doanh nghiệp đi đầu thực hiện quá trình tổ chức các doanh nghiệp theo hệ thống, kinh doanh đa ngành hoặc chuyên ngành, vừa phát triển xuất khẩu, vừa chú trọng phát triển kinh doanh trên thị trường nội địa trên cơ sở phát triển hệ thống tổ chức kinh doanh xuyên suốt.

3. Thúc đẩy các hiệp hội doanh nghiệp phát triển, phát huy vai trò và nâng cao hiệu quả hoạt động

Khuyến khích Hiệp hội Doanh nghiệp thành phố, Hội Doanh nhân trẻ đẩy mạnh hiệu quả hoạt động, hỗ trợ thành viên, doanh nghiệp thuộc các thành phần khác cùng nhau phát triển; đề xuất các cơ chế chính sách để nâng cao hiệu quả hoạt động và phát huy vai trò của hiệp hội trong việc phát triển thị trường và thương mại nội địa.

4. Phát triển mạnh các hợp tác xã thương mại - dịch vụ, hỗ trợ các hợp tác xã thương mại - dịch vụ có năng lực tại các vùng trồng nông sản của quận, huyện phát triển

Giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì phối hợp Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Công Thương, Liên minh Hợp tác xã thành phố, UBND quận, huyện thực hiện các nhiệm vụ:

- Tham mưu, hướng dẫn thành lập, hỗ trợ phát triển các hợp tác xã trong lĩnh vực thương mại - dịch vụ trên địa bàn theo mô hình chủ yếu là Hợp tác xã nông nghiệp - thương mại - dịch vụ với hoạt động chính là các dịch vụ phục vụ sản xuất, thu hoạch nông nghiệp.

- Chủ trì, phối hợp nghiên cứu bổ sung, sửa đổi một số chính sách khuyến khích phát triển các Hợp tác xã cho phù hợp với Luật Hợp tác xã sửa đổi, nhất là các chính sách về đất đai, tài chính, tín dụng, xúc tiến thương mại.

5. Tăng cường quản lý nhà nước trong lưu thông hàng hóa, theo dõi diễn biến thị trường và giá cả các mặt hàng thiết yếu

Các sở, ban ngành thành phố phối hợp với UBND quận, huyện:

- Đề xuất và thực hiện các giải pháp nhằm nâng cao hơn nữa hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý thị trường nhằm hạn chế tiến tới đẩy lùi hoạt động buôn lậu, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, sản xuất và lưu thông hàng giả, hàng không bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng và các hành vi gian lận thương mại khác nhằm bảo vệ quyền lợi của người sản xuất và người tiêu dùng.

- Cải tiến và nâng cao hiệu quả phối hợp hoạt động trong kiểm tra, theo dõi diễn biến thị trường các mặt hàng trọng yếu (lương thực, thực phẩm, nguyên vật liệu đầu vào cho sản xuất, xây dựng, trồng trọt, chăn nuôi,...) nhằm tham mưu các giải pháp ứng phó với những tác động trong quan hệ cung cầu và các nhân tố ảnh hưởng của thị trường quốc tế, bảo đảm ổn định và phát triển thị trường trong nước.

- Rà soát, đánh giá tình hình thực hiện các chính sách, quy định hiện hành về lưu thông hàng hóa và kinh doanh dịch vụ thương mại trên thị trường nội địa, tham mưu điều chỉnh, bổ sung và sửa đổi, trước hết là các mặt hàng kinh doanh có điều kiện và các mặt hàng hạn chế kinh doanh.

6. Đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử

Phát triển các loại hình thương mại dựa trên nền tảng số hóa. Quan tâm thực hiện hiệu quả chương trình chuyển đổi số quốc gia, kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia; ứng dụng mô hình quản lý các sàn giao dịch thương mại điện tử, các website bán hàng điện tử, hoạt động giao dịch thông qua diễn đàn, mạng xã hội; triển khai các giải pháp truy xuất nguồn gốc chuẩn hóa quy trình, nền tảng trực tuyến cho hoạt động phân phối, các chương trình, đề án thương mại điện tử hóa nông thôn, đào tạo kỹ năng kinh doanh thương mại điện tử.

IV. PHÂN CÔNG THỰC HIỆN

1. Sở Công Thương

- Chủ trì, phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan và UBND quận, huyện tham mưu UBND thành phố triển khai thực hiện và kịp thời cập nhật bổ sung các dự án đầu tư phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.

- Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư và UBND quận, huyện rà soát, cập nhật danh mục các dự án đầu tư; công tác xúc tiến đầu tư, công tác tham mưu UBND thành phố chấp thuận chủ trương địa điểm đầu tư, quyết định đầu tư các dự án chợ, siêu thị, TTTM trên địa bàn thành phố.

- Tham mưu, phối hợp triển khai các chính sách về đầu tư phát triển chợ, siêu thị, trung tâm thương mại trên địa bàn thành phố; phối hợp với các cơ quan và địa phương liên quan kiến nghị cơ quan cấp trên kịp thời điều chỉnh, bổ sung các chính sách để phù hợp với điều kiện, tình hình thực tế của thành phố.

- Tham mưu UBND thành phố theo dõi, tổng hợp kết quả, các khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện Kế hoạch này; báo cáo và đề xuất hướng giải quyết để UBND thành phố xem xét, quyết định.

2. Sở Kế hoạch và Đầu tư

- Chủ trì, phối hợp với các sở, ban ngành và UBND quận, huyện tổng hợp các dự án đầu tư công trình thương mại (chợ, siêu thị, TTTM) vào Danh mục các dự án kêu gọi đầu tư trên địa bàn thành phố để thực hiện công tác xúc tiến, kêu gọi đầu tư.

- Hướng dẫn trình tự, thủ tục và tiếp nhận hồ sơ đăng ký của doanh nghiệp đầu tư xây dựng chợ, siêu thị, TTTM; tham mưu UBND thành phố chấp thuận chủ trương địa điểm đầu tư, quyết định chủ trương đầu tư dự án theo quy định; theo dõi, giám sát và hỗ trợ nhà đầu tư trong quá trình đầu tư xây dựng dự án.

- Tham mưu UBND thành phố xem xét, đưa vào kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025 và bố trí kế hoạch vốn đầu tư phát triển để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng đối với các chợ có nhu cầu bức xúc, cần thiết, không đảm bảo an toàn nhưng chưa thu hút được nguồn vốn xã hội hóa.

3. Sở Tài chính

Phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, UBND quận, huyện và các cơ quan, đơn vị liên quan trong việc xem xét, lập kế hoạch bố trí vốn ngân sách hàng năm hỗ trợ đầu tư hạ tầng đối với dự án cải tạo, nâng cấp, sửa chữa các chợ có nhu cầu bức xúc, cần thiết, không đảm bảo an toàn nhưng chưa thu hút được nguồn vốn xã hội hóa. Tham mưu UBND thành phố cân đối ngân sách, phân bổ vốn theo quy định và giám sát việc sử dụng vốn hỗ trợ từ ngân sách.

4. Sở Tài nguyên Môi trường

- Hướng dẫn nhà đầu tư các thủ tục về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất và bảo vệ môi trường theo quy định.

- Tham mưu UBND thành phố ban hành quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất theo quy định.

- Phối hợp sở, ngành có liên quan tham mưu UBND thành phố thực hiện cơ chế chính sách về đất để tổ chức, người sử dụng đất thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình theo quy định pháp luật hiện hành,...

5. Sở Xây dựng

- Chủ trì, phối hợp với Sở Kế hoạch và Đầu tư, các sở, ban ngành, các đơn vị liên quan và UBND quận, huyện hướng dẫn trình tự, thủ tục và tiếp nhận hồ sơ đăng ký của doanh nghiệp đầu tư xây dựng chợ có kết hợp khu dân cư. Đồng thời, theo dõi, giám sát và hỗ trợ nhà đầu tư trong quá trình đầu tư xây dựng dự án.

- Quản lý về xây dựng, quy hoạch và kiến trúc đối với tất cả các dự án đầu tư chợ, siêu thị, TTTM trên địa bàn thành phố; hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện các quy định về xây dựng và cấp phép xây dựng theo quy định.

- Phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan cung cấp kịp thời các thông tin về quy hoạch xây dựng, giới thiệu địa điểm thực hiện dự án.

6. Sở Giao thông vận tải

- Thỏa thuận địa điểm dự án dự kiến xây dựng mới, mở rộng của các quận, huyện phù hợp với quy hoạch hệ thống giao thông trên địa bàn thành phố.

- Thường xuyên kiểm tra đôn đốc các cấp quản lý đối với những dự án, những chợ vi phạm lộ giới, có kiến nghị với UBND quận, huyện lập kế hoạch di dời khẩn trương để đảm bảo an toàn giao thông, trật tự xã hội.

7. UBND quận, huyện

- Căn cứ nội dung và Danh mục dự án ban hành kèm theo Kế hoạch này, hàng năm UBND quận, huyện có trách nhiệm rà soát, cập nhật Danh mục dự án; đề xuất Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng cập nhật vào quy hoạch tích hợp của thành phố và cập nhật quy hoạch đất; lập kế hoạch triển khai thực hiện, gửi Sở Công Thương để cập nhật Danh mục dự án trình UBND thành phố; trong đó xác định cụ thể các dự án chợ, siêu thị, TTTM đưa vào danh mục kêu gọi đầu tư của thành phố; các dự án chợ nâng cấp, cải tạo, sửa chữa đề xuất đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách Nhà nước. Trình tự, thủ tục thực hiện theo quy định hiện hành.

- Xác định rõ và công bố rộng rãi quỹ đất, vị trí đầu tư các dự án thuộc Danh mục ban hành kèm theo kế hoạch này phải phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất của địa phương.

- Hàng năm, cân đối bố trí một phần ngân sách quận, huyện để hỗ trợ đầu tư nâng cấp, cải tạo, sửa chữa đối với các chợ đã xuống cấp, không đảm bảo an toàn nhưng chưa thu hút được tổ chức, cá nhân đầu tư xây dựng, kinh doanh khai thác và quản lý theo quy định (sử dụng nguồn thu từ các hoạt động quản lý, khai thác chợ trên địa bàn để tái đầu tư, cải tạo, nâng cấp, sửa chữa các chợ hiện nay do UBND quận, huyện, xã, phường, thị trấn đang quản lý nhưng không kêu gọi được nhà đầu tư).

- Chỉ đạo phòng chức năng các quận, huyện phối hợp chặt với nhà đầu tư triển khai thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng; kịp thời giải quyết hoặc kiến nghị giải quyết các khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.

8. Các sở, ban ngành thành phố và các đơn vị có liên quan

Chủ động phối hợp với UBND quận, huyện xem xét, giải quyết kịp thời các khó khăn, vướng mắc của các chủ đầu tư theo chức năng, thẩm quyền; trường hợp vượt thẩm quyền, tham mưu đề xuất cụ thể, trình UBND thành phố xem xét, quyết định.

V. TỔ CHỨC THỰC HIỆN

1. Các sở, ban ngành thành phố và UBND quận, huyện tổ chức triển khai, thực hiện các nội dung, nhiệm vụ được phân công tại Kế hoạch này.

2. Giao Sở Công Thương theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện. Hàng năm tổng hợp báo cáo kết quả và đề xuất, kiến nghị của các cơ quan, đơn vị trình UBND thành phố xem xét, quyết định.

Trong quá trình thực hiện, trường hợp có khó khăn, vướng mắc hoặc phát sinh những vấn đề mới cần điều chỉnh, bổ sung, các đơn vị kịp thời báo cáo UBND thành phố (qua Sở Công Thương) để xem xét, điều chỉnh bổ sung cho phù hợp./.