Toàn bộ giấy tờ nhân thân sắp thay đổi, cả nước hưởng lợi trong năm 2021

Thời gian tới được cho là sẽ có một "cuộc cải cách mạnh mẽ" liên quan đến hàng loạt các loại giấy tờ quan trọng đối với mỗi công dân – một bước tiến mới trong nỗ lực cải cách thủ tục hành chính của cơ quan nhà nước.

1. Căn cước công dân gắn chip

Ngày 03/9/2020, Thủ tướng chính phủ đã ký Quyết định số 1386/QĐ-TTg phê duyệt chủ trương đầu tư dự án sản xuất, cấp và quản lý căn cước công dân (CCCD) tạo cơ sở để Bộ Công an thực hiện việc cấp thẻ CCCD gắn chip điện tử với nhiều ưu điểm vượt trội, phù hợp xu hướng phát triển công nghệ số trên thế giới. 

Vừa qua, Bộ Công an đã đề xuất phát hành thẻ căn cước công dân có gắn thẻ chip điện tử, thay cho mã vạch như hiện nay.

Bộ Công an đã có thông báo yêu cầu công an các tỉnh/TP trực thuộc Trung ương dừng tiếp nhận hồ sơ cấp thẻ CCCD mã vạch, CMND 9 số để chuyển sang cấp thẻ CCCD gắn chip điện tử.

Việc này bắt đầu thực hiện từ ngày 22-1, nhằm triển khai hiệu quả công tác cấp CCCD theo mẫu mới (có gắn chip điện tử).

Bộ Công an cũng yêu cầu công an các địa phương khẩn trương tiến hành xử lý, hoàn thiện, giải quyết hết số lượng hồ sơ cấp CMND 9 số và thực hiện hoàn thiện hồ sơ, chuyển dữ liệu điện tử về Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội (Bộ Công an) đối với những hồ sơ đề nghị cấp CCCD mã vạch đã thu nhận để thực hiện phê duyệt, in thẻ CCCD trả cho công dân.

So với thẻ căn cước công dân hiện tại, căn cước công dân gắn chip có tính bảo mật cao hơn, có thể lưu trữ được nhiều trường thông tin hơn, có thể tích hợp thêm các thông tin về bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, giấy phép lái xe…

2. Giấy phép lái xe có 12 điểm

Tại dự thảo Luật Bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ, Bộ Công an đề xuất Giấy phép lái xe có tổng điểm là 12 điểm. Giấy phép lái xe bị trừ điểm khi người điều khiển phương tiện vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ, cụ thể:

“Điều 47. Điểm của giấy phép lái xe; trừ điểm và phục hồi điểm giấy phép lái xe

1. Giấy phép lái xe có 12 điểm trong 12 tháng, tính từ ngày cấp mới.

2. Trừ điểm và phục hồi điểm giấy phép lái xe

a) Trừ điểm giấy phép lái xe là biện pháp quản lý hành chính nhà nước (không phải là hình thức xử phạt vi phạm hành chính) được áp dụng đối với người lái xe vi phạm pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ;

b) Giấy phép lái xe bị trừ hết điểm, sau thời hạn 6 tháng kể từ ngày bị trừ hết điểm người lái xe nếu có nhu cầu cấp giấy phép lái xe mới, phải sát hạch lại;

c) Giấy phép lái xe còn điểm được phục hồi 12 điểm sau 12 tháng kế tiếp.

3. Chính phủ quy định về thẩm quyền, căn cứ, trình tự, thủ tục, trừ, phục hồi điểm của giấy phép lái xe.”

Hiện nay, Chính phủ đã chính thức thống nhất với quy định trên tại Nghị quyết 123/NQ-CP.
Theo đó, nếu trong 01 năm mà bị trừ hết điểm thì tài xế phải thi lại, nếu không trừ hết điểm thì phải cấp lại 12 điểm để áp dụng cho năm kế tiếp hoặc trong 01 năm mà không có vi phạm thì Giấy phép lái xe còn điểm được phục hồi 12 điểm sau 12 tháng kế tiếp.

3. Sổ bảo hiểm xã hội thay bằng Thẻ bảo hiểm xã hội

Theo khoản 2 Điều 96 Luật Bảo hiểm xã hội 2014, năm 2020 sẽ thay Sổ bảo hiểm xã hội bằng Thẻ bảo hiểm xã hội.

Với thay đổi nêu trên, người lao động sẽ thuận tiện trong việc thực hiện các quyền lợi liên quan đến bảo hiểm xã hội, ít tốn kém thời gian và giấy tờ đi kèm.

Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có văn bản chính thức nào hướng dẫn về việc thay thế sổ Bảo hiểm xã hội bằng thẻ Bảo hiểm xã hội. 

4. Từ 1-4-2021: Sử dụng thẻ bảo hiểm y tế mẫu mới có nhiều tiện ích

Ngày 3-12, Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam Nguyễn Thế Mạnh đã ký ban hành Quyết định số 1666/QĐ-BHXH về việc ban hành mẫu thẻ BHYT để sử dụng thống nhất trong phạm vi cả nước.

Quyết định này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-4-2021, thay thế Quyết định số 1313/QĐ-BHXH ngày 2-12-2014 của Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.

So với mẫu thẻ BHYT hiện hành, mẫu thẻ BHYT mới có nhiều điểm khác biệt mang lại nhiều tiện ích cho người tham gia và các cơ sở khám chữa bệnh như: Nhỏ gọn về kích thước; được ép plastic ngay sau khi in; thay đổi kiểu chữ in rõ nét, dễ đọc.

Đặc biệt, mặt sau của thẻ BHYT đã thay đổi phần lớn nội dung so với mẫu thẻ BHYT hiện hành để người tham gia tiện tra cứu thông tin sử dụng thẻ…

5. Hộ chiếu được gắn chip

Tương tự như căn cước công dân, hộ chiếu cũng là loại giấy tờ tùy thân sẽ được gắn chip.

Theo quy định của Luật Xuất nhập cảnh của công dân Việt Nam có hiệu lực từ ngày 01/7/2020, công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên được cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử. Đặc biệt, đối tượng này còn có quyền lựa chọn cấp hộ chiếu có gắn chíp điện tử hoặc hộ chiếu không gắn chíp điện tử.

Hộ chiếu có gắn chíp điện tử là loại hộ chiếu có gắn thiết bị điện tử lưu giữ thông tin được mã hóa của người mang hộ chiếu và chữ ký số của công dân.

Thời hạn của hộ chiếu có gắn chíp điện tử là 10 năm trong khi hộ chiếu không gắn chíp điện tử chỉ có thời hạn là 05 năm.

Theo thông tin từ Bộ Công an, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, hệ thống trang thiết bị từ nước ngoài chưa nhập về Việt Nam nên việc cấp hộ chiếu điện tử bị chậm so với dự kiến. 

6. Bỏ Sổ hộ khẩu

Trước đây, tại Nghị quyết 112 năm 2017, Chính phủ chủ trương bỏ hình thức quản lý dân cư đăng ký thường trú bằng Sổ hộ khẩu và thay thế bằng hình thức quản lý thông qua mã số định danh cá nhân.

Ngày 13/11/2020, Quốc hội thông qua Luật cư trú 2020 với nhiều quy định mới nổi bật, trong đó, nổi bật nhất là quy định về việc thay đổi phương thức quản lý cư trú từ truyền thống thông qua sổ hộ khẩu, sổ tạm trú sang quản lý bằng số hóa; cụ thể:

- Đối với đăng ký thường trú: Thay vì cấp sổ hộ khẩu, khi công dân đủ điều kiện để đăng ký thường trú thì cơ quan đăng ký cập nhật thông tin về nơi thường trú mới của người đăng ký vào Cơ sở dữ liệu về cư trú (theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Luật Cư trú 2020).

- Đối với đăng ký tạm trú: Thay vì cấp sổ tạm trú, khi công dân đủ điều kiện để đăng ký tạm trú thì cơ quan đăng ký có trách nhiệm thẩm định, cập nhật thông tin về nơi tạm trú mới, thời hạn tạm trú của người đăng ký vào Cơ sở dữ liệu về cư trú (theo quy định tại khoản 3 Điều 22 Luật Cư trú 2020).

Lưu ý, kể từ ngày 01/7/2021, Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú cho đến hết ngày 31/12/2022.

Ban biên tập HTPL