Thế chấp quyền sử dụng đất là tài sản của hộ gia đình. Có cần sự đồng ý của người thừa kế quyền sử dụng đất khi thế chấp không?

Điều 179 Luật Đất đai 2013 quy định:

“Hộ gia đình được Nhà nước giao đất, nếu trong hộ có thành viên chết thì quyền sử dụng đất của thành viên đó được để thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật”.

Con trai bạn mất, không để lại di chúc, nên quyền sử dụng đất đối với con trai bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật.

Theo quy định tại Điều 676 Bộ luật Dân sự 2005, thì:

"1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột, chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản".

Tức là, vợ chồng bạn và con dâu của bạn đều được hưởng phần di sản thừa kế của con trai bạn, bao gồm quyền sử dụng đất của con trai bạn. Mỗi người được hưởng một phần di sản bằng nhau.

Tuy nhiên, khi phần quyền sử dụng đất của con trai bạn vẫn chưa được phân chia, thế nên vợ chồng bạn và con dâu của bạn vẫn chưa có quyền sở hữu đối với phần di sản của con trai bạn để lại. Nếu bạn thế chấp quyền sử dụng đất tại ngân hàng thì ngân hàng sẽ không chấp nhận, bởi tài sản thế chấp phải thuộc quyền sở hữu của bên thế chấp.

Vì thế, trước khi thế chấp quyền sử dụng đất, vợ chồng bạn và con dâu bạn phải làm thủ tục khai nhận di sản thừa kế để nhận phần di sản mà mình được hưởng theo quy định của pháp luật. Khi lập văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế, nếu vợ chồng bạn và con dâu bạn cùng nhau đứng tên đồng chủ sử dụng của thửa đất thì khi thế chấp bạn cần phải có sự đồng ý của người con dâu. Nếu như vợ chồng bạn tách riêng quyền sử dụng đất của mình và con dâu thành hai thửa đất riêng thì bạn chỉ có thể thế chấp bằng phần quyền sử dụng đất của vợ chồng bạn.