Phân loại tội phạm đối với tội hiếp dâm. Tội hiếp dâm với mức án 10 năm tù là tội phạm rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng?

Khoản 2 và 3 Điều 8 Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 có quy định về cách thức phân loại tội phạm như sau:

“2. Căn cứ vào tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi được quy định trong Bộ luật này, tội phạm được phân thành tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

3. Tội phạm ít nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại không lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến ba năm tù; tội phạm nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến bảy năm tù; tội phạm rất nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại rất lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là đến mười lăm năm tù; tội phạm đặc biệt nghiêm trọng là tội phạm gây nguy hại đặc biệt lớn cho xã hội mà mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là trên mười lăm năm tù, tù chung thân hoặc tử hình”.

Như vậy, pháp luật hình sự Việt Nam chia tội phạm làm bốn loại, tương ứng với mức độ gây nguy hại cho xã hội và mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội phạm đó:

- Tội phạm ít nghiêm trọng: mức cao nhất của khung hình phạt là đến 3 năm tù;

- Tội phạm nghiêm trọng: mức cao nhất của khung hình phạt là đến 7 năm tù;

- Tội phạm rất nghiêm trọng: mức cao nhất của khung hình phạt là đến 15 năm tù;

- Tội phạm đặc biệt nghiêm trọng: mức cao nhất của khung hình phạt đối với tội ấy là trên 15 năm tù, tù chung thân hoặc tử hình.

Đối với Tội hiếp dâm, Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi bổ sung năm 2009 quy định như sau:

“Điều 111. Tội hiếp dâm

1. Người nào dùng vũ lực, đe doạ dùng vũ lực hoặc lợi dụng tình trạng không thể tự vệ được của nạn nhân hoặc thủ đoạn khác giao cấu với nạn nhân trái với ý muốn của họ, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ bảy năm đến mười lăm năm:

a) Có tổ chức;

b) Đối với người mà người phạm tội có trách nhiệm chăm sóc, giáo dục, chữa bệnh;

c) Nhiều người hiếp một người;

d) Phạm tội nhiều lần;

đ) Đối với nhiều người;

e) Có tính chất loạn luân;

g) Làm nạn nhân có thai;

h) Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 31% đến 60%;

i) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ mười hai năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân:

a) Gây tổn hại cho sức khoẻ của nạn nhân mà tỷ lệ thương tật từ 61% trở lên;

b) Biết mình bị nhiễm HIV mà vẫn phạm tội;

c) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát.

4. Phạm tội hiếp dâm người chưa thành niên từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười năm.

Phạm tội thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 2 hoặc khoản 3 Điều này, thì bị xử phạt theo mức hình phạt quy định tại các khoản đó.

5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ một năm đến năm năm”.

Tội hiếp dâm bao gồm 4 khung hình phạt, do đó tội phạm này được phân loại dựa trên mức cao nhất của các khung hình phạt khác nhau tại các khoản 1, 2, 3 và 4:

- Tại khoản 1: Mức cao nhất của khung hình phạt là phạt tù đến 7 năm. Đó là tội phạm nghiêm trọng.

- Tại khoản 2: Mức cao nhất của khung hình phạt là phạt tù đến 15 năm. Đó là tội phạm rất nghiêm trọng.

- Tại khoản 3: Mức cao nhất của khung hình phạt là tù chung thân. Đó là tội phạm đặc biệt nghiêm trọng.

- Tại khoản 4: Mức cao nhất của khung hình phạt là phạt tù đến 10 năm. Đó là tội phạm rất nghiêm trọng.

Đối với trường hợp bạn hỏi, Tòa án đã xét xử vụ án với hình phạt ở mức 10 năm tù giam, như vậy bị cáo đã bị kết án về tội hiếp dâm tại khoản 2 hoặc khoản 4 của Điều 111 Bộ luật Hình sự 1999 sửa đổi năm 2009. Đây là tội phạm rất nghiêm trọng.