Phần thứ nhất

SỰ CẦN THIẾT XÂY DỰNG ĐỀ ÁN

I. Những căn cứ xây dựng Đề án phát triển sản xuất chè tỉnh Hoà Bình đến năm 2015, định hướng đến năm 2020

II. Sự cần thiết xây dựng đề án phát triển sản xuất chè tỉnh Hoà Bình đến năm 2015, định hướng đến năm 2020.

III. Phạm vi nghiên cứu

Phần thứ hai

ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KINH TẾ - XÃ HỘI ẢNH HƯỞNG ĐẾN PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CHÈ TỈNH HÒA BÌNH

I. Các yếu tố, điều kiện tự nhiên có liên quan đến phát triển sản xuất chè tỉnh Hoà Bình.

Phần thứ ba

THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CHÈ TỈNH HÒA BÌNH

I. Giá trị sản xuất và cơ cấu giá trị sản xuất chè trong cơ cấu chung ngành trồng trọt

1. Giá trị sản xuất chè (giá hiện hành)

2. Giá trị sản xuất chè (giá so sánh 2010)

II. Diện tích, năng suất, sản lượng

1. Diện tích, năng suất, sản lượng

2. Các giống chè hiện có

3. Kỹ thuật thâm canh

4. Giám sát, quản lý chất lượng

III. Về cơ sở chế biến, tiêu thụ sản phẩm

1. Cơ sở chế biến

2. Tiêu thụ sản phẩm

IV. Về ứng dụng kỹ thuật, sử dụng giống mới tiến bộ vào sản xuất.

V. Đánh giá chung tình hình phát triển cây chè tỉnh Hoà Bình.

1. Kết quả đạt được và nguyên nhân

2. Về thiếu sót tồn tại, nguyên nhân

Phần thứ tư

ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CHÈ ĐẾN NĂM 2015, ĐỊNH HƯỚNG ĐẾN NĂM 2020.

A. Dự báo yếu tố ảnh hưởng đến thực hiện phát triển sản xuất chè đến năm 2015, định hướng đến năm 2020

1. Thuận lợi và cơ hội

2. Khó khăn, thách thức

B. Định hướng và giải pháp thực hiện Đề án phát triển sản xuất chè đến năm 2015 định hướng đến năm 2020

I. Mục tiêu chung

Hình thành vùng sản xuất chè hàng hóa tập trung, quy mô tương đối lớn, gắn với chế biến để tạo ra khối lượng sản phẩm lớn, chất lượng tốt phục vụ cho thị trường trong nước và xuất khẩu.

Tập trung trồng chè giống mới năng suất, chất lượng thay thế giống chè cũ, nâng cao năng suất, chất lượng, hạ giá thành sản phẩm chè; tăng thu nhập cho người làm chè, phấn đấu đến năm 2015 thu nhập bình quân đạt 1,5 lần so với hiện nay.

Phát triển sản xuất chè ổn định, bền vững; sản xuất an toàn theo hướng thực hành nông nghiệp tốt (VIET GAP) đảm bảo an toàn thực phẩm và bảo vệ môi trường sinh thái.

II. Mục tiêu cụ thể

1. Phấn đấu đến năm 2015 tổng diện tích chè toàn tỉnh ổn định khoảng 2.600 ha; trong đó chè Shan tuyết 600 ha, chè xanh 2.000 ha; Năm 2020 tổng diện tích chè toàn tỉnh khoảng 3.200 ha; trong đó chè Shan tuyết 1.000 ha, chè xanh 2.200 ha.

Năng suất chè búp tươi đạt bình quân 100 tạ/ha (chè Shan 20 tạ/ha, chè xanh 150 tạ/ha). Năm 2020 năng suất chè búp tươi đạt bình quân 150 tạ/ha (chè shan 40 tạ/ha, chè xanh 200 tạ/ha)

Sản lượng năm 2015 là 8.320 tấn (chè Shan 1.080 tấn, chè xanh 7.240 tấn); năm 2020 sản lượng 15.104 tấn (chè shan 3.000 tấn, chè xanh 12.104 tấn).

Năm 2015 diện tích chè xanh giống mới chiếm 25% diện tích, đến năm 2020 đạt 100% diện tích chè giống mới. Tiếp tục chăm sóc, bảo tồn lưu giữ 1.252 cây chè shan cổ thụ, trong đó đặc biệt chú ý bảo vệ 12 cây đầu dòng hiện có và tiếp tục bình tuyển, công nhận cây đầu dòng mới, đáp ứng đủ nhu cầu nhân giống.

2. Sản phẩm chè khô chế biến năm 2015 đạt khoảng 1.770 tấn (chè shan 230 tấn, chè xanh 1.540 tấn); Năm 2020 sản phẩm chè khô chế biến các loại đạt khoảng 3.213 tấn (chè shan 638 tấn, chè xanh 2.575 tấn).

Dự kiến đến 2020 sản phẩm chè xuất khẩu trực tiếp khoảng 30%, còn lại tiêu thụ trong nước.

3. Đến năm 2015 giá trị sản xuất ngành chè tăng gấp 1,5 lần so với năm 2012; đến năm 2020 tăng gấp 2,5 lần so với năm 2012.

III. Nội dung của đề án

1. Phạm vi thực hiện: Đề án thực hiện tại 10 huyện trong tỉnh

Biểu 1: Hiện trạng diện tích trồng chè xanh, chè Shan tuyết, giống chè cũ và giống chè mới năm 2012 tỉnh Hòa Bình

Ghi chú: Chè giống mới gồm giống chè LDP1, LDP2, Kim Tuyền

2. Quy mô diện tích đất trồng chè của tỉnh

Đến năm 2015 khoảng 2.600 ha, đến 2020 ổn định diện tích 3.200 ha. Bố trí cụ thể như sau:

Biểu 2: Diện tích, năng suất, sản lượng chè tỉnh Hòa Bình giai đoạn 2011-2015 và định hướng đến 2020

2.1. Cụ thể đến năm 2015 diện tích chè 2.600 ha, gồm:

2.1.1. Vùng nguyên liệu chè Shan tuyết tập trung 600 ha tại 3 huyện:

- Mai Châu 175 ha, gồm các xã: Pà Cò, Hang Kia, Bao La.

- Đà Bắc 325 ha, gồm các xã: Yên Hòa, Trung Thành, Đoàn Kết, Đồng Ruộng, Cao Sơn.

- Tân Lạc 100 ha, gồm các xã: Ngổ luông, Nam Sơn, Quyết Chiến, Bắc Sơn.

2.1.2. Diện tích chè để sản xuất chè đen, chè xanh 2.000 ha: Đà Bắc 109 ha, Mai Châu 101 ha, Lương Sơn 600 ha, Tân Lạc 100 ha, Lạc Sơn 610 ha, Lạc Thủy 423 ha, Yên Thủy 117 ha.

2.1.2. Vùng nguyên liệu chè xanh tập trung 02 vùng:

* Vùng chè Yên thủy- Lạc Sơn: Lấy cơ sở sản xuất chè của Công ty TNHH Một thành viên 2/9 làm trung tâm để phát triển ra các xã xung quanh, tạo thành vùng chè hàng hóa tập trung, diện tích khoảng 730 ha, bao gồm:

- Huyện Yên Thủy gồm các xã Lạc Lương, Bảo Hiệu, Lạc Sỹ, Lạc Hưng, Lạc Thịnh .... và thị trấn Hàng Trạm.

- Huyện Lạc Sơn gồm các xã vùng Liên Cộng (Xuất Hóa, Định Cư, Hương Nhượng, Bình Hẻm, Liên Vũ), vùng Quyết Thắng (Văn Sơn, Thượng Cốc, Phúc Tuy ...), vùng Cộng Hòa (Nhân Nghĩa, Tân Lập, Văn Nghĩa, Mỹ Thành, Tuân Đạo, Quý Hòa, Miền Đồi..).

* Vùng chè Lạc Thủy - Lương Sơn: Lấy cơ sở sản xuất chè của Công ty TNHH Một thành viên Sông Bôi và vùng chè Lương Sơn (các xã Tân Vinh, Tân Thành) làm trung tâm để phát triển ra các xã xung quanh, tạo thành vùng hàng hóa tập trung, diện tích khoảng 900 ha, bao gồm:

- Huyện Lạc Thủy gồm các xã: Cố Nghĩa, Phú Lão, Đồng Tâm, Phú Thành, An Bình, Thị trấn Chi Nê ...

- Huyện Lương Sơn, gồm các xã: Tân Thành, Tân Vinh, Hòa Sơn, Trung Sơn, Lâm Sơn...

2.2. Đến năm 2020 Diện tích chè ổn định 3.200 ha, trong đó:

2.2.1. Diện tích chè shan tuyết 1.000 ha: Mai Châu 280 ha (xã Pà Cò, Hang Kia, Bao La), Đà Bắc 490 (xã Yên Hòa, Trung Thành, Đoàn Kêt...), Tân Lạc 230 ha (xã Ngổ luông, Nam Sơn, Quyết Chiến, Bắc Sơn ...)

2.2.2. Diện tích chè để sản xuất chè xanh và chè đen 2.200 ha: Đà Bắc 109 ha (xã Đồng Ruộng, Cao Sơn...), Mai Châu 101 ha (xã Pà Cò, Hang Kia, Bao La...), Lương Sơn: 500 ha (xã Tân Thành, Tân Vinh, Hòa Sơn, Trung Sơn, Lâm Sơn ...), Tân Lạc 100 ha (xã Ngổ luông, Nam Sơn, Quyết Chiến, Bắc Sơn ...), Lạc Sơn 673 ha (xã Xuất Hóa, Định Cư, Hương Nhượng, Bình Hẻm, Liên Vũ), vùng Quyết Thắng (Văn Sơn, Thượng Cốc, Phúc Tuy ...), vùng Cộng Hòa (Nhân Nghĩa, Tân Lập, Văn Nghĩa, Mỹ Thành, Tuân Đạo, Quý Hòa, Miền Đồi…), Lạc Thủy 490 ha (xã cố Nghĩa, Phú Lương, Đồng Tâm, Phú Thành, An Bình, Thị trấn Chi Nê...), Yên Thủy 160 ha (xã Lạc Lương, Bảo Hiệu, Lạc Sỹ, Lạc Hưng, Lạc Thịnh .... và thị trấn Hàng Trạm.

Biểu 3: Dự kiến diện tích sản xuất chè tập trung năm 2015 Định hướng đến năm 2020 tỉnh Hòa Bình

3. Tiến độ trồng chè giống mới hàng năm thay thế chè giống cũ

Biểu 4: Dự kiến tiến độ, diện tích trồng chè giống mới, trồng chè Shan tuyết năm 2015, định hướng đến 2020

4. Cơ sở chế biến

Hỗ trợ đầu tư sửa chữa nâng cấp, xây mới 05 cơ sở chế biến, máy móc thiết bị tiên tiến, công nghệ dây chuyền chê biến theo hướng kiêm dụng sản xuất được cả chè xanh và chè đen; công suất trung bình khoảng 10-15 tấn chè búp tươi/ngày tại những vùng chè tập trung: Mai Châu, Yên Thủy, Lạc Sơn, Lạc Thủy, Lương Sơn.

Phần thứ năm

HIỆU QUẢ CỦA ĐỀ ÁN

I. Hiệu quả kinh tế

- Cây chè là cây công nghiệp có chu kỳ sản xuất dài ngày (trên 20 năm), do vậy việc đầu tư kiến thiết cơ bản ban đầu khá lớn, nhưng thời gian thu sản phẩm dài trên 20 năm, hiệu quả sản xuất cao. Đề án thực hiện sẽ giúp cho người làm chè tăng thêm thu nhập, giải quyết được nhiều việc làm cho khu vực nông thôn.

- Đến năm 2020 tạo được một số vùng sản xuất chè tập trung 3.200 ha, sản lượng 15.104 tấn chè búp tươi, có khả năng chế biến được 3.200 tấn chè búp khô; từ năm 2020 đến 2030 hàng năm có thể sản xuất ổn định được khoảng 48.000 tấn chè búp tươi, chế biến sản xuất khoảng 10.200 tấn chè búp khô (gấp 7,16 lần so với hiện nay) phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu. Tăng thu ngân sách hàng năm do sản xuất chế biến, tiêu thụ xuất khẩu sản phẩm chè.

II. Hiệu quả xã hội, môi trường

- Giải quyết việc làm ổn định, thường xuyên cho khoảng 4.000 lao động sản xuất nông nghiệp và khoảng 300 lao động công nghiệp chế biến; góp phần giải quyết việc làm, ổn định dân cư khu vực nông thôn.

- Việc thực hiện đề án góp phần chuyển dịch cơ cấu cây trồng, từng bước áp dụng những tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất nông nghiệp, chế biến, nâng cao trình độ thâm canh sản xuất, chế biến cho người lao động.

- Góp phần phủ xanh đất trống, đồi núi trọc, chống sói mòn sạt lở và bảo vệ môi trường sinh thái và thúc đẩy phát triển du lịch, phát huy và bảo tồn văn hóa, bản sắc dân tộc.

(Báo cáo Đề án phát triển sản xuất chè tỉnh Hoà Bình đến năm 2015, định hướng đến năm 2020 đã được Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thẩm định tại Tờ trình số 602/TTr-SNN ngày 13/11/2013)